1. TAHAR PLANI
2.4. Örnek Armür Planı Çizimleri
Şekil 2.6’da (z) 2 1
1
D2 örgü raporu, tahar ve armür planı çizilmiştir. Dokuma işleminde ağızlık açılırken her atkı için yukarıda olması gereken çerçeveler belirtilmiştir.
1 2 3 4 5 6 7 8
4 4
3 3
2 2
1 1
1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8
Şekil 2.5 Aynı hareketler farklı çerçevelere taharlanmak suretiyle çizilen armür planı
1
2 Atkılar Çerçeveler
3
4 1 1-4-6
5
6 2 1-2-5
6 6 3 2-3-6
5 5
4 4 4 1-3-4
3 3
2 2 5 2-4-5
1 1
1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 6 3-5-6
Şekil 2.7’de
( 3 ) 1
S 4
örgü raporu, tahar ve armür plânı çizilmiştir. Dokumaişleminde ağızlık açılırken her atkı için yukarıda olması gereken çerçeveler belirtilmiştir.
Tahar planı çizilirken saten atlamalı tahar çeşidi kullanılmıştır. Armür planı çizilirken de bu tahar planına uygun olarak ayna yardımıyla çözgü hareketleri taşınmıştır.
1
2 Atkılar Çerçeveler
3
4 1 2-3-4-5
5 2 1-3-4-5
5 5
4 4 3 1-2-4-5
3 3
2 2 4 1-2-3-5
1 1
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 5 1-2-3-4
Şekil 2.6 Örgü raporu, tahar ve armür planı çizimi
Şekil 2.7: Saten örgü raporu, tahar ve armür planı
Şekil 2.8’de 12 çözgü ve 3 atkıdan oluşan örgü raporuna ait tahar ve armür planları çizilmiştir. Örgü raporundaki 12 çözgüden farklı hareket yapan 6 çözgü armür planında yer almıştır. Dokuma işleminde ağızlık açılırken her atkı için yukarıda olması gereken çerçeveler belirtilmiştir.
1 2
3 Atkılar Çerçeveler
4
5 1 1-4-6
6 2 2-4-5
3 3
2 2 3 3-5-6
1 1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 Şekil2.8: Örgü raporu, tahar ve armür planı
Şekil 2.9’da 8 çözgü ve 8 atkıdan oluşan etamin örgüsüne ait tahar ve armür planları çizilmiştir.
Örgü raporundaki 8 çözgüden farklı hareket yapan 4 çözgü armür planında yer almıştır. Dokuma işleminde ağızlık açılırken her atkı için yukarıda olması gereken çerçeveler belirtilmiştir.
Resim 2.2:Etamin kumaş
Atkılar Çerçeveler 1
2 1 1-4
3
4 2 3-4
3 3-4
8 8 4 1-4
7 7
6 6 5 2-3
5 5
4 4 6 1-2
3 3
2 2 7 1-2
1 1
1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 8 2-3
Şekil 2.9: Etamin örgü raporu, tahar ve armür planı
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
Aşağıda verilen örgü raporlarının tahar ve armür planlarını verilen sürede çiziniz.
ÖRGÜ RAPORLARI
Şekil 2.10: 8X8 örgüraporu
Şekil 2.11: 10X10 örgü raporu
Resim 2.3: Kırık dimi örgülü kumaş
Şekil 2.12: 20X4 örgü raporu
İşlem Basamakları Öneriler
Desen kâğıdınızı, silginizi ve kalemlerinizi
hazırlayınız. Aydınlık bir ortamda çalışınız.
Şekil 2.10, Şekil 2.11, Şekil 2.12’de verilen örgü raporlarını doğru olarak kurşun kalemle desen kağıdına çiziniz.
Desen kâğıdını düzenli ve ekonomik olarak kullanınız.
Tahar planını tekniğine uygun olarak çiziniz. Çözgü hareketlerinden aynı olanları aynı çerçevelere ait satırlara işaretleyiniz.
Çalışma sisteminize göre çerçeveleri numaralandırınız.
Aşağıdan yukarıya ya da yukarıdan aşağıya doğru olan numaralandırma yöntemlerinden birini seçiniz.
Ayna çizimini tahar planındaki numaralandırma sistemine uygun olarak yapınız.
Numaralandırma aşağıdan yukarı ise aşağıdan, yukarıdan aşağı ise yukarıdan ayna çizimine başlayınız.
Farklı çözgü hareketlerini örgü raporunun sağ tarafına tahar planına uygun olarak sıralayınız.
Ayna çiziminden yararlanınız.
Atkıları gösteren satırları numaralandırınız.
Çerçeveleri gösteren sütunları numaralandırınız.
Çalışma sisteminize göre iki numaralandırma yönteminden birini seçiniz.
Her atkı için ağızlık oluşturacak çerçeve numaralarını armür planına göre belirleyiniz.
Armür planındaki her satırda karşısındaki karenin içi dolu olan çerçeve numaralarını tespit ediniz.
Çizimlerinizi verilen süre içersinde tamamlayınız.
DEĞERLENDİRME
Yapmış olduğunuz değerlendirme sonuda varsa eksikleriniz ilgili faaliyeti tekrarlayınız. Yoksa eksiğiniz diğer öğrenme faaliyetine geçiniz
DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmaları kendiniz ya da arkadaşınızla değişerek değerlendiriniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1) Desen kâğıdınızı, silginizi ve kalemlerinizi hazırladınız mı?2) Örgü raporunu doğru olarak çizdiniz mi?
3) Tahar planını çizdiniz mi?
4) Çalışma sisteminize göre çerçeveleri numaralandırdınız mı?
5) Örgü raporunu oluşturan farklı çözgü hareketlerini belirlediniz mi?
