4. BULGULAR
4.4. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetic
4.4.2. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin Okula Bağlılık
Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin tespiti için Bağımsız Örneklem t testi yapılmıştır ve elde edilen bulgular Tablo 9’da sunulmuştur.
Tablo 9. Özel Eğitim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Cinsiyete Göre Örgütsel Bağlılık düzeylerine ilişkin t testi Sonuçları
f X
s.s
t
sd . pDuygusal bağlılık Kadın 176 3,78 ,88 0,613 232 0,541 Erkek 58 3,70 ,93
Devam bağlılığı Kadın 176 2,72 ,88 0,299 232 0,766 Erkek 58 2,68 ,89
Normatif bağlılık Kadın 176 3,39 ,99 1,656 232 0,099 Erkek 58 3,15 ,89
Örgütsel bağlılık Kadın 176 3,33 ,74 1,084 232 0,280 Erkek 58 3,21 ,70
Yapılan analiz sonucunda “Duygusal bağlılık”( t(232)=0,613; p=0,541), “Devam bağlılığı”(t(232)=0,299; p=0,766), “Normatif bağlılık”(t(232)=1,656; p=0,099) ve “Örgütsel bağlılık”(t(232)=1,084; p=0,280) düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı bir
farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle erkek ve kadın öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerinin benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir.
4.4.3. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin İş Motivasyon Oranlarının Cinsiyete Göre İncelenmesi
Öğretmenlerin İş Motivasyon düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin tespiti için Bağımsız Örneklem t testi yapılmıştır ve elde edilen bulgular Tablo 10’da sunulmuştur.
Tablo 10. Özel Eğitim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Cinsiyete Göre İş Motivasyon düzeylerine ilişkin t testi Sonuçları
f X
s.s
t
sd . pİçsel motivasyon Kadın 176 4,11 ,66 0,455 232 0,649 Erkek 58 4,15 ,62 Dışsal motivasyon Kadın 176 3,25 ,54 -1,660 232 0,098 Erkek 58 3,40 ,61 İş motivasyonu Kadın 176 3,57 ,48 -1,404 232 0,162 Erkek 58 3,68 ,50
Yapılan analiz sonucunda “İçsel motivasyon” (t(232)=0,455; p=0,649), “Dışsal motivasyon”(t(232)=-1,660; p=0,098) ve “İş motivasyonu”(t(232)=-1,404; p=0,162) düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle erkek ve kadın öğretmenlerin motivasyon düzeylerinin benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir.
4.5. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri, Okula Bağlılık Düzeyleri ve İş Motivasyon Oranlarının Kıdeme Göre İncelenmesi
Özel Eğitim Okulları’nda çalışan öğretmenlerin algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri, okula bağlılık düzeyleri ve iş motivasyon oranlarının kıdem bazında incelenmesi yapılmıştır. Düzey değişkenlerini normal dağılım gösterdiği için parametrik testlerden ANOVA kullanılmıştır.
4.5.1. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri Mesleki Kıdeme Göre İncelenmesi
Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri alt düzeylerinin mesleki kıdeme göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin tespiti için ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi) yapılmıştır. “Vizyon sahibi olmak” değişkeni eşvaryanslı olmadığı için Welch testi uygulanmış ve elde edilen bulgular Tablo 11’de sunulmuştur. Tablo 11. Mesleki Kıdeme Göre Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özelliklerine ilişkin ANOVA testi sonuçları
Puan Grup N X
s s. .
Var.K. K T. . s d. . K O. . F pHeyecanlı olmak 1-4 yıl 129 3,90 ,70 G.Arası 2,311 4 0,578 1,065 0,375 5-9 yıl 62 3,79 ,85 G.İçi 124,222 229 0,542 10-14 yıl 12 3,86 ,78 Toplam 126,532 233 15-19 yıl 15 3,60 ,66 20 yıl ve üstü 16 4,08 ,52 İletişim kurabilmek 1-4 yıl 129 4,40 ,54 G.Arası 0,226 4 0,057 2,988 0,020 5-9 yıl 62 4,14 ,62 G.İçi 4,336 229 0,019 10-14 yıl 12 4,55 ,41 Toplam 4,563 233 15-19 yıl 15 4,16 ,61 20 yıl ve üstü 16 4,24 ,46 Vizyon sahibi olmak 1-4 yıl 129 4,30 ,55 - - 4 - 2,636* 0,049* 5-9 yıl 62 4,06 ,62 38,172 10-14 yıl 12 4,43 ,60 15-19 yıl 15 3,91 ,74 20 yıl ve üstü 16 4,21 ,37 Güvenilir olmak ve güven vermek 1-4 yıl 129 4,36 ,59 G.Arası 1,513 4 0,378 1,107 0,354 5-9 yıl 62 4,21 ,60 G.İçi 78,274 229 0,342 10-14 yıl 12 4,46 ,54 Toplam 79,787 233 15-19 yıl 15 4,23 ,70 20 yıl ve üstü 16 4,43 ,39 Örnek olmak 1-4 yıl 129 4,14 ,74 G.Arası 4,117 4 1,029 2,038 0,090 5-9 yıl 62 3,90 ,72 G.İçi 115,640 229 0,505 10-14 yıl 12 4,40 ,68 Toplam 119,758 233 15-19 yıl 15 4,07 ,57 20 yıl ve üstü 16 4,22 ,52 Demokratik ve hoşgörülü olmak 1-4 yıl 129 4,09 ,70 G.Arası 2,353 4 0,588 1,135 0,341 5-9 yıl 62 3,92 ,78 G.İçi 118,690 229 0,518 10-14 yıl 12 4,21 ,77 Toplam 121,043 233 15-19 yıl 15 3,83 ,79 20 yıl ve üstü 16 4,10 ,56 Pozitif olmak 1-4 yıl 129 4,32 ,63 G.Arası 2,848 4 0,712 1,881 0,115 5-9 yıl 62 4,15 ,62 G.İçi 86,682 229 0,379 10-14 yıl 12 4,48 ,56 Toplam 89,530 233 15-19 yıl 15 4,01 ,64 20 yıl ve üstü 16 4,21 ,42 Liderlik 1-4 yıl 129 4,25 ,55 G.Arası 2,649 4 0,662 2,106 0,081 5-9 yıl 62 4,05 ,61 G.İçi 72,020 229 0,314 10-14 yıl 12 4,38 ,56 Toplam 74,669 233 15-19 yıl 15 4,00 ,59 20 yıl ve üstü 16 4,23 ,38 * Welch Testi uygulanmıştır.
Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri alt düzeylerinin mesleki kıdeme göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin tespiti için ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi) yapılmıştır. Eşvaryanslı olmayan “Vizyon sahini olmak” değişkeni için Welch testi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda “Heyecanlı olmak”(t (4,229)=1,065; p=0,375), “Güvenilir olmak ve güven vermek”(t(4,229)=1,107; p=0,354), “Örnek olmak”(t(4,229)=2,038; p=0,090), “Demokratik ve hoşgörülü olmak”(t(4,229)=1,135; p=0,341), “Pozitif olmak”(t(4,229)=1,881; p=0,115) ve “Liderlik”(t(4,229)=2,106; p=0,081) düzeylerinin öğretmenlerin mesleki kıdemine göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir.
“İletişim kurabilmek”( t(4,229)=2,988; p=0,020) alt ölçeklerinden aldıkları puanların ortalamalarının mesleki kıdeme göre anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Gruplar arası farklılığın kaynağının tespiti için varyanslar eşit olduğundan dolayı post hoc testlerinden Bonferroni ile ikili karşılaştırmalar yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda 1-4 yıl mesleki kıdeme sahip olan öğretmenlerin (X=4,40) “iletişim
kurabilmek” düzeyi 5-9 yıl mesleki kıdeme sahip öğretmenlerden (X=4,40; p=0,047) daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
“Vizyon sahibi olmak”( t(4; 38,172)=2,636; p=0,049) alt ölçeklerinden aldıkları puanların ortalamalarının mesleki kıdeme göre anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Gruplar arası farklılığın kaynağının tespiti için varyanslar eşit olmadığından dolayı post hoc testlerinden Dunnett T3 ile ikili karşılaştırmalar yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda gruplar arası anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir.
4.5.2. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin Okula Bağlılık Düzeylerinin Mesleki Kıdeme Göre İncelenmesi
Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık düzeylerinin mesleki kıdeme göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin tespiti için ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi) yapılmış ve elde edilen bulgular Tablo 12’de sunulmuştur.
Tablo 12. Mesleki Kıdeme Göre Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine İlişkin ANOVA testi sonuçları
f , X , ve
s s. .
Değerleri ANOVA SonuçlarıPuan Grup N X
s s. .
