yönünde ilerlemesi ve Oğuzların kalabalık gruplar hâlinde Anadolu’ya gelip yerleşmeleri aşağıdakilerin hangisinde etkili olmuştur?
A) Anadolu’nun Türkleşmesinin hızlanmasında B) Anadolu’da Selçuklu Devleti’nin kurulmasında C) Büyük Selçuklu Devleti’nin parçalanmasında D) Haçlıların Anadolu’ya gelmesinde
E) Malazgirt Savaşı’nın kazanılmasında (2009-ÖSS Sos-2)
2)– Bizans’ın Anadolu’da siyasi üstünlüğünün sona ermesi – Türklerin Anadolu'ya kesin olarak yerleşmesi
Gelişmeleri aşağıdaki savaşlardan hangisinin sonuçları arasındadır?
A) Ankara B) Otlukbeli C) Miryokefalon D) Yassı-Çimen E) Malazgirt
(2008-ÖSS Sos-2)
3) Anadolu Selçukluları Döneminde Ahi teşkilatı şehirler-de,
I. ticaret, II. zanaat, III. sosyal
Alanların hangilerinde söz sahibi olmuştur?
A) Yalnız l B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III (2008-ÖSS Sos-2)
4) I. Coğrafi Keşiflerin başlaması
II. Doğu Roma İmparatorluğumun yıkılması III. Anadolu’da ticaretin gelişmesi
Anadolu Selçuklu mimarisinin XIII. yüzyıl başlarında geliş-me göstergeliş-mesinde, yukarıdakilerden hangileri etkili ol-muştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III (2007-ÖSS Sos-2)
5) Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’da kurulan ilk Türk beyliklerinin özelliklerinden biri değildir?
A) Büyük Selçuklular tarafından yıkılmaları
B) Malazgirt Savaşı’nın kazanılmasından sonra kurulmaları
C) Anadolu’nun bayındır hale getirilmesinde etkili olmaları D) Egemen oldukları bölgelerde İslamiyet’i yaymaya çalış-maları
E) Kurdukları yerleşim yerlerine Türkçe isimler vermeleri ve Anadolu’yu Türkleştirmeye çalışmaları
(2006-ÖSS Sos-2)
6) XIII. yüzyıl sonlarında Anadolu’da Moğol baskısının azalması ve Selçuklu Devleti’nin otoritesinin zayıflaması aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?
A) Haçlı Seferlerinin başlamasına B) Oğuzların Anadolu’ya gelmesine
C) Bizans İmparatorluğu’nda taht kavgaları çıkmasına D) Altın Ordu Devleti’nin parçalanmasına
E) Uçlara yerleştirilen Türkmen beylerinin beylikler kurma-sına
(2006-ÖSS Sos-2)
7) Anadolu Selçukluları döneminde Anadolu’da vilayetlerin ve yerel askeri güçlerin başında bulunan subaşılar, bu vila-yetlerdeki iktaların sahibi değil, yöneticisi ve askerlerin amiriydiler.
Bu bilgiye dayanarak Anadolu Selçukluları dönemiyle ilgili;
I. Toprağın mülkiyeti işleyene aittir.
II. Yönetim ve askerlik hizmetleri birlikte yürütülmüştür.
III. Subaşılar sultana bağlı değildir, Yorumlarından hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve İli (2005-ÖSS)
8) Anadolu Selçukluları, XI. yüzyıl sonlarından XII. yüzyıl sonlarına kadar Bizanslılar ve Haçlılarla savaşlar yapmışlar-dır.
Bu savaşların,
I. Anadolu’da üretimin ve vergi gelirlerinin azalması II. Anadolu’da yerleşim alanlarının boşalması
III. Anadolu'dan geçen dünya ticaret yollarının önem ka-zanması
Durumlarının hangilerinde etkili olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III (2004-ÖSS)
38
9) Anadolu Selçukluları döneminde ülkede Müslüman Türk-lerle birlikte yaşayan Hıristiyan ve Musevi topluluklar genel-de şehirlergenel-de oturur, zanaat ve ticaretle uğraşır, ibagenel-det ve dini törenlerini serbestçe yerine getirirlerdi. Bunlar, askerlik yapmazlar, ancak vergi verirlerdi.