6) Farklı çözgü hareketlerini yan yana çizerek armür planını oluşturdunuz mu?
7) Atkıları ifade eden satırları numaralandırdınız mı?
8) Çerçeveleri ifade eden sütunları numaralandırdınız mı?
9) Her atkı için yukarıya kalkarak ağızlık oluşturması gereken çerçeve numaralarını belirlediniz mi?
10) Çizimleri belirtilen sürede tamamladınız mı?
11) Desen kağıdını düzenli ve ekonomik olarak kullandınız mı?
TOPLAM
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME SORULARI
1. Çözgü ipliklerinden bir bölümünün yukarıda, bir bölümünün aşağıda bulunmasıyla oluşan boşluğa ……….. denir.
2. Her atkı için yukarıda bulunması gereken çerçeveleri ……….gösterir.
3. Armür planı çizilirken örgü raporunu oluşturan ……… çözgü hareketleri yan yana getirilir.
4. Armür planı dokunacak olan örgünün raporu ve ……… esas alınarak çizilir.
5. Armür planı çizilirken örgü raporundaki farklı çözgü hareketleri ………..
doğru sıralanır.
6. Çözgü hareketlerinin aynı doğrultuda taşınabilmesi için ………….denilen çizimden yararlanılır.
7. Armür planında satırlar……….gösterir.
8. Armür planında sütunlar……….gösterir.
9. Armür planında çerçeve numaraları dokuma tezgahı ya da makinesindeki …………...
………özelliğine göre iki farklı şekilde verilebilir.
10. Armür planında ……… kare ile ifade edilen çerçeveler yukarıda olması gereken çerçevelerdir.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz
Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz modül değerlendirmeye geçiniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
MODÜL DEĞERLENDİRME
Modül ile kazandığınız bilgi ve becerileri aşağıdaki soruları cevaplandırarak belirleyiniz.
1. Aşağıdakilerden hangisi tahar işleminde çözgü ipliklerinin hangi çerçevelere ait olduğunu gösterir?
A) Tarak planı B) Tahar planı C) Örgü raporu D) Armür planı
2. Bir örgünün dokunabilmesi için gerekli olan çerçeve sayısı aşağıdakilerden hangisine eşittir?
A) Örgü raporundaki çözgü sayısına B) Örgü raporundaki atkı sayısına C) Örgü raporu tekrar sayısına
D) Örgü raporundaki farklı çözgü hareketi sayısına
MODÜL DEĞERLENDİRME
3. Aşağıdakilerden hangisi dokuma tarağında bir diş boşluğundan geçen tel sayısını gösterir?
A) Tarak planı B) Tarak taharı C) Gücü taharı D) Tahar planı
4. Zik-zak tahar çeşidinin diğer adı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kırık tahar
B) Saten atlamalı tahar C) V tahar
D) Sıra tahar
5. Tarak taharında diş boşluğundan alınacak çözgü tel sayısı belirlenirken aşağıdaki kriterlerden hangisi göz önüne alınmaz?
A) İplik inceliği B) Örgü raporu C) Çözgü sıklığı D) Çözgü uzunluğu
6. Aşağıdakilerden hangisi ağızlık açma işleminde çerçeve hareket sırasını belirler?
A) Armür planı B) Tahar planı C) Tarak planı D) Örgü raporu
7. Şekil 2.13’te çizilmiş olan örgü raporunun dokunabilmesi için en az kaç çerçeve gereklidir?
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9
8.
Şekil 2.13’te çizilmiş olan örgü raporunda 9’uncu çözgü kaçıncı çerçeveye taharlanmalıdır?A) 5
B) 6
C) 7
D) 8
9.
Şekil 2.13’te çizilmiş olan örgü raporunun dokunabilmesi için ilk atkı atılmadan önce hangi çerçeveler yukarıda olacak şekilde ağızlık açılmalıdır?A) 1-2-5-7 B) 5-6-7-8 C) 4-5-7-8 D) 3-4-7-8
10.
Şekil 2.13’te çizilmiş olan tarak planına gore dişten geçen tel sayısı kaçtır?A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
DEĞERLENDİRME
Yaptığınız değerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız.
Öğrenme faaliyetleri ve modül değerlendirmede istenen çalışmaları başarı ile tamamladıysanız öğretmeninizle iletişim kurarak diğer modüle geçiniz.
CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ 1’İN CEVAP ANAHTARI 1- Tahar
2- Gücü 3- Tarak 4- Tahar planı 5- Çerçeve 6- Karışık tahar 7- Kırık tahar 8- Saten atlamalı 9- 5
10- 2
ÖĞRENME FAALİYETİ 2’İN CEVAP ANAHTARI 1- Ağızlık
2- Armür planı 3- Farklı 4- Tahar planı 5- Soldan sağa 6- Ayna
MODÜL DEĞERLENDİRME’NİN CEVAP ANAHTARI
1- B
ÖNERİLEN KAYNAKLAR
ÖZGEN (PASLIOĞLU), Tülay. Tufan Ata Türkyılmaz, Örgü Bilgisi Temel Ders Kitabı, MEB, 2003.
Tekstil İşletmelerinde Tahar ve Dokuma Daireleri
ÖNERİLEN KAYNAKLAR
KAYNAKÇA
DOĞANIŞIK Zeliha, Yayınlanmamış Ders Notları, Bursa, 2006.
İMER Zahide, Dokuma Tekniği, (Cilt I), Ankara, 1987.
PASLIOĞLU Tülay, Yayınlanmamış Ders Notları; Bursa, 2006.
ŞEBER Bahattin, Dilek Alpan, Kumaş Yapı Bilgisi; İstanbul, 1989.
UZUNÖZ Kasım, Kumaş Analizi ve Tasarımı Temel Ders Kitabı; MEB, 2005.