Var. K. K T. . s d. . K O. . F pDuygusal bağlılık 1-4 yıl 129 3,81 ,90 G.Arası 2,962 4 0,740 0,928 0,448 5-9 yıl 62 3,61 ,90 G.İçi 182,732 229 0,798 10-14 yıl 12 3,96 ,81 Toplam 185,693 233 15-19 yıl 15 3,67 1,00 20 yıl ve üstü 16 3,96 ,72 Devam bağlılığı 1-4 yıl 129 2,83 ,85 G.Arası 7,093 4 1,773 2,328 0,057 5-9 yıl 62 2,54 ,83 G.İçi 174,409 229 0,762 10-14 yıl 12 2,52 1,06 Toplam 181,502 233 15-19 yıl 15 2,99 ,94 20 yıl ve üstü 16 2,36 1,03 Normatif bağlılık 1-4 yıl 129 3,48 ,91 G.Arası 10,155 4 2,539 2,773 0,028 5-9 yıl 62 3,21 ,93 G.İçi 209,643 229 0,915 10-14 yıl 12 3,12 1,10 Toplam 219,798 233 15-19 yıl 15 3,39 1,01 20 yıl ve üstü 16 2,73 1,24 Örgütsel bağlılık 1-4 yıl 129 3,40 ,72 G.Arası 3,562 4 0,891 1,700 0,151 5-9 yıl 62 3,15 ,73 G.İçi 119,952 229 0,524 10-14 yıl 12 3,24 ,78 Toplam 123,514 233 15-19 yıl 15 3,37 ,67 20 yıl ve üstü 16 3,07 ,78
Yapılan analiz sonucunda “Duygusal bağlılık”( t(4,229)=0,928; p=0,448), “Devam bağlılığı”( t(4,229)=2,328; p=0,057) ve “Örgütsel bağlılık”( t(4,229)=1,700; p=0,151) düzeylerinin öğretmenlerin mesleki kıdemine göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir.
“Normatif bağlılık”( t(4,229)=2,773; p=0,028) alt ölçeklerinden aldıkları puanların ortalamalarının mesleki kıdeme göre anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Gruplar arası farklılığın kaynağının tespiti için varyanslar eşit olduğundan dolayı post hoc testlerinden Bonferroni ile ikili karşılaştırmalar yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda 1-4 yıl mesleki kıdeme sahip olan öğretmenlerin (X̅=3,48) “normatif bağlılık” düzeyi 20 yıl ve üstü mesleki kıdeme sahip öğretmenlerden (X=2,73; p=0,033) daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
4.5.3. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin İş Motivasyon Oranlarının Kıdeme Göre İncelenmesi
Öğretmenlerin İş motivasyon düzeylerinin mesleki kıdeme göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin tespiti için ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi)
yapılmıştır. Düzey değişkenlerinin eşvaryanslı olduğu tespit edilmiş ve elde edilen bulgular Tablo 13’te sunulmuştur.
Tablo 13. Mesleki Kıdeme Göre Öğretmenlerin İş Motivasyon düzeylerine ilişkin ANOVA testi sonuçları
f , X , ve s s. .Değerleri ANOVA Sonuçları
Puan Grup N X s s. . Var. K. K T. .
s d. .
K O. . F pİçsel motivasyon 1-4 yıl 129 4,04 ,69 G.Arası 0,196 4 0,049 2,684 0,032 5-9 yıl 62 4,15 ,61 G.İçi 4,171 229 0,018 10-14 yıl 12 4,44 ,42 Toplam 4,366 233 15-19 yıl 15 4,04 ,57 20 yıl ve üstü 16 4,42 ,44 Dışsal motivasyon 1-4 yıl 129 3,23 ,54 G.Arası 2,716 4 0,679 2,203 0,069 5-9 yıl 62 3,26 ,56 G.İçi 70,594 229 0,308 10-14 yıl 12 3,59 ,63 Toplam 73,311 233 15-19 yıl 15 3,49 ,50 20 yıl ve üstü 16 3,46 ,63 İş motivasyonu 1-4 yıl 129 3,54 ,49 G.Arası 0,069 4 0,017 2,844 0,025 5-9 yıl 62 3,59 ,47 G.İçi 1,392 229 0,006 10-14 yıl 12 3,91 ,44 Toplam 1,461 233 15-19 yıl 15 3,70 ,44 20 yıl ve üstü 16 3,82 ,48
Yapılan analiz sonucunda “Dışsal motivasyon”(t(4,229)=2,203; p=0,069) düzeyinin öğretmenlerin mesleki kıdemine göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir.
“İçsel motivasyon”(t(4,229)=2,684; p=0,032) alt ölçeklerinden aldıkları puanların ortalamalarının mesleki kıdeme göre anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Gruplar arası farklılığın kaynağının tespiti için varyanslar eşit olduğundan dolayı post hoc testlerinden Bonferroni ile ikili karşılaştırmalar yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda gruplar arası anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir.
