Özel Eğitim Mesleki Eğitim Merkezleri Mevzuatının Yeterliliği

Resmi kurumların işleyişi mevzuata bağlanmıştır. Mevzuattaki hükümler bazen güncelliğini yitirmekte sorunlara çözüm olamamaktadır. Bu sebeple görüşme yapılan kişilere mevzuatta değişikliğe ihtiyaç olup olmadığı sorulmuştur. Yönetici ve öğretmenler ile velilerin görüş ve önerileri alınmıştır. Mevzuata ilişkin düzenlemelere ihtiyaç olduğu eğitimdeki yeniliklerin mevzuata yansımasının geç olduğu, bazı mevzuat metinlerinin güncelliğini yitirdiği ve fiziki alt yapıdan, öğretmen atamasına kadar birçok alanda mevzuat düzenlemelerin gerektiği belirtilmiştir. Bu kapsamda belirtilen bu düşüncelerden hareketle oluşturulan temalar şunlardır:

1.Mevzuatın Kapsayıcı ve Güncelliği

2.Mevzuatın Özlük hakları düzenlemelerindeki yeterliği 3.MevzuatınYönetici Atamalarındaki kapsayıcılığı

4.Mevzuatın Okulların Fiziki Alt Yapısına İlişkin Yeterliği

Okulların fiziki alt yapısına ilişkin yönetici ve öğretmenler mevzuat kaynaklı görüşlerini dile getirmişlerdir. Okulların fiziki alt yapı eksiklerinin giderilmesi için mevzuatta düzenlemeler yapılması gerektiği belirtilmiştir.

Bu kapsamda okulların standartlarını geliştirmeye yönelik mevzuat değişiklikleri yapılabilir. Bu durum yeni açılacak okulların belli standartları bulundurmasını sağlayabilir. Fiziki alt yapıdan kaynaklanan sorunlar mevzuat değişikliği ve yeni yatırımlarla çözüme kavuşabilir. Okulların hangi şartlarda özel eğitim okullarına dönüştürülmesi gerektiğinin netleştirilmesi ve belli standartların getirilmesi gerektiği önerilebilir.

Özel eğitim özel eğitim alanında eğitim verebilme yeterliliğine sahip kişilerce verilmelidir düşüncesi ifade edilmektedir. Bu anlamda özel eğitim uzmanlık gerektirir. Alan dışından kişilerin bu alanda çalışmasının önlenmesine yönelik mevzuat düzenlemelerinin yapılması gerektiği önerilebilir. Özel eğitim okullarında görev yapacak olan yöneticilerin alandan olmasının eğitimde verimliliği artıracağı düşünülmektedir. Alan dışından atanan yöneticilerin alan hakimiyetinin istenilen düzeyde olmadığı ifade edilmiş ve mevzuat değişikliği gerektiği ileri sürülmüştür. Bu bulguya benzer şekilde Kocaman (2015) araştırmaya katılan yöneticilerin tümü (% 100) özel eğitimin bürokrasi sürecinde çeşitli sorunlarla karşılaştıklarını ve bazı güçlükler yaşadıklarını belirtmişlerdir. Bürokratik sorunlar konusunda özel eğitim okullarının bağlı olduğu yönetmeliklerin birbiri ile çelişen veya belirsizliğe yol açan hükümler içerdiği, 1. 2. ve 3. kademe genel eğitim yönetmeliklerinin özel eğitim müfredatıyla bazı durumlarda çeliştiği ve bu çelişkili durumlarda ne yapacaklarını bilmedikleri katılımcıların beşte birinden fazlası (%21) tarafından ifade edilmiştir.

Ayrıca özel eğitim alanında çalışmanın yıpratıcı olduğu bazı katılımcılar tarafından ifade edilmiştir. Bu yıpratıcılık karşısında özlük haklarının iyileştirilmesi gerektiği ve bunu da mevzuat düzenlemelerini gerektirdiği belirtilmiştir. Bu haklar arasında ödemeler, çalışma şartlarının iyileştirilmesi, mesleki kazanımlara ve unvan kazanımına ilişkin düzenlemeler sayılabilir.

