Ülkelere Göre Kadın İstihdamını Geliştirmeye Yönelik Çalışmalar

Kadın ve genç kızlara yönelik istihdam amaçlı mesleki eğitim programlarının, literatürde uzun bir geçmişi vardır. Zira gelişmiş ülkelerin ekonomi tarihleri, kadının iş gücü piyasasına aktif katılımı ile ekonomik büyüme arasında güçlü bir birlikteliğin olduğunu göstermektedir. Ayrıca ekonomik küreselleşme, kıyasıya rekabet, üretimin uluslararasılaşması, üretken istihdamın arttırılması talepleri ve işsizliğin hemen tüm ülkelerde büyük boyutlara ulaşması; kadın iş gücünün ekonomiye daha fazla katkıda bulunması eğilimlerini ve istihdam amaçlı mesleki eğitimin önemini arttırmıştır.

İşsizlik ve istihdam sorunlarının çözülmesinde OECD ve AB ülkelerinde öncelikli gruplar, gençler ve kadınlar ile uzun süreli işsizler olmaktadır. Bu bağlamda, kadınlara yönelik mesleki eğitim programları, temelde kamu kurumlarının desteğinde ve finans katkısı ile kamu mesleki eğitim kuruluşları, iş yerleri, gönüllü kuruluşlar ve üniversiteler tarafından uygulanmaktadır.

Büyüme, küreselleşme, istihdamın arttırılması ve rekabetin sağlanmasında eğitimin bireysel refahın arttırılması ve iyi vatandaş yetiştirilmesinin yanında özellikle mesleki eğitimin, önemli bir işlevi olduğu bugün artık geniş çevrelerce kabul görmektedir (Kız Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü,2001:4).

İşsizlikle mücadele gençlerin mesleki eğitimi, kadınlar dahil tüm çalışanların daha yüksek verimlilik için yeniden eğitilmeleri; teknolojik gelişmeleri yakından izlemelerine yardımcı olacak mesleki eğitim programlarının yaygınlaştırılması ve işletmelerin rekabet gücünün yükseltilmesine yardımcı olacak programlar hazırlanması sayesinde gerçekleşecektir.

Bu bakımdan AB ülkelerinde eğitim;

- Aktif iş gücü piyasasının gelişmesi için bir araç,

- Rekabeti arttırmak, teknolojiyi yaymak ve uygulamak için insan kaynağına yapılan bir yatırım olarak ele alınmaktadır.

Avrupa Meslek Eğitimi Geliştirme Merkezi ( CEDEFOP), kadınların iş hayatına katılımlarını arttırmak üzere çeşitli destekler vermektedir. Kadınlara iş gücü piyasasında, erkeklerle eşit haklar kazandırılmasında, mesleki eğitim bir araç olarak görülmektedir. Ayrıca kadınların gelir getirici bir işte çalışarak aile refahının arttırılması ve dolayısıyla onların potansiyelinden ekonomide yararlanılması, kalkınma ve büyüme politikaları için geçerli olmaktadır (Kız Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü,2001:5). Bu nedenle:

- Kadın istihdamının tarım dışı sektörlerde arttırılması, - Meslek seçmeleri ile ilgili alanların genişletilmesi,

- İşsiz kadınlar ile yeniden çalışmak isteyen kadınlara destek sağlanması, - Sanayi sektörünce daha fazla çalışan kadın sağlanması,

- Kadın yönetici sayısının çeşitli kollarında arttırılması amaçlanmaktadır. Bazı ülkelerde kadınlara yönelik çalışmalar şu şekilde gerçekleşmektedir: 2.1.1. Fransa’da

Fransa’da 1994 yılında uygulamaya konulan teşvik politikaları ile işletmelerde karma cinsiyetli bir “ iş gücü sözleşmesi” çerçevesinde kadın ve genç kızlar 40 ila 1200 saat arasında süren mesleki eğitim kursları sonunda istihdam edilmektedir.

