İlk yaşlardan itibaren anne ve babanın çocuğuna olan ilgisi, sevgisi ve desteği çocuk tarafından hissedilmektedir. Çocuk eğitim- öğretime başladığından itibaren ebeveynler çocuk üzerlerindeki etkilerini hem akademik hem sosyal alanda daha çok fark etmektedir. Çocuk okul alanındaki başarısını ise bir nevi dönüt olarak görmektedir. Bu yüzden ebeveynler çocuklarına kabullenici tutum ( sevgi, ilgi, sıcaklık) sergilemeli ve davranışlarına buna göre yön vermelidir. Ebeveynler çocuklarına karşı düşmanca anlaşılabilecek tavırlar sergilemekten kaçınmalıdırlar. Hatalarını gördüklerinde uyarmalılar fakat ciddi ve yaş grubuna uygun olmayan yaptırımlardan kaçınmalılar.
Yapılan bu araştırmanın sonucuna dayanarak öncelikle ebeveynlere büyük görev düşmektedir. Ebeveynleri çocukları konusunda bilinçlendirmek ve tutum, davranışlarına yön vermek için çeşitli seminerler, konferanslar vb. düzenlenmelidir. Bu bilinçlendirme çalışmaları sadece büyük şehirlerde değil ülkenin tamamında yaygınlaştırılmalıdır.
Araştırmada özel ve devlet okullarındaki ABSÖ değerlerindeki farklılık dikkat çekmektedir. Bu doğrultuda eğitimde eşitlik ilkesi gözetilmelidir. Özel okulların sahip olduğu eğitimsel avantajlara ve imkanlara devlet okullarınında sahip olması amaçlanarak eğitim ve öğretim bütçesi buna göre ayarlanmalıdır. Aynı zamanda devlet okullarındaki eğitim- öğretim olanakları iyileştirilmelidir.
Araştırmanın sonucunun ebeveynlere, öğretmenlere ve eğitimcilere ışık tutacağı umulmaktadır. Elbette bu konu üzerinde tek bir çalışma yeterli olmayacaktır. Ebeveyn tutumlarının çocuklara etkisinin önemine yönelik çalışmaların devamı sağlanmalıdır. Akademik benlik saygısının farklı değişkenlerle olan ilişkisi araştırılabilir. Bu yönde akademik eğitime katkılar sağlanabilir. Yapılan diğer araştırmalar da bir sonrakine ışık tutmalı ve teşvik edici nitelikte olmalıdır.
KAYNAKÇA
Açıkalın, Aytaç (1989). Özel ve Devlet Liselerinde Veli Beklentilerinin Örgütsel ve Yönetsel Boyutları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4, 85-91.
Aslan, Oktay, Sağır, Şafak ve Cansaran Arzu (2008). Çevre Tutum Ölçeği Uyarlanması ve İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Tutumlarının Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 283 -295.
Aydın, Mehmet Z. (2007). Eğitimci Gözüyle Çocuğun Eğitiminde Ailenin Önemi. http://www.mehmetzekiaydin.com/makaleler/makaleler.html,Erişim
Tarihi:08.08.2016
Aydoğan, Didem ve Özbay, Yaşar (2012). Akademik Erteleme Davranışının Benlik Saygısı, Durumluluk Kaygı, Öz-Yeterlilik Açısından Açıklanabilirliğinin İncelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2 (3), 1-9.
Büyükkaragöz, Savaş (1990). Okula Uyumsuzluk Ve Başarısızlıkta Ailenin Rolü. Eğitim ve Bilim, 14 (78), 29-33
Brookover, Wilbur B., Thomas, Shailer ve Peterson, Ann (1964). Self-Concept of Ability and School Achievement. Sociology of Education, 271-278.
Bong, Mimi ve Skaalvik, Einar M. (2003) Academic Self-Concept and Self- Efficacy: How Different Are They Really? Educational Psychology Review, Vol. 15, No. 1.
Campbell, Jennifer D. ve Lavallee, Loraine F. (1993) Who am I? The Role of Self- Concept Confusion in Understanding the Behavior of People with Low Self-Esteem. In: Baumeister R.F. (eds) Self-Esteem. The Plenum Series in Social / Clinical
Psychology. Springer, Boston, MA. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4684-8956-9_1, Erişim Tarihi: 17.10.2017.