Bu durum Anadolu Selçukluları ile ilgili olarak aşağıdaki-lerden hangisinin bir göstergesidir?
A) Hoşgörüye dayanan bir siyasetin uygulandığının B) Ticaretin ülke ekonomisindeki payının az olduğunun C) Anadolu’da İslamiyet’in giderek yaygınlaştığının D) Yabancılardan alınan vergilerin giderek azaltıldığının E) Devlet yönetiminde yabancılara da görev verildiğinin (1993-ÖSS)
10) Anadolu Selçuklu Devleti'nde, kendilerine bir bölgenin yönetimi verilen hanedan üyelerine “melik” deniyordu.
Kendi bölgelerinin yönetiminde söz sahibi olan meliklerin para bastırma, savaş açma ve siyası görüşme yapma yetkile-ri yoktu.
Meliklerin yetkilerinin sınırlı tutulması, aşağıdakilerden hangisine önem verildiğini gösterir?
A) Sınırların güvenliğinin artırılmasına B) Ekonomik durumun düzeltilmesine C) Ülke bütünlüğünün korunmasına D) Yerleşik hayatın yaygınlaştırılmasına E) Dış ilişkilerin artırılmasına
(1992-ÖSS)
11) XIII. yüzyıl sonlarına doğru, Anadolu’da Moğol baskısının zayıflaması üzerine, sınırlara yerleştirilmiş Türkmen beyleri ve halk üzerindeki Selçuklu otoritesi de zayıflamıştır.
Bu durum, aşağıdakilerden hangisine hız kazandırmıştır?
A) Anadolu’da ticaretin gelişmesine B) Bizans’ta entrikaların başlamasına C) Anadolu’da nüfusun artmasına
D) Anadolu’daki karışıklıkların ortadan kalkmasına E) Beyliklerin ortaya çıkmasına
(1992-ÖSS)
12) Anadolu Selçukluları Antalya, Alanya ve Sinop gibi li-manları ele geçirdikten sonra bu limanlarda Avrupalı tüccar-lara düşük gümrük tarifesi uygulamışlardır.
Anadolu Selçuklularındaki bu uygulamanın amacı aşağıda-kilerden hangisidir?
A) Ticari ilişkileri geliştirmek
B) Avrupa’nın Türklere karşı birleşmesini önlemek C) Avrupa’da nüfuz bölgeleri kurmak
D) Denizlerde üstünlük sağlamak E) Anadolu’da siyasal birliği sağlamak (1991-ÖSS)
13) Selçuklularda resmi yazışmalar Farsça idi. Medreselerde eğitim Arapça yapılıyordu. Halk ve ordu kesimi ise Türkçe konuşuyordu.
Bu durum, Selçuklularda aşağıdakilerden hangisine neden olmuştur?
A) Ordudaki asker sayısının azalmasına
B) Yöneticiler ile halk arasındaki bağların güçlenmesine C) Türk dilindeki gelişmenin yavaşlamasına
D) Yabancıların siyasal baskılarının önlenmesine E) Yönetimde bilim adamlarının söz sahibi olmasına (1991-ÖSS)
14) Anadolu Selçuklu Devleti döneminde İtalyan Fransız, İranlı, Suriyeli ve Yahudilerden bazı gruplar Antalya, Konya, Kayseri ve Sivas gibi şehirlere, bazı Türkler ise Kıbrıs, Suriye ve Kırım’a yerleşmişlerdi.
Bu durumun başlıca nedeni aşağıdaki alanlardan hangisin-de görülen gelişmelerdir?
A) Ticaret B) Savunma C) Eğitim D) Mimari E) Tarım (1988-ÖSS)
15) Anadolu Selçuklu Devleti zamanında ve Osman-lı İmparatorluğu’nun Yükselme Dönemi’nde, Anadolu’daki zanaatkârlar “lonca” denilen zanaat gruplarına ayrılarak yöneticilerini kendileri seçmişlerdir.
Bu durum, aşağıdakilerden hangisini gösteren bir kanıt olabilir?
