SED
DüĢük Orta Yüksek Toplam
Evet 165 %86.8 136 %73.9 134 %71.7 435 %77.5 %37.9 %31.3 %30.8 %100.0 Hayır 25 %13.2 48 %26.1 53 %28.3 126 %22.5 %19.8 %38.1 %42.1 %100.0 Toplam 190 %100.0 184 %100.0 187 %100.0 561 %100.0 x2= 14,545 sd= 2 p=0,001
Tablo 3.2.1'in incelenmesinden de anlaĢılabileceği gibi araĢtırmaya katılan 561 öğrencinin %77,5’i öğün atlarken, %22,5’i öğün atlamamaktadır. Genellikle öğün atlayan öğrencilerin daha fazla olduğu anlaĢılmaktadır. Sosyo-ekonomik düzey açısından öğrencilerin öğün atlama durumları incelendiğinde ise, SED’i düĢük olan 190 öğrencinin %86,8’i öğün atlarken, SED’i orta olan 184 öğrencinin %73,9’u atlamakta, SED’i yüksek olan 187 öğrencinin %71,7’si öğün atlamaktadır. SED’i düĢük öğrencilerin daha fazla öğün atladıkları gözlenmektedir. Bu farklılığın anlamlı olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki kare sonuçlarına göre (x2=14,545; p<0,05), düĢük sosyo-ekonomik düzeydeki öğrencilerin anlamlı ölçüde
diğerlerine oranla öğün atladıkları anlaĢılmıĢtır. Bu durum diğer faktörlerinde etkisi göz ardı edilmeksizin gelir düzeyinin öğün atlama üzerinde belirli bir etkisi olduğu Ģeklinde yorumlanabilir.
Toksöz vd. (1995) yapmıĢ oldukları araĢtırma sonucu bulgularımızla paralellik göstermektedir. Ay (2000), çalıĢmasında ise %45,7’sinin öğün atladığını %54,3’ünün öğün atlamadığını tespit etmiĢlerdir. Bu bulgu ise araĢtırmamızdakinden düĢük değerlere sahiptir.
3.2.2. Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik Düzeylerine Göre Atladıkları Öğünler
AraĢtırmanın ikinci alt probleminde öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeylerine iliĢkin dağılımlar, atlanan öğünler açısından karĢılaĢtırılmıĢtır. Tablo 3.2.2’de sosyo-ekonomik düzeylerine göre atlanan öğünlere iliĢkin ki kare (x2) dağılımları verilmektedir.
Tablo 3.2.2.
Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik Düzeylerine Göre Atlanan Öğünler
ATLANAN ÖĞÜN SED
DüĢük Orta Yüksek Toplam
Sabah Kahvaltı 67 %40.6 76 %55.9 74 %55.2 217 %49.9 %30.9 %35.0 %34.1 %100.0 Sabah Kahvaltı Öğle Yemeği 35 %21.2 17 %12.5 10 %7.5 62 %14.3 %56.5 %27.4 %16.1 %100.0 Öğle Yemeği 55 %33.3 34 %25.0 40 %29.9 129 %29.7 %42.6 %26.4 %31.0 %100.0 AkĢam Yemeği 8 %4.8 9 %6.6 10 %7.5 27 %6.2 %29.6 %33.3 %37.0 %100.0 Toplam 165 %100.0 136 %100.0 134 %100.0 435 %100.0 x2= 17,445 sd= 6 p=0,008
Tablo 3.2.2'nin incelenmesinden de anlaĢılabileceği gibi araĢtırmaya katılan ve öğün atlayan öğrencilerden %49,9’u sabah kahvaltısını, %14,3’ü sabah kahvaltısını ve öğle yemeğini bir arada, %29,7’si sadece öğle yemeğini %6,2’si akĢam yemeğini atlamaktadır. Sosyo-ekonomik düzey açısından atlanan öğünler
incelendiğinde ise, SED’i düĢük olan 165 öğrenciden %40,6’sı sabah kahvaltısını, %21,2’si sabah kahvaltısı ve öğle yemeğini, %33,3’ü sadece öğle yemeğini, %4,8’i akĢam yemeğini atlamaktadırlar. SED’i orta olan 136 öğrenciden %55,9’u sabah kahvaltısını, %12,5’i sabah kahvaltısı ve öğle yemeğini, %25,5’i sadece öğle yemeğini, %6,6’sı akĢam yemeğini atlamaktadırlar. SED’i yüksek olan 134 öğrenciden %55,2’si sabah kahvaltısını, %7,5’i sabah kahvaltısı ve öğle yemeğini, %29,9’u sadece öğle yemeğini, %7,5’i akĢam yemeğini atlamaktadırlar. Bu farklılığın anlamlı olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki kare sonuçlarına göre, sosyo-ekonomik düzeyleri farklı olan öğrencilerin öğün atlama durumları arasında anlamlı fark gözlenmiĢtir (x2=17.445; p<0,05). Bu farklılığın daha çok
sosyo-ekonomik düzeyi düĢük öğrencilerin sabah kahvaltısı ve öğle yemeğinin her ikisini birlikte diğerlerinden daha fazla atlamaları, öte yandan yalnızca sabah kahvaltısını ise diğerlerine oranla daha az atlamalarından kaynaklandığı düĢünülmektedir. Sosyo-ekonomik düzeyi orta ve yüksek olan öğrencilerin, yani parası olan öğrencilerin sabah kahvaltısını okulda yapmayı tercih ettikleri söylenebilir.
