Önceki Çalışmalar

Bu bölümde ise nüfus, afet ve metafor konularının eğitim alanındaki çalıĢmalarından bazı örnekler özet halinde verilmiĢtir.

Cin ve tabanlı (2015) yapmıĢ oldukları „Nüfus Konusunun Öğretiminde Cbs Temelli Materyal Kullanımının Akademik BaĢarıya Etkisi‟ adlı çalıĢmada nüfus konusunun öğretiminde Coğrafi Bilgi Sistemleri‟nin etkisini belirlemeyi amaçlamıĢlardır. 2013-2014 öğretim yılında, Giresun ilindeki bir ortaokulda öğrenim gören 25 öğrenci üzerinde gerçekleĢtirilen çalıĢma da Sosyal Bilgiler Programında yer alan “Görsel materyaller ve verilerden yararlanarak Türkiye‟deki nüfusun dağılıĢının neden ve sonuçlarını tartıĢır.” kazanımı, ArcGIS10.1 yazılımı kullanılarak sosyal bilgiler 7. sınıf öğrencilerine öğretilmiĢtir. Ön mülakat-öğretimin uygulanması-son mülakat Ģeklinde tasarlanan çalıĢmada toplanan veriler değerlendirilerek öğrencilerin baĢarı düzeylerinin anlamlı bir düzeyde arttığı araĢtırmanın sonucunda ortaya çıkmıĢtır.

34

ġahin, Gençtürk ve Budanur (2007) yapmıĢ oldukları „Coğrafya Öğretiminde Uygun Grafik Seçimi Ve Kullanımının Öğrenme Üzerindeki Etkisi‟ adlı ortak çalıĢmada öğretim sürecinde kullanılan görsel materyallerden grafiklerin etkili ve yerinde kullanımının öğrenci baĢarısına etkisini araĢtırmıĢlardır. AraĢtırmaya 11. sınıflardan 60 öğrenci katılmıĢtır. AraĢtırmada deneysel deseninin ön test ve son test kontrol gruplu modeli kullanılmıĢtır. AraĢtırmada ön ve son testlerden elde edilen veriler t testi ile analiz edilmiĢtir. Elde edilen sonuçlar, “Türkiye‟de Nüfus” konusunun öğretiminde deneysel çalıĢmada kullanılan grafiklerin, deney grubu lehine, baĢarı değiĢkeni açısından anlamlı bir farklılık olduğunu sonucuna ulaĢmıĢlardır.

Değirmenci (2019) yapmıĢ olduğu „Sınıf Öğretmeni Adaylarının Doğal Afet Kavramına ĠliĢkin GeliĢtirdikleri Metaforların Ġncelenmesi‟ adlı çalıĢmada sınıf öğretmeni adaylarının doğal afet kavramına iliĢkin algılarını metaforlar aracılığıyla incelemeyi amaçlamaktadır. AraĢtırma, 2017-2018 eğitim öğretim yılında 121 sınıf öğretmeni adayı ile gerçekleĢtirilmiĢtir. AraĢtırmadan elde edilen bulgulara göre öğretmen adayları doğal afet kavramına yönelik toplam 56 geçerli metafor üretmiĢlerdir. Bu metaforlar ortak özelliklerine göre (n=9) farklı kategori altında toplanmıĢtır. AraĢtırma sonucuna göre doğal afet ile ilgili metaforların daha çok “zarar verici ve yok edici olarak doğal afet” kategorisinde yer aldığına ulaĢmıĢtır.

