Timpanometre yöntemi, dış kulak kanalı içindeki basıncın değişmesinden ötürü işlevsellikte meydan gelen değişikliği ölçer. Üzengi kemiği refleks ölçümü ise orta kulak içindeki üzengi kemiği kasının büzülmesinden ötürü işlevsellikte meydana gelen değişimi ölçer. “Üzengi refleksi” adı verilen bu büzülme, işlevselliğin azalmasına yol açar ve yüksek bir akustik uyarı ile yapılır.
Akustik uyarı ister sol veya sağ kulakta, isterse de iki kulakta birden yapılsın, üzengi refleksi daima biaural düzeyde
meydana gelir, yani her iki kulakta aynı zamanda
meydana gelir. Üzengi refleksi, normal işiten yetişkinlerde 70 ile 105 dB arası ses
basıncında sine sesleri ile
meydana getirilir. Şekil 19: Orta kulak
Refleks yöntemi, sondanın bulunduğu kulakta en yüksek işlevsellikten önce basınca gösterilen işlevselliği ölçer. Aynı zamanda, uyarı yapılan kulağa ses sinyali uygulanır ve sonuçta üzengi kemiği kası büzülür.
İpsilateral refleks ölçümünde, aynı kulağa sonda takılır ve uyarı uygulanır. Kontra-lateral ölçümde ise sonda bir kulağa takılır, uyarı öteki kulağa uygulanır. Bu nedenle akustik uyarı, sonda bulunmayan kulağa uygulanır.
Eğer uygulanan uyarıdan ötürü bir refleks meydana gelirse, empedans ölçme cihaı, sonda takılı kulakta işlevselliğin azaldığını saptar, böylece üzengi refleksinin
uygulanan test frekansında ve test
Şekil 20: İpsilateral test
Şekil 21: Kontra-lateral test
düzeyinde meydana geldiği gösterilir. Refleks meydana geldiğinde saptanan test düzeyine “refleks eşiği” adı verilir ve dBHL (dB işitme kaybı) cinsinden gösterilir.
6.2 Test görevlisi eğitimi
Yukarıdaki paragraf 4.2’de açıklanan bilgilere ek olara, refleks ölçümü sırasında yüksek test sesleri meydana geleceğini de test görevlisine açıklamanız gerekir.
Refleks ölçümü sırasında hasta başını oynatmamalıdır, çünkü işlevsellikte 0,05 ml değişiklik bile olsa refleks olarak kaydedilir.
6.3 İpsilateral ölçüm için hazırlık –LCD ekranda sağ kulak için boş timpanogram gösterilir, sondanın kontrol ışığı (O) yeşil olur.
–Sol kulağı muayene etmek istiyorsanız L/R (sol/sağ) tuşuna (2) veya sonda düğmesine (M) basın. Bu durumda LCD ekranın üst satırının ortasında gösterilen kulak açıklaması Right’tan (sağ) içinde bulunan alıcı tarafından üretilir.
–İstediğiniz ses şiddetini ayarlamak için aşağı ok işareti tuşuna (10) veya yukarı ok işareti tuşuna (12) basın. Seçilen şiddet, LCD ekranda (5) en alttaki kutularda dB cinsinden gösterilir (yukarıdaki şekilde 80 dB gösterilmektedir). “I” harfi, ipsilateral testin seçildiğini gösterir. Sabit düzeyler olan 70,75, 80, 85, 90, 95 ve 100 dBHL ’den birini seçebilirsiniz; AUTO konumunda iken başlangıç düzeyi olarak 70 veva 80 dBHL
seçebilirsiniz. Eğer AUTO konumunu seçerseniz MI 34 cihazı en düşük düzey
olan 70 veya 80 dBHL ile başlar ve bir refleks saptayıncaya ya da maksimum düzeye erişinceye kadar düzeyi otomatik olarak arttırır. İstediğiniz başlama düzeyini ve maksimum düzeyi seçebilirsiniz (bkz. paragraf 12.3-Refleks ön ayarları). Eğer sabit bir düzey seçerseniz cihaz sadece bu düzeyde ölçüm yapar.
–Kulak kanalının açık olduğundan emin olun.
–Hastanın ses kanalının büyüklüğüne uygun sağ kulak ucunu seçin ve sondanın ucuna sıkıca takın (bkz. paragraf 3.7, Şekil 9).