“İş motivasyon” (t(4,229)=2,844; p=0,025) alt ölçeklerinden aldıkları puanların ortalamalarının mesleki kıdeme göre anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Gruplar arası farklılığın kaynağının tespiti için varyanslar eşit olduğundan dolayı post hoc testlerinden Bonferroni ile ikili karşılaştırmalar yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda gruplar arası anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir.
4.6. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri, Okula Bağlılık Düzeyleri ve İş Motivasyon Oranlarının Branş Göre İncelenmesi
Özel Eğitim Okulları’nda çalışan öğretmenlerin algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri, okula bağlılık düzeyleri ve iş motivasyon oranlarının branş bazında incelenmesi yapılmıştır. Düzey değişkenleri normal dağılım gösterdiği ve eşvaryanslı olduğu tespit edilmiştir. Parametrik testlerden ANOVA kullanılmıştır.
4.6.1. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri Branşa Göre İncelenmesi
Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri alt düzeylerinin branşa göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin tespiti için ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi) yapılmış ve elde edilen bulgular Tablo 14’te sunulmuştur. Tablo 14. Branşa göre Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özelliklerinin alt düzeylerine ilişkin ANOVA testi sonuçları
f , X , ve
s s. .
Değerleri ANOVA SonuçlarıPuan Grup N X
s s. .
Var. K. K T. . s d. . K O. . F pHeyecanlı olmak
Özel eğitim 67 3,89 0,82 G.Arası 0,089 2 0,044 0,081 0,922
Diğer
öğretmenlikler 109 3,86 0,71 G.İçi 126,444 231 0,547 Diğer alanlar 58 3,84 0,69 Toplam 126,532 233
İletişim kurabilmek
Özel eğitim 67 4,35 0,60 G.Arası 0,017 2 0,008 0,422 0,656
Diğer
öğretmenlikler 109 4,29 0,57 G.İçi 4,546 231 0,020 Diğer alanlar 58 4,31 0,54 Toplam 4,563 233
Vizyon sahibi olmak
Özel eğitim 67 4,25 0,65 G.Arası 0,205 2 0,103 0,297 0,744
Diğer
öğretmenlikler 109 4,18 0,56 G.İçi 80,009 231 0,346 Diğer alanlar 58 4,23 0,55 Toplam 80,214 233
Güvenilir olmak ve güven vermek
Özel eğitim 67 4,37 0,62 G.Arası 0,615 2 0,308 0,897 0,409
Diğer
öğretmenlikler 109 4,27 0,59 G.İçi 79,172 231 0,343 Diğer alanlar 58 4,37 0,55 Toplam 79,787 233
Örnek olmak
Özel eğitim 67 4,18 0,71 G.Arası 0,828 2 0,414 0,805 0,449
Diğer
öğretmenlikler 109 4,04 0,69 G.İçi 118,929 231 0,515 Diğer alanlar 58 4,07 0,78 Toplam 119,758 233
Demokratik ve
hoşgörülü olmak
Özel eğitim 67 4,17 0,67 G.Arası 1,681 2 0,840 1,626 0,199
Diğer
öğretmenlikler 109 3,97 0,75 G.İçi 119,362 231 0,517 Diğer alanlar 58 4,01 0,72 Toplam 121,043 233
Pozitif olmak
Özel eğitim 67 4,36 0,62 G.Arası 1,314 2 0,657 1,720 0,181
Diğer
öğretmenlikler 109 4,18 0,62 G.İçi 88,216 231 0,382 Diğer alanlar 58 4,28 0,61 Toplam 89,530 233
Liderlik
Özel eğitim 67 4,25 0,59 G.Arası 0,539 2 0,270 0,840 0,433
Diğer
öğretmenlikler 109 4,14 0,56 G.İçi 74,130 231 0,321 Diğer alanlar 58 4,19 0,54 Toplam 74,669 233
Yapılan analiz sonucunda “Heyecanlı olmak” ( t(2,231)=0,081; p=0,922), “İletişim kurabilmek”(t(2,231)=0,442; p=0,656), “Vizyon sahibi olmak”(t (2,231)=0,297; p=0,744), “Güvenilir olmak ve güven vermek”(t(2,231)=0,897; p=0,409), “Örnek olmak”(t(2,231)=0,805; p=0,449), “Demokratik ve hoşgörülü olmak”(t(2,231)=1,626; p=0,199), “Pozitif olmak”(t(2,231)=1,720; p=0,181) ve “Liderlik”(t(2,231)=0,840; p=0,433) düzeylerinin öğretmenlerin branşına göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle öğretmenlerin algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri düzeyleri branşlarına göre birbirine benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir.