Özelmacı (2016) „Ortaokul Öğrencilerinin Afete Ve Afet Hazırlıklarına ĠliĢkin Algılarının Ġncelenmesi‟ adlı yüksek lisans tezinde ortaokul öğrencilerinin afet ve afete hazırlık kavramlarına iliĢkin metaforik algılarını incelemeyi amaçlamıĢtır. AraĢtırmaya 8 devlet okulundan 1188 ortaokul öğrencisi katılmıĢtır. Bulgulara göre, öğrencilerin büyük çoğunluğunun “afet” kavramını “ölüm”e benzettiği, öğrencilerin zihinlerinde daha çok afetlerin yıkıcı ve yok edici etkisinin var olduğu, “Afete hazırlık” kavramı ise öğrenciler tarafından en fazla “ilkyardım çantası”na benzetildiği afet denildiğinde zihinlerinde birincil olarak oluĢan afet türünün, uygulamanın yapıldığı tüm illerde “deprem” olduğuna ulaĢılmıĢtır.

Değirmenci & Ġlter (2013) yapmıĢ oldukları „Coğrafya Dersi Öğretim Programında Doğal Afetler‟ adlı ortak çalıĢmada Coğrafya Dersi Öğretim Programında; Doğal Afetlere iliĢkin öğrenme alanlarının, kazanımların, etkinliklerin, becerilerin, değerlerin (kiĢisel niteliklerin), ölçme ve değerlendirme tekniklerine ne düzeyde yer verildiğini belirlemeyi amaçlamıĢlardır. AraĢtırma sonucunda doğal afetlere iliĢkin

35

kazanımlara her sınıf düzeyinde yer verildiği, bu kazanımların en çok 9. Sınıf düzeyinde olduğu (f=24) ve en az ise 12. Sınıf düzeyinde olduğu (f=22) sonucuna ulaĢmıĢlardır. Kazanımların öğrenme alanlarına göre dağılımı incelendiğinde ise “çevre ve toplum” öğrenme alanında yoğunluk kazanmıĢ, “küresel ortam: bölgeler ve ülkeler” öğrenme alanında ise bu oranın daha az olduğu görülmüĢtür.

Cin (2010) yapmıĢ olduğu „Sınıf Öğretmeni Adaylarının Doğal Afetler Ġle Ġlgili Yanılgıları‟ adlı çalıĢmada sınıf öğretmeni adaylarının doğal afetler hakkındaki yanılgılarını tespit etmeyi amaçlamıĢtır. 164 öğrenci araĢtırmanın örneklemini oluĢturmuĢtur. Yanılgıları tespit etmek için 35 maddeden oluĢan bir ölçek geliĢtirilmiĢ ve öğrencilere uygulanmıĢtır. Sonuçlar, öğrencilerin doğal afetler hakkında 7 farklı yanılgıya sahip olduklarını göstermiĢtir.

Aydın (2010) yapmıĢ olduğu „Ortaöğretim Öğrencilerinin Coğrafya Kavramına ĠliĢkin Sahip Oldukları Metaforlar‟ adlı çalıĢmada ortaöğretim öğrencilerinin Coğrafya kavramına iliĢkin algıları ortaya çıkarmayı amaçlamıĢtır. AraĢtırma 110 öğrenci ile yürütülmüĢtür. Coğrafya kavramını, ortaöğretim öğrencilerinin %34‟ünün mekânın, %19‟unun bilginin , %17‟sinin yaĢamın, %9‟unun sonsuzluğun, %8‟inin kıymetin, %5‟inin değiĢimin ve geliĢimin, %5‟inin kılavuzun ve %3‟ünün zorunluluğun ifadesi olarak algıladıkları görülmüĢtür.

Arslan & Bayrakçı (2006) yapmıĢ oldukları „Metaforik DüĢünme Ve Öğrenme YaklaĢımının Eğitim-Öğretim Açısından Ġncelenmesi‟ adlı çalıĢmada metaforları ve onların eğitimsel amaçlı kullanımlarını kuramsal olarak incelemeyi amaçlamıĢlardır. ÇalıĢmada metaforlar ile ilgili temel kavramlar açıklanmıĢ ve bu kavramlar somut örneklerle gözler önüne serilmiĢtir. Metaforların eğitim öğretim alanında kullanımına yönelik açıklamalar da bulunulmuĢ ve öğrenme ortamı içerisinde metaforların öğretim amaçlı olarak kullanımlarında dikkat edilmesi gereken noktaları belirtmiĢlerdir.