A) Zanaatkârlar arasında dayanışma olduğunu B) Devletin zanaatkârları desteklediğini C) Halkın çoğunluğunun zanaatkâr olduğunu D) Loncaların ticari alanda başarılı olduklarını
E) El sanatlarının, Anadolu’da başlıca gelir kaynağı olduğu-nu (1985-ÖSS)
CEVAP ANAHTARI
1-A 2-C 3-E 4-C 5-A 6-E 7-B 8-D 9-A 10-C 11-E 12-A 13-C 14-A 15-A
39
LYS ve YGS SORULARI
1)Anadolu Selçuklularında Divan-ı Saltanata bağlı olarak çalışan divanlardan biri olan Divan-ı İnşanın görevi aşağıda-kilerden hangisidir?
A)Devletin mali işleriyle ilgilenmek
B)Hukuk ve askerlik dışında devlete dair tüm işleri teftiş etmek
C)Ülke topraklarının kayıtlarını tutarak has ve iktalara ait kararları düzenlemek
D)Devletin iç ve dış yazışmalarını yapmak
E)Ordunun ihtiyacını karşılamak 2016 LYS 2)Anadolu Beylikleri Dönemi’nde, İtalyan devletleri ile yapılan ticarette Bizans ve İtalyan paralarının ve ölçü birim-lerinin kullanıldığı görülmektedir.
Bu durumun, aşağıdakilerden hangisinin bir sonucu olduğu savunulabilir?
A) Paranın Türk-İslam devletlerinde bağımsızlık sembolü olmasının
B)Anadolu Beylikleri Dönemi’nde aynı para biriminin kulla-nılmasının
C)Anadolu’nun önemli bir ticaret merkezi olmasının D)Anadolu Beyliklerinde ölçü birliği bulunmasının E)Anadolu Beyliklerinin, ticaret açığını kapatmaya çalışma-sının 2016 LYS
3)Aşağıdakilerden hangisi, Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’da kurulan ilk Türk devletlerinden biri değildir?
A)Karamanlılar B)Saltuklular C)Mengücekliler D)Danişmentliler E)Artuklular
2016 LYS 4)Mevlâna Celaleddin-i Rumi, aşağıdaki Türk devletlerinden hangisi döneminin ünlü düşünürlerinden biridir?
A-Büyük Selçuklu B-Anadolu Selçuklu C-Osmanlı D-Harzemşah
E-Karahanlı 2015 LYS 5)I. Selçuklularda hükümdar çocuklarının eğitim ve yetiş-melerinden sorumlu kişi
II. Yoksullara yiyecek dağıtmak amacıyla kurulmuş hayır kurumu
III. Selçuklularda batı sınırında kendisine toprak verilen bey
IV. Selçuklularda sultan tarafından bir bölgeyi yönetmekle görevlendirilen hanedan mensubu
Yukarıdaki tanımların karşılıkları, aşağıdakilerin hangisin-de sırasıyla verilmiştir?
A)Lala, imaret, akıncı, melik B)Atabey, imaret, uç beyi, melik C)Atabey, imaret, akıncı, Şıhne D)Lala, dergâh, emir, Şıhne
E)Atabey, imaret, melik, uç beyi 2014 LYS 6)Aşağıdakilerden hangisinin 1071’de yapılan Malazgirt Savaşı’nın sonuçları arasında olduğu savunulamaz?
A) Doğu-Batı arasındaki ticaret yolları değişmiştir.
B) Anadolu’nun kapısı Türklere açılmıştır.
C) Anadolu’da Türk beyliklerinin oluşumuna zemin hazır-lanmıştır.
D) İslam dünyası üzerindeki Bizans baskısı azalmıştır.
E) Haçlı seferlerinin başlamasında etkili olmuştur.
2013 LYS
7)Aşağıdakilerden hangisi, Haçlılara karşı mücadele eden Türk devlet ve beyliklerinden biri değildir?
A) Danişmentliler B) Saltuklular
C) Anadolu Selçukluları D) Mardin Artukluları E) İhşitoğulları 2013 LYS 8)Anadolu Selçuklu Devleti′nde hükümdarların Keyhüs-rev, Keykubat ve Keykavus gibi adlar kullanmalarının aşa-ğıdakilerden hangisini gösterdiği savunulabilir?
A) İlk Türk devletlerine ait gelenekleri devam ettirdiklerini B) Fars kültürünün etkisinde kaldıklarını
C) Anadolu′nun eski kültürlerinden etkilendiklerini D) Arapça unvanları öne çıkardıklarını
E) Bizans′ın hükümdarlık unvanlarını kullandıklarını
2013 YGS 9) Anadolu Selçuklu Dönemi′yle ilgili olarak aşağıda veri-len bilgilerden hangisi doğru değildir?
A) İlk altın para II. Kılıç Arslan Dönemi′nde bastırılmıştır.
