Öğretmenlerle Yapılan Anket ve Doküman İncelemesi Sonuçlarının Karşılaştırılmasına Ait

Yapılan araĢtırmadaki anket sonuçlarında en çok bilinen ve uygulanan yöntemler “Soru-Cevap”, “Problem Çözme”, “TartıĢma”, ve “Rol Yapma” yöntemleridir. Doküman inceleme sonucunda yıllık planda, en çok ”Düz Anlatım”, “Soru-Cevap”, ve “Gösteri” yöntemleri kullandıklarını belirtmiĢlerdir.. Doküman inceleme ve anket sonuçlarına göre ortaya çıkan bu iki bulgu birbirini desteklemediği görülmektedir. Ancak bu durumun ortaya çıkmasında bağlamsal faktörlerin etkisi olmuĢ olabilir. ġöyle ki Türkiye eğitim literatürüne dayalı olarak hazırlanan ankette yer alan Türkçe öğretim yöntemleri Kosova‟daki öğretmenlerin kullandıkları Türkçe öğretim yöntemleri ile içerikte benzerlik gösterebilir ancak yöntemin isimlendirilmesi farklı olabilir. Örneğin Türkçe literatürde “rol yapma” yöntemi Kosovalı öğretmenlerin yıllık planlarındaki “gösteri” yöntemi ile bezer özellikler taĢıyabilir. Bundan dolayı öğretmenlerin ankete verdikleri cevaplar ile yıllık planlarında belirttikleri yöntemler aynı isimle adlandırılmamıĢ olabilir. Bu farklılığın nedenini daha açık bir Ģekilde ortaya koyabilmek için farklı araĢtırma yöntemlerinin kullanıldığı (görüĢme, gözlem gibi) yeni araĢtırmaların yapılması uygundur.

Yıllık planlara baktığımızda yöntemler kısmında sadece birkaç yöntemin yer alması ve ayrıca “Hızlı okuma”, “Yaparak-YaĢayarak”, “ Yazma”, “Okuma”, “Dikte”, “Grup ÇalıĢması”, “Bireysel ÇalıĢma”, “Doğaçlama”, “KonuĢma” ve “Dergi” yi yöntem olarak belirtmeleri öğretmenlerin literatürde belirtilen yöntem isimlerinden farklı isimler kullanarak derslerini iĢledikleri görülmektedir. Bu durum öğretmenlerin bir eksikliği olarak yorumlanmamalı ve esnek bir isimlendirme ve yöntem kullandıkları Ģeklinde ele alınmalıdır.

BÖLÜM V.

SONUÇLAR ve ÖNERİLER

Bu bölümde araĢtırmanın alt problemlerine iliĢkin bulgulara dayalı sonuçlara ve bu sonuçlara iliĢkin önerilere yer verilmiĢtir.

5.1. Sonuç

AraĢtırmada yararlanılan kaynakların yanı sıra öğretmenlerin durumlarının tespiti için anket ve doküman incelemesinden yararlanılmıĢtır.

AraĢtırmada kullanılan ankette öğretmenlerin alt problemlere iliĢkin verdikleri cevaplarda aĢağıdaki sonuçlar çıkartılmıĢtır.

AraĢtırmaya katılan 47 sınıf öğretmeni en çok “Soru-Cevap”, “TartıĢma”, ve “Problem Çözme” yöntemlerini bilmekte ve dolayısıyla en çok bu üç yöntemleri kullanmaktadırlar.

Sınıf öğretmenleri en çok “Soru-Cevap”, “Problem Çözme” ve “TartıĢma” yöntemini kullanmaktadırlar.

AraĢtırmaya katılan sınıf öğretmenlerine göre “Türkçe dersinde kullanılacak yöntemlerin en önemli özelliği “dersin anlaĢılmasını kolaylaĢtırmalı” Ģeklinde belirtilmiĢken, “DüĢünmeyi geliĢtirmeli özelliği ise en az tercih edilen seçeneklerdendir.

Kosova‟daki sınıf öğretmenlerinin yarıdan fazlası Türkçe öğretim yöntemlerini öğretmede kendilerini yetersiz görmektedirler.

AraĢtırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin yarıya yakınının Türkçe öğretiminde bir ders saatinde en çok üç yöntem kullanmaktadırlar.

Ġlköğretim I. Kademede görev yapan sınıf öğretmenlerinin yıllık planlarına göre kullandıkları Türkçe öğretim yöntemleri literatürde yaygın olarak belirtilen yöntem isimlerinden farklılık göstermektedir.

5.2. Öneriler

Kosova‟daki sınıf öğretmenlerinin yaygın olarak kullandıkları üç yöntem dıĢında diğer yöntemleri kullanmaları ve tanımaları için hizmet içi eğitimler verilebilir. Böylece sınıf öğretmenleri Türkçe dersinde öğrencileri daha aktif hale getirecek yöntemleri deneyip kullanabilirler. Bu eğitimler sırasında Türkiye‟deki sınıf öğretmenlerinin tercih ettikleri, Kosova sınıf öğretmenlerinin ise tanımadıkları ve aynı zamanda kullanmadıkları Türkçe öğretim yöntemleri tanıtılmalı. Kosova ile Türkiye arasındaki Türkçe öğretim karĢılaĢtırılarak buradaki sınıf öğretmenlerine yöntemler konusunda rehberlik yapılabilir. Böylece Kosova‟daki sınıf öğretmenlerine yeni yöntemler geliĢtirme fırsatı doğabilir.

Kosova sınıf öğretmenlerinin neden yaygın olarak “soru-cevap”, “tartıĢma” ve “problem çözme” yöntemlerini kullandıkları ve diğer yöntemleri daha az kullandıklarının gerekçelerini ortaya çıkarmak için yeni araĢtırmaların yapılması durumun aydınlatılmasına katkıda bulunacaktır.

Gözlem ve görüĢmeye dayalı olarak yapılacak yeni araĢtırmalar yoluyla Kosova‟daki sınıf öğretmenlerinin ders planlarında da belirttikleri yöntemlerin baĢarı düzeyleri ortaya konarak Türkçe öğretim yöntemlerine yeni yöntemlerin kazandırılması yoluna da gidilebilir.

Kosova‟daki sınıf öğretmelerinin yarıya yakınının Türkçe öğretim yöntemlerini kullanmada kendilerini yetersiz hissetmelerinin nedenleri ortaya konarak öğretmenlerin bu konuda ihtiyaç duydukları destekler verilmelidir.

Öğretmenlerin yıllık planlarında yöntem olarak belirttikleri yaklaĢımlarda karıĢıklıklar yaĢamaktadırlar. Bu konuda görüĢ birliğine varılabilmesi için

Kosova Eğitim ve Teknoloji Bakanlığı tarafından öğretmenlere kılavuz kitaplar yoluyla açıklayıcı yardımlar sağlanmalıdır.

Kosova‟da Türkçe öğretimiyle ilgili kitap ve kaynakların yetersizliği söz konusudur bu nedenle yine bakanlığın çabalarıyla bu alanda uygulamaya yönelik olarak kaynak sayısı artırılarak öğretmenlerin kaynaklara kolayca eriĢimi sağlanmalıdır.

AraĢtırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin derslerde sınırlı sayıda yöntemi kullanması ve “düĢünmeyi geliĢtirmeye dayalı” yöntemleri en az tercih etmelerinin nedeni Kosova eğitim sisteminin yapısı, amaçları, eğitim kurumlarının olanakları, öğretmenlerden beklenen roller ve mikro düzeyde de bir ders saatiyle iliĢkisi kurularak incelenmelidir.

KAYNAKÇA

Akyüz, Y. (1997). Türk Eğitim Tarihi. Kültür Koleji. Ġstanbul

Adalı, N. (2004). BölünmüĢ Dikkat ve Tekrar KoĢulu Altında Kısa Süreli Bellek.XIII UlusalPsikolojik Kongresi. Bilgi Üniversitesi. Ġstanbul

Arıcı, A. F. (2006).Türkçe Öğretimde kullanılan Strateji-Yöntem ve Teknikler

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 7. Sayı 1.

Açıkgöz, Ü. K. (2003). Etkili Öğrenme ve Öğretme. Eğitim DünyasıYayınları Ġzmir. Aksan, D. (2000). Her Yönüyle Dil (Ana Çizgileriyle Dilbilim). Ankara: Türk Dil

KurumuYayınları. No: 439

Büyükkaragöz, S. Çivi. C. (1992) Genel Öğretim Metodları. Atlas Kitabevi. Konya Büyükkaragöz, S., Musta, M., Yilmaz, H., Pilten, H. (1999) Öğretmenlik Mesleğine

GiriĢ. Mikro Yayınları. Konya

BaĢtürk, M.(2004). Dil Edinim Kuramları ve Türkçenin Anadili Olarak Edinimi. PagemaYayıncılık, Ankara

Büyüköztürk, ġ.(2009). Kılıç Çakmak E., Akgün Ö. E., Karadeniz ġ. ve Demirel F. Bilimsel AraĢtırma Yöntemleri. Pegem Akademi, Ankara.

BinbaĢıoğlu, C. (1994). Genel Öğretim Bilgisi. 7. Baskı Kadıoğlu Matbaası Ankara. Calp, M. (2005). Özel Öğretim Alanı Olarak Türkçe Öğretimi. Eğitim Kitabevi,

Konya.

Cemiloğlu, M. (1998). Ġlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. Uludağ Üniversitesi Basımevi. Bursa.

Cemiloğlu, M. (2001). Ġlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. Alfa Yayınları, Ġstanbul.

TekıĢık Yayıncılık.

Demirel, Ö. (2003) Planlamadan Değerlendirmeye Ögretme Sanatı Pegem A Yayıncılık. Ankara

Demirel, Ö. (2000) Alandan Uygulamaya Öğretme Sanatı. Pegem A Yayıncılık Ankara

Demirel, Ö. (1999). Kuramdan Uygulamaya Egitimde Program Gelistirme.Pegem A Yayıncılık. Ankara

Demirel, Ö. (1999) Ġlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, Ġstanbul MEB Yayınları.

Epçaçan, C.(2008) Ġlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Matematik Dersi Öğreti Programının Etkinliğine ĠliĢkin GörüĢleri. I.Ulusal Ġlköğretim Kongresi. Hacettepe Üniversitesi. Ankara

Erdem, M. (1995) Eğitim psikolojisi GeliĢim-Öğrenme-Öğretme. ArkadaĢ Yayınevi. Ankara

Elçin, M. (2006). Tam Öğrenme Modeli.Ankara.

Ergül, F. ( 2009). Kosova’da Türkçe Eğitim ve Sınıf Öğretmeni YetiĢtirme Ġhtiyacı. Göğüs, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Gül

Yayınları. Ankara

Güleryüz, H. (2001). Eğitim Programlarının Dili ve Yaratıcı Öğrenme. Pegem A Yayıncılık. Ankara

Güler, Ġ.K. (2008). Ġlköğretim Dördüncü Sınıf Türkçe Dersinde Yaratıcı Drama

Yönteminin Etkinliği. YayınlanmıĢ Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs

Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.

Okuduğunu Anlama Stratejileri Üzerindeki Etkisi. Pamukkale Üniv.Eğitim

Fak.Dergisi 23 Sayı

Kayıran, B.K. (2007) Çoklu Zeka Kuramı Destekli KubaĢık Öğrenme Yönteminin

TürkçeDersine ĠliĢkin Akılda Tutma ve Okuduğunu Anlama BaĢarısına Etkisi. YayınlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi.

Kavcar, C., F. Oğuzkan ve S. Sever. (1997). Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri Ġçin

Türkçe Öğretimi.Engin Yayınevi. Ankara

Kavcar, C. Oğuzkan F. Sever S. (2004).Türkçe Öğretimi. Engin Yayınevi. Ankara Kırkkılıç, A. (1999). Ġlk okuma- Yazma ve Türkçe Öğretimi. Bakanlar Matbaacılık,

Erzurum.

Koro, B. (2009) Kosova’da Üniversite Öncesi Eğitimde Göstergeler. www.kosovahaber.com (indirme tarihi; 06.06.2011).

Kovaç, F. "Sınıf Yönetiminde Öğretmenlerin Öğretim Liderliği DavranıĢlarını

GerçekleĢtirme Düzeyine ĠliĢkin KarĢılaĢtırmalı Bir AraĢtırma (Türkiye- Kosova Örneği)" (Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim

Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, YayınlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi ). Sakarya 2011.

Küçükahmet, L. (1983). Öğretim Ġlke ve Yöntemleri. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No: 124.