Cevher, Fatma ve Buluş, Mustafa (2006). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden 5-6 Yaş Çocuklarında Akademik Benlik Saygısı. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 28-39.
Çelenk, Süleyman (2003). Okul Başarısının Ön Koşulu: Okul Aile Dayanışması. İlköğretim Online E-Dergi, 2 (2), 28-34.
Çelik, Meryem ve Gündoğdu, Kerim ( 2007). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimin Tarihsel Gelişimi. Dergi Park Akademik, (16), 172- 190.
Çulhaoğlu, İmrak Hülya (2009). Okulöncesi Dönemde Kaynaştırma Eğitimine İlişkinÖğretmen Ve Ebeveyn Tutumları İle Kaynaştırma Eğitimi Uygulanan Sınıflarda Akran İlişkilerinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
DeLongis, Anita, Folkman, Susan ve Lazarus, Richard S. (1988). The İmpact Of Daily Stress On Health And Mood: Psychological And Social Resources As Mediators. Journal of Persormlity and Social Psychology, 54, 486–495.
Derman, Taner, M. ve Başal, Handan A. ( 2010). Cumhuriyetin İlanından Günümüze Türkiye'de Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretimde Niceliksel ve Niteliksel Gelişmeler. Journal of International Social Research, 3/11, 560- 569.
DPT (2000). Uzun Vadeli Strateji Ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001 – 2005.http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wpcontent/uploads/2015/01/Sekizinci_Kalkinm a_Plani.pdf, Erişim Tarihi: 17.10.2017.
Eccles, Jacquelynne S., ve Harold, Rena D. (1993). Parent-School İnvolvement During Early Adolescent Years. Teachers College Record, 94, 568-587.
Elliott, Allison (2006). Early childhood education: Pathways to quality and equity for all children. Camberwell, Vic: ACER Press.
Erbil, Nilüfer, Divan, Zeynep ve Önder, Perihan (2006). Ergenlerin Benlik Saygısına Ailelerinin Tutum ve Davranışlarının Etkisi. Aile ve Toplum, Eğitim, Kültür ve Araştırma Dergisi, 3 (10),7-15
Felson, Richard B. ve Zielinski, Mary A. (1989). Children’s Self-Esteem And Parental Support. Journal Of Marriage And The Family, 51, 727-735.
Genç, Şengül ve Senemoğlu, Nuray (2001). İlköğretimde Etkili Öğretme ve Öğrenme
Öğretmen ElKitabıModül12OkulöncesiEğitim.
http://www.nuraysenemoglu.com/FileUpload/bs678778/File/modul12_okul_oncesi_ egitim.pdf, Erişim Tarihi: 08.08.2016
Güler, İsrafil (2013). Kentli Ön Ergen (12-14 Yaş) Öğrencilerin Ebeveynleri İle Zıtlaşma/Çatışma Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Günalp, Ayşe (2007). Farkli Anne Baba Tutumlarinin Okul Öncesi Eğitim Çağındaki Çocukların Özgüven Duygusunun Gelişmesine Etkisi (Aksaray İli Örneği).Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Güngen, Yıldız, Tokyürek, Şadan ve Şanlı, Nedime (2002). Ev Ve Ailede Yaşam Yönetimi (1.Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Hollingsworth, Heidi L. ve Winter, Marna K. (2013). Teacher Beliefs And Practices Relating To Development İn Preschool: İmportance Placed On Social– Emotional Behaviours And Skills, Early Child Development and Care, 183 (12), 1758-1781.
Cunningham, Josh (2012). Student Achievement, National Conference of State Legislatures.
http://www.ncsl.org/documents/educ/CharterSchoolStudentAchievement.pdf
Kadan, Gül, Erten, Hatice ve Ogelman, Gülay, H. (2013). Hasta Çocukların Algıladıkları Anne Kabul Reddi İle Annelerinin Kabul Red Düzeyleri Arasındaki İlişki. Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 1 (1), 103-117.
Kandır, Adalet (2001). Çocuk Gelişiminde Okulöncesi Eğitim Kurumlarının Yeri ve Önemi.
http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/151/kandir.htm, Erişim tarihi:08.08. 2016.
Karasar, Niyazi (2015), Bilimsel Araştırma Yöntemi (28.Baskı) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kaya, Alim ve Mesut Saçkes (2012). Benlik Saygısı Geliştirme Programının İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeylerine Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi,3 (21), 49-56.
