Şikâyet Dilekçesinin Verilmesi ve Şikâyetin Analiz Edilmes

AB’nin anti damping düzenlemelerle ilgili yetkili birimi Avrupa Komisyonu Ticaret Koruma Araçları Servisi’dir. Damping soruşturması herhangi bir ürün için bu birime yapılacak başvuru ile başlatılır. Başvurular, AB sanayisi124 adına hareket eden herhangi bir tüzel ya da gerçek kişinin veya tüzel kişiliği olmamakla beraber AB sanayisi adına hareket eden herhangi bir birlik tarafından yazılı şikâyet ile yapılabilir. Şikâyetin dikkate alınabilmesi için, şikâyet sahibi üreticilerin söz konusu ürünün üretimi içerisindeki paylarının, toplam AB üretiminin en az % 25’ini oluşturması gerekmektedir. Şikâyet başvurusu doğrudan Komisyon’a veya Komisyon’a iletilmek üzere üye ülkelere yapılabilir. Bu başvurular genellikle AB sanayisini temsil eden meslek kuruluşlarınca yapılmaktadır. Şikayet yazılı ve yeterli kanıtları içerir olmalıdır; damping, zarar ve ikisi arasındaki nedensellik bağını gösterecek delilleri

123 _{Ömür Demir, Dünya Ticaret Örgütü’nün Yeni Çalışma Konusu; Ticaret ve Rekabet Politikaları}

Arasındaki İlişki, Dış Ticaret Dergisi, Nisan - 1998, Sayı 9.

124_{AB sanayisi kavramı dar şekilde tanımlanmıştır. Örneğin, teskstil sektörü gibi genel bir kavram}

içermelidir. Soruşturma açılabilmesi için yapılan şikâyetin o üründe AB üretimini yapanların %50‘si tarafından veya adlarına yapılmış olması gerekir. Üretimin % 25’inden azını gerçekleştiren sanayiciler tarafından yapılan şikâyetler sonucunda soruşturma açılamaz. Şikâyetin, AB sanayisinin zarar gördüğünü gösteren belgelerle desteklenemediği durumlarda Komisyon’un şikâyeti reddetme yetkisi vardır.

Özel durumlarda, damping, zarar ve nedensellik bağı ile ilgili yeterli kanıta dayandırılarak yazılı şikayet olmaksızın soruşturma başlatılmasına karar verilebilir. Başlangıçta başvurular gizli tutulur. Başvuruların değerlendirilmesi aşamasında da gizlilik esastır. Komisyon elde ettiği ticari ve teknik bilgileri, bilgi kaynağının özel izni olmadan hiçbir şekilde açığa veremez. Bu gizlilikteki amaç, ihracatçıların şikâyetin incelendiği dönemde tedbir almalarını önlemektir.

İddia edilen dampingin varlığının, derecesinin ve etkilerinin saptanması amacı ile açılacak soruşturma herhangi bir tüzel ya da yasal kişinin, bir ekonomik dalı temsil eden veya Birlik Sanayinin adına hareket eden -yasal kimliği olmayan- herhangi bir birliğin yazılı şikâyeti ile başlatılabilir.

Birlik Sanayinin adına hareket etmek ya da ekonomi dalı temsil etmek için herhangi bir tüzel ya da yasal kişi olmak yeterlidir, bu amacı ile yeni kurulmuş dernekler bile kabul edilir.125

Şikâyet, bir ya da birkaç AB dışında olan ve AB'ye ihracat yapan şirkete karşı yapılabilir. Şikâyet aşağıdaki bilgileri kapsamalıdır;126

• Şikâyet, şikâyetçi hakkında, dampingli olarak satılmış ürün hakkında, menşei ülkeler ve şikâyetçiden farklı başka alakadar şirketler veya kişiler hakkında bilgiler vermelidir.

• İddia edilen damping hakkında görünüşteki delilleri sunmalıdır.

• Zarar gördüğü iddia edilen Birliğin ekonomi dalı, zarar gördüğüne ilişkin görünüşteki delilleri vermelidir.

• İddia edilen damping ile Birliğin sanayi dalının zararı arasındaki nedensellik bağı ve görünüşteki delilleri taşımalıdır.

125_{22.12.1995 tarihli Konseyin Tüzüğü (EC) no.384/96.} 126_{Bir şikâyet yazmak için internet'te bir kılavuz bulunur:}

Tüm bunlar şikâyette bulunması gerekli hususlardır.