AkbaĢ & Gençtürk (2013) yapmıĢ oldukları „Coğrafi Bilgi Sistemleri Kavramına Metaforik BakıĢ‟ adlı çalıĢmada coğrafya öğretmen ve adaylarının CBS‟ye yönelik algılarını tespit etmeyi amaçlamıĢlardır. AraĢtırmaya 25 coğrafya öğretmeni ile 20 coğrafya öğretmen adayı dâhil edilmiĢtir. Öğretmenler ile öğretmen adaylarının kullanıldıkları metaforların genel olarak benzerlik göstermediği ve konu hakkındaki algılamalarını farklı metaforlarla açıkladıklarını belirlemiĢlerdir..

36

Candan & ÖztaĢ (2017) yapmıĢ oldukları „Ortaöğretim Öğrencilerinin Tarih Kavramına ĠliĢkin Sahip Oldukları Metaforlar‟ adlı çalıĢmada “Tarih” kavramına iliĢkin algılarının neler olduğunu metaforlar bağlamında ortaya koymayı amaçlamıĢlardır. Karabük il merkezindeki 160 öğrenci ile çalıĢma yürütülmüĢtür. Ortaöğretim öğrencilerinin “Tarih” kavramına iliĢkin sahip oldukları algıları belirlemede ve açıklamada metaforların etkin bir araç olduğu sonucuna ulaĢmıĢlardır.

Ekici (2016) yapmıĢ olduğu „Öğretmen Adaylarının “Bilgisayar” Kavramına ĠliĢkin Metaforik Algıları‟ adlı çalıĢmada öğretmen adaylarının bilgisayar kavramıyla ilgili geliĢtirdikleri metaforları belirlemeyi amaçlamaktadır. AraĢtırmanın 286 öğretmen adayı ile yürütülmüĢtür. Kategoriler ise teknik yapısı, alıĢkanlıklar, sosyal, duygusal, hayatı kolaylaĢtırması ve hayat için zorunlu ihtiyaçlar açısından olarak sıralanmaktadır. Bilgisayar için canlı metaforlar da geliĢtirilmiĢ olmasına rağmen genellikle cansız metaforların geliĢtirildiği belirlenmiĢtir.

Köroğlu, Ulusoy Yıldırım ve Avcıkurt (2018) yapmıĢ oldukları „Kültürel Miras Kavramına ĠliĢkin Algıların Metafor Analizi Yoluyla Ġncelenmesi‟ adlı ortak çalıĢmada turizm rehberliği eğitimi alan öğrencilerin kültürel miras kavramına iliĢkin algılarının ortaya çıkarılmasını amaçlamıĢlardır. ÇalıĢma grubu 284 öğrenciden oluĢmaktadır. 106 metafor ve bu metaforların içerdikleri ortak özelliklerine göre altı kategori tespit edilmiĢtir. ÇalıĢmada kültürel miras kavramına yönelik en fazla “hazine” metaforunun üretildiği belirlenmiĢtir.

Canbaba (2018) Ortaöğretim Öğrencilerinin Nüfus Ve Göç Kavramına ĠliĢkin Algılarının Metafor Yöntemi Ġle Ġncelenmesi adlı çalıĢmasında öğrencilerin nüfus ve göç kavramına iliĢkin sahip oldukları metaforları belirlemeyi amaçlamıĢtır. AraĢtırma 226 öğrenci ile yürütülmüĢtür. Öğrenciler nüfus kavramına yönelik 72 farklı metafor oluĢturmuĢtur ve bunlar 9 farklı kategoriye ayrılmıĢtır. Öğrenciler göç kavramına yönelik 63 farklı metafor oluĢturmuĢlardır ve bu metaforlar 6 farklı kategoriye ayrılmıĢtır.

37