4.6.2. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin Okula Bağlılık Düzeylerinin Branşa Göre İncelenmesi
Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık düzeylerinin branşa göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin tespiti için ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi) yapılmış ve elde edilen bulgular Tablo 15’te sunulmuştur.
Tablo 15. Branşa göre Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık düzeylerinin anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğine ilişkin ANOVA testi Sonuçları
f , X , ve
s s. .
Değerleri ANOVA SonuçlarıPuan Grup N X
s s. .
Var.K. K T. . s d. . K O. . F p
Duygusal bağlılık
Özel eğitim 67 3,67 0,93 G.Arası 1,768 2 0,884 1,110 0,331
Diğer
öğretmenlikler 109 3,75 0,95 G.İçi 183,925 231 0,796 Diğer alanlar 58 3,90 0,71 Toplam 185,693 233
Devam bağlılığı
Özel eğitim 67 2,59 0,95 G.Arası 3,448 2 1,724 2,237 0,109
Diğer
öğretmenlikler 109 2,68 0,81 G.İçi 178,053 231 0,771 Diğer alanlar 58 2,91 0,92 Toplam 181,502 233
Normatif bağlılık
Özel eğitim 67 3,13 0,97 G.Arası 5,106 2 2,553 2,747 0,066
Diğer
öğretmenlikler 109 3,35 0,98 G.İçi 214,693 231 0,929 Diğer alanlar 58 3,53 0,93 Toplam 219,798 233
Örgütsel bağlılık
Özel eğitim 67 3,16 0,75 G.Arası 3,105 2 1,553 2,979 0,053
Diğer
öğretmenlikler 109 3,29 0,74 G.İçi 120,408 231 0,521 Diğer alanlar 58 3,48 0,66 Toplam 123,514 233
Yapılan analiz sonucunda “Duygusal bağlılık” (t(2,231)=1,110; p=0,331), “Devam bağlılığı”(t(2,231)=2,237; p=0,109), “Normatif bağlılık”(t(2,231)=2,747; p=0,066) ve “Örgütsel bağlılık”(t(2,231)=2,979; p=0,053) düzeylerinin öğretmenlerin branşına göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle farklı branş öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerinin birbirine benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir.
4.6.3. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin İş Motivasyon Oranlarının Branşa Göre İncelenmesi
Öğretmenlerin İş motivasyon düzeylerinin branşa göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin tespiti için ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi) yapılmış ve elde edilen bulgular Tablo 16’da sunulmuştur.
Tablo 16. Branşa göre Öğretmenlerin İş Motivasyon düzeylerinin anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğine ilişkin ANOVA testi Sonuçları
f , X , ve
s s. .
Değerleri ANOVA SonuçlarıPuan Grup N X
s s. .
Var. K. K T. . s d. . K O. . F pİçsel motivasyon
Özel eğitim 67 3,99 0,82 G.Arası 0,038 2 0,019 1,010 0,366
Diğer
öğretmenlikler 109 4,15 0,57 G.İçi 4,328 231 0,019 Diğer alanlar 58 4,20 0,53 Toplam 4,366 233
Dışsal motivasyon
Özel eğitim 67 3,35 0,60 G.Arası 0,380 2 0,190 0,601 0,549
Diğer
öğretmenlikler 109 3,28 0,54 G.İçi 72,931 231 0,316 Diğer alanlar 58 3,24 0,56 Toplam 73,311 233
İş
motivasyonu
Özel eğitim 67 3,59 0,56 G.Arası 0,001 2 0,000 0,044 0,957
Diğer
öğretmenlikler 109 3,61 0,47 G.İçi 1,460 231 0,006 Diğer alanlar 58 3,60 0,44 Toplam 1,461 233
Yapılan analiz sonucunda “İçsel motivasyon” (t(2,231)=1,010; p=0,366), “Dışsal motivasyon”( t(2,231)=0,601; p=0,549) ve “İş motivasyonu”( t(2,231)=0,044; p=0,957) düzeylerinin öğretmenlerin branşına göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle farklı branş öğretmenlerin motivasyon düzeylerinin birbirine benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir.
4.7. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri, Okula Bağlılık Düzeyleri ve İş Motivasyon Oranlarının Lisans Üstü Eğitim Yapma Durumuna Göre İncelenmesi
Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri, okula bağlılık düzeyleri ve iş motivasyon oranlarının lisans üstü
eğitim yapma durumuna göre incelenmiştir. Düzey değişkenleri normal dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Parametrik testlerden Bağımsız Örneklem t testi kullanılmıştır.