2.1.2. Belçika’da

Belçika’da fırsat eşitliğinin sağlanması, buna ilişkin araçların geliştirilmesi ve yükselebilmeleri açısından kadınlara yönelik mesleki eğitim programları uygulanmaktadır. Bunların bir bölümü işsizliklere yönelik istihdam amaçlı programlar, bir bölümü de çalışan kadınların yeniden eğitim programlarına alınarak ücretlerinin iyileştirilmesini ve statülerinin yükseltilmesini hedefleyen programlardır (Kız Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü,2001:5).

2.1.3. İngiltere’ de

İngiltere’de 1978’lerde başlatılan programlarla gençlere ve kadınlara yeni iş olanakları açmak amacıyla bir milyondan fazla kişiye eğitim verilerek, işe yerleştirilmeleri

sağlanmıştır. Ayrıca özel istihdam büroları teşvik edilmiş gençlerin ve kadınların mesleki eğitimden geçirilerek kolaylıkla işe girmelerine yardımcı olacak uygulamalara hız kazandırılmıştır.

2.1.4. İrlanda’da

İrlanda’da işsizliğin yüksek rakamlarda olduğu bir ülke olarak, istihdama yönelik mesleki eğitim hizmetlerinde önemli bir gelişme sağlamıştır. FAS ( İrlanda İstihdam ve Mesleki Eğitim Kuruluşu ), ülke çapında eğitim hizmetlerini 20 eğitim merkezinde sürdürmektedir. Bu merkezlerdeki eğitimlerin hepsinde kadın-erkek eşit haklara sahiptir. Ülke genelinde yaklaşık 150 değişik alanda eğitim gerçekleştirilmiştir (Kız Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü,2001:5).

2.1.5. Almanya’ da

Almanya’da işletmelerde ve mesleki eğitim merkezlerinde gençlere yönelik istihdam amaçlı eğitim hizmetleri çok gelişmiştir. Binalar aynı zamanda birçok büyük işletmenin birer okulu gibidir.

Almanya mesleki eğitim sistemi, mesleki eğitim planlama sürecine aktif şekilde katılan işçi sendikaları ile işverenler arasındaki anlaşmaların üzerine oturtulmuştur. Sistemin en önemli ve temel özelliklerinden biri de devlet, işçi ve iş veren kesimleri arasındaki yoğun işbirliğidir.

2.1.6. Polonya’ da

Polonya’da kadınların eğitim kurumlarından yararlanma olanakları erkeklere göre daha fazladır. Mesleği olmayan kadınlara yönelik eğitim programları, Eğitim ve Çalışma Bakanlıkları tarafından sürdürülmektedir. Kadınların iş gücü piyasasına girmelerini sağlayıcı teşvikler sektör ve işverenlerce de desteklenmektedir (Kız Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, 2001:5).

2.1.7. Japonya’ da

Japonya’da ise kadınların; ulusal, bölgesel ve uluslar arası düzeylerde kalkınma ve büyümeden yararlanmaları ve ekonomik olarak katılmaları konusunda, lehlerine

gelişmeler sağlanması ve üstlerine düşen rollerin arttırılması amacına yönelik olarak mesleki eğitim politika ve uygulamaları zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır.

2.1.8.Türkiye’ de

Türkiye’de de son yıllarda, hem erkeklere hem de kadınlara yönelik mesleki eğitim etkinlikleri ile geleceğe dönük projeler başlatılmış ve çalışmalar devam etmektedir. Bu faaliyetler, “Milli Eğitim Bakanlığı” , “Diğer Bakanlıklar” ile “Mesleki-Gönüllü Kuruluşlar” ve “Özel Eğitim Kurumları” tarafından yürütülmektedir. Mesleki eğitimin önemini çevreye kavratma çalışmalarının yanısıra karma veya kadınlara yönelik mesleki eğitim etkinliklerine de hız ve önem verilmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı, Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü’nce yürütülen pek çok çalışma ve projelerde de amaç; diğer ülkelerde olduğu gibi kadınların daha etkin ve verimli bir biçimde iş gücüne katılmalarını sağlamak , endüstri ve hizmet sektöründe ihtiyaç duyulan nitelikli insan gücünü yetiştirmektir. Bu amaçlarla ve dünyadaki teknolojik gelişmeler doğrultusunda sürekli çalışmalar yürütülmektedir (Kız Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü,2001:6).