6.4 İpsilateral ölçüm LCD ekranda (5) anında gösterilir. Test
tamamlandığında 500, 1000, 2000 ve 4000 Hz frekansta işlevsellik değişmeleri eğrileri,
Şekil 23: İpsilateral refleks sonuçları içeren normal timpanogram çıktısı
ölçüm ekranının altında dört ayrı grafik halinde gösterilir (bkz. Şekil 23). Her eğrinin altında, üzengi refleksinin otomatik olarak kaydedildiği test düzeyi gösterilir. Refleks, frekansın altında “PASS” (başarılı) başlığı ile gösterilir. Refleks saptanmamış ise
“NR” (ölçülmedi) başlığı ve maksimum düzey gösterilir.
Gerçek bir üzengi refleksi mi yoksa yanlış bulgu mu saptandığını anlamak için gerçek zamanlı grafiği izleyebilirsiniz. Grafiğin altındaki kesik kesik sıfır çizgisi, test ses sinyali uygulamadan ölçülen işlevselliği gösterir. İşlevselliğin tüm pozitif veya negatif değişmeleri, sıfır çizgisinden sapma olarak gösterilir. Eğer üzengi refleksi saptanırsa, işlevsellik artar ve eğri yükselir. Test sırasında gösterilen kutu, MI 34 cihazının geçerli bir üzengi refleksi kabul ettiği işlevsellik değişikliğinin meydana geldiği eşiği gösterir.
6.5 Kontra-lateral ölçüm için hazırlık
–Kırmızı REFLEX tuşuna (3) basarak kontra-lateral refleks ölçümü konumuna geçin.
LCD ekranın (5) üst sağ tarafında CONTRA sözcüğü belirir. Burada en yüksek sabit düzey 110 dBHL ’dir (sadece isteğe bağlı TDH 39 Contraphone aleti kullanıldığında).
–Kontra-lateral ölçüm, daha güvenilir sonuçlar verir, çünkü test sinyalini üreten alıcı ve işlevselliği ölçen sonda birbirinden ayrıdır.
Şekil 24: Kontra-lateral refleks sonuçları içeren normal timpanogram çıktısı
–Kontra-lateral ölçüm için Contraphone aleti kullanıyorsanız, buna uygun boyda bir kulak ucu takın ve kontra-lateral ölçüm yapılacak kulağa yerleştirin.
–Yukarıda ipsilateral ölçüm için açıklanan işlemleri yapın.
6.6 Refleks sonuçlarının yorumlanması
Ölçüm yaptıktan sonra, kaydedilen değerleri LCD ekranda inceleyebilirsiniz.
Şekil 25: İpsilateral refleks sonuçları içeren normal timpanogram çıktısı
Sol tarafta gösterilen timpanograma ve sağ tarafta gösterilen değerlere ek olarak, ekranın (5) altında refleks ölçümünün sonuçları da gösterilir. Üzengi yanıtı, 1’den 4’e kadar numaralı kutularda grafik halinde gösterilir. Her kutunun altında test düzeyi, test frekansı ve test tipi (I = ipsi, C = kontra lateral) gösterilir. Ayrıca test sonucu
“PASS” (başarılı) veya “NR” (ölçülmedi) olarak gösterilir. Şekil 25’te gösterilen örnekte, 500 Hz frekansta ve 100 dBHL düzeyinde üzengi refleksi saptanmıştır, 4 kHz frekansta ve 95 dBHL düzeyinde de üzengi refleksi saptanmıştır. Refleks eşiği ölçülememiş ise frekansın altında “NR” ile gösterilir.
Ölçüm sonuçlarını doğru yorumlamak için timpanogramı, refleks grafiğini ve diğer verileri birlikte incelemek gerekir. Üzengi refleksi saptanmış ise, ilke olarak hastanın uyarı uygulanan kulağı duyuyor demektir ve sonda takılı kulağındaki ses düzeni çalışıyor demektir.
6.7 Test sonuçlarının basılması Test yaptıktan sonra, sonuç raporunu basmak için PRINTER tuşuna (1) basın. Sessiz çalışan termal yazıcı, yukarıdaki paragraf 6.6’da gösterilen örneği 12
saniyede basar.
Yazıcı çalışıyorken tuşlara basılamaz ve sonda kullanılamaz.
Paragraf 4.6’da açıklanan
bilgilerin yanı sıra, refleks testinin sonucu da basılır:
Refleksin ölçümlüğü düzeyin dBHL cinsinden değeri, grafiğin altında gösterilir.
Eğer refleks saptanmamış ise, grafiğin üstünde test frekansı satırının altına “NR” yazılır.
Şekil 26: İpsilateral refleks ölçümü içeren normal timpanogram çıktısı