Üreticilerin Temin Ettikleri Kredilerden Memnuniyet Durumu

Çizelge 6.7‟de üreticilerin temin ettikleri kredileri çok yeterli bulanların oranı sadece %8‟dir. Yeterli olduğunu belirtenlerin oranı %30‟dur.Yetersiz olduğunu belirtenlerin oranı ise %62 gibi oldukça yüksek bir orana sahiptir. Ancak üreticilerin kredi talepleri ödeme gücüne göre değerlendirildiği için kredi kuruluşlarının verdikleri kredi miktarı üreticinin varlığı dikkate alındığında rasyonel bir karardır. Ancak üreticilerin tamamı yüksek faiz oranından şikayetçidirler.

Çizelge:6.7.Üreticilerin Aldıkları Kredinin Yeterlilik Durumu Üreticilerin aldıkları Kredinin Yeterlilik Durumu Sayı Oran (%) Çok Yeterli 4 8 Yeterli 15 30 Yetersiz 31 62 Toplam 50 100

Üreticilerin tamamına yakın bölümü bürokratik işlemlerden,sırada beklemekten rahatsız olmaktadır. Ancak üreticilerin şikayet ettiği diğer önemli bir konu ise yüksek faiz oranlarıdır. Ayrıca üreticiler temin ettikleri krediyi tarım ve tarım dışı finansal problemlerini çözmek amacıyla kullanmaktadırlar.

Anket yapılan üreticiler tarım kredilerinin faiz oranından şikayetçi olmaktadır. Ayrıca kredi için istenen evraklar ve çeşitli bürokratik formalitelerden yakınmaktadırlar. Ayrıca taksitlerin ödenmesinde ortaya çıkabilecek gecikme faizlerinin yüksek olmasından rahatsızlık duyduklarını ifade etmektedirler.

46 7.SONUÇ VE ÖNERİLER

Tarımsal üretimde üretim maliyetlerinin yüksek olması, buna karşılık ürün fiyatlarının düşük olması nedeniyle brüt ve net karlar oldukça düşük düzeyde kalmaktadır. Bu nedenle tarımda üretici gelirleri diğer sektörlere göre düşüktür. Üreticiler ihtiyaç duydukları işletme sermayesi ihtiyacını genellikle kredi veren kuruluşlardan sağlamaktadır. Ancak kredi faizlerinin yüksek düzeyde olması kredilerin geri dönme oranını olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca üreticiler kredilerini geri öderken sahip oldukları gayrimenkulleri ve traktör vb. araçlarını satmak zorunda kalmaktadır. Bu durum çeşitli sosyal sorunların oluşmasına ve kırsal kesimden kentlere doğru hızlı bir göç yaşanmasına neden olmaktadır.

Tarım kesiminin ihtiyaç duyduğu kredilerin zamanında ve uygun koşullarda temin edilmesi oldukça önemlidir. Tarımsal üretim iklim koşullarına bağlı olduğu için zamanında temin edilemeyen kredi üretim dönemi açısından sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır. Buna karşın ülkemizde çiftçilerin kredi temin etmesinde çeşitli zorluklar bulunmaktadır. Bunların başında kadastro(tapulama) çalışmalarının tamamlanamamış olmasından dolayı ipotek yoluyla kredi temini Türkiye‟nin bazı bölgelerinde hala mümkün olamamaktadır. Örneğin Türkiye‟nin en gelişmiş yörelerinden birisi olan Akdeniz bölgesinde bile halen kadastro çalışmaları sürmektedir.

Türkiye‟de yüksek enflasyon oranları tarımsal kredi veren finansal kuruluşları da zor durumda bırakmıştır. Yüksek faiz oranları ile temin edilen krediler çiftçilere yüksek faiz oranları ile kullandırılmıştır. Bu faiz oranları ile kredi temin eden çiftçiler kredileri geri ödemede zorlanınca geçmiş yıllarda çeşitli af uygulamalarına gidilerek bir ölçüde üreticilerin karşılaştıkları güçlükler hafifletilmeye çalışılmıştır. Bu af uygulamaları bazı kesimler tarafından her ne kadar eleştirilse de üreticiler açısından oldukça faydalı olmuştur. Buna rağmen tarım kesiminde yaşayanların aldıkları destek oldukça düşük düzeyde kalmaktadır.

Çizelge 6,3‟de görüldüğü gibi tarımsal kredilerde halen uygulanan faiz oranı %17,5 olup oldukça yüksek bir faiz oranıdır. AB ve ABD gibi gelişmiş ülkelerdeki çiftçiler elverişli koşullarda kredi almanın yanı sıra mazot vb. çeşitli girdileri de düşük fiyata temin etmektedir. Ayrıca çeşitli kırsal kalkınma programlarının destek uygulamalarından da yararlanmaktadır. Dünya Ticaret Örgütünün tarımsal ürünler için gümrük duvarlarını aşağı indirmek için yapmış olduğu çalışmalar dikkate alındığında, Türk çiftçisinin karşılaşacağı zorlukların daha da artacağı kesindir.

