YÖNTEM
Bu bölümde; araştırmanın modeli, evreni, örneklemi, kullanılan veri toplama araçları, elde edilen verilen analizinde kullanılan istatistiksel tekniklerle ilgili bilgiler verilmiştir.
3.1 YÖNTEM
Bu araştırmanın yürütülmesinde genel tarama modeli kullanılmıştır.
Araştırmanın amacı, Denizli merkezinde bulunan ortaöğretim okullarında görev yapan yönetici, disiplin kurulu üyesi ve öğretmenlerin disiplin sorunlarına çözüm yaklaşımlarına ilişkin tutumlarını ortaya çıkarmaktır. Araştırma bu yönüyle betimsel bir çalışmadır.
Yöneticilerle görüşmeler yapılarak okullarda karşılaşılan disiplin suçları ve disiplin kurulu defterlerinin incelenmesiyle verilen cezalar saptanmıştır. Ayrıca Ortaöğretim kurumlarında görevli yönetici, disiplin kurulu üyeleri ve öğretmenlerin disiplin sorunlarına çözüm yaklaşımlarını belirlemeye yönelik geliştirilen ölçek ile var olan durum yansıtılmaya çalışılmıştır.
3.2 EVREN
Bu araştırmanın evrenini, Denizli İl Merkezinde Bulunan 26 Orta öğretim
kurumu ve bu okullarda görevli 72 yönetici, 78 disiplin kurulu üyesi ve 1085 öğretmen oluşturmaktadır.
3.3 ÖRNEKLEM
Örneklemdeki öğretmen sayısı, aşağıdaki formül kullanılarak bulunmuştur (Balcı, 1995:111): 2 2 2 2 ) .( 1 1 ) .( d PQ t N d PQ t n ⋅ + =
N= Evren büyüklüğü
n=Örneklem büyüklüğü d= Hoşgörü düzeyi (.05)
t= Güven düzeyinin tablo değeri (t:1.96)
PQ= (.50) . (.50) = .25 maksimum örneklem büyüklüğü için örneklem yüzdesi. Araştırmanın örneklemini evrende bulunan 70 yönetici, 78 disiplin kurulu üyesi ve 1085 öğretmen arasından “ tabakalı örnekleme” ile seçilen 300 öğretmen, 63 disiplin kurulu üyesi ve 62 yöneticiye anket uygulanmıştır. 29 ankete katılımcılar cevap vermemiş, 16 anket iptal edilmiştir. Buna göre, Denizli ili merkezinde bulunan ortaöğretim kurumlarının türlerine göre dağılımı Tablo 3.1’de verilmiştir.
Tablo 3.1- Evrene Giren Okulların Türlerine Göre Dağılımı Çalışma Evreni Genel Lise Mesleki-
Teknik Lise Fen-Anadolu Lisesi Toplam Denizli Merkez 9 8 9 26
Araştırmanın veri toplama sürecinde, bazı okullarda uygulama yapılamamıştır. Araştırmanın örneklemini oluşturan okulların türlerine göre dağılımı Tablo 3.2’de verilmiştir.
Tablo 3.2- Veri Toplanan Okulların Türlerine Göre Dağılımı Araştırmanın
örneklemi
Genel Lise Mesleki- Teknik Lise
Fen-Anadolu Lisesi
Toplam
Denizli Merkez 8 7 9 24
Tablo 3.3- Disiplin Suçlarına Çözüm Yaklaşımları Anketinin Uygulandığı Öğretmenlerin Görevlerine Göre Dağılımı
Görevi N %
Yönetici 39 10
Disiplin Kurulu Üyesi 57 15
Öğretmen 284 75
3.4 VERİ TOPLAMA ARACI
Bu bölümde; veri toplama aracının hazırlanması, ölçeğin geçerliliği ve
güvenirliliği ölçeğin uygulanması ile ilgili bilgiler verilmiştir.