Küçükahmet, L. (1995). Öğretim Ġlke ve Yöntemleri. Gazi Büro Kitapevi. Ankara MEB, (2010) .Ġlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu

( 1.-5.Sınıflar).Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurul BaĢkanlığı. http: //ttkb.meb.gov.tr/program. Adersinden 23.03.2010 eriĢilmiĢtir. Nas R, (2003) Türkçe Öğretimi. Ezgi Kitabevi Yayınları. Bursa

Özden, Y. (2000) Öğrenme ve Öğretme. Pegem A. Yayıncılık. Ankara

Özdemir, E. (1983) Okuma Sanatı. Nasıl Okumalı. Neler Okumalı. Ġnkilap Kitabevi. Ġstanbul

Özdemir, A. (2002) Sağlıklı Okul Ġkliminin ÇeĢitli Görünümleri ve Öğrenci BaĢarısı. Gazi Üniversitesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. Sayı 10

Özer, K.(2002). Ġlköğretim 4-5 sınıflarda Türkçe Öğretiminde ĠĢbirliğine Dayalı

Öğrenme Metodunun Kullanımına Yönelik Bir Değerlendirme. YayınlanmıĢ

Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Recepoğlu, S.A. Kosova’da BaĢlangıçtan Günümüze Kadar Türkçe Edebiyat,

www.kosovahaber.com (indirme tarihi: 04.05.2010)

Safçı N, ve Koro, B (2008). Kosova’da Türkçe Eğitimde Öğretmen Kadrosu. Berati Yayınevi. Prizren/ Kosova.

Sağlam, M.H. ve Sağlam, F. (2006).Ödev ve Rapor Hazırlama Teknikleri . Ġstanbul. Senemoğlu, N. (1997). GeliĢim, Öğrenme ve Öğretim. Ertem Yayınları. Ankara. Sever, S. (2000). Türkçe Ögretiminde Tam Ögrenme. Ankara: Anı Yayıncılık. Sağır, M. (2002). Ġlköğretim Okullarında Türkçe Dilbilgisi Öğretimi. Nobel

Yayınevi. Ankara

Sever, S. (1997) Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Anı Yayıncılık. Ankara

Sözer, E. (2003). Öğretimde Strateji Yöntem ve Teknikler. Öğretimde Planlama ve

Değerlendirme. (Editör: Mehmet Gültekin). EskiĢehir: Anadolu Üniversitesi

Yayınları.

ġanlı, C. (2004). “Kosova‟da Türkçe Eğitim ve Öğretim”. V. Uluslararası Türk Dili

Kurultayı Bildirileri , Ankara: TDK Yayınları.

Tan, B. (2005) Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Öğrenme Stratejileri. Gazi Üniversitesi. KırĢehir Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 6. Sayı: 1

Topsakal, C. ve Koro, B. (2007). Kosova’da YaĢayan Türkçe Eğitim. Bay Yayınevi. Prizren/Kosova.

Öğretmenleri Tarafından Algılanma Düzeyleri. YayınlanmıĢ Yüksek Lisans

Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

TaĢkaya, M.S. ve MuĢta, C.M. (2008). Sınıf Öğretmenlerinin Türkçe Öğretim Yöntemlerine ĠliĢkin GörüĢleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 25 (240-251).

Ünalan, ġ. (2001). Türkçe Öğretimi. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara. Volkan, O. ( 2011) . Kosova Öğretmen Verileri. Kosova/Prizren.

Vural, B. (2004) Öğrenci Merkezli Eğitim ve Çoklu Zeka. Hayat Yayıncılık. Ġstanbul Yıldırım, B. (2008) Öğretim Ġlke ve Yöntemleri. Kosova /Prizren.

YaĢar, ġ. ve Gültekin, M. (2006) Anlamlı Öğrenme Ġçin Etkili Öğretim Stratejileri.

Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Yapılandırmacı Bir YaklaĢım (

Editör: Cemil Öztürk). Pagem A Yayıncılık.

Yalar, T. (2010) Ġlköğretim 3. Sınıflarda Türkçe Deri öğretiminde KarĢılaĢılan Sorunların Öğretmen GörüĢlerine Göre Belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya

Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15,30-41.

Yıldırım, F. ; Karakoç Öztürk, B. (2009) Türkçe Dersi Öğretim Programının Ölçme Değerlendirme Öğesi Hakkında Öğretmen GörüĢleri. Çukurova Üniversitesi

Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 03, No: 37, 92-108.

Yıldız, Z. (2003) Anadili Öğretiminde ÇağdaĢ YaklaĢımlar ve Türkçe Öğretimi. Pegem A Yayıncılık. Ankara.

EKLER

EK I: Veri Toplama Aracı