4.7.1. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri Lisans Üstü Eğitim Yapma Durumuna Göre İncelenmesi
Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri alt düzeylerinin lisansüstü eğitim alıp almamaya göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin tespiti için Bağımsız Örneklem t testi yapılmış ve elde edilen bulgular Tablo 17’de sunulmuştur.
Tablo 17. Lisansüstü Eğitim Durumuna Göre Öğretmenlerin Algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özelliklerine ilişkin t testi Sonuçları
f X
s.s
t
sd . pHeyecanlı olmak
Ön lisans ve Lisans 212 3,84 ,74 -1,331 232 0,184 Yüksek lisans ve Doktora 22 4,06 ,72
İletişim kurabilmek
Ön lisans ve Lisans 212 4,31 ,57 0,473 232 0,636 Yüksek lisans ve Doktora 22 4,37 ,54
Vizyon sahibi olmak
Ön lisans ve Lisans 212 4,20 ,59 -0,932 232 0,352 Yüksek lisans ve Doktora 22 4,32 ,50
Güvenilir olmak ve güven vermek
Ön lisans ve Lisans 212 4,32 ,59 -0,610 232 0,542 Yüksek lisans ve Doktora 22 4,40 ,56
Örnek olmak Ön lisans ve Lisans 212 4,08 ,72 -0,781 232 0,436 Yüksek lisans ve Doktora 22 4,20 ,70
Demokratik ve hoşgörülü olmak
Ön lisans ve Lisans 212 4,02 ,72 -0,872 232 0,384 Yüksek lisans ve Doktora 22 4,16 ,68
Pozitif olmak
Ön lisans ve Lisans 212 4,25 ,62 -0,332 232 0,740 Yüksek lisans ve Doktora 22 4,30 ,63
Liderlik Ön lisans ve Lisans 212 4,18 ,57 -0,838 232 0,403 Yüksek lisans ve Doktora 22 4,28 ,54
Yapılan analiz sonucunda “Heyecanlı olmak”( t(232)=-1,331; p=0,184), “İletişim kurabilmek”( t(232)=0,473; p=0,636), “Vizyon sahibi olmak”( t(232)=-0,932; p=0,352), “Güvenilir olmak ve güven vermek”( t(232)=-0,610; p=0,542), “Örnek olmak”( t(232)=-0,781; p=0,436), “Demokratik ve hoşgörülü olmak”( t(232)=-0,872; p=0,384), “Pozitif olmak”( t(232)=-0,332; p=0,740) ve “Liderlik”( t(232)=-0,838; p=0,403) düzeylerinin lisansüstü eğitim alıp almamaya göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle lisansüstü eğitimi alan ve almayan öğretmenlerin algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri düzeyleri birbirine benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir.
4.7.2. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin Okula Bağlılık Düzeylerinin Lisans Üstü Eğitim Yapma Durumuna Göre İncelenmesi
Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık düzeylerinin lisansüstü eğitim alıp almamaya göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin tespiti için Bağımsız Örneklem t testi yapılmış ve elde edilen bulgular Tablo 18’de sunulmuştur.
Tablo 18. Lisansüstü Eğitim Durumuna Göre Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık düzeylerine ilişkin t testi Sonuçları
f X
s.s
t
sd . pDuygusal bağlılık
Ön lisans ve Lisans 212 3,80 ,88 2,011 232 0,045 Yüksek lisans ve Doktora 22 3,40 ,95
Devam bağlılığı
Ön lisans ve Lisans 212 2,72 ,90 0,426 232 0,670 Yüksek lisans ve Doktora 22 2,64 ,68
Normatif bağlılık
Ön lisans ve Lisans 212 3,32 ,98 -0,535 232 0,593 Yüksek lisans ve Doktora 22 3,44 ,89
Örgütsel bağlılık
Ön lisans ve Lisans 212 3,31 ,74 0,857 232 0,392 Yüksek lisans ve Doktora 22 3,17 ,64
Yapılan analiz sonucunda “Devam bağlılığı”( t(232)=0,426; p=0,670), “Normatif bağlılık”( t(232)=-0,535; p=0,593) ve “Örgütsel bağlılık”( t(232)=0,857; p=0,392) düzeylerinin lisansüstü eğitim alıp almamaya göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle lisansüstü eğitim alan ve almayan
öğretmenlerin devam bağlılığı, normatif bağlılık ve örgütsel bağlılık düzeylerinin benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir.
