Öğretim Yöntem ve Teknikleri

Konuya giriĢ, okuma, dinleme, konuĢma ve yazma bölümlerinden oluĢan Delfin, önsöz kısmında bu bölümlerle ilgili açıklamalara yer vermiĢtir. Konuya giriĢ bölümünde, belli bir konu ile gramerin verileceği; okuma bölümünde, ilgi çekici parçalar verilip alıĢtırmalar yapılarak içeriğinin kolaylıkla anlaĢılmasının sağlanacağı; dinleme bölümünde, Cd ve kaset yardımıyla günlük konuĢma öğretileceği ve dinlediklerini anlama ile ilgili alıĢtırmalar yapılacağı; konuĢma bölümünde, günlük

olaylar ve durumlarda da kullanılabilecek diyalog ve örnekler verilerek sınıfta konuĢma alıĢtırmaları yapılacağı; yazma bölümünde ise ilgi çekici, güncel konular verilerek yazma becerileri kazandırılacağı ve yeni kelimelerin dikte yapılarak pekiĢtirileceği, önsöz bölümünde detaylı olarak açıklanmıĢtır. Görüldüğü üzere yöntem ve tekniklerle ilgili gerekli açıklama kitapta yer almaktadır.

Bölümlere göre incelendiğinde;

Giriş bölümlerinde; boĢluk doldurma (Eintauchen 5, s.49), doğru ya da yanlıĢ (Eintauchen 2, s.19), eĢleĢtirme (Eintauchen 3, s.28), resimlere uygun cümle kurma (Eintauchen 6, s.58) alıĢtırmaları bulunmaktadır. Resimlerle birlikte verilen bu alıĢtırmalar, öğrencilere hangi dilbilgisi yapılarının öğretileceğinin ipuçlarını vermektedir. Hiçbir giriĢ bölümünde, iĢlenen dilbilgisi konusunun adı verilmemiĢtir. Öğrencilerin, verilen örnek, alıĢtırmalar ve resimlerle konuyu anlamaları sağlanmıĢtır. İletişimci yöntemde öğretmen konunun adını vermez, öğrenci cümle yapılarından, örneklerden konunun ne olduğunu anlar ve öğrenir. Bu bölümde, iletişimci yöntemin ağırlıklı olduğunu görebiliriz. Bunun yanı sıra, alıĢtırmaların altında Ģema içerisinde dilbilgisi açıklamaları verilmiĢtir. Dilbilgisi yapıları açıklanan ve kullanılması uygun görülmeyen, yabancı dilin dilbilgisi kuralları yoluyla öğretiminden yana olan dilbilgisi- çeviri yöntemini de görmek mümkündür. .

Okuma bölümlerinde, ilk dört konuda kısa ve basit, daha sonraki konularda uzayan ve seviyesi giderek artan metinlere yer verilmiĢtir. Verilen parçaya uygun olarak eĢleĢtirme (Lesen 1, s.10), doğru ya da yanlıĢ ve boĢluk doldurma (Lesen 2, syf:21), cümlelerin farklı Ģekilde kurulması (Lesen 3, s.31), resimlerle metni eĢleĢtirme (Lesen 9, s.91) gibi alıĢtırmaların yer aldığı okuma bölümünde kazandırılmak istenen beceriler okuma ve okuduğunu anlamadır. Öğrenciler, parçayı ne kadar anladıklarını verilen alıĢtırmalarla değerlendirebilmektedir. Örnek ve alıĢtırmalardan da anlaĢılacağı üzere bu bölümde de ağırlıklı olarak iletişimci yöntem kullanılmıĢ, Ģemaların içinde verilen dilbilgisi yapılarıyla dilbilgisi- çeviri yöntemine de yer verilmiĢtir.

Dinleme bölümlerinde, öğrencilere dinleme ve dinlediğini anlama becerileri kazandırılması amaçlanmıĢtır, buna uygun olarak da alıĢtırma çeĢitlerine yer verilmiĢtir. Öğrenciler, dinledikleri konuĢma veya diyaloga göre; resim ve cümle eĢleĢtirme (Hören 1, s.12), paragraf sıralama (Hören 3, s.33), boĢluk doldurma (Hören 4, s.43), cümle tamamlama, doğru olanı bulma (Hören 5, s.52), çoktan seçmeli (Hören 8, s.83) gibi

resimlerle de desteklenen alıĢtırmalarla karĢılaĢmaktadır. Sadece dinlemeye yönelik alıĢtırmalar da bulunmaktadır (Hören 2, s.22). Bu bölümde iletişimci yöntemle ele alınan alıĢtırmalar, öğrencilerin seviyelerine uygun hazırlanmıĢtır. Bunu yanı sıra, dilbilgisi açıklamalarıyla diğer bölümlere oranla az da olsa dilbilgisi- çeviri yöntemine rastlayabiliriz.