Özel durumlarda damping, zarar ve nedensellik bağının varlığı ile ilgili yeterli kanıta dayandırılarak yazılı şikayet olmaksızın soruşturma başlatılmasına karar verilebilir.

Piyasaların sınırlanmasıyla damping soruşturmasına konu ürünler netleşmektedir. Birlik Sanayi'nin tespit edilmesiyle zarar görme ihtimali olan şirketler netleşmektedir.

Şikâyetçi ihraç edilen damping konusu ürüne türdeş bir ürün üretmek zorundadır.

Madde 1(4) e göre türdeş bir ürünün söz konusu dampingli ürünle aynı/benzer olması gerekir. Bir ürünün tüm nitelik ve özelliklerini aynı olması şart değildir, ürünün niteliklerinin ve özelliklerinin büyük bölümünün aynı olması türdeş ürün tanımına uygun olması için yeterlidir. Birlik Sanayi bu tanımın çok geniş bir yorumunu yapar.

Şikâyetçinin herhangi bir tüzel ya da yasal kişi olmasıyla beraber aynı ya da benzer bir ürünün üreticilerini, belli bir temsil gücüne sahip olması gerekir. Soruşturma açılabilmesi için yapılan şikâyetin şikâyetçilerinin o üründe Birlik üretiminin % 50'sini bizzat veya adlarına yapılıyor olması gerekir. Üretimin % 25'inden azını gerçekleştiren sanayiciler tarafından yapılan şikâyetler sonucunda soruşturma açılamaz.127

Bu noktadaki zorluklar, hangi şartlarda bir tüzel ya da yasal kişinin Birlik sanayisinin bir dalını temsil ettiğinin, Birlik üretiminin % 50’sinin tüm AB'yi mi ya da sadece AB'nin bir bölgesini kapsaması gerektiğinin tespitidir.

Şikâyet başvurusu doğrudan Komisyon'a yapılabileceği gibi, Komisyon'a göndermek üzere üye ülkelere de yapılabilir. Komisyon aldığı her şikâyet başvurusunun bir kopyasını üye ülkelere göndermek zorundadır. Ayrıca üye ülkeler şikayet olmaksızın damping yapıldığına ve bunun Birlik Sanayine zarar verdiğine dair yeterli kanıt edindiğinde bu kanıtları acilen Komisyon'a bildirmek durumundadır.128

127

http://europa.eu.int/comm/trade/policy/dumping/faqs.htm.

128

Komisyon şikâyette gösterilen kanıtların yeterliliğini ve doğruluğunu mümkün olduğu kadar inceleyerek, soruşturma başlatılması için yeterli olup olmadığına karar verir.

Şikâyet soruşturma başlatılmadan geri çekilebilir, bu durumda şikâyet yapılmamış kabul edilir.

Komisyon şikâyette gösterilen kanıtların yeterliliğini ve doğruluğunu mümkün olduğu kadar inceleyerek soruşturma başlatılması için yeterli olup olmadığına karar verir. Tüm şikâyetlerde komisyon bir ön inceleme yapar. Bu incelemeyi yaparken hangi şikâyetler neticesinde bir soruşturma başlatılacağına ve hangilerinin durdurulacağına karar verir.

Yetkililer soruşturma açılması kararından önce şikâyetin duyulmasını önlemekle mükelleftir.

Soruşturma açma kararı verilirken dampingin varlığı ve buna bağlı oluşan zarar birlikte değerlendirilir.129

Bir ülke ithalatına anti damping önlemleri uygulanabilmesi için o ülkeden yapılan ithalatın Birlik tüketiminin % 3'ünden daha yüksek bir oranda olması ve pazar payının % 1'inden az olmaması gerekir. Daha aşağıda ise şikâyet hemen durdurulur.

Bu adım sürecin en gizli kalan dönemidir. Ne kadar şikâyet olduğu, kim tarafından yapıldığı ve hangi ürünlerle ilgili olduğu açıklanmamaktadır. Durdurulmuş ve devam edilmiş soruşturma oranları hakkında bile sadece tahminler vardır.

Anti dampingi ve AB'yi eleştirenlere göre birinci ve özellikle burada söz konusu ikinci adımda AB'nin kendini koruyucu dış ticaret politikası ve buna bağlı kendi sanayisinin ilgililerini desteklemesi yetersizdir.130

Hazırladığı 20. Yıllık Rapora İlişkin Özet Not, 13.11.2002, s.5.

129

Aylin Ege, s.271.

130