ÇALIŞMA METODLARI

Bu metodlar. esas olarak, yeni mamûllere ilişkin organizasyonu ve işlem koordinasyon­

larını ilgilendirir.

1. Organizasyon

Organizasyon, şirketlere göre, çokça değişiklik gösterir. Çünkü, önce, bu yeni yeni ortaya çıkan bir sorundur ve kullanılan sistemlerden pek çoğu henüz doğruluklarını ispatla- mamışlardır. sonra da. hiç biri diğerlerini gerçekten aşamamış olmakla birlikte her teşebbüs, kendine özgü sistemi bulmuş görünmektedir. Fakat, gene öyle görünüyor ki bu, daha çok.

söz konusu olan lanse etme şekillerine, örneğin, bunların kozmetik, temizlik ya da tekstil mamûlleri, veya kimya ya da elektronik endüstrilerinde olduğu gibi büyük tüketim endüstri­

lerinde değişik koşullarda sunulmasından ileri gelmektedir.

Bir zamanlar, işlemlerin bütünü arasındaki koordinasyonu teknik müdürlük sağlardı.

Tüketicinin ihtiyaçlarının daha çok hesaba katılması gerektiğinden bu yana, ticarî mü­

dürlük (ve özellikle piyasa incelemeleri servisi) bazan bu sorumluluğu yüklenmektedir.

Bazı büyük şirketlerde, yeni mamûllerin ayarlama ve lanse etme işlemlerini, fonksiyonel bir sıfatla (çokluk doğrudan doğruya genel müdürlüğün emri altında ve onun hesabına) bu işe atanmış bir görevli yürütür. Hatta bazan, özel bir servisin yaratıldığı da olur. Bu hal Avrupa'da ender olmakla beraber yeni mamûl sorununun kazandığı önem, gelecek yıllarda hiç şüphesiz bir genelleştirmeyi gerektirecektir.

Yapılacak iş gerçekten karmaşıktır. Birçok servisin, sistemli olarak, işlerinin yanı sıra fazladan bir de bu sorunla uğraşmalarını gerektirir. Bunun sonucu olarak işler gecikir;

ya yeni mamûllerin aralıksız çoğalmasını temenni eden müdürlüğün, sebebe dayanan bir karara varmak için gerekli elemanları toplayamadığından, ya da yenilik fikirleri arasındaki ayıklamanın yetersizce yapılmış ve bu yüzden labaratuann, ilginç mamûllerin çıkmasını yavaşlatan değersiz bir sürü proje arasında sıkışıp kalmış olmasından dolayı, fikir hareket- sizleşir ve yok olup gider.

Gene, bu fonksiyon yerine getirilmediği ve işin sorumluluğu bir servis tarafından yük- lenilmediği takdirde fikir, hiç ilerlemeksizin havada asılı kalır: herkes onunla ilgilenmekte fakat kimse bir el uzatmamaktadır.

Yeni mamuller servisinin görevi şöylece tanımlanabilir:

1 *. Yenilik fikirlerini tahrik ve kabul etmek.

2*. ön eleme analizini yaptırmak.

3*. her servisin geliştirme işlemlerindeki sorumluluğunu saptamak.

4*. çeşitli görevler arasında koordinasyonu sağlamak.

5*. bu amaçla bir "planning" ve bir "timing" meydana getirmek.

6‘. elemanlarının sentezini yapmak: genel müdürlüğe bilgi vermek ve alınacak kararlar için gerekli olan tavsiyeleri hazırlamak.

7*. yeni mamûl araştırma bütçesini idare etmek,

8'. öngörülenlerin doğru olarak yapılıp yapılmadığını denetlemek.

Servisin sorumluluğu, ya mamûl lanse edilmeğe hazır olur olmaz, ya piyasaya sürüldüğünde, ya da ticari bir başarıya ulaşıldığında sona erer.

Yeni mamûller servisin üstüne aldığı göreve tekabül eden hareket olanaklarına sahip olmalıdır, bu yüzden genel müdürlüğün servis emrine, yükümlü olduğu görevlere tekabül eden hiyerarşik heyetler vermeyi kabul etmesi gerekir.

