Öğrenci Merkezli Yaklaşım

Öğrenci merkezli eğitim, öğrenmeyi öğrenmenin temel alındığı, her öğrencinin farklı zaman, tarz ve hızda öğrenebileceği ilkesine dayalı, düşünme becerilerini geliştirmenin yaratıcı düşünceyi de geliştirdiğini kabul eden bir yaklaşımdır. Bu yaklaşıma göre; öğrencilerin zor anlarda doğru kararlar alıp uygulamaya geçmesi, yaratıcı düşünmesi, problem çözme yeterliğine sahip olması, öğrenmeyi öğrenmesi, işbirliğine yatkın olması, kendi kendini yönetebilmesi beklenmektedir. Bu yaklaşımda öğretmen öğrenci farklılıklarını ortaya çıkaran, ilgi ve ihtiyaçlarını tespit eden, çalışmaları planlayan veya organize eden, gerekli ortamı hazırlayan, rolleri belirleyen, çalışmaları başlatıp yürüten, sonuçlandırıp değerlendiren bir rehber rolündedir (MEB, 2006a). Öğrenci merkezli eğitimin temel hedefi öğrenciyi merkeze alarak kendisinin ve sistemin ihtiyaç duyduğu değişim sürecini başlatmak, öğrenciyi aktif bir katılımcı ve sorunları araştırıcı bir birey haline getirmektir.

Öğrenci merkezli eğitim, esnek programa bağlı, yaparak- yaşayarak, keşif ve oyunla öğrenme ortamı oluşturur. Tüm çevre önemlidir. Öğrenci aktif, bilgi oluşturandır. Dünyaya anlam veren bireydir; bilgi ya da anlam bireyler tarafından oluşturulur. Bu yüzden, bilgi ya da anlam, bireyin yaşadığı deneyime bağlıdır. Çıkarımda bulunmak, karşılaştırmak, çözümlemek, yorumlamak, oluşturmak, sınıflamak, tartışmak temel beklentilerdir. Amaç, farklı olanı, değişik olanı, yeni olanı

ortaya koymak, yaratıcılığı özendirmek, tek doğrululuktan ve

sürer, sadece sınavlar değil gözlem, görüşme, tartışma öğrenci rapor ve dosyaları bu amaçla kullanılır (Boydak, 2004).

Öğrenci Merkezli Eğitim; bireysel özellikleri dikkate alınarak, bilimsel düşünme becerisine sahip, öğrenmeyi öğrenmiş, üretken, bilgiye ulaşıp kullanabilen, iletişim kurma becerisine sahip, evrensel değerleri benimsemiş, teknolojiyi etkin kullanan ve kendini gerçekleştirmiş bireyler için eğitim sürecinin; her aşamada öğrenci katılımını sağlayacak biçimde yeniden yapılandırılmasıdır. Öğrenmeyi öğrenmek esastır. Merak ve yaratıcılığı öne çıkaran ödevler yaratıcılığı arttırır (MEB, tarihsiz, b).

4.1.1.2. Programın Vizyonu

Bu öğretim programı tasarısının vizyonu, öğrencilerin çok küçük yaşlarda kendi anadilleri dışında dillerin farkına varabilmelerini; farklı dil, din ve ırktan insanların yaşam haklarına saygı duymayı; yaratıcı düşünmeyi; ufku açık olmayı, dünyaya evrensel bir pencereden bakabilen öğrenciler yetiştirmeyi; dil ihtiyacını her ortamda basit cümlelerle karşılayabilen, iletişim kurmaktan çekinmeyen bireyler yetiştirmeyi sağlamaktır. Bununla birlikte, bu öğretim programı tasarısının vizyonu; diğer yabancı dil öğretim programlarındaki ortak değerleri oluşturmayı hedeflemektedir. Buna göre bireylerin;

 Öğrenmekten keyif alan,

 Kendi değerlerini fark edebilen, farklı olana hoşgörü gösterebilen,  Değişikliklere uyum sağlayabilen,

 Doğal ve toplumsal gerçekliğin çeşitliliğini algılayabilen,

 Sorumluluğunu taşıdığı bir eylem için uygun yöntemler bulabilen,

 Başkaları ile iş birliği yapabilen ve bu sırada kişisel gelişimine katkı sağlayabilen,

 Öğrenmenin sorumluluğunu alabilen ve bunu taşıyabilen,  Öğrenmeyi yaşamın bir parçası olarak kabul eden,

 Toplumsal ve mesleki yaşamında çok dilli ve çok kültürlü, evrensel değerleri tanıyan bireyler olarak yetişmeleri bu tasarının vizyonu arasındadır (MEB, 2006a).

4.1.1.3.Programın Yapısı

Okul öncesi eğitimde İngilizce dersi için hazırlanan bu öğretim programı, bir tasarı niteliğindedir. Taslak program, aşağıdaki bölümlerden oluşmaktadır.

1. Üniteler 2. Kazanımlar 3. Etkinlik Örnekleri 4. Açıklamalar

1. Üniteler: Bu bölümde, ünitelerin adları ve konuların isimleri yer almaktadır.

Konular seçilirken, dil becerilerini en temelden almayı hedefleyen, öğrencilerin günlük hayatlarında ana dillerinde zaten kullandıkları becerilerin yabancı dile uyarlamaları verilmiştir.

2. Kazanımlar: Bu bölümde, her ünite ile ilgili ünite sonlarında öğrencilerde

oluşması planlanan kazanımlar sıralanmıştır.

3. Etkinlik Örnekleri: Bu bölümde ilgili amaç ve kazanımları nasıl

kazandıracağımıza ilişkin etkinlik örnekleri verilmiştir. Öğretmene ışık tutan, öğrencilerin ufuklarını geliştirmeyi hedefleyen etkinlikler ağırlıklı olarak yer almıştır.

4. Açıklamalar: Bu bölümde hem konuyla ilgili açıklamalar verilmiş; hem dikkat

edilmesi gereken hususların altı çizilmiş, hem de konuya uygun değerlendirme metotlarının ne olacağı konusunda bilgi verilmiştir.

Yabancı dil öğretiminde son zamanlarda özellikle yeni kabul edilen yeni programlarla kalite arttırılmaya çalışılmıştır. Önceleri; yabancı dil öğretiminde, sonuçta

çıkan ürüne bakılırken şimdilerde, süreç ağırlıklı program yaklaşımları hazırlanmaktadır. Öğretmeni merkeze alan yaklaşımların giderek terk edildiğini ve öğrenciyi merkeze alıp harekete geçirmeyi hedefleyen programların son yıllarda ağırlıkta olduğunu görmekteyiz. Süreç odaklı yaklaşımların dayandığı temel nokta, her dil davranışının altında, öğrencilerin söylemi anlamak veya üretmek için kullandıkları belirli beceri ve stratejilerin olduğudur. Öğrenme ortamı öğrencilerin öğrenme ortamlarında yeteneklerinin ve potansiyellerinin farkına vardıkları yer olması bakımından önemlidir (MEB, 2006b).

Hangi yaşta olurlarsa olsunlar çocukların anlaşılır, gelişim düzeylerine uygun, farklı kaynaklardan edinilen doğru (uygun kelime seçimi ve sesletim ile dilbilgisel olarak düzgün) girdiye ihtiyaçları olduğu unutulmamalıdır. Çocuklar dili işlevsel ve iletişimsel yönü ile öğrenmek isterler. Ancak dilin doğru olarak modellenmesi ve çocuğa pratik yapmak için bol bol fırsatlar verilmesi gerekir. (MEB, 2006b).

Genelde eğitim sisteminin, özelde okulların ve 40-45 dakika süren ders saatlerinin amacı öğrenciyi belli amaçlar doğrultusunda yetiştirmektir. Bu amaçlara ulaşmayı sağlamak için planlı eğitim programlarının geliştirilmesi, ölçme ve değerlendirme vb. birçok etkinliklere yer verilmektedir. Eğitimsel amaçlara ulaşma, bu etkinliklerinin amaca uygun olarak düzenlenmesinin yanı sıra eşgüdümün sağlanmasını da gerekli kılar. Öğrenci gelişimini amaçlayan ve öğretimin başlatılması, sürdürülmesi ve gerçekleştirilmesi için düzenlenen planlı etkinliklerden oluşan bir süreç olarak ele alınan öğretimin uygulayıcısı öğretmendir. Eğitimin amaçlarının gerçekleşmesi, öğretim-öğretme süreçlerinin etkililiğine, öğretim-öğretme süreçlerinin etkililiği ise, büyük ölçüde öğretmene ve onun öğretme ortamında gerçekleştirdiklerine bağlıdır. Nitekim yapılan araştırmalar öğretmenin maaş, kıdem, boy, yaş vb. özellikleri ve okulun öğretmen sayısı, tesisler, donanım vb. özellikleri ile öğrenci başarısı arasında çok düşük ilişkilerin bulunduğu ortaya çıkmıştır. Asıl olan öğretmenin sınıfta yarattığı etkileşim ortamıdır (Açıkgöz, 2000: 17).

Sert (2004), yabancı dil öğretiminde ayrılan zaman, koşullar ve kaynaklar belirli bir ölçüde yeterlik sağlamazsa, erken yaşta yabancı dil öğretiminin amacına

ulaşmayacağını belirtmektedir. Örneğin erken yaşta da olsa, haftada bir saatlik bir İngilizce öğretiminin faydalı olmayacağını savunmaktadır. Bu durumda hazırlanan programın etkililiği büyük ölçüde, düzenlenen ortam ve ortamı yapılandıran öğretmen ve öğrenci işbirliğinin etkililiğine bağlıdır.