Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisinin 1Kasım, 1988 tarihli birleşiminde kabul olunan “Suçluların Geri Verilmesi, Mahkeme İlâmlarının Karşılıklı Tenfizi ve Adli Yardımlaşma Yasası” Anayasanın 94 (1) maddesi gereğince, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından Resmi Gazete’de yayımlanmak suretiyle ilan olunur.
SUÇLULARIN GERİ VERİLMESİ, MAHKEME İLÂMLARININ KARŞILIKLI TENFİZİ VE ADLİ YARDIMLAŞMA YASASI İÇ DÜZENİ
Sayı :43/88
BİRİNCİ KISIM – Genel Kurallar Madde 1. Kısa İsim
Madde 2. Tanımlar
İKİNCİ KISIM – Suçlunun Geri Verilmesi ile İlgili Kurallar Madde 3. Suçlunun Geri Verilmesi.
Madde 4. Geri Vermeyi Gerektiren Fiiller.
Madde 5. Geri Vermenin Reddi.
Madde 6. Geri Verme İstemi.
Madde 7. İstemle Birlikte Sunulacak Belgeler.
Madde 8. Geçici Tutuklama.
Madde 9. Tutuklama Yetkisi.
ÜÇÜNCÜ KISIM – Teslim Madde 10. Teslimin Ertelenmesi Veya Şartlı Yapılması.
Madde 11. Geri Verme ve Kişinin Teslimi.
DÖRDÜNCÜ KISIM – Belgelerin Düzenlenmesi.
Madde 12. Belgelerin Düzenlenmesi.
BEŞİNCİ KISIM – Eşyaların Teslimi Madde 13. Eşyaların Teslimi.
ALTINCI KISIM – Çeşitli Kurallar Madde 14. Masraflar
Madde 15. Sonuçların Bildirilmesi.
Madde 16. Mahkemem Kararlarının Karşılıklı İnfazı.
Madde 17. Habeas Corpus Madde 18. Adli Yardımlaşma Madde 19. Mütekabiliyet Esası
YEDİNCİ KISIM – Geçici Kurallar
Geçici Madde 1. Yasanın Yürürlüğe Girmesinden Önce İşlenmiş Olan Fiileri de İçermesi.
SEKİZİNCİ KISIM – Son Kurallar.
Madde 20. Yürütme Yetkisi.
Madde 21. Yürürlüğe Giriş.
Sayı : 43 / 1988
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:
BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar
Kısa isim 1. Bu Yasa, Suçluların Geri Verilmesi, Mahkeme İlâmlarının Karşılıklı Tenfizi ve Adli Yardımlaşma Yasası olarak isimlendirilir.
Tanımlar 2. Bu Yasa’da metin başka türlü gerektirmedikçe:
"Devlet", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devletini anlatır.
"Bakanlar Kurulu", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunu anlatır.
"Bakanlık", bu Yasa amaçları bakımından İçişleri ile görevli Bakanlığı anlatır.
"Cumhuriyet", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini anlatır.
"Yabancı Devlet", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti dışındaki herhangi bir devleti anlatır.
"Yabancı Kişi", birden çok ülke yurttaşlığı taşıyan kişi
bakımından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşları dışında kalan kişiyi ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşı olmayan kişiyi anlatır.
"Suçlu", Devlet dışında suç işlemiş veya suç işlemekle itham olunan kişiyi anlatır.
İKİNCİ KISIM
Suçlunun Geri Verilmesi ile İlgili Kurallar Suçlunun
geri verilmesi
3. (1) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde bulunup yabancı devlet adli mercilerince bir suç dolayısıyla hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan veya hüküm giymiş kişilerin geri verilmesi istemine konu olan fiilin, bu Yasa kapsamına girmesi halinde, kişi, Devlet yetkili adli merciince geri verilmek üzere tutuklanabilir. Tutuklama işlemleri Anayasa kurallarına tabi olarak yapılır.
(2) Geri verme kararı Bakanlar Kurulunca verilir.
(3) Tutukluluğun başladığı tarihten itibaren üç ay içerisinde geri verme gerçekleşmediği takdirde tutuklu kişi serbest bırakılır.
(4) Bu madde amaçlan bakımından "yetkili adli merci" Lefkoşa Kaza Mahkemesidir. Mahkemede izlenecek yöntem seri yargılama yöntemidir.
Geri vermeyi gerektiren fiiller
4. (1) Aşağıdaki haller suçluların geri verilmesini gerektiren fiillerdir:
(A) Her iki sözleşen taraf yasalarınca yukarı haddi en az bir yıl hürriyeti bağlayıcı nitelikte veya daha ağır bir cezayı gerektiren fiiller;
(B) Yukarıdaki (A) bendinde öngörülen fillerden ötürü
isteyen taraf adli makamlarınca verilmiş en az altı ay süreli hürriyeti bağlayıcı bir cezaya ilişkin
mahkûmiyet kararları; ve
(C) Yukarıdaki (A) bendinde öngörülen fillerden ötürü çekilecek ceza süresi en az altı ay kalmış olan bir hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkumiyet kararları.
(2) Geri verme istemi, isteyen taraf ve istenilen taraf yasalarınca her ikisi bakımından da hürriyeti
bağlayıcı bir cezayı gerektiren, ancak bir kısmı ceza süresine ilişkin koşulu karşılamayan. birbirinden ayrı çeşitli fiillerle ilgili olduğu takdirde, istenilen taraf, bu sonucu fiillerden ötürü de geri vermeyi kabul etmek yetkisine sahip olacaktır.
Geri vermenin reddi
5. Geri Vermenin Reddi halleri:
(1) Geri verme aşağıdaki hallerde kabul edilmeyecektir:
(A) Geri verme istemine konu olan suç, siyasi bir suç veya böyle bir suça mutabıt bir suç sayılırsa;
Bununla birlikte, aşağıdaki fiiller, siyasi suç sayılamaz:
(a) Devlet Başkalarına veya aileleri üyelerine karşı işlenmiş suçlar;
Bu bent maksatları bakımından "Devlet Başkanları ile aileleri" söz dizileri, Devlet Başkanlarını, eşlerini ve çocuklarını kapsar;
(b) Uluslararası çok yanlı sözleşmeler uyarınca kovuşturma yükümlülüğü bulunan suçlar; ve (c) Siyasi maksatla da olsa her türlü şiddet ve terör
kastıyla işlenen suçlar.
(B) Geri verme istemine konu olan suç, umumi ceza hukukuna göre suç oluşturmayan münhasıran askeri bir suçsa;
(C) Geri verilmesi istenen kişi, istenilen taraf uyruğu ise;
(D) Geri verilmesi istenen kişi, isteme konu olan aynı fiil veya fiillerden ötürü istenilen tarafta yargılanarak hakkında kesin hüküm verilmişse;
(E) Gerek isteyen taraf, gerekse istenilen taraf yasalarına göre, geri verme isteminin alındığı tarihte, suçun kovuşturulması veya cezanın yerine getirilmesi zaman aşımına uğramışsa; ve
(F) Geri verme isteminin konusu olan suç, tamamen veya kısmen, istenilen tarafın ülkesinde veya kaza
yetkisine tabi bir yerde işlenmişse.
(2) Geri verme istemi aşağıdaki hallerde reddolunabilir:
(A) İstenilen kişi, geri verme istemine neden olan aynı fiil veya fiillerden ötürü istenilen tarafça kovuşturulmakta ise;
(B) İstenilen taraf yetkili makamlarınca, aynı fiil veya fiillerden ötürü, kovuşturma açılmamasına veya açılmış olan kovuşturmanın kaldırılmasına karar verilmişse;
(C) Sözleşen taraflardan birinin mevzuatına göre, geri verme istemine konu olan fiil, ancak zarar gören tarafın şikayeti üzerine kovuşturulabilir nitelikte ise veya böyle bir şikayet sonradan geri alınmışsa; ve (D) Geri verme isteminde bulunulmasına neden olan ayni
fiil veya fiillerden ötürü, istenen kişi hakkında üçüncü bir Devlet’te kesin hüküm verilmiş olup da;
(a) Bu kesin hükümle beraatına karar verilmişse;
(b) Hükmedilen hürriyeti bağlayıcı ceza veya diğer önlemler tamamen çekilmiş veya tümