5. İhtiyari protokol kapsamında Çocuk Hakları Komitesine yapılacak bireysel başvurunun şartları nelerdir?
Çocuk Hakları Komitesine yapılacak bireysel başvuru şartları maddi ve şekli şartlar olarak iki başlık altında incelenecektir.
• Şekli şartlar:
Başvurular, Bireysel Başvuru Formu veya başvuru formunda bulunması gereken tüm bilgileri içe-ren, başvuru formu ile aynı formatta olan bir dilekçeyle yapılmalıdır. Başvurular; İngilizce, Fransızca, İspanyolca ya da Rusça yapılmalı, bu çalışma dilinde olmayan belgeler tercüme edilmeli ya da bu çalışma dillerinde özetlenmelidir. İngilizce, Fransızca, İspanyolca ya da Rusça dışında yapılan başvu-rular Komite tarafından değerlendirilmeyecektir.
Başvuru formunda, başvurunun kapsamına, niteliğine yönelik ve başvurunun karara bağlanması için gerekli olan, zorunlu bilgiler yer almalıdır. Başvuru formu, eksiksiz ve okunaklı bir şekilde dol-durulmalıdır. Başvuru formu, başvurucu tarafından imzalanmalı; ancak başvurucunun avukatı ya da kanuni temsilcisi olması halinde başvuru formu bu kişiler tarafından imzalanmalıdır.
Başvurucu tarafından gerekli görülmesi halinde başvuru formuna ek olarak belge sunulabilir. Bu belgeler kronolojik olarak numaralandırılmalı ve ekler 10.000 kelimeyi geçmemelidir.
• Maddi Şartlar:
Başvurunun, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, Sözleșme’ye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fuhşu ve Ço-cuk Pornografisi ile ilgili İhtiyari Protokol; Sözleşme’ye Ek ÇoÇo-cukların Silahlı Çatışmalara Dahil Olma-ları Konusundaki İhtiyari Protokol’de yer verilen haklarla ilgili olması gerekmektedir.
Başvurucular tarafından, bireysel başvuru yapılmadan önce ihlalin ve etkilerinin ortadan kaldır-ması adına kanunlarda öngörülen idari, tazminat ve yargısal başvuru yollarının tamamının, yani – iç hukuk yollarının- tüketilmiş olması gerekmektedir.
6. Başvuru formu nereden temin edilebilir?
Başvuru formu, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği sitesinde İngilizce, Fransız-ca, İspanyolca ya da Rusça dillerinde ve Word formatında yer almaktadır3. Birleşmiş Milletler İnsan
3 https://www.ohchr.org/en/hrbodies/tbpetitions/pages/hrtbpetitions.aspx, Erişim Tarihi: 21.11.2021.
Hakları Yüksek Komiserliği sitesinde başvuru formuna ek olarak başvuru prosedürüne de detaylı olarak yer verilmiştir.
7. Başvuru formuna eklenmesi gereken belgeler nelerdir?
Başvuru formuna, aşağıdaki belgelerin kopyalarının tarih sırasına göre sıralanarak sunulması gerekmektedir. Eklenecek belgeler, Birleşmiş Milletler resmi dilinde sunulmalıdır. Belgeler resmi dilde değilse tamamen ya da özet şeklinde tercüme edilmelidir. Bu belgeler şunlardır:
a. Başvuruların kanuni temsilci veya avukat aracılığıyla yapıldığı hallerde kanuni temsilci veya avukatın temsile yetkili olunduğuna dair belge.
b. Başvurunun çocuk veya çocuk grubu tarafından yapılmadığı hallerde, başvuru sahibi tara-fından başvuruyu yaparken çocuk veya çocuk gruplarının onayının olduğuna dair belge ya da başvuru sahibi tarafından çocuğun veya çocuk gruplarının onayının alınamadığı hallerde, başvuruyu yaparken onay alınamamasındaki haklı gerekçelerin sunulduğu belge.
c. İç hukuk yollarının tüketildiğine dair nihai karar evrakı.
d. Başvuru süresinde yapılamamışsa mazereti ispatlayan belgeler.