Kaya, Mevlüt (1996). Ailede Anne-Baba Tutumlarının Çocuğun Kişilik ve Benlik Gelişimindeki Rolü. On Dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8, 135-156.
Kaysılı Keçeli, Bahar (2008). Akademik Başarının Arttırılmasında Aile Katılımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9 (1), 69-83.
Kenç, Muhammet F. ve Oktay, Bünyamin (2002). Akademik Benlik Kavramı ve Akademik Başarı Arasındaki İlişki. Eğitim ve Bilim, 27 (124), 71-79.
Khaleque, Abdul ve Rohner, Ronald P. (2002). Perceived parental acceptance rejection and psychological adjustment: A meta analysis of cross- culturel and intra culturel studies. Journal of Marriage and Family, 64, 54-64.
Korkmaz, Haşıl Nimet (2007). Yaz Spor Okulları İle Çocukların Benlik Saygısı Arasındaki İlişki. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (1), 49-65.
Kuran, Kezban (2002). Öğretmenlik Mesleği. (Editör: Türkoğlu, A.). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Mikro Yayıncılık, 253-278.
Mangieri, John N. ve Olsen, Henry D. (1976). Self Concept of Academic Ability and Reading Proficiency. Reading Horizon. Volume 17.
MEB (2000). 2001 Yılı Başında Milli Eğitim (1.Baskı), Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
MEB (2006) . Okul Öncesi Eğitim Programı.
http://tegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_04/04124340_programkitabi.pdf, Erişim tarihi: 13/04/2016.
Morganett, Rosemarie S. (2005). Yaşam Becerileri. [Life skills]. (Translate: Sonay Gürçay, Alim Kaya, Mesut Saçkes), Ankara: Pegem Publishing.
OECD (2017). OECD Indicators. Education at a Glance. http://www.oecd.org/edu/education-at-a-glance-19991487.html, Erişim tarihi: 31.10.2017.
Ogelman, Gülay, H. ve Çabuk, Uçar, F. (2013). 5 Yaş Çocuklarının Sosyal Konumlarının Anne Babalarının Kabul Red Düzeyleri İle İlişkisinin İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (18), 23-45. Otacıoğlu, Gülşen (2009). Müzik Öğretmeni Adaylarının Benlik Saygısı Düzeyleri İle Akademik Ve Çalgı Başarılarının Karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 141-150.
Önder, Alev ve Gülay, Hülya (2007a). Annelerin Kabul Red Düzeyi İle Çocuklarının Empati Becerisi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (22), 23-30.
Önder, Alev ve Gülay, Hülya (2007b). Ebeveyn Kabul- Red Teorisi ve Bireyin Gelişimi Açısından Önemi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakultesi Dergisi, 21, 20-28
Öztürk, Sevda (2006). Anne-Babası Bosanmıs 9–13 Yaslarındaki Çocuklar İle Aynı Yas Grubundaki Anne Babası Boşanmamış Çocukların Benlik Saygısı Ve Kaygı Düzeyleri İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Purkey, William W. (1970). Self concept and school achievement. Oxford, England: Prentice-Hall.
Rohner, Ronald P. (2004). The parental acceptance and rejection syndrome: Universal correlates ofperceived rejection. American Psychologist, 59, 830-840.
Rohner, Ronald P. (2005). Parental Acceptance-Rejection Questionnaire (PARQ): Test manual. In R. P. Rohner & A. Khaleque (Eds.) Handbook for the Study of Parental Acceptance and Rejection, 4th edition (43-106). Storrs, CT: Rohner Research Publications.
Rohner, Ronald P., Khaleque, Abdul ve Cournoyer, David E. (2005), Parental Acceptance-Rejection: Theory, Methods, Cross-Cultural Evidence, and Implications. Ethos, 33, 299–334.
Rohner, Ronald P., Saavedra, Jose M., ve Granum, Ereline O. (1980). Parental acceptancerejection questionnaire: Test manual. In R. P. Rohner, Handbook for the Study of Parental Acceptance and Rejection. Storrs, CT: University of Connecticut.
Sarıtaş, Dilek ve Gençöz, Tülin (2013). Anne Ret Algısı ile Psikolojik Sorunlar Arasındaki İlişkide Erken Dönem Uyumsuz Şemaların Aracı Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, 24, 1-8.