Her eğitim kurumu olduğu gibi özel eğitim kurumları da müfredata bağlı olarak çalışmalarını sürdürmektedir. Özellikle öğretim programlarının geliştirilmesi gerektiği sosyal uyum daha etkin işlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca devamsızlık ve öğretim programlarıyla ilgili düzenlemelerin yapılması gerektiği belirtilmiştir. Sonuç olarak yönetici ve öğretmenlerin bir kısmı başta fiziki alt yapının değişmesi, yönetici atama, özlük haklarının iyileştirilmesi, müfredat ve öğretim programlarında değişiklikler yapılması gibi mevzuat değişikliklerini dile getirmişlerdir. Bu bulguya benzer şekilde Kocaman (2015) Katılımcıların tamamına yakını (%92) özel eğitim okullarının müfredatları ile ilgili çeşitli sorunlar bulunduğunu dile getirmişlerdir. Yöneticilerin dörtte biri (%25) mevcut müfredat programlarının çocukların durumu ile uyumsuz olduğunu, bazı konularda yetersiz kaldığını belirtmişlerdir. Karasu ve Mutlu (2004) e okul sisteminin özel eğitim öğrencilerine uygun olmamasının öğretmenlerin yaşadığı en büyük sorunlardan biri olduğunu belirtmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı’nın (2010) bünyesinde yapılan araştırma kapsamında öğretmenlerin %42,3 gibi önemli bir çoğunluğu yönetmelikleri yetersiz bulmaktadır. Gürgür (2001) ve Gürgür,

Akçamete ve Vuran (2005) ise, işitme engelliler okulunda uygulanan ilköğretim programının, işitme engelli öğrencilere olduğu gibi uygulanmasının başarısız sonuçlar vereceğini, programın öğrencilerin düzeylerine uygun duruma getirilmesi gerektiğini belirtmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı (2010) bünyesinde yapılmış olan araştırmada öğretmenlerin özel eğitim okullarındaki eğitim-öğretim yetersizlik nedeni olarak genel eğitim okul programlarının uygulanmasının ikinci sırada olduğunu belirtmişlerdir. Aynı çalışmada öğretmenlerin %85,2’si özel eğitim okullarına ait eğitim programlarının Talim ve Terbiye Kurulu tarafından engel ve okul türlerine hususi olarak yapılmasını istemektedir ve öğretmenlerin sadece %0,5’i mevcut eğitim programlarını engelli öğrenciler açısından uygun bulmuşlardır. Buna ek olarak yine aynı çalışmada özel eğitim okullarında görev yapmakta olan öğretmenlerin tamamı uygulanan eğitim programlarını istememektedirler MEB (2010). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2014) bünyesinde yapılan çalışmada Milli Eğitim Bakanlığındaki mevcut yönetmeliklerin engelli bireyler için hazırlanmadığından dolayı hizmet verilecek çocukların yaş gruplarının çerçevesinde belirsizlik olduğu ifade edilmiştir. Altay ve Üstün (2011)Örgün ve yaygın mesleki ve teknik eğitim kurumlarında uygulanan eğitim programları, bu programlarla yetiştirilen beceri ve teknik işgücü ile işgücü piyasasının ihtiyaçları arasında nitelik ve nicelik yönünden bir uyum görülmemektedir. Bu durumun genelde mesleki eğitime olumsuz etkileri olmaktadır. İşletmelerde beceri eğitimi de belirtilen durumdan olumsuz yönde etkilenmektedir. Hangi mesleklerin hangi seviyede yetişkinlik gerektirdiği, eğitim talebinin örgün ve yaygın hangi eğitim kurumlarında etkili olarak karşılanabileceği belirlenmelidir. Bu durum uygulanan Özel Eğitim mesleki ve teknik eğitim programlarının yeniden tanımlanmasını gerektirecektir.