Bu çalıĢmada ortodontik veya periodontal nedenlerle çekilmiĢ 250 adet çürüksüz ve restorasyonsuz, kök geliĢimini tamamlamıĢ, benzer boyda ve kalınlıkta, yuvarlak, tek kanallara sahip, rezorpsiyonsuz, açık apikali olmayan, kırık hattı olmayan, kök eğimi olmayan insan tek köklü alt premolar diĢleri kullanıldı. Bukkal- lingual boyutları ve mezyal-distal boyutları dijital kumpas (Mitutoyo, Tokyo, Japonya) ile ölçüldü. Bukkal-lingual boyutların ortalama 6.5±0.5 mm, mezyal-distal boyutların ise ortalama 4.5±0.5 mm olması sağlandı. DiĢler % 10 „luk tamponlanmıĢ formalin de bekletildikten sonra üzerlerindeki sert ve yumuĢak doku artıkları bir kretuar (No:2, Hu-Friedy Mfg. Co Inc, Leimen, Almanya) ve bistüri ile temizlendi.
Devamlı su soğutması altında aeratör ve elmas frez kullanılarak giriĢ kaviteleri açıldıktan sonra kök kanallarının açık olup olmadığının saptanması için 15 numara K tipi eğe (Dentsply Maillefer-USA) ile kontrol edildi. Örneklerin çalıĢma boyları apikal foramenden 1 mm kısa olacak Ģekilde belirlendi.
48 DiĢlerin kuronları mine-sement seviyesinden her kökün boyu 13 mm ±0.5 mm olacak Ģekilde dijital kumpas (Mitutoyo, Tokyo, Japonya) ile ölçüldü; devamlı su soğutması altında aeratör ve elmas frez kullanılarak kesildi.
Kullanılan patlara göre 3 gruba ve sonrasında kullanılan preparasyon yöntemine göre 6 alt gruba ayrıldı. Farklı preparasyon yöntemleri ile hazırlanmıĢ ilave bir grupta kontrol amacı kanal dolgusu yapılmadı (n=10) , diğer kontrol grubu ise sağlam diĢlerden oluĢturuldu (n=10). Böylece toplam 25 grup oluĢturuldu. AĢağıda bu gruplar ve açıklamaları görülmektedir.
Grup 1: El aleti ile preparasyon+ RealSeal kanal dolgu patı Grup 2: Profile döner alet sistemi + RealSeal kanal dolgu patı Grup 3: Revo-S döner alet sistemi+ RealSeal kanal dolgu patı Grup 4: K3 döner alet sistemi + RealSeal kanal dolgu patı Grup 5: RaCe döner alet sistemi + RealSeal kanal dolgu patı
Grup 6: Twisted files döner alet sistemi + RealSeal kanal dolgu patı Grup 7: El aleti ile preparasyon+ Hybrid Root SEAL kanal dolgu patı Grup 8: Profile döner alet sistemi + Hybrid Root SEAL kanal dolgu patı Grup 9: Revo-S döner alet sistemi + Hybrid Root SEAL kanal dolgu patı Grup 10: K3 döner alet sistemi + Hybrid Root SEAL kanal dolgu patı Grup 11: RaCe döner alet sistemi + Hybrid Root SEAL kanal dolgu patı
Grup 12: Twisted files döner alet sistemi + Hybrid Root SEAL kanal dolgu patı Grup 13: El aleti ile preparasyon+ AH Plus kanal dolgu patı
Grup 14: Profile döner alet sistemi+ AH Plus kanal dolgu patı Grup 15: Revo-S döner alet sistemi + AH Plus kanal dolgu patı Grup 16: K3 döner alet sistemi + AH Plus kanal dolgu patı Grup 17: RaCe döner alet sistemi + AH Plus kanal dolgu patı
Grup 18: Twisted files döner alet sistemi + AH Plus kanal dolgu patı Grup 19 : El aleti ile preparasyon+kanal dolgusu yok
Grup 20 : Profile döner alet sistemi+ kanal dolgusu yok Grup 21 : Revo-S döner alet sistemi + kanal dolgusu yok Grup 22: K3 döner alet sistemi + kanal dolgusu yok Grup 23: RaCe döner alet sistemi + kanal dolgusu yok
Grup 24: Twisted files döner alet sistemi + kanal dolgusu yok Grup 25: Sağlam kök kanal preparasyonu yok
49
2.1.1. Kök Kanallarının Şekillendirilmesi 2.1.1.1. El Aleti Grubu
Bu grupta preparasyona fizyolojik foramendeki apikal daralmada sıkıĢan kanal aleti ile baĢlandı. Bu alet (baĢlangıç eğesi-IAF) ile hafif basınç uygulanarak apikal daralma hissedilene kadar ilerlendi. Kanal çalıĢma boyunda apikal bölüm 30 numaraya kadar geniĢletildi. En fazla 45 derece çevrilerek kanal duvarlarında çevresel eğeleme yapıldı. Üçüncü eğeden sonra master apikal file (MAF) koronele doğru kullanılan her 1mm‟ den sonra artan eğe kalınlığı ile çalıĢma uzunluğunda MAF ile Ģekillendirme yapıldı. Eğelerle Ģekillendirme tamamlanmasından sonra, orta ve koroner 1/3‟te kök kanalı sırası ile 1, 2 ve 3 nolu Gates-glidden ile geniĢletildi ve basamak kalmasını önlemek için son Ģekillendirme yapıldı (ÇalıĢkan 2006).
2.1.1.2. Profile Grubu
Bu grupta preparasyonda Profile döner alet eğeleri (Dentsply Tulsa Dental, Oklahama) crown-down tekniği ile kullanıldı. Üreticinin talimatları doğrultusunda motor hızı (150-350 rpm) olacak Ģekilde (.08/60 - .07/50 ) eğe sırası ile kanalın koronal üçlüsünün Ģekillendirilmesi için çalıĢma boyundan 3 mm‟den fazla uzak kalacak Ģekilde; kanalın orta üçlüsünün Ģekillendirilmesi amacı ile (.06/40-.06/35- .06/30-.04/35-.04/30) sırası ile çalıĢma uzunluğuna 3mm yakın olacak Ģekilde; kanalın apikal Ģekillendirilmesinin yapılabilmesi amacı ile (.04/30- .04/35) eğe sırası ile çalıĢma uzunluğunda; en son olarak final Ģekillendirme için (.06/30) eğesi çalıĢma boyunda kullanıldı.
2.1.1.3. Revo-S Grubu
Bu grupta preparasyonda Revo-S döner alet eğeleri (RS; Micro-Mega, Besançon Cedex, Fransa) crown-down tekniği ile kullanıldı. Üreticinin talimatları doğrultusunda motor hızı (250-400 rpm) olacak Ģekilde SC 1 (Shaper-Cleaner 1) eğesi (.06/25) ile çalıĢma boyunun 2/3‟üne ilerlemeye çalıĢıldı; daha sonra (.04/25 ) SC 2 (Shaper-Cleaner 2) ile çalıĢma boyunda kanal geniĢletildi; (.06/25) SU (Shaper- Universal) ile çalıĢma boyunda çalıĢıldı ve en son olarak (.06/30) (Apikal Shaper 30) ile preparasyon tamamlandı.
2.1.1.4. K3 Grubu
Bu grupta preparasyonda K3 döner alet eğeleri (Sybron Endo, Orange California) crown-down tekniği ile kullanıldı. Üreticinin talimatları doğrultusunda
50 motor hızı (300-350 rpm) olacak Ģekilde ve yine üreticinin önerdiği preparasyon yöntemlerinden „Procedure pack‟ kullanılmıĢtır. Her eğe kanal içinde 5-7 sn pasif ve hafif baskıyla döner aletler sistemlerinde kullanılan fırçalama haraketi uygulanmıĢtır. Bu sistemde (.10/25) ile koronal Ģekillendirmeye baĢlandı, direnç hissedilinceye kadar devam edildi ve (.08/25) eğe ile koronal Ģekillendirme bitirildi. Sırası ile (.06/40- .06/35- .06/30) eğeleri direnç hissedince değiĢtirmek sureti ile uygulandı ve preparasyon iĢlemi bitirildi.
2.1.1.5. RaCe Grubu
Bu grupta preparasyonda RaCe döner alet eğeleri (FKG Dentaire, La-Chaux- de Fonds, Genf, Switzerland) crown-down tekniği ile kullanıldı. Üreticinin talimatları doğrultusunda motor hızı (300-600 rpm) olacak Ģekilde; koronal Ģekillendirme için (10/40-.08/35) sırası ile; orta üçlü için çalıĢma uzunluğunda (.06/30 - .06/25 - .04/25) sırası ile; apikal Ģekillendirme için (.02/25) eğesi çalıĢma uzunluğunda kullanılmıĢtır.
2.1.1.6. Twisted Files Grubu
Bu grupta preparasyonda Twisted Files döner alet eğeleri (SybronEndo Orage, CA) crown-down tekniği ile kullanıldı. Üreticinin talimatları doğrultusunda motor hızı (500-600 rpm) olacak Ģekilde (.08/25) eğesi ile kanal çalıĢma boyuna ilerlenmeye çalıĢıldı; (.06/25) eğesi ile kanal çalıĢma boyuna ilerlendi ve en son olarak (.06/30) eğesi ile Ģekillendirme iĢlemi bitirildi.
Preparasyon sırasında tüm gruplarda aynı irrigasyon protokolü (3ml, %5,25 „lik NaOCL (Spot DiĢ Deposu, Ġzmir, Türkiye), 1 ml %17‟lik EDTA (Imıcryl, Konya, Türkiye) ve en son olarak 1 ml distile su) uygulandı. Preparasyonu bittikten sonra; kanallar kağıt konlar (Diadent-Kore) ile kurutuldu.