Araştırmanın çalışma evrenini İzmir ilinde bulunan Armutlu İlköğretim Okulu sekizinci sınıf öğrencileri; örneklemini ise çevrimiçi eğitim araçlarını kullanabilen öğrenciler oluşturmaktadır. Bu paralelde, öğrencilerin 2008-2009 SBS puanları ölçüt olarak belirlenmiş ve deney ve kontrol grupları oluşturulmuştur.
3.3. 1.Örneklem Grubunun Seçimi
Araştırmanın çalışma evrenini oluşturan 8.sınıf öğrencilerinden deney ve kontrol gruplarının oluşturulması için aşağıda belirtilen işlemler gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma evreni oluşturulurken 2007- 2008 Eğitim Öğretim yılı SBS sınavı sonuçları 350 ile 400 arasında olan öğrenciler arasından evlerinde bilgisayar ve internet bağlantısı olanlar seçilmiştir. Özellikle deney grubuna seçilen öğrenciler için evlerinde internet bağlantısı olanları belirlemek amacıyla öğrencilerle birebir görüşme yapılmıştır. Bu doğrultuda, Deney 1 grubuna 15, Deney 2 grubuna 15 ve Kontrol grubuna 15 olmak üzere toplam 45 öğrenci seçilmiştir.
Belirlenen 45 kişi arasından evden internete bağlanabilme ve yeterli bilgisayar becerisine sahip öğrenciler deney grubu olarak belirlenmiştir. Çalışma Fen ve Teknoloji dersinin 3. Ünitesi olan 36 ders saatlik “Maddenin Yapısı ve Özellikleri’’ ünitesine yönelik olarak gerçekleştirilmiştir.
3. 4. Veri Toplama Araçları
Aşağıda araştırma ile ilgili veri toplama sürecinde gerçekleştirilen çalışmalar belirtilmiştir.
3. 4. 1. Kuramsal Boyut
Araştırmanın kuramsal boyutu ile ilgili olarak, özellikle internet ortamında bulunan arama motorları kullanılarak gerekli kaynaklar incelenmiştir. Bu doğrultuda, konu ile ilgili yurt dışında yapılan araştırmalar gözden geçirilerek konunun kuramsal boyutu desteklenmiştir. Bilgisayar destekli asenkron işbirlikli öğrenme yöntemi ile ilgili olarak yurt içinde yapılan herhangi bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Kuramsal boyut çerçevesinde, araştırmacı tarafından özellikle eğitsel amaçlı olarak hazırlanmış çeşitli sanal sınıflar ve çevrimiçi kurslar da incelenmiştir.
3. 4. 2. Başarı Testi
Araştırmada, İlköğretim 8. sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi’nin bir ünitesi olan “Maddenin Yapısı Ve Özellikleri’’ adlı ünitesinin konularına uygun olarak bir başarı testi hazırlanmıştır. Başarı testi katılımcıların uygulama öncesi hazır bulunuşluk düzeylerini belirlemek için ön test olarak; uygulamadan sonra kazandıkları davranışları ölçmek amacıyla ise son test olarak uygulanmıştır. Hazırlanan başarı testi, asıl öğrenci grubuna uygulanmadan önce geçerlik ve güvenirlik analizlerinin yapılabilmesi için önceden belirlenen ve uygulamaya katılan öğrencilerle SBS puanları açısından benzer başarı oranlarına sahip başka bir öğrenci grubuna uygulanmıştır. 38 soru olarak hazırlanan başarı testi, kapsam geçerliğini belirlemek amacıyla uzmanların görüşlerine sunulmuş ve gelen öneri ve eleştiriler doğrultusunda ünite konularını kapsayan toplam 20 çoktan seçmeli sorudan oluşan bir test geliştirilmiştir (Ek I). Başarı testinde bulunan soruların puan değerleri, her soru için beş puan olarak belirlenmiştir. Testin güvenirliğinin belirlenmesi amacıyla SPSS programında Reliability Analysis – Scale (Alpha) işlemi yapılmıştır. Testin güvenirlik katsayısı 0.68 olarak belirlenmiştir.
3. 4. 3. Web Sayfası
Uygulama için Moodle veritabanı ile blog oluşturularak internet sitesi tasarlanmıştır. Moodle için http://bote-moodle.firat.edu.tr/ internet sitesi kullanılmıştır (Ek IV). Burada ders içeriğine ulaşabilmeleri için öğrencilere kullanıcı adları ile şifreler verilmiştir. Öğrenciler bu site üzerinden linkle http://aktiffen.blogspot.com/ adresine yönlendirilmiştir. Bu site içinde katılımcıların siteye ulaşımı için kullanıcı adı ve şifreler atanmıştır. Oluşturulan sitede konu anlatımları görsellerle zenginleştirilerek oluşturulan metinlerin yanında video çekimi ile verilmiştir. Katılımcıların konu ile ilgili bağlantılara ulaşmaları verilen linklerle sağlanmıştır. Oluşturulan blog sitesinde her konu anlatımının altında katılımcıların yorum yazabilecekleri ve konuyu nasıl bulduklarını belirtebilecekleri “ilginç’’, “etkileyici’’ ve “eğlenceli” seçenekleri sunularak katılımcıların tepkilerini belirtebilmeleri sağlanmıştır. Dersi takip eden öğrenciler “İzleyiciler “ kısmında diğer katılımcıları görebilmişlerdir. Her konuya katılımcıların yorum yazabilmeleri bülten tahtası ile sağlanmıştır. Katılımcıların eğitmenle iletişimi haftada bir gün olarak belirlenmiş ve g-mail üzerinden grup sohbeti şeklinde görüntülü ve sesli olarak gerçekleştirilmiştir. Yine verilen proje ve ödevler g-mail üzerinden e-posta olarak katılımcılara ulaştırılmıştır.
3.4.4. E-posta
Deney 1 ve Deney 2 grupları ile iletişimi sağlayabilmek açısından katılımcıların her birine e-posta servisinden yararlanmaları için araştırmacı tarafından rehberlik edilmiştir. Hotmail (www.hotmail.com), gmail (www.gmail.com), mynet (www.mynet.com), yahoo (www.yahoo.com) gibi servisler araştırmacı tarafından incelenerek, her katılımcı için uygun görülen gmail üzerinden ücretsiz mail adresi alınmıştır. Öğrenci-öğretmen ve öğrenci-öğrenci arasındaki iletişimler bu e-posta adresleri üzerinden sağlanmıştır. Araştırmacı öğrenciler için ödev ve etkinlikleri alınan e-posta üzerinden ileterek yine e-posta üzerinden öğrencilerin gönderdikleri çalışmaları değerlendirmiştir (Ek V).
3.4.5. Elektronik Sohbet (Chat)
Çevrimiçi eğitim uygulamalarının en fazla eleştirilen ve geleneksel eğitim uygulamaları ile kıyaslandığında eksikliği olduğu düşünülen öğrenci-öğrenci, öğretmen-öğrenci arasında ki iletişimi sağlayabilmek için görüntülü sesli sohbet imkanı sunan g-mail üzerinde çalışılmıştır. G-mail Grup Sohbeti özelliğinden yararlanılarak haftada bir gün belirlenen saatler arasında katılımcılar ile araştırmacı arasında görüntülü sesli sohbet yoluyla tartışma ortamı oluşturulmuştur.
3.4.6. e-Günlük (Blog) Kullanımı
Çalışmada katılımcıların yorum yapabilecekleri ve tartışma ortamına katılabilmeleri için blog kullanılmıştır. http://aktiffen.blogspot.com/ adresinden ulaşılan blog sitesinde araştırmacıya kullanıcı adı ve şifre sağlanarak araştırmacının gelen mesajları düzenlemesine, kaydetmesine, silmesine olanak tanınmıştır. Bu kapsamda gelen mesajların kontrolünü yapma anlamında moderatör ve yönetici görevleri araştırmacının kendisi tarafından gerçekleştirilmiştir. “İzleyiciler’’ kısmı ile katılımcıların mail adresleri ve şifreleri ile siteye girdiklerinde konular ve yapılmış olan yorumlar hakkında yorum yapabilecekleri ve konuların kendilerinde nasıl etki uyandırdığını yansıtan “ilginç”, “etkileyici”, “eğlenceli” şeklinde tepkilerini belirtebildikleri alanlar yer almıştır (Ek III).
3.4.7. Çevrimiçi Eğitim Uygulamasına İlişkin Öğrenci Görüşlerini Belirlemeye Yönelik Çalışma
Araştırmacı tarafından çevrimiçi eğitim araçları kullanılarak oluşturulan çevrimiçi eğitim ortamına katılımcıların görüşlerini belirlemeye yönelik araştırmacı tarafından 35 maddeden oluşan sorular uygulanmıştır ( Ek II).
3.4.8. Görüşme
Araştırmacı katılımcılar ile birebir görüşerek çevrimiçi araçların kullanımına ilişkin görüşlerini açık uçlu sorular yardımıyla değerlendirmiştir.