8. Başvuru koşullarında sonraki aşamalarda değişiklik meydana gelmesi halinde başvurucu(lar) ne yapmalıdır?
Başvuru formu ve eklerinde yer alan bilgilere dair sonraki aşamalarda değişiklik meydana gel-mesi halinde bu durumun en kısa sürede ve yazılı olarak Çocuk Hakları Komitesine bildirilmelidir.
Sonraki süreçlerde meydana gelen değişikliklerin Komiteye geç bildirilmesinden yahut bildiril-memesinden doğan sorumluluk başvurucuya aittir.
9. Başvuruda kimliğin gizli tutulması mümkün müdür?
Başvuru belgelerinde, başvurunun ilgilendirdiği herhangi bir kişinin veya kişilerin kimlik bilgile-rinin gizli tutulması mümkün değildir. Başvurucunun kimlik bilgilerini gizli tutarak yaptığı başvurular kabul edilebilirlik koşulunu sağlayamadığı gerekçesiyle Komite tarafından kabul edilmez sayılmak-tadır. Komite başvurucudan ya da ilgili Taraf Devlet'ten, işlemler sırasında yapılan beyanların ya da verilen bilgilerin tamamını ya da bir bölümünü gizli tutmasını talep edebilmektedir. Ayrıca İhtiyari Protokol kapsamında başlatılan herhangi bir girişimin ilgilendirdiği herhangi bir kişinin veya kişilerin kimlikleri, kendilerinin açık onayı olmaksızın saklı tutulmakta ve açıklanmamaktadır.
Son olarak, Komite tarafından kişilerin açık onayı olmaksızın kimlikleri açıklanmamaktadır. Buna rağmen kişiler Komiteden başvuruyu karara bağlayıp yayınlayacağı zamana kadar adının açıklanma-masını talep edebilmektedir.
10. Başvuru harca tabi midir?
Çocuk Hakları Komitesine yapılacak başvurular harca tabi değildir. Herhangi bir ücret ödemek-sizin Komiteye başvuru yapmak mümkündür.
11. Başvuru nasıl gönderilir?
Başvurunun elektronik olarak veya posta yoluyla ya da faks ile yapılması mümkündür. Ancak baş-vurunun öncelikle başvuru formu ve ekleriyle birlikte elektronik ortamdan yapılması gerekmektedir.
Başvurunun elektronik olarak gönderilmesinin mümkün olmadığı hallerde ise bu durumun gerekçesi açıklanmalı, başvuru tek yüz kullanılarak 20 sayfayı geçmeyecek şekilde yazılarak posta yoluyla gön-derilmelidir.
Başvurunun gönderileceği;
E-posta adresi: ‘petitions@ohchr.org’,
Posta adresi: ‘OHCHR, Palais des Nations, Avenue de la Paix 8-14, 1211 Geneva/Swit-zerland’,
Acil durumlar için faks numarası: + 41 22 917 90 22
12. Çocuk Hakları Komitesine başvuru ne zaman yapılabilir? Başvuru süresinin başlangıcı nedir?
Başvurucunun iç hukuk yollarının tükenmesini izleyen bir yıl içinde başvuruyu teslim etmesi ge-rekmektedir. Başvurucunun 1 yıllık zaman sınırı içinde başvuruyu teslim etmesinin mümkün olmadığı hallerde bu durumu kanıtlaması gerekmektedir. Aksi halde, başvuru kabul edilemez sayılmaktadır.
Öte yandan, başvuru konusu olan durumların ilgili Taraf Devlet açısından Protokol’ün yürürlüğe girdiği tarihten önce ortaya çıkmamış olması gerekmektedir. Aksi halde başvuru Komite tarafından kabul edilmez sayılmaktadır. Sürekli bir hak ihlali olması durumunda ise başvurusu konusu olan durumların Protokol’ün yürürlüğe girdiği tarihten önce ortaya çıkmış olması aranmaz.