3.4.1 Veri Toplama Aracının Hazırlanması
Veri toplama aracının geliştirilmesi için öncelikle literatür taraması yapılmıştır. Alandaki uzman kişilerin görüş ve önerilerinden yararlanılmıştır. Elde edilen bilgiler doğrultusunda, çözüm önerileri ve çözüm seçenekleri olmak üzere 18 ve 13 maddelik iki ölçek hazırlanmıştır. Ölçme aracı üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde öğretmenlerin görev bilgileri, ikinci bölümde disiplin sorunlarına çözüm seçenekleri ve üçüncü bölümde ise disiplin sorunlarına çözüm önerilerini belirlemeye yönelik maddeler yer almaktadır. Yöneticiler, disiplin kurulu üyeleri ve öğretmenlerden her maddenin karşısında bulunan “Kesinlikle katılıyorum”, “Katılıyorum”, “Kararsızım”, “Katılmıyorum”, “Kesinlikle katılmıyorum” seçeneklerinden birinin işaretlenmesi istenmektedir. Katılma derecesi aralıkları n-1/n formülü kullanılarak bulunmuştur. Hesaplama sonucu 1 ile 5 arasındaki genişliği 0.8 olarak belirlenmiştir.
Ankette kullanılan beşli likert ölçeğine uygun olarak elde edilen puanların derecelendirilmesi ve yorumlanması için gerçek alt ve üst sınırların belirlenmesi gereğinden hareketle;
1.00-1.80 Kesinlikle Katılmıyorum 1.81-2.60 Katılmıyorum
2.61-3.40 Kararsızım 3.41-4.20 Katılıyorum
4.21-5.00 Kesinlikle Katılıyorum şeklinde belirlenmiş ve yorumlanmıştır.
3.4.2 Ölçeğin Geçerliliği ve Güvenilirliği
Ölçeğin geçerliliğinin sağlanması için uzman kanısına başvurulmuştur. Uzmanlardan gelen öneri ve eleştiriler doğrultusunda bazı maddeler çıkarılmış ve değiştirilmiştir.
Ölçeğin güvenilirliği Cronbach Alfa ile yoklanmıştır. Anketin ikinci bölümü için güvenilirlik katsayısı 0,84 ve üçüncü bölümü için 0,80 bulunmuştur.
3.4.3 Ölçeğin Uygulanması
Denizli Merkez ortaöğretim okullarında araştırmanın amacı doğrultusunda çalışma yapılabilmesi amacıyla Denizli Valiliği’nden onay alınmış ve uygulamaya başlanmıştır (Ek-1).
Denizli il merkezinde 4 mesleki ve teknik lise, 8 genel lise, 2 Fen ve Anadolu lisesinden kayıtlı disiplin cezaları alınmıştır. Çalışma kapsamında 2 okula gidilememiştir. Görüşme yapılan 24 okulun 10 tanesinde disiplin cezası alan öğrenci olmadığı belirtilmiştir. Bu okullarda sadece yöneticilerle çözüm yaklaşımları hakkında görüşme yapılıp anket uygulanmıştır. 3 adet Anadolu lisesinin 2005-2006 öğretim yılında eğitime başlamasından dolayı 3 yıllık bir uygulama yapılamamıştır.
Uygulamaya geçilmeden önce yapılan ön görüşmede, okul yöneticilerine çalışmanın amacı hakkında bilgi verilmiş ve okul yöneticilerinden uygulama yapılabilecek en uygun gün ve saatlerin ne zaman olabileceği ile ilgili bilgi alınmıştır.
Okulların müdür başyardımcıları ile disiplin kurulu kayıt defterleri incelenerek disiplin suçları ve cezaları listelenmiştir.
Disiplin sorunlarına çözüm yaklaşımları anketi okul yöneticileri, disiplin kurulu üyeleri ve okulun öğretmenlerine uygulanmıştır.
3.5 VERİLERİN ÇÖZÜMLENMESİ
Disiplin kurulu defterlerinden elde edilen bilgilerin çetelesi tutularak tablolaştırılmıştır. Disiplin suçları, disiplin cezaları, disiplin suçu işleyen öğrencilerin cinsiyet ve sınıf düzeyine göre dağılımlarının frekans ve yüzdeleri bulunmuştur.
Deneklerin ölçek sorularına verdikleri yanıtlar araştırmacı tarafından kod numarası sırasına göre bilgisayara yüklenmiştir. Bu verilerin analizi SPSS 11.5
programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın alt problemlerine yanıt bulmak amacıyla standart sapma, ortalama, tek yönlü varyans analizi, LSD anlamlı farklılık testi gibi istatistik tekniklerinden yararlanılmıştır. Yapılan istatistiksel çözümlemelerde anlamlılık düzeyi .05 olarak alınmıştır.