Seçer, Zarife, Gülay, Hülya, Önder, Alev ve Berengi, Semra (2012). Okul Öncesi 5- 6 Yaş Grubu Çocukların Akran İlişkileri İle Annelerinin Ebeveynliğe Yönelik Özyeterlik AlgılarıArasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,12 (3), 1-16.
Senemoğlu, Nuray (2005). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya (12. Baskı). Ankara : Gazi Kitabevi.
Schunk, Dale H. (1991). Self-Efficacy And Academic Motivation. Educ. Psychol. 26, 207–231.
Subaşı, Güzin (2000). Verimli Ders Çalışma Alışkanlıkları Eğitiminin Akademik Başarı, Akademik Benlik Kavramı Ve Çalışma Alışkanlıklarına Etkisi. Eğitim ve Bilim, 25 (117), 50-56.
Şerif Perimtal (2012). Okulöncesi Öğretmeni Tanımı ve Özellikleri. (http://serifperimtal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/27/02/970916/dosyalar/2012_12/2 7110428_okul_oncesi.pdf), Erişim tarihi: 13.03.2017.
Wigfield, Allan ve Karpathian, Michele (1991). Who Am I And What Can I Do? Children’s Self-Concepts And Motivation İn Achievement Situations. Educ. Psychol, 26, 233–261.
Wood, Jeffrey J., Emerson, Natasha A. ve Cowan, Philip A. (2004). Is Early Attachment Security Carried Forward into Relationships with Preschool Peers?, British Journal of Developmental Psychology, 22, 245-253.
Yavuzer, Haluk (2016). Çocuğunuzun İlk 6 Yılı (27.Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yıldırım, Cevat (2008). Avrupa Birliği Ülkelerinde Ve Türkiye’de Okulöncesi Eğitim. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (25), 91-110.
Yıldırım, Cemal (1966). Eğitimde Araştırma Metotları (1.Baskı). Ankara: Akyıldız Matbaası.
Yıldıran, Güzver (1983). Okul Öncesi Eğitim ve Sorunları (1.Baskı). Okul Öncesi Eğitimde Okul, Ana- Baba ve Çevre Arasında İşbirliğinin Sağlanması. Ankara: Şafak Matbaası.
EKLER
EK-3 Akademik Benlik Saygısı Ölçeği Formu
AKADEMİK BENLİK SAYGISI ÖLÇEĞİ FORMU
Aşağıda verilen formda öğrencinin adı - soyadı, yaşı ve cinsiyeti doldurulduktan sonra ölçek maddelerine objektif olarak sınıf öğretmeninin, cevap vermesi gerekmektedir.
Bu formdaki bilgiler sadece bilimsel amaçlı kullanılacak olup herhangi bir bilgi paylaşılamayacak ve tüm bilgiler gizli tutulacaktır.
Ad- Soyad:
Yaş: Cinsiyet:
5: Her Zaman, 4: Sık Sık, 3: Bazen, 2: Nadiren, 1: Hiçbir Zaman
5 4 3 2 1 1 Yeni görevler edinmede isteklidir.
2 Karar verebilir, seçim yapabilir. 3 Öz yönetim ve bağımsızlık gösterir. 4 Sınıfta yeni fikirler ortaya koyar. 5 Anlamadığında sorular sorar. 6 Değişikliklere kolay uyum sağlar.
7 Sınıfta sessizdir, uygun bir şekilde konuşur. 8 Başarıları hakkında uygun bir şekilde konuşur. 9 Diğer çocuklarla işbirliği yapar.
10 Hatalarını kolayca düzeltir.
11 Fazla tepki göstermeden düzeltmeler yapar. 12 Arkadaşlığı akranları tarafından aranır.
13 Akranlarının olduğu grupta lider gibi davranır. 14 Kendinden söz ederken olumlu cümleler kullanır. 15 Düşüncelerini güçlük çekmeden açıklar
16 Çalışmasını, sonuçlarını ve aktivitesini değerlendirir.
17 Kendini küçük görmez – Kendini diğerleriyle aynı düzeyde veya diğerlerinden üstte görür.
18 Sınıfta yeni fikirler ortaya koyar. 19 Okul başarısızlıkları azdır
20 Görevlerini/işlerini/faaliyetlerini devam ettirme eğilimindedir. 21 Bağımsız olarak çalışabilir.