“Duygusal bağlılık”(t(232)=2,011; p=0,045) alt ölçeklerinden aldıkları puanların ortalamalarının lisansüstü eğitim alıp almamaya göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Ön lisans ve lisans eğitim alan öğretmenlerin(X=3,80) duygusal bağlılık düzeylerinin lisansüstü eğitim alan öğretmenlerden( X̅=3,40) daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
4.7.3. Özel Eğitim Okulları’nda Çalışan Öğretmenlerin İş Motivasyon Oranlarının Lisans Üstü Eğitim Yapma Durumuna Göre İncelenmesi
Öğretmenlerin İş motivasyon düzeylerinin lisansüstü eğitim alıp almamaya göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğinin tespiti için Bağımsız Örneklem t testi yapılmış ve elde edilen bulgular Tablo 19’da sunulmuştur.
Tablo 19. Lisansüstü Eğitim Durumuna Göre Öğretmenlerin İş Motivasyon düzeylerine ilişkin t testi Sonuçları
f X
s.s
t
sd . pİçsel
motivasyon
Ön lisans ve Lisans 212 4,14 ,64 -1,740 232 0,083 Yüksek lisans ve Doktora 22 3,89 ,70
Dışsal motivasyon
Ön lisans ve Lisans 212 3,29 ,57 0,016 232 0,987 Yüksek lisans ve Doktora 22 3,29 ,44
İş
motivasyonu
Ön lisans ve Lisans 212 3,61 ,49 0,861 232 0,390 Yüksek lisans ve Doktora 22 3,51 ,44
Yapılan analiz sonucunda “İçsel motivasyon”( t(232)=-1,740; p=0,083), “Dışsal motivasyon”( t(232)=0,016; p=0,987) ve “İş motivasyonu”( t(232)=0,861; p=0,390) düzeylerinin lisansüstü eğitim alıp almamaya göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle lisansüstü eğitim alan ve almayan öğretmenlerin motivasyon düzeylerinin benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir.
Lisan üstü eğitim yapma değişkeni incelendiğinde öğretmenlerin motivasyon algılarıyla ilgili bir farklılık oluşmamasında çalışmaya katılan öğretmenlerin büyük
bölümümün ön lisans ve lisans mezunu olması gösterilebilir. Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse çalışmaya katılan öğretmenlerin eğitim seviyeleri birbirine yakın olduğundan, eğitim değişkenine bakıldığında iş motivasyonunda herhangi bir farklılık oluşmamıştır. Ancak lisansüstü eğitimlerini tamamlamış öğretmenlerin ön lisans ve lisans eğitimlerini tamamlamış olanlara göre dışsal motivasyon boyutunda daha motive oldukları görülmektedir. Bu durumun lisansüstü mezunlarının ücret konusunda diğer eğitim düzeylerine sahip öğretmenlerden biraz farklı ücret aldıkları sonucundan ortaya çıkıyor olabileceği düşünülebilir. Ek ders yönetmeliğinin 29.05.2012 tarihli Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı’nın 30. maddesine göre yüksek lisans yapanlar öğretmenler için %5, doktora yapanlar için ise %15 fazla olarak ödenmesi söylenebilir (Meb İnsan Kaynakları 288920082/869 sayılı 23.12.2016 tarihli yazısı). Türkiye’de eğitim sistemimiz içerisinde öğretmenlik mesleğinin kriterleri bellidir. Fakat eğitim seviyesi yüksekte olsa öğretmenlerin bugünkü uygulamalarda kariyer basamaklarında herhangi bir ayrıcalıkları yoktur. Yalnızca yüksek lisans ve doktora yapan öğretmenlerin ek derslerinde biraz da olsa ücret farklılığı bulunmaktadır. Bu durumun başlı başına öğretmenlerin motivasyonunu etkilemediği söylenebilir. Öğretmenlerin motivasyonlarının eğitim düzeyine göre farklılık göstermemesi bu şekilde yorumlanabilir.
4.8. Özel Eğitim Okulları’nda çalışan öğretmenlerin algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri ve Okula Bağlılık düzeyleri ile İş Motivasyonları arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığının incelenmesi
Öğretmenlerin algıladıkları Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri ve Okula Bağlılık düzeyleri ile İş Motivasyonları arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığının tespiti için Pearson Korelâsyon Analizi yapılmış ve elde edilen bulgular Tablo 20’de sunulmuştur.