B) Anadolu′daki ilk kervansaray II. Kılıç Arslan Dönemi′nde yapılmıştır.
C) Gevher Nesibe Darüşşifası I. Gıyaseddin Keyhüsrev Dö-nemi′nde açılmıştır.
D) Yazlık saray olarak kullanılan Kubadabat, Alaaddin Key-kubat Dönemi′nde yapılmıştır.
E) Türkçe resmî dil olarak Alaaddin Keykubat Dönemi′nde kabul edilmiştir 2012 LYS
40
10)Malazgirt Savaşı′ndan sonra merkezi Sivas olmak üzere Orta Anadolu′da kurulan ve dönemin önemli eğitim ku-rumlarından biri olan Niksar′daki Yağıbasan Medresesini kuran beylik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Danişmentliler B) Saltuklular C) Mengücekliler D)Artuklular E) Hamitoğulları
2012 LYS 11) Aşağıdaki yapılardan hangisi Anadolu Selçukluları ve Beylikler Dönemine ait değildir?
A) Kayseri Huand (Hunat) Hatun Külliyesi B) İstanbul Süleymaniye Külliyesi C) Sivas Gök Medrese
D) Kayseri Hacı Kılıç Külliyesi
E) Konya Sahip Ata Külliyesi 2011 LYS 12)Anadolu Selçukluları ve Beylikler Döneminde yaşamış, sade ve anlaşılır dille yazdığı şiirlerini Divan ve Risaletü′n-Nushiye adlı eserlerinde toplamış, tasavvuf edebiyatının ünlü şairi kimdir?
A) Yunus Emre B) Mevlana Celaleddin-i Rumi C) Âşık Paşa D) Sultan Veled
E) Hacı Bektaş-ı Veli 2011 LYS 13)Moğollar ve Anadolu Selçuklu Devleti’yle komşu olan Harzemşahlar Devleti’nin 1231 yılında yıkılmasından sonra, Anadolu Selçuklu Devleti Moğollarla savaşmak zorunda kalarak ağır bir yenilgiye uğramıştır. 1243 yılındaki bu yenil-giden sonra Moğolların Anadolu üzerindeki baskısı giderek artmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun sonuçlarından biri-dir?
A) Anadolu Selçuklu Devleti’nin Bizanslılarla Miryakefalon Savaşı’nı yapması
B) İlk Haçlıların Anadolu’ya gelmesi
C) Anadolu’da ilk Türkmen beyliklerinden Saltukluların ku-rulması
D) Moğolların Anadolu Selçuklu Devleti’ni kendilerine bağlı bir hükûmet gibi yönetmesi
E) Büyük Selçuklu Devleti’nin parçalanması 2010 LYS 14)• Kösedağ Savaşı
• Ankara Savaşı
Yukarıdaki savaşların ortak sonuçlarından biri aşağıdaki-lerden hangisidir?
A) Anadolu’da Selçuklu sultanının gücünün zayıflaması B) Anadolu’daki Türk beylerinin Timur’a sığınması C) Memlukların Anadolu işlerine karışma olanağı bulması D) Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki fetihlerinin durması E) Ülkede egemenlik mücadelesinin ortaya çıkması 15. Anadolu Selçukluları döneminde Müslüman Türklerle birlikte yaşayan Hıristiyan ve Musevi topluluklar genelde şehirlerde oturur, zanaat ve ticaretle uğraşır, ibadet ve dini törenlerini serbestçe yerine getirirlerdi. Bunlar, askerlik yapmazlar, ancak vergi öderlerdi.
Bu durum Anadolu Selçuklularıyla ilgili olarak aşağıdaki-lerden hangisinin bir göstergesidir?
