Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi İEB Destek Eğitim Programı

MEB’e bağlı olarak faaliyet gösteren özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde kullanılan bu program, bireylerin hayat boyu kullanabileceği işitme, konuşma, dil, iletişim, okuma yazma-anlama ve matematik becerilerini kazanmaları, bu becerileri kullanarak sosyal hayata etkin katılım sağlamaları amacıyla oluşturulmuştur. Uygun işitme cihazı kullanan, doğumdan itibaren her yaş grubundan İEB’nin özellikleri ve gereksinimleri dikkate alınarak hazırlanmıştır (MEB, 2008: 8).

Bu program ile bireylerin;

1. İşitme kalıntısını en üst düzeyde kullanmaları,

2. İşitsel algı becerilerini kullanarak yaşıtları düzeyinde dil ve konuşma becerisi geliştirmeleri,

3. İletişim becerilerini geliştirerek günlük yaşamda kullanmaları, 4. Okuduğunu anlama ve okuma yazma becerilerini geliştirmeleri, 5. Temel matematik becerilerini kazanmaları,

6. Akıl yürütme becerilerini geliştirmeleri amaçlanmaktadır.

I.8.1.2. İlköğretim ve Ortaöğretim DKAB Dersi Öğretim Programı

DKAB Dersi Öğretim Programı, ilk olarak 1982 Anayasası ile Din Bilgisi ve Ahlâk derslerinin birleştirilmesi ve zorunlu dersler arasına alınması sonucu 29 Mart 1982 tarih ve 2109 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur

(MEB, 1982: 155-161). DKAB dersi 4. 5. 6. 7. ve 8. sınıflarda haftada iki saat, 9. 10. 11. ve 12. sınıflarda haftada bir saat olarak öğretim programlarında yer almaktadır (http://ogm.meb.gov.tr, 2015; http://ikgm.meb.gov.tr, 2015). MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın (TTKB) 30.12.2010 tarih ve 328-329 sayılı kararı ile 4.sınıftan 12.sınıfa kadar uygulanan DKAB Dersi Öğretim Programında değişikliğe gidilmiş ve yeni program 2011-2012 öğretim yılında uygulamaya konmuştur.DKAB Dersi Öğretim Programı genel amaçlar, öğrenme alanları, kazanımlar, etkinlik örnekleri ve açıklamalardan oluşmaktadır.

İlköğretim DKAB Dersi Öğretim Programı genel amaçları içerisinde (MEB, 2010a: 12-13) öğrencilerin bireysel, toplumsal, ahlâkî, kültürel ve evrensel açılardan gelişimi yer almaktadır. Aynı şekilde Ortaöğretim DKAB Dersi Öğretim Programının genel amaçları içerisinde (MEB, 2010b: 12-13) öğrencilerin farklı açılardan gelişimlerini sağlamak bulunmaktadır. Ancak genel amaçlar içerisinde yapılmış olan sıra, önemdeki önceliği göstermemektedir. Öğrencilerin, temel dinî ve ahlâki sorulara cevap verebilmeleri hususu İlköğretim DKAB Dersi Öğretim Programının genel amaçları içerisinde ne kadar büyük bir öneme sahipse toplumun bir bireyi olarak dinî ve ahlâki davranışları tanımaları, ahlâki değerleri bilen ve bunlara saygı duyan erdemli kişiler olmaları, dinin toplumun kültürü oluşturan unsurlardan biri olduğunu kavramaları ve evrensel değerlere kendi dinî bilgi ve bilinçleriyle katılmaları da o derece önem arz etmektedir. Aynı şekilde Ortaöğretim DKAB Dersi Öğretim Programının genel amaçları içerisinde öğrencilerin; İslâm’ın iman, ibadet ve ahlâk esaslarını tanıması,dinî sorumluluk bilincine sahip olması, doğru dinî bilgiler ile batıl inanç ve hurafeleri ayırt etmesi, inanç-ibadet ilişkisinin farkında olması ve diğer dinleri temel özellikleriyle tanıması da yer almaktadır.

Öğrenme alanı ise aynı konunun ardışık eğitim basamaklarında genişletilerek verilmesini amaçlayan sınıf seviyelerine göre değişiklik ve tedricîlik gösteren ilgili konuların bir arada verildiği bir yapıdır. DKAB Dersi İlköğretim (MEB, 2010a: 34) ve Ortaöğretim (MEB, 2010b: 30) Öğretim Programı öğrenme alanları, hem kendi içinde hem de diğer öğrenme alanlarıyla bir bütünlük içerisinde ele alınmıştır.

Her sınıfta, öğrenme alanından her birisi için bir ünite bulunmaktadır. Bununla birlikte bazen bir ünite, bir veya birden fazla öğrenme alanını içerebilmektedir.İlköğretim DKAB Dersi Öğretim Programı “İnanç, İbadet, Hz. Muhammed, Kur’an ve Yorumu, Ahlâk, Din ve Kültürden oluşan altı öğrenme alanı üzerine yapılandırılmıştır. Ortaöğretim DKAB Dersi Öğretim Programı “İnanç, İbadet, Hz. Muhammed, Vahiy ve Akıl, Ahlâk ve Değerler, Din ve Laiklik, Din, Kültür ve Medeniyet” olmak üzere yedi öğrenim alanı çerçevesinde yapılandırılmıştır. Hem ilköğretim kademesindeki sınıflarda hem de ortaöğretim kademesindeki sınıflarda DKAB Dersi Öğretim Programı Öğrenme Alanları 4. sınıftan 12. sınıfa kadar çok fazla değişiklik göstermemektedir. Farklı sınıflardaki öğrenme alanlarında yer alan ünitelerin isimleri değişmiş olsa da birbirinin devamı niteliğindedir (bakınızEk-9 ve Ek-10).

Kazanımlar, eğitim sürecinin sonunda öğrencilerin edinecekleri bilgi, değer, beceri ve tutumları kapsamaktadır. Bu nedenle öğrencilerin öğrenme alanlarındaki gelişmeleri, kazanımların edinilmesine bağlıdır. DKAB Dersi Öğretim Programında bulunan kazanımlar (MEB, 2010a: 36-66 veMEB, 2010b: 32-59), öğrencilerin gelişim düzeyine ve öğrenme alanının özelliğine göre 4. sınıftan 12. sınıfa kadar verilmiş olup kazanımların yazılımında bir mantık bütünlüğü gözetilmiştir.

Tablo I.7İnanç Öğrenme Alanı Örnek Kazanımlar

SINIF ÜNİTE ÖRNEK KAZANIM

4. SINIF

Din ve Ahlâk Hakkında Neler Biliyorum?

Kelime-i Tevhit ve Kelime-i Şehadetin anlamlarını açıklar.

5. SINIF Allah İnancı Allah’ın eşi ve benzeri olmadığını kavrar.

6. SINIF Peygamberlere ve İlahî

Kitaplara İnanç

Bütün peygamberlere gelen vahiylerin ortak yönlerini fark eder.

7. SINIF Melek ve Ahiret İnancı Meleklerin özellikleri ve görevlerinin neler _{olduğunu belirtir.}

8. SINIF Kaza ve Kader Ahiretin varlığını Kur’an’dan örneklerle açıklar.

9. SINIF İnsan ve Din İnsanın akıl sahibi ve inanan bir varlık olma _{özelliğiyle diğer varlıklardan ayrıldığını kavrar.}

10. SINIF Allah İnancı Allah'ın her şeyin yaratıcısı olduğunu fark eder.

11. SINIF İnsan ve Kaderi İnsanın kaderle ilgili olarak akıl ve irade sahibi, _{özgür ve sorumlu olmak gibi özelliklerini sorgular.}

12. SINIF Dünya ve Ahiret _Hayatı Hayatı anlamlandırmada ahiret inancının önemli _{bir katkı sağladığının farkında olur.}

Tablo I.7’de görüldüğü üzere “İnanç” öğrenme alanında yer alan farklı sınıflara ait üniteler ve bu ünitelerden seçilmiş olan kazanımlar öğrencilerin gelişim düzeyine göre tespit edildiği için birbirinin devamı mahiyetinde olup bir bütünlük içerisinde bulunmaktadır.

DKAB Dersi Öğretim Programı’nda verilen “Etkinlikler” birer öneri ve örnek niteliğindedir. Öğretmen, bu etkinlikleri aynen kullanabilir veya ekleme ve çıkarmalar yapabilir. DKAB Dersi Öğretim Programı’nın amacına ulaşması için öğretmenlerin “Açıklamalar” kısmındaki bilgileri dikkatle incelemeleri gerekmektedir. Öğretim programının bu kısmında ele alınan ünite ile ilgili öğretmenin, öğrenme öğretme sürecinde dikkat etmesi gereken açıklamalar yapılmıştır.

Ülkemizde işitme engelli çocukların eğitimleri, özel eğitim okullarında veya kaynaştırma sınıflarında gerçekleştirilse de uygulanan öğretim programıMEB’indiğer okullardaki öğrenciler için belirlediği genel öğretim programıdır. Herhangi bir zihinsel fonksiyon bozukluğuna sahip olmasalar dahi işitme engelli çocukların işiten

akranları ile aynı yöntemlerle eğitilmeleri mümkün olmamaktadır. İşitme engelli çocukların eğitiminde işitme duyusunun eksiliğinden kaynaklanan zorlukları aşmak için diğer duyulara hitap eden bir yol izlenmelidir (http://mebk12.meb.gov.tr, 2014). DKAB dersi öğretim programındaki genel amaçlar, öğrenme alanları, üniteler, kazanımlar, etkinlikler ve açıklamaların içerikleri doğrultusunda kazanılması beklenen hedeflerin tam anlamıyla gerçekleşebilmesi için işitme engelli öğrencilerin dil becerileri ve anlama seviyelerine göre belirlenmiş hedefler ile sadeleştirilmiş ve somutlaştırılmış bir program, DKAB dersinin amaçlarının daha hızlı gerçekleşmesine yardımcı olabilecektir.