Örnek olarak “Bi’ Liran Var Mı?” kampanyası incelemesi

Yeşilay’ın kampanya sürecini anlamak bakımından örnek olabilecek “Bi’ liran var mı?” kampanyasını incelemek gerekmektedir. Dışarıda sizden para isteyen bir kişiyi geri çevirmemek, belki de farkında olmadan o kişinin bağımlılık yapıcı maddeye ulaşmasını kolaylaştırmaktadır. Yeşilay da bu şekilde amacına ulaşmayan paraları hatırlatmak ve paralarını daha değerli bir amaç uğruna kullanmalarını sağlamak amacıyla duyarlı tüm vatandaşlara “Bağımlılığa değil, bağımlılıkla mücadeleye destek olun” demektedir. Kampanya ismi olarak da sokaklarda bağımlılardan duymaya alışkın olunan “Bi’ liran var mı?” sorusu seçilmiş ve soruna dikkat çekilmeye çalışılmıştır (Sümeyya Olcay ile 26.03.2018 tarihinde yapılan görüşme). Yeşilay, toplumu ve gençliği bağımlılıklardan korumak amacıyla önleme, koruma, bilgilendirme ve rehabilitasyon çalışması yapan halk sağlığı ve savunuculuk çalışmaları yapan bir sivil toplum kuruluşudur. Asırlık deneyimi ile bilimsel metotlar kullanarak tütün, alkol, uyuşturucu madde ve teknolojinin kötüye kullanımı üzere mücadele eden Yeşilay, bağımlılıklar dokunmadan önce insana dokunmayı, bağımlılara el uzatmayı, onlara hayatın renklerini kazandırmayı misyon saymıştır. Bu yoldaki gücünü de farkındalığı ve duyarlılığı yüksek olan halktan, gönüllülerinden almaktadır (Sümeyya Olcay ile 26.03.2018 tarihinde yapılan görüşme).

Yeşilay, bağımlılığa karşı verdiği mücadelede kamuoyunun desteğine ihtiyaç duymakta ve herkesin bu mücadelenin bir parçası olması için istek uyandırmayı amaçlamaktadır. Bu kampanyada da insanlarda bu isteğin uyandırılmasının sağlanması için çaba harcanmıştır. İnsanların “Neden destek olmalıyım?” sorusuna yanıtları için bir kampanya stratejisi belirlendiği görülmektedir (Sümeyya Olcay ile 26.03.2018 tarihinde yapılan görüşme).

Bir başka önemli soruyu da “Toplanan bağışlarla neler yapılacak?” konusu oluşturmaktadır. Koruma ve önleme alanında yapılan eğitim programları ve projelerin yanı sıra rehabilitasyon sürecine de giren Yeşilay, şu an alkol ve uyuşturucu bağımlılarına ve yakınlarına ücretsiz olarak psikolojik danışmanlık ve

rehabilitasyon desteği vermektedir. Türkiye’deki tüm okullarda uygulanan ve yaş gruplarına özel hazırlanmış Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı (TBM), Yeşilay Danışmanlık Merkezleri (YEDAM), bağımlılıkları önleme alanında geliştirilen projelere verilen mali destek programları, yayınlar, bağımlılık arşivi, gençlik projeleri, üniversite ve kurum işbirlikleri, uluslararası arenadaki çalışmalarıyla Yeşilay dünyaya örnek ve lider sivil toplum kuruluşu olma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir. Hem bu mücadeleye ortak etmek hem de çalışmaların sürdürülebilirliğini sağlamak için de halkın desteğine ihtiyaç duymaktadır. Toplanan bağışların da bu çalışmalarda kullanılacağı özellikle vurgulanmıştır (Sümeyya Olcay ile 26.03.2018 tarihinde yapılan görüşme).

“Bi’ liran var mı?” kampanyası dahilinde sosyal deney temalı bir reklam filmi çekilmiştir. Reklam filminde bir kişi bağımlı rolüne bürünerek, sokaktakilerden para istemiştir. Bunun sonucunda da sokaktaki insanların tepkisi ve verdiği yanıtlar ölçülmeye çalışılmıştır. Yeşilay, çekilen bu reklam filminin televizyon ve radyolarda hem ücretli reklam hem de kamu spotu şeklinde yayınlanmasını sağlamak için çaba harcamıştır (Sümeyya Olcay ile 26.03.2018 tarihinde yapılan görüşme).

Yeşilay’ın diğer kampanyalarında da yaptığı, her kampanya için kampanyaya özel internet sitesi çalışması bu kampanya için de gerçekleştirilmiştir. “Bi’ liran var mı?” kampanyasının adını taşıyan biliranvarmi.com web sayfası tasarlanmış ve internet kullanıcılarının hizmetine sunulmuştur (Sümeyya Olcay ile 26.03.2018 tarihinde yapılan görüşme).

Yeşilay, “Bi’ liran var mı?” kampanyasıyla ilgili sosyal medyada da etkin bir çalışma yöntemiyle milyonlarca kişiye ulaşmıştır. Yeşilay’ın resmi hesaplarından paylaşılan video ve #biliranvarmı hashtagiyle (etiketiyle) 23 milyon kullanıcıya kampanyanın duyurulması sağlanmıştır (Sümeyya Olcay ile 26.03.2018 tarihinde yapılan görüşme).

Kampanya için rap müzik konusunda gençler arasında oldukça popüler bir isim olan Ceza mahlasıyla tanınan rap müzisyeni ve söz yazarı Bilgin Özçalkan, özel bir şarkı hazırlanmıştır. Kampanyanın başlangıcı da İstanbul’un Bakırköy ilçesindeki Bakırköy Meydanı’nda Yeşilay’ın düzenlediği ve rapçi Ceza’nın “Bi’ liran var mı?” kampanyası için bestelediği şarkıyı da söylediği Bağışınız Umut Olsun Konseri ile yapılmıştır.

Televizyon ve radyo reklamlarının yanı sıra, kampanyanın daha geniş kapsamlı irdelenmesi ve anlatılabilmesi maksadıyla radyo ve televizyonlardaki programlara katılım sağlanmıştır. Yeşilay sözcülerinin kampanyaları anlatmak için katılamadığı programlarda da reklamların yayınlatılarak kampanyaya destek çağrıları yapılması için medya teşvik edilmiştir. Ayrıca dış mekan (outdoor) reklamlarıyla da kampanya desteklenmeye çalışılmıştır (Sümeyya Olcay ile 26.03.2018 tarihinde yapılan görüşme).

Kampanyanın asıl amacı olan bağış toplanması konusunda da ön çalışma olarak adlandırılabilecek çalışmalar yapılmıştır. Toplumun, Yeşilay’a daha rahat ve kolay bir şekilde bağış yapabilmesi amacıyla bağış altyapısı teknik olarak iyileştirilmiştir ve desteklenmiştir. “Bi’ liran var mı?” kampanyası çerçevesinde de Yeşilay’a her SMS başı 1 TL olmak üzere “1 yaz 2423’e gönder. 1 TL bağış yap. Bağışın umut olsun.” sloganıyla bağış yapılması sağlanmıştır (Sümeyya Olcay ile 26.03.2018 tarihinde yapılan görüşme).

“Bi’ liran var mı?” kampanyası, yazılı basında 47 defa haber olarak yer almıştır. Televizyon kanallarında ise 13 kez program ve haber bültenlerine konu edilmiştir. İnternet haber portallarında da 210 haberle bağışçılara ulaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca sosyal medyada 23 milyon kişiye ulaşmıştır (Sümeyya Olcay ile 26.03.2018 tarihinde yapılan görüşme).