Öğrenme Alanı: Görsel Sanatlarda Biçimlendirme

1.2.4.1.1. "Renklerle Oynuyorum"

Öğrencilerden bir renk seçmeleri istenir. Seçtikleri rengi neden tercih ettikleri hakkında konuşmaları istenir. Öğrenciler, tercih ettikleri boya malzemelerine göre seçtikleri rengi, farklı kaplarda önce beyazla, sonra siyahla ayrı ayrı karıştırarak ya da sulandırarak resim yaparlar. Bu çalışmayla bir rengin değerlerini elde etmiş olurlar. Çalışmalar bittiğinde, sınıf panosuna yapmış oldukları resimler asılabilir.

Kazanım: Renklerin ışığa göre değiştiğini fark eder. Bir rengin değerlerini kullanarak resim yapar.

Resim 1.2. “Renklerle oynuyorum” (Zafer İlköğretim Okulu 4. sınıf)

1.2.4.1.2. "Deniz Altında Yaşam"

Öğrencilerden, deniz altını hayal etmeleri ve orada neler olabileceği konusunda konuşmaları istenir. Daha sonra doğaya çıkılarak değişik çakıl taşları, midye kabukları, ağaç kabuğu, bahçe toprağı, çeşitli yapraklar, ince ağaç dalları vb. toplanır. Toplanan malzemeler, deniz altını canlandıracak düzende resim kâğıdına yapıştırılır. Öğrenciler, deniz altında yaşadığını düşündükleri canlılara ait resimleri dergilerden keserler ve kâğıt üzerinde diledikleri yerlere yapıştırırlar. Ardından, boş kalan alanları sulu boyayla boyayarak resmi tamamlarlar.

Kazanım: Doğal ve yapay (üretilmiş) nesneleri ayırt eder. Görsel çalışmalarında doğal ve yapay nesnelerden yararlanabileceğinin farkına varır.

Resim 1.3. “Deniz Altında Yaşam” (Zafer İlköğretim Okulu 4. sınıf)

1.2.4.1.3. "Yuvarlak - Köşeli Oyun"

Öğretmen, öğrencilerden çevrelerinde bulunan yuvarlak ve köşeli biçimlerden örnekler vermelerini ister. "Örneğin, meyveler yuvarlak hatlı, sıralar köşelidir. Kitap, defter köşeli; şapkalar yuvarlaktır." gibi örneklerle biçim zıtlıklarının, temel düzeyde, farkına varmalarını sağlar.

Kazanım: Çevresindeki biçim zıtlıklarının neler olabileceğini tartışır.

1.2.4.1.4. "Motiflerimi Oluşturuyorum"

Çevredeki merkezî dengeye sahip örnekler incelenir. Sonra renkli bir kâğıt üçgen oluşturacak şekilde, bir köşesi çaprazındaki köşe ile üst üste getirilerek katlanır. Katlama işlemi birkaç kez tekrarlanır. Katlamalar sonucu oluşan son üçgenin ortasından, kenarlarından değişik minik biçimler kesip çıkartılır. Kâğıt kat yerlerinden açıldığında, merkezden dışarıya doğru dağılan disiplinli tekrarlar görülecektir.

Kazanım: Çevresindeki örneklerden yola çıkarak merkezî ve simetrik dengeyi fark eder.

1.2.4.1.5. " Birdi İki Oldu!"

Öğrenciler, resim kâğıtlarını ortadan ikiye katlayıp açarlar. Kâğıdın bir tarafına fırça yardımıyla tercih edilen renklerde guaş boya, sulu boya veya tutkallı boya ile damlatarak fırça ile serbest lekeler, biçimler oluşturarak bir çalışma yaparlar. Daha sonra, kâğıdın diğer tarafı üzerine kapatılıp iyice bastırıldıktan sonra tekrar açılır. Bu yolla, renklerin tesadüfî dağılımlarından da faydalanılarak çift yönlü ilginç görüntüler elde edilir. Böylece, öğrencilerin kompozisyonlarında simetrik dengeyi hissetmeleri sağlanır.

Kazanım: Çevresindeki örneklerden yola çıkarak merkezî ve simetrik dengeyi fark eder.

Resim 1.5. " Birdi İki Oldu!" (Zafer İlköğretim Okulu 4. sınıf)

1.2.4.1.6. "Çelenk Yapıyorum"

Öğretmen, bir masanın etrafına yerleştirilmiş sandalyelerden oluşan görüntünün, mendil kapmaca oyunundaki düzenin vb. merkezî dengeye örnek olabileceğini söyleyerek öğrencilerden konuyla ilgili başka örnekler vermelerini ister. Merkezî dengenin temel düzeyde anlaşılması sağlanır. Ardından, ince bir telle büyük bir yuvarlak oluşturulur. Daha sonra renkli krepon kâğıtlarını bükerek, katlayarak, kırıştırarak, toplar hâline getirerek çiçekler yapılır. Bu çiçekler tel yuvarlağa tutturularak çelenk meydana getirilir.

Kazanım: Çevresindeki örneklerden yola çıkarak merkezî ve simetrik dengeyi fark eder.

1.2.4.1.7. "Heykel"

Ömer Uluç'un spiral borularla çalıştığı üç boyutlu eserlerinden örnekler gösterilebilir. Öğrenciler, renkli spiral borular, renkli plastik kablolar vb. malzemeleri kullanarak üç boyutlu çalışmalar yaparlar.

Kazanım: İki ve üç boyutlu çalışmalarında çizgileri kullanmaktan haz alır.

1.2.4.1.8. "Kâğıt Çubuklarla Heykel Yapıyorum"

Kullanılmış defter ve gazete kâğıtlarını ince sopalara dolayarak kâğıt çubuklar elde edilir ve çekilerek içerideki sopa çıkartılır. Bantlanarak rulonun açılması engellenir. Aynı işlem sürekli tekrarlanarak çok sayıda kâğıt çubuk elde edilir. İhtiyaca göre bu çubuklar uzunlu kısalı olabilir.

Çubuklar yatay, dikey, eğik yönlerde koli bandıyla birbirine eklenerek heykel çalışması yapılır. Bu heykel, serbest biçimlendirmeyle ya da bir nesneye benzetme amacıyla yapılabilir. Sonuç, çizgisel etkiye sahip bir heykel olacaktır. Bu yöntemle büyük boyutlu heykeller de inşa edilebilir

Kazanım: İki ve üç boyutlu çalışmalarında çizgileri kullanmaktan haz alır. Resim 1.6. "Kâğıt Çubuklarla Heykel Yapıyorum" (Zafer İ. Ö. O. 4. sınıf)

1.2.4.1.9. "Tek Tek Çıkarak"

Öğrenciler, çalışmayı hızlandırmak ve kolaylaştırmak amacıyla geometrik etkisi olan hazır biçimlerden birim motif olarak yararlanabilirler. Örneğin, karton kutulardan oluşan birim motifleri kullanarak üç boyutlu düzende tekrarlamalarla inşa çalışmaları yapabilirler. Bu birimleri çalışma öncesinde renklendirebilirler. Plastik bardakları kullanarak da modüler inşa çalışması yapabilirler. Örneğin, plastik

bardakları içeriden dışarıya doğru mandallarla tutturarak küre oluşturacak şekilde birleştirebilirler.

Kazanım: Üç boyutlu basit geometrik biçimlerle inşa yapar. Nesnelerin farklı bakış açılarıyla görülebileceğini fark eder. Görsel çalışmalarında doğal ve yapay nesne-lerden yararlanabileceğinin farkına varır. Duygu, düşünce ve izlenimlerini çeşitli görsel sanat teknikleriyle ifade eder.

1.2.4.1.10. "Çağrışım"

Genel hatlarıyla somut bir objeyi çağrıştıran bir taş bulunur. Çakıl taşları bu iş için en uygun taşlar olabilir. Bu taşın üzerine beyaz guaj boya ile astar çekilir. Taşın çağrışım yaptığı obje veya figür, taş üzerine kurşun kalemle çizilerek istenen renklerde boyanır. Çizilen biçimlerin belirgin olması için, ince fırça yardımıyla siyah veya uygun görülen bir renkte kontur kullanılabilir. Gerek görülürse çeşitli malzemeler yapıştırılarak ilaveler yapılabilir.

Kazanım: Görsel çalışmalarında doğal ve yapay nesnelerden yararlanabileceği-nin farkına varır.

Resim 1.7. "Çağrışım" (Zafer İlköğretim Okulu 4. sınıf)

1.2.4.1.11. "Atatürk Takvimi"

Öğrencilerden, Atatürk fotoğrafları ve renkli fon kartonları getirmeleri istenir. Grup çalışması yapılacağı için, her grubun birer fon kartonu getirmesi yeterlidir. Fotoğrafların boyutlarına ve yerleştirme düzenine göre, bir kartondan iki takvim yaprağı oluşturulabilir. Buna göre öğrenciler altışar kişilik gruplara ayrılabilir. ] Kartonlar eşit büyüklükteki yapraklar hâline getirildikten sonra fotoğrafları ve boyalar kullanılarak

çizelgeleri bilgisayarda hazırlanarak ya da başka bir takvimden fotokopi yoluyla çoğaltılarak öğrencilere dağıtılır. Öğrenciler çizelgeyi takvim sayfasında önceden tasarlamış oldukları yere yapıştırırlar. Kalan boşlukları diledikleri malzemeyle süslemeler yaparak tamamlayabilirler. Takvim tamamlandıktan sonra sayfalar üst üste yerleştirilip delgeçle delinir. Kurdele, renkli ip, renkli tel vb. takılıp birleştirilerek bütün takvimler sınıfın kullanışlı bir yere asılır. Öğrenciler istediği takdirde, hediye edilerek okul koridoru, öğretmenler odası, idareci odaları, kardeş sınıflar vb. yerlere asılabilir.

Kazanım: Duygu, düşünce ve izlenimlerini çeşitli görsel sanat teknikleriyle ifade eder. Çalışmalarını sergilemekten ve arkadaşlarının yaptığı çalışmaları izlemekten zevk alır.