Tablo 20. Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri ve Okula Bağlılık düzeyleri ile İş Motivasyonlarına ilişkin Pearson Korelâsyon Analizi sonucu
Değişkenler 1 2 3 4 5 6 7 8 1. İçsel motivasyon - -,365** -,744** -,463** -0,067 -,262** -,347** -,247** 2. Dışsal motivasyon - - ,880** ,524** ,335** ,322** ,502** ,472** 3. İş motivasyonu - - - ,608** ,288** ,372** ,544** ,429** 4. Duygusal Bağlılık - - - - ,263** ,547** ,788** ,410** 5. Devam Bağlılığı - - - - - ,537** ,724** ,146* 6. Normatif Bağlılık - - - - ,872** ,296** 7. Örgütsel Bağlılık - - - - ,367** 8. Etkili Liderlik Nitelikleri - - - -
İş Motivasyon düzeyleri ile Örgütsel Bağlılık düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığının tespiti için Pearson Korelasyon Analizi yapılmıştır. Korelasyon katsayısının mutlak değer olarak 0.70- 1.00 arasında olması, yüksek; 0.70-0.30 arasında olması orta; 0.30-0.00 arasında olması ise düşük düzeyde ilişki olarak tanımlanmaktadır (Büyüköztürk, 2009). Yapılan analiz sonucunda “İçsel motivasyon” düzeyi ile “Devam bağlılığı düzeyi arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. “İçsel motivasyon” ile “Duygusal bağlılık”( X =-0,463(orta düzey);X=0,000), “Normatif bağlılık”(X=- 0,262(düşük düzey);X=0,000) ve “Örgütsel bağlılık”(X=-0,347(orta düzey);X
=0,000) düzeyleri arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle öğretmenlerin içsel motivasyon düzeyi arttığında duygusal, normatif ve örgütsel bağlılık düzeylerinin azaldığı tespit edilmiştir.
“Dışsal motivasyon” ile “Duygusal bağlılık”( X=0,524(orta düzey); X =0,000), “Devam bağlılığı”(X=0,335(orta düzey);X=0,000), “Normatif bağlılık”(X=0,322;
X=0,000) ve “Örgütsel bağlılık”(X=0,502(orta düzey);X=0,000) düzeyleri arasında
dışsal motivasyon düzeyi arttığında duygusal, devam, normatif ve örgütsel bağlılık düzeylerinin de arttığı tespit edilmiştir.
“İş motivasyonu” ile “Duygusal bağlılık”(X=0,608(orta düzey);X =0,000), “Devam bağlılığı”(X=0,288;X=0,000), “Normatif bağlılık”(X=0,372(orta düzey); X=0,000) ve “Örgütsel bağlılık”(X=0,544(orta düzey); X=0,000) düzeyleri arasında
pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle öğretmenlerin iş motivasyon düzeyi arttığında duygusal, devam, normatif ve örgütsel bağlılık düzeylerinin de arttığı tespit edilmiştir.
İş Motivasyon düzeyleri ile Algılanan Etkili Yönetici Liderlik Özellikleri düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığının tespiti için Pearson Korelâsyon Analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda “Heyecanlı olmak” düzeyinin “İçsel motivasyon”(X=-0,258(düşük düzey);X=0,000) ile negatif yönlü, “Dışsal
motivasyon”(X=0,377(orta düzey);X=0,000) ve “İş motivasyonu”(X=0,368(orta düzey); =0,000) düzeyleri ile pozitif yönlü anlamlı bir ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle öğretmenlerin algıladıkları liderlik özelliği “Heyecanlı olmak” düzeyi arttığında içsel motivasyon düzeyinin azaldığı, dışsal ve iş motivasyon düzeylerinin ise arttığı tespit edilmiştir.
“İletişim kurabilmek” düzeyinin “İçsel motivasyon”(X=0,239(düşük düzey); X=0,000) ile pozitif yönlü, “Dışsal motivasyon”(X=-0,423(orta düzey); X=0,000) ve “İş motivasyonu”(X=-0,382(orta düzey);X =0,000) düzeyleri ile negatif yönlü
anlamlı bir ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle öğretmenlerin algıladıkları liderlik özelliği “İletişim kurabilmek” düzeyi arttığında içsel motivasyon düzeyinin de arttığı, dışsal ve iş motivasyon düzeylerinin ise azaldığı tespit edilmiştir.
“Etkili liderlik nitelikleri” düzeyinin “İçsel motivasyon”(X=-0,247(düşük düzey); X=0,000) ile negatif yönlü, “Dışsal motivasyon”(X=0,472(orta düzey); X
=0,000) ve “İş motivasyonu”( =0,429(orta düzey); X =0,000) düzeyleri ile pozitif yönlü
anlamlı bir ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle öğretmenlerin algıladıkları liderlik özelliği “Liderlik” düzeyi arttığında içsel motivasyon düzeyinin azaldığı, dışsal ve iş motivasyon düzeylerinin ise arttığı tespit edilmiştir.
4.9. Özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin algıladıkları Etkili