Türk çiftçisi örgütlenme bilinci yetersizliği, yüksek faiz oranları, yetersiz ürün desteği, düşük ürün fiyatları, tapusuz araziler, üretim tekniği ile ilgili bilgiye ulaşımda karşılaştığı sorunlarla gelişmiş ülkelerde ileri teknoloji ve bilgiyle donatılmış üreticilerle zor koşullarda rekabet etmektedir. Buna rağmen varlığını sürdürmeye çalışmaktadır. Türkiye‟de

47

konuyla ilgili tarafların tarımın karşılaştığı sorunların çözümüne gereken önemi vermeleri şarttır. Başta ilgili bakanlıklar, medya, eğitim ve yayım yapan kamu ve özel kuruluşlar tarım sektörünün karşı karşıya olduğu sorunların çözümü için gerekli katkıyı yapmalıdırlar.

Çiftçilerin kredi ihtiyacının karşılanabilmesi için tarımsal kooperatiflerin oluşturacağı bir banka ile çözümlenebilir. Kurulacak bir kooperatifler bankası ipotek karşılığı üreticilerin ihtiyaç duyduğu kısa, orta ve uzun vadeli kredi ihtiyacını karşılayabilir. Kooperatifçiliğin amacı ortaklara hizmet olduğundan düşük bir kar oranı ile kredi kullandırabilir. Özel bankalar kar amacı güttükleri için yüksek faizle çiftçilere kredi vermekte bu durumda zaten düşük gelire sahip üreticiler daha fazla zor durumda kalmaktadır. Ziraat Bankasının özelleştirilmesi mevcut durumun daha da ağırlaşmasına neden olacaktır.

Tarım Kredi Kooperatifleri ve Trakya birlik gibi kooperatifler bir araya gelerek devlet desteğinde bir kooperatifçilik bankası kurarak üreticilerin ihtiyaç duydukları tarımsal kredileri uygun koşullarda karşılayabilir. Bunun yanında çeşitli kooperatiflerin işletme sermayesi ihtiyacının karşılanmasına da yardımcı olabilir. Ayrıca uluslararası finansman kuruluşlarından sağlanacak fonlar bu banka aracılığıyla üreticilere kullandırılabilir.

48 KAYNAKLAR

Anonim,31 Aralık 2005 Tarihli Resmi Gazete, Sayı: 26040 Anonim, Sübvansiyonlu Tarımsal Kredi Uygulamaları, 200b

Anonim, Tarımsal Kredi Ürünlerimiz, TC. Ziraat Bankası, 2006a Anonim,T.C.Ziraat Bankası Faaliyet Raporu,2005

Anonim,Tarımsal Krediler Bölümü,http//www.tarımkredi.org.tr 2006 Anonim,Tarımsal Krediler Bölümü,http//www.ziraatbank.com.tr 2006 Anonim, Tarımsal Krediler Yönetmeliği, T.C.Ziraat Bankası,2007

Bülbül,M.,Çadırcı,E.,Güneş,E.,Tarımsal Krediler ve Uygulamaları,Türkiye Ziraat Mühendisliği, Teknik Kongresi,.2.Cilt,ISBN:975-7558-08-7,Ankara,1995, S.1072-1073

DİE, Genel Tarım Sayımı, 2001

Gürbüz,M.,Türkiye İçin Tarım, TEMA Vakfı Yayınları, ISBN:975-7169-54-4, İstanbul, 2005, S.410

İnan, İ.H.,Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği, ISBN:975-93281-0-0, Tekirdağ Ziraat Fakültesi, 2001

İnan,İ.H.,Kubaş,A.,Hurma,H., Türkiye‟de Bazı Bölgeler İçin Önemli Ürünlerde Girdi Kullanımı ve Üretim Maliyetleri, TEAE, Ankara, 2001

İnan,İ.Hakkı,Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği, ISBN:975-93281-0-0,Tekirdağ Ziraat Fakültesi,2006

Koç, A., Tanrivermis, H., Budak, F., Gündogmus, E., H, Inan, I.H., Kubas, A., Hurma,H. Usage of Pesticides in Turkish Agriculture: Effectiveness, Problems and the Effects of Alternatives Regulations, Report of Project, Agricultural Economics Research Institute (AERI), Ankara/Turkey, 2001

49

Kubaş,A., Gaytancıoğlu, O., AB Ülkelerindeki ve Türkiye‟deki Çeltik Tarımının Sürdürülebilir Tarım Politikası Açısından Karşılaştırılması, Dünya Yayınları, Dünya Gıda Dergisi, Haziran Sayısı, Bakliyat Eki, s.13, İstanbul, 2001

Kubaş,A.,Hurma,H.,2002, Tarımsal Üretimde Pestisit Kullanımı, Dünya Gıda Dergisi, No:2002/6, İstanbul