özel bir servisin bulunmadığı bir çok hallerde bu fonksiyonları bir sorumlunun üstüne alması gerektiği ve bu kişinin de müdüriyetçe tayin edileceği açıktır. Büyük tüketim ma­

mulleri alanında bu gün bu işi yüklenen kişi, ticarî direktör ya da onun mesai arkadaş­

larından biridir.

2. Koordinasyon

İşlemlerin koordinasyonu önce, bütün programlamayı açıklayan bir genel planning'in yapılmasını gerektirir. Bu planning'in yapılması özellikle güçtür: imalâtı izleyecek olan etapların ve bunların alacağı zamanın ayarlanmış olduğunu varsayar: gene, evrelerin herbirinin birbirleriyle olan bağımlılığının dakik olarak öngörülmüş olduğu da varsayıl­

maktadır.

Bu planning. mamulün çıkış tarihi hakkında daha gerçekçi bir fikre bir bakışta sahip olmaya imkân verir, bu bazan esastır. Deneylere dayanarak, bu planning olmaksızın başarısızlık tehlikelerinin önemli derecede arttığı söylenebilir.

Planning. bir mamulün lanse edilmesinde işaret edilen bütün etkenlerin ve bütün ser­

vislerin işbirliği yapmasını gerektirir: Araştırma ve geliştirme, teknik servisler, personel, piyasa incelemeleri, imalât, dağıtım, hizmet, mamuller, satış, reklâm servisleri.

Bütün bunlar, lanse etme sürecinin akışı içinde her an kontrol edilebilen ve eleştirilebilen, kesin ve ayrıntılı olan mantıkî bir plânın mevcudiyetini varsayar. Son yıllarda. Amerika Birleşik Devletleri'nde bu soruna uygun bir metod bulunmuştur. Bu, metod prensip olarak basittir; bir lanse etme işleminin çeşitli elemanter eylemlerini, yapılmaları gereken sıra içine dizmek ve bunları, öngörülen süreyle orantılı uzunlukta olan parçalarla birbirlerine

bağlamaktan ibarettir. Böylece. hem elemanter işlemleri, hem bunların ödeme emirlerini gösterirken, bir yandan da elemanter işlemlerin olduğu kadar, tüm lanse etme işleminin öngörülen süresi hakkında toplu bir belge elde edilir.

Bu sistemin kullanılışı şu üç evrede kendini gösterebilir:

O Şemanın meydana getirilişi — Projenin bütünü bir elemanter işlemler şebekesinden meydana gelmiştir, ki önce bunun özenle saptanması sözkonjjsudur. Bir işlem iki düğüm arasında bir bağdır. Bir düğüm, bir eylemin başladığı ya da bittiği andır. Bir yuvarlakla gösterilir, oysa her eylem yön verilmiş bir çizgiyle temsil edilir.

O Asıl programlama — Bu ikinci evre, her bir işleme bir süre atfetmekten ibarettir. Bu nokta, bir yandan her bir işlemin çok önceden ne kadar süreceğini öngörmedeki güçlükler, diğer yandan, elemanter işlemle/in çoğunun birbirleri arasında bağımlı olmasından dolayı, sonucu değiştirebilecek önemde bir noktadır.

O Kontrol — ilk iki evrede toplanan elemanlar, müdüriyete, projenin ilerleyişini her an kontrol etme imkânını verirler.

Bu üç evre, birlikte, projenin islâhı için yapılacak değişikliklerin araya sokulmasını mümkün kılan bir bütün meydana getirirler. Planning kontrola imkân verir ve kontrol da kendi başına, yapılan Islâhın yeniden programlanmasını mümkün kılar.

Diğer bir koordinasyon aracı da. genellikle her ay toplanan bir yeni mamuller komitesidir.

Bu komite, çalışmaların ilerleme durumunu ölçmeye, gerekirse karşılıklı haberleşmeyi sağlamaya, değişik görüşler arasında ahenk kurmaya, güçlük noktalarını ve muhtemel gecikmeleri işaretleyerek bunlara karşı tedbirler almaya imkân verir.

BÜLÜM 2.