Toksöz vd. (1995), Ahsen ve AktaĢ (1995) ġahinöz vd. (1997), Ay (2000) Önay (2002) ve Polat vd. (2003)’nin yaptıkları araĢtırma sonuçlarına göre öğün atlama verileri bulgularımızla paralellik göstermektedir.
3.2.3. Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik Düzeylerine Göre Öğün Atlama Sıklıkları
AraĢtırmanın ikinci alt probleminde öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeylerine iliĢkin dağılımlar, öğün atlama sıklıkları açısından karĢılaĢtırılmıĢtır. Tablo 3.2.3’de sosyo-ekonomik düzeylerine göre öğün atlama sıklıklarına iliĢkin ki kare (x2) dağılımları verilmektedir.
Tablo 3.2.3.
Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik Düzeylerine Göre Öğün Atlama Sıklığı Dağılımı
ÖĞÜN ATLAMA SIKLIĞI SED
DüĢük Orta Yüksek Toplam
Her gün 62 %37.6 22 %16.2 28 %20.9 112 %25.7 %55.4 %19.6 %25.0 %100.0 GünaĢırı 12 %7.3 7 %5.1 17 %12.7 36 %8.3 %33.3 %19.4 %47.2 %100.0
Haftada bir kez
26 %15.8 24 %17.6 17 %12.7 67 %15.4 %38.8 %35.8 %25.4 %100.0 Seyrek 65 %39.4 83 %61.0 72 %53.7 220 %50.6 %29.5 %37.7 %32.7 %100.0 Toplam 165 %100.0 136 %100.0 134 %100.0 435 %100.0 x2= 28,371 sd= 6 p= 0,000
Tablo 3.2.3'ün incelenmesinden de anlaĢılabileceği gibi araĢtırmaya katılan ve öğün atlayan öğrencilerin %25,7’si her gün, %8,3’ü günaĢırı, %15,4’ü haftada bir kez, %50,6’sı seyrek bir biçimde öğün atlamaktadırlar. SED’i düĢük olan 165 öğrenciden %37,6’sı her gün, %7,3’ü günaĢırı, %15,8’i haftada bir kez, %39,4’ü seyrek öğün atlamaktadırlar. SED’i orta olan 136 öğrenciden %16,2’si her gün, %5,1’i günaĢırı, %17,6’sı haftada bir kez, %61,0’ı seyrek öğün atlamaktadırlar. SED’i yüksek olan 134 öğrenciden %20,9’u her gün, %12,7’si günaĢırı, %12,7’si haftada bir kez, %53,7’si seyrek öğün atlamaktadırlar. Bu farklılığın anlamlı olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki kare sonuçlarına göre sosyo-ekonomik düzeyleri farklı olan öğrencilerin öğün atlama sıklıkları arasında anlamlı fark gözlenmiĢtir (x2
=28,371; p<0,05). Bu farklılığın daha çok sosyo-ekonomik düzeyi düĢük öğrencilerden kaynaklandığı söylenebilir. SED’i düĢük olan öğrencilerin diğerlerine göre “her gün” daha fazla öğün atladıkları, diğerlerinin ise seyrek olarak öğün atladıkları anlaĢılmaktadır. SED düĢük öğrencilerin her gün öğün atlama oranlarının diğerlerine göre fazla olması beslenme alıĢkanlıklarının daha düzensiz olduğunu göstermektedir.
3.2.4. Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik Düzeylerine Göre Sabah Kahvaltısı Yapma Dağılımı
AraĢtırmanın ikinci alt probleminde öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeylerine iliĢkin dağılımlar, sabah kahvaltısı yapma durumları açısından karĢılaĢtırılmıĢtır. Tablo 3.2.4’de sosyo-ekonomik düzeylerine göre sabah kahvaltısı yapmalarına iliĢkin ki kare (x2) dağılımları verilmektedir.
Tablo 3.2.4.
Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik Düzeylerine Göre Sabah Kahvaltısı Yapma Dağılımı
x2= 20,398 sd= 2 p=0,000
Tablo 3.2.4'ün incelenmesinden de anlaĢılabileceği gibi araĢtırmaya katılan 561 öğrencinin %88,4’ü sabah kahvaltısını atlamakta, %11,6’sı kahvaltıyı atlamamaktadır. SED’i düĢük olan 190 öğrenciden %96,3’ü sabah kahvaltısını atlamakta, %3,7’si atlamamaktadır. SED’i orta olan 184 öğrenciden %81,5’i sabah kahvaltısını atlamakta, %18,5’i atlamamaktadır. SED’i yüksek olan 187 öğrenciden %88,4’ü sabah kahvaltısını atlamakta, %11,6’sı atlamamaktadır. Bu farklılığın anlamlı olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki kare sonuçlarına göre sosyo-ekonomik düzeyleri farklı olan öğrencilerin sabah kahvaltısı yapma oranları arasında anlamlı fark gözlenmiĢtir (x2
=20.398; p<0,05), düĢük sosyo-ekonomik düzeydeki öğrencilerin diğerlerine oranla daha fazla kahvaltı yaptıkları söylenebilir. SED düĢük öğrencilerin okulda bir Ģeyler atıĢtırmak için yeterli maddi imkanlara sahip olamaması nedeniyle evlerinde daha fazla kahvaltı yaptıkları düĢünülmektedir.
Tümerdem vd. (1987), araĢtırmalarında, öğrencilerin sabah kahvaltısında yeterli ve dengeli beslenme oranlarının, ailenin sosyo-ekonomik-kültürel düzeyi
SABAH