A) Hoşgörüye dayanan bir siyasetin uygulandığının B) Ticaretin ülke ekonomisindeki payının az olduğunun C) Anadolu'da ticaretin giderek yaygınlaştığının D) Yabancılardan alınan vergilerin giderek azaltıldığının E) Devlet yönetiminde yabancılara da görev verildiğinin ( 1993 / ÖSS )
16. Anadolu ile Mezopotamya arasında Eski Çağ’da var olan ticaret ilişkilerinin Orta Çağ’da Anadolu Selçukluları döneminde de devam etmesi ve önemini korumasında, I. İki bölge arasında ulaşım kolaylıklarının olması
II. İki bölgenin üretimlerinin birbirinin gereksinimlerini karşı-layacak nitelikte olması
III. İki bölge arasında siyasi sorunların bulunması
durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunula-bilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III ( 2003 / ÖSS )
17. Anadolu Selçukluları, XI. yüzyıl sonlarından XII. yüzyıl sonlarına kadar Bizanslılar ve Haçlılarla savaşlar yapmışlar-dır
Bu savaşların,
I. Anadolu’da üretimin ve vergi gelirlerinin azalması, II. Anadolu’da yerleşim alanlarının boşalması,
III. Anadolu’dan geçen dünya ticaret yollarının önem ka-zanması
durumlarının hangilerinde etkili olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
( 2004 / ÖSS ) 18. Anadolu Selçukluları döneminde Anadolu’da vilayetlerin ve yerel askeri güçlerin başında bulunan subaşılar, bu vila-yetlerdeki iktaların sahibi değil yöneticisi ve askerlerin ami-riydiler.
Bu bilgiye dayanarak Anadolu Selçukluları dönemiyle ilgili, I. Toprağın mülkiyeti işleyene aittir.
II. Yönetim ve askerlik hizmetleri birlikte yürütülmüştür.
III. Subaşılar sultana bağlı değildir.
Yorumlarından hangileri yapılabilir?
41
1- Türkiye Selçuklularında ikta sistemi askeri teşkilatın te-mel dayanağıydı; fakat taşradaki yöneticilerin yetkileri ol-dukça sınırlı tutulmuş ve büyük iktalar yer verilmemişti.
Aşağıdakilerden hangisi, bu uygulamanın amaçlarından biri değildir?
A) Taşrayı merkezin kontrolünde tutmak B) Merkezi devlet teşkilatını güçlendirmek C) Esnaf loncalarının kurulmasını teşvik etmek D) İkta sahiplerinin güçlenmesini önlemek E) Ülke bütünlüğünü güvenceye almak 2- Moğollarla ilgili bazı bilgiler şunlardır:
• Ülke hanedan üyelerinin ortak malı sayılırdı.
• Tüm devlet işleri Kurultay’da görüşülürdü.
• Orduda Hunların onlu sistemi uygulanırdı.
Bu bilgilere dayanarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Türk devlet teşkilatı örnek alınmıştır B) Sağlıklı bir veraset sistemi uygulanmamıştır C) Yönetimde danışma kurumuna yer verilmiştir D) Tüm Türkler bir bayrak altında toplanmıştır E) Topraklar varisler arasında bölünmüştür
3- Anadolu’da ilk medreseler Danişmend, Mengücek, Artuk-lu ve SelçukArtuk-lu topraklarında ortaya çıkmış, daha sonraki beylikler döneminde ise Anadolu’nun her tarafına yayılmış-tır.
Medreselerin yaygınlaşması, en çok aşağıdakilerden han-gisiyle paralel yürümüştür?
A) Siyasi birliğin sağlanmasıyla B) Ticaret yollarının ele geçirilmesiyle C) Şehirlerin kurulması ve gelişmesiyle D) Haçlıların Anadolu’dan çekilmesiyle E) Türkçe’nin resmi dil ilan edilmesiyle
4- Bir toplumun kültür düzeyini belirleyen unsurların başın-da eğitim kurumları gelir. Selçuklular döneminde şehirler oldukça yüksek bir kültürel düzeye ulaşmış, bilim ve sanat alanında önemli gelişmeler kaydedilmiştir.
Selçuklu ülkesinde kültürel düzeyin yüksekliğini en çok aşağıdakilerden hangisi göstermektedir?
A) Kervansarayların ücretsiz hizmet vermeleri B) Yoksullara yiyecek dağıtan imaretlerin kurulması C) Haksız rekabeti önlemek üzere esnaf loncalarının kurul-ması
D) Sosyal hizmetleri yürütmek üzere vakıfların kurulması E) Hemen her ilde bir ya da birden fazla medresenin açılma-sı
5- XIII. yüzyılda Moğolların Anadolu’yu yağmalaması ve halka acı çektirmesi, Anadolu’da bazı tarikatların kurulması-na yol açtı. Bu tarikatlar, halkın düşüncelerini ve sosyal yapıyı etkilediler.
Buna göre, Anadolu’da tarikatların kurulmasına etki eden en temel faktör aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ülkede asayiş ve düzenin bozulması B) Milli tasavvuf akımının oluşması C) Moğolcanın resmi dil ilan edilmesi D) İlk tasavvuf bilginlerinin yetişmesi E) Moğol kültürünün geniş bir etki bırakması
6- Türkiye Selçukluları, gulam (kapıkulu) sistemini güçlen-dirmek, böylece Anadolu’daki Türkmen beylerinin tesirini ortadan kaldırmak istedilerse de başarılı olamadılar.
Bu durum, en çok aşağıdakilerden hangisine gereksinim duyulduğunun bir kanıtıdır?
A) Tımar sisteminin korunmasına B) Esnaf loncalarının geliştirmesine C) Kervan yollarının kontrol edilmesine D) Merkezi otoritenin korunmasına E) Iktaların düzenli dağıtılmasına
7- Anadolu Selçuklularında ikta sistemi şu esaslardan oluş-maktaydı:
• Ordu mensuplarına ayrılan topraklar, görevlerini sürdür-meleri şartıyla babadan oğula geçerdi.
• İkta sahipleri, halkı çalışmaya sevk eder, onlara tohum ve araç-gereç sağlardı.
• Köylü toprağı üç yıl boş bırakırsa, toprak elinden alınırdı.
• İkta sahibi, kendi adına topladığı vergilerin bir kısmı ile geçimini sağlar, geri kalanıyla sipahi denen atlı askerler beslerdi.
Bu bilgilere dayanarak;
I- İktalar göreve bağlı olarak verilmiştir,
II- İkta sistemi üretimin artmasını ve sürekliliğini sağlamıştır, III- İkta sahibi, köylüyü yargılama görevini üstlenmiştir, IV- Toprağın gelirleriyle askeri bir güç oluşturulmuştur, V- Sipahilerin yetişmesi için, doğrudan devlet hazinesinden harcama yapılmıştır
Yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız l. B) Yalnız ll. C) Yalnız lll. D) lll. ve V. E) IV. ve V.
8- Anadolu Selçuklularında, yöneticiler tarafından yapılan ve zengin vakıfları bulunan kervansaraylarda, zengin-fakir, Müslüman-Hristiyan ayrımı gözetilmeden bütün yolculara hizmet edilmiş, hastaların tedavisi için tabip ve ilaç bulun-durulmuş, fakirlere ayakkabı verilmiştir. Ayrıca, bu hizmet-lerden dolayı herhangi bir ücret alınmamıştır
Aşağıdakilerden hangisi, bu ifadelerden çıkarılabilecek bir yargı olamaz?
A) Selçuklularda sosyal devlet anlayışı egemendir
B) Selçuklu iktisat teşkilatı, sadece ticari hedefe yönelmiş bir çıkar kurumudur
C) Bazı kervansarayların giderleri vakıf gelirlerinden karşı-lanmıştır
D) Kervansarayların ticari işlevleri yanında sos-yal işlevleri de vardır
E) Yöneticiler halka hizmet götürürken, sosyal köken ve din farklılığı gözetmemişlerdir
42
9- Anadolu Selçuklularının yaptıkları kervansa-raylarla ilgili bilgilerden bazıları şunlardır:
• Yolcular üç gün konaklamak ve yemek ihtiyaçlarını karşı-lamak imkânına sahipti.
• Büyük kervansaraylarda hastane, mescid, tabip ve ilaç bulunurdu.
• Zengin- fakir, hür- köle, Müslüman- Hristiyan farkı göze-tilmezdi.
• Geniş bir memur ve müstahdemler kadrosu vardı.
• Kale gibi duvarları, burçları ve demir kapıları vardı.
Bu durum, kervansaraylarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin bir kanıtı değildir?
A) Eşkıya saldırılarına karşı oldukça güvenli yerlerdir B) Ekonomik fonksiyonlarından başka, sosyal fonksiyonları da vardır
C) Türk yolcular, diğer yolculara tanınmayan bazı imtiyazlara sahiptir
D) Tüm toplum kesimlerine hizmet verilmiştir
E) Her türlü temel ihtiyaç düşünülerek inşa edilmişlerdir.
10- Moğollar, askeri ve siyasi açıdan İslam dünyasını kendi kontrollerine almış olmalarına rağmen, kısa sürede Türk ve İslam kültürünün etki-sinde kalarak yeni bir kimlik kazanmış;
kültürel açıdan etkileyen değil, etkilenen olmuşlardır.
Bu durum, aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değil-dir?
A) Moğolların köklü bir kültüre sahip olmadıklarının B) Zayıf kültürlerin güçlü kültürler içerisinde eridiğinin C) Moğolların istila ettiği yerlerde daha önce Türk ve İslam kültürlerinin kök saldığının
D) Moğolların zamanla Türkleştiklerinin ve Müslüman ol-duklarının
E) Moğolların kısa bir istila döneminden sonra İslam dünya-sından ayrıldıklarının
11- Anadolu Selçuklularında transit ticaret gelişmiş, kervan-saray yapımı ve şehircilik önem kazanmış, doğudan gelen mallar güven içinde batıya nakledilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisinin, bu gelişmelere etki eden bir faktör olduğu söylenemez?
A) Ticaret yollarının denetim altına alınması
B) Yabancı tüccarların ülkeye girişlerinin yasaklanması C) Önemli liman şehirlerinin ele geçirilmesi
D) Devletin vergi gelirlerinin artırılmak istenmesi E) Yöneticilerin iktisadi kalkınmaya önem vermesi 12- Anadolu Selçukluları döneminde;
• Gümrük vergisinin azaltılması,
• Devlet sigortacılığının uygulanması,
• Kervansarayların yapılması
Öncelikle aşağıdaki alanlardan hangisinde gelişme sağla-maya yöneliktir?
A) Eğitim B) Sanat C) Ticaret D) Mimari E) Tarım
13- Aşağıdakilerden hangisi, Anadolu Selçuklu Devleti’nin ticareti canlandırmak üzere aldığı önlemlerden biri değil-dir?
A) Fetih politikasını ticari hedeflere göre belirleme B) Yabancı tüccarlardan düşük gümrük vergisi alma C) Korsan saldırılarına karşı devlet sigortacılığını uygulama D) Ülkenin her tarafında kervansaray yapımına önem verme E) Hemen her şehirde bir ya da birden çok medrese yapma 14- Anadolu Selçukluları Antalya, Sinop ve Alanya gibi tica-ret merkezlerini ele geçirmişler; ayrıca, ticatica-ret yolları üze-rinde belli aralıklar-la kervansaraylar yapmışlardır.
Aşağıdakilerden hangisinin, bu gelişmelerin bir sonucu olduğu savunulamaz?
A) Uluslararası ticaretin canlanması B) Ülkenin stratejik öneminin artması C) Halkın refah düzeyinin yükselmesi D) Lonca teşkilatının önemini yitirmesi E) Ülkenin bayındır hale gelmesi
15- Aşağıdakilerden hangisi, Anadolu Selçuklularında ikti-sadi hayatın gelişmesine etki eden faktörlerden biri değil-dir?
A) Doğu ile batı arasındaki kervan yollarının kontrol altında tutulması
B) Tarım üretiminin sürekliliğini sağlamaya önem verilmesi C) Değişik meslek gruplarından esnafların loncalar etrafında örgütlenmesi
D) El sanatlarına dayalı üretimin gelişimine önem verilmesi E) Yabancı ülke paralarının kullanılmasının ya-saklanması 16- Aşağıdakilerden hangisi, Selçuklu sultanlarının, kıtala-rarası transit ticaret yönünden Anadolu’nun stratejik önemini gördüklerinin ve ti-cari siyasetlerini buna göre belirlediklerinin en açık kanıtıdır?
A) Haçlılara karşı savaşmaları
B) Kervansaray yapımına önem vermeleri C) Anadolu beylikleriyle mücadele etmeleri D) Dini inançlara karşı hoşgörülü olmaları E) İlhanlılarla mücadele etmeleri
Cevapları
1-C 2-D3-C4- E5- A 6- D7-D8- B9-C10-E11-B12-C13-E14- D15- E16- B