Konuşma bölümlerinde, öğrencilere konuĢma ve telaffuz becerileri kazandırılması amaçlanmıĢtır. Öğrencilerin önce dinleyip sonra tekrar etmeleri istenen alıĢtırmaların yanı sıra, dinledikten sonra boĢluk doldurma, diyalog oluĢturma, vurgu ve telaffuz alıĢtırmalarına yer verilmiĢtir. Genelde ilk iki ya da üç alıĢtırma vurgu ve tonlama ile ilgili olup öğrencilerin telaffuzlarının geliĢtirilmesi sağlanmıĢtır. Ġlk konuĢma bölümünün dıĢında, her konuĢma bölümünün son alıĢtırması diyalog oluĢturma ile ilgilidir. Öğrenciler düĢünmeye, konuĢmaya yönlendirilmesi; aktif olarak ikili grup çalıĢması yapmaları açısından eksik olan bir bölümdür.

“ĠĢitsel-Dilsel Yöntem, dil eğitiminde dinlediğini anlama ve konuĢma becerilerine öncelik veren, bu becerileri diyaloglar ve sözlü uygulamalar ile pekiĢtirerek dil eğitimini belli bir düzene göre yapmayı amaçlayan bir yabancı dil öğretim yöntemidir.”17

Dinleme ve konuĢma alıĢtırmalarıyla dilsel- işitsel yöntemi görebileceğimiz bu bölümde, aynı zamanda iletişimci yöntem ve dilbilgisi çeviri yöntemine de rastlamak mümkündür.

Öğrenciler konuĢma yeteneği kazanmak bir yana, bu bölümde durumlara uygun ifadeleri kullanmayı ve bunları günlük hayata geçirebilmeyi öğrenebilecekleri alıĢtırmaların sayısı yetersizdir.

Yazma bölümlerinde, öğrencilere yazma becerisi kazandırılması amaçlanmıĢtır. Buna bağlı olarak resimlerle birlikte kart, faks, mektup, not, form, yol tasviri, yemek tarifi gibi baĢlıklar altında çeĢitli alıĢtırmalar verilmiĢtir. Bazı bölümlerde resimlerde anlatılanların yazılması istenmiĢtir (Schreiben 6, s.67). 1. , 2. ve 3. üniteler hariç, diğer yazma bölümlerinin ilk alıĢtırmaları dinleme ve dinlediğini yazma ile ilgilidir.

Kitaptaki üniteleri inceledikten sonra seçmeci yöntem kullanıldığını görebiliriz. Öğrencilerin bireysel farklılıkları göz önüne alınarak her öğretim yönteminin öğrencilere uygun kısımları seçilerek uygulanan yönteme seçmeci yöntem denir. Seçmeci yöntem içersinde ağırlıklı olarak iletişimci yöntem olmak üzere dilbilgisi- çeviri

yöntemine ve dilsel işitsel yöntemine de yer verilmiĢtir. Soru - cevap, ikili grup çalıĢmaları gibi öğretim tekniklerinden, farklı resim ve karikatürlerden yararlanılmıĢ, öğretimin daha zevkli ve kalıcı olması sağlanmıĢtır.

Her ünitede görüleceği üzere okuma, konuĢma, yazma ve dinleme becerilerinin aĢamalı öğretimine iliĢkin yöntem ve tekniklerden yararlanılmıĢ, her becerinin üzerinde ayrı ayrı durulmuĢtur.

Öğrenilen konu ve kelimelerin tekrarlanması, pekiĢtirilmesi açısından alıĢtırmaların sayısı yeterli değildir. Özellikle konuĢma bölümündeki alıĢtırmalarla öğrenci, bireysel, grup halinde ya da sınıfla çalıĢma fırsatı düĢüktür.

3.2 Dört temel beceriye (okuma-yazma-konuĢma-dinleme) göre Delfin ders