Çatışma Yönetimi Stratejisine İlişkin İstatistiksel Bulgular

Araştırmanın “Eylem öğrenme sürecine katılanların çatışma yönetimi becerileri program öncesinde ve sonrasında farklılaşmakta mıdır?” sorusuna ilişkin bulguların elde edilmesi amacı ile öntest ve sontest ortalama puanları arasında anlamlı bir farklılığın olup olmadığını belirlemek için, ölçek her boyutta ayrı ayrı değerlendirilmiş ve uygun istatistiksel analizler yapılmıştır. Normal dağılım sergileyen veriler için parametrik, normal dağılım sergilemeyen veriler için ise parametrik olmayan testler uygulanmıştır.

Araştırmada kullanılan ROCI II Ölçeği’nin boyutlarına ait verilerin normallik dağılımlarına ilişkin bulgular Tablo 17’de verilmiştir.

Tablo 17. ROCI II Ölçeğindeki Verilerin Normallik Dağılımları Boyutlar Kolmogorov-Smirnov Değer N p Tümleştirme Öntest .112 38 .200 Tümleştirme Sontest .145 38 .044* Ödün Verme Öntest .125 38 .143 Ödün Verme Sontest .192 38 .001* Hükmetme Öntest .131 38 .101 Hükmetme Sontest .121 38 .174 Kaçınma Öntest .118 38 .200 Kaçınma Sontest .161 38 .014* Uzlaşma Öntest .190 38 .001* Uzlaşma Sontest .159 38 .016* * p<.05

Tabloda görüldüğü gibi ROCI II ölçeğinin tümleştirme (öntest), ödün verme (öntest), hükmetme (öntest ve sontest), kaçınma (öntest) boyutundaki veriler normal dağılmışken, tümleştirme (sontest), ödün verme (sontest), kaçınma (sontest) ve uzlaşma (öntest ve sontest) boyutlarındaki veriler normal dağılmamışlardır. Bu yüzden hem öntesti hem de sontesti normal dağılım sergileyen hükmetme boyutunda verilerin analizi için parametrik testler, öntesti, sontesti ya da her ikisi de normal dağılım sergilemeyen diğer boyutlarda verilerin analizi için parametrik olmayan testler kullanılmıştır.

4.1.2.1.1. Tümleştirme Boyutuna İlişkin Bulgular

ROCI II ölçeğinin tümleştirme boyutuna ilişkin veriler normal olmayan dağılım sergiledikleri için deney grubunun eğitim süreci öncesi ve sonrası tümleştirme stillerinin ortalamalarında anlamlı farklılık gösterip göstermediğine ilişkin Wilcoxon işaretli sıralar testi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar Tablo 18’de gösterilmiştir.

Tablo 18. Deney Grubunun Tümleştirme Boyutu Öntest ve Sontest Ortalama Puanlarının Karşılaştırılması Sontest-Öntest Negatif Sıra 6 13,25 79,50 -3.876* 0.000 Pozitif Sıra 29 18,98 550,50 Eşit 3

* Negatif sıralar temeline dayalı

Analiz sonuçları, deney grubundaki katılımcılarda eğitim süreci öncesinde ve sonrasında ROCI II ölçeğinin tümleştirme boyutunda anlamlı bir farklılığın meydana geldiğini göstermiştir (z=-3.876, p<.05). Fark puanlarının sıra ortalaması ve toplamları dikkate alındığında, gözlenen bu farkın pozitif sıralar, yani sontest puanı lehinde olduğu görülmüştür. Bu sonuçlara göre, düzenlenen eylem öğrenme sürecine katılanların ROCI II ölçeğinin tümleştirme boyutundan aldıkları puanlar üzerinde önemli bir etkisi olduğu söylenebilir. Bu durum, çatışma durumunda okul yöneticilerinin eylem öğrenme süreci sonrasında tümleştirme stilini daha çok tercih ettiklerini göstermektedir. Bu da yöneticinin astlarıyla tartışarak, onların da fikirlerini alarak problemleri çözmeye eğilimlerinin olduğuna işaret etmektedir.

4.1.2.1.2. Ödün Verme Boyutuna İlişkin Bulgular

ROCI II ölçeğinin ödün verme boyutuna ilişkin veriler normal olmayan dağılım sergiledikleri için deney grubunun eğitim süreci öncesi ve sonrası ödün verme stillerinin ortalamalarında anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için Wilcoxon işaretli sıralar testi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar Tablo 19’da gösterilmiştir.

Tablo 19. Deney Grubunun Ödün Verme Boyutu Öntest ve Sontest Ortalama Puanlarının Karşılaştırılması Sontest-Öntest Negatif Sıra 8 11,38 91,00 -2.581* 0.010 Pozitif Sıra 20 15,75 315,00 Eşit 10

* Negatif sıralar temeline dayalı

Analiz sonuçları, deney grubundaki katılımcılarda eğitim süreci öncesinde ve sonrasında ROCI II ölçeğinin ödün verme boyutunda anlamlı bir farklılığın meydana geldiğini göstermiştir (z=-2.581, p<.05). Fark puanlarının sıra ortalaması ve toplamları dikkate alındığında, gözlenen bu farkın pozitif sıralar, yani sontest puanı lehinde olduğu görülmüştür. Bu sonuçlara göre, düzenlenen eylem öğrenme sürecine katılanların ROCI II ölçeğinin ödün verme boyutu üzerinde önemli bir etkisi olduğu söylenebilir. Bu durum, çatışma durumunda okul yöneticilerinin eylem öğrenme süreci sonrasında ödün verme stilini daha çok tercih ettiklerini düşündürmektedir. Dolayısıyla bu sonuç yöneticilerin, astlarının ihtiyaçlarını ve önerilerini dikkate aldıklarını göstermektedir.

4.1.2.1.3. Hükmetme Boyutuna İlişkin Bulgular

ROCI II ölçeğinin hükmetme boyutuna ilişkin veriler normal dağılım gösterdiğinden dolayı verilerin analizinde parametrik testlerden faydalanılmıştır. Deney grubunun eğitim öncesi ve sonrasında hükmetme puanlarında anlamlı bir farklılığın olup olmadığını tespit etmek için bağımlı gruplar t-testi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar Tablo 20’de gösterilmiştir.

Tablo 20. Deney Grubunun Hükmetme Boyutu Öntest ve Sontest Ortalama Puanlarının Karşılaştırılması

Hükmetme N ss t sd p

Öntest 38 2.80 .61

3,519 37 .001

Sontest 38 2.50 .57

EÖYYP’ye katılan deney grubunun eğitim sonrasında ROCI II ölçeğinin hükmetme boyutundaki puanlarında anlamlı bir azalma olduğu bulunmuştur (t(37)=3.519, p<.05). Katılımcıların eğitim öncesi hükmetme boyutunda ortalaması X̅ = 2.80 iken, eğitim sonrasında X̅ = 2.50’ye düşmüştür. Bu bulgu EÖYYP’nin katılımcıların çatışma yönetimi stratejisi olarak hükmetmeyi daha az tercih etmelerinde etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca yapılan t-testi, öntest ve sontest arasında anlamlı bir fark olduğunu ortaya koysa da bu farkın büyüklüğü hakkında bilgi vermemektedir. Bu sebeple etki büyüklüğü hesaplanmış ve d=0.57 olarak bulunmuştur. Bu durum, etkinin orta düzeyde olduğunu göstermektedir.

4.1.2.1.4. Kaçınma Boyutuna İlişkin Bulgular

ROCI II ölçeğinin kaçınma boyutuna ilişkin veriler normal olmayan dağılım sergiledikleri için deney grubunun eğitim süreci öncesi ve sonrası kaçınma stillerinin ortalamalarında anlamlı farklılık gösterip göstermediğine ilişkin Wilcoxon işaretli sıralar testi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar Tablo 21’de gösterilmiştir.

Tablo 21. Deney Grubunun Kaçınma Boyutu Öntest ve Sontest Ortalama Puanlarının Karşılaştırılması Sontest-Öntest Negatif Sıra 11 16,50 181,50 -2.004* 0.045 Pozitif Sıra 23 17,98 413,50 Eşit 4

* Negatif sıralar temeline dayalı

Analiz sonuçları, deney grubundaki katılımcılarda eğitim süreci öncesinde ve sonrasında ROCI II ölçeğinin kaçınma boyutunda anlamlı bir farklılığın meydana geldiğini göstermiştir (z=-2.004, p<.05). Fark puanlarının sıra ortalaması ve toplamları dikkate alındığında, gözlenen bu farkın pozitif sıralar, yani sontest puanı lehinde olduğu görülmüştür. Bu sonuçlara göre, düzenlenen eylem öğrenme sürecine katılanların ROCI II ölçeğinin kaçınma boyutu üzerinde önemli bir etkisi olduğu söylenebilir. Bu sonuç, çatışma durumunda okul yöneticilerinin eylem öğrenme süreci sonrasında kaçınma stiline daha çok başvurduklarını işaret etmektedir. Bu sonuç olumsuz gibi görünse de kaçınma, olaylar önemli olmadığında ya da zaman gerektiren durumlarda zaman kazanabilmek için başvurulan etkili bir yöntemdir (Kıral, 2016). Bu sebeple katılımcıların eğitim sonrasında bu stile başvurdukları düşünülebilir.

4.1.2.1.5. Uzlaşma Boyutuna İlişkin Bulgular

ROCI II ölçeğinin uzlaşma boyutuna ilişkin veriler normal olmayan dağılım sergiledikleri için deney grubunun eğitim süreci öncesi ve sonrası kaçınma stillerinin ortalamalarında anlamlı farklılık gösterip göstermediğine ilişkin Wilcoxon işaretli sıralar testi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar Tablo 22’de gösterilmiştir.

Tablo 22. Deney Grubunun Uzlaşma Boyutu Öntest ve Sontest Ortalama Puanlarının Karşılaştırılması Sontest-Öntest

Negatif Sıra 4 4,50 18,00

-4,888* 0.000 Pozitif Sıra 31 19,74 612,00

Eşit 3

* Negatif sıralar temeline dayalı

Analiz sonuçları, deney grubundaki katılımcılarda eğitim süreci öncesinde ve sonrasında ROCI II ölçeğinin uzlaşma boyutunda anlamlı bir farklılığın meydana geldiğini göstermiştir (z=-4,888, p<.05). Fark puanlarının sıra ortalaması ve toplamları dikkate alındığında, gözlenen bu farkın pozitif sıralar, yani sontest puanı lehinde olduğu görülmüştür. Bu sonuçlara göre, düzenlenen eylem öğrenme sürecine katılanların ROCI

N xsira



II ölçeğinin uzlaşma boyutu üzerinde önemli bir etkisi olduğu söylenebilir. Bu durum, çatışma durumunda okul yöneticilerinin eylem öğrenme süreci sonrasında uzlaşma stiline daha çok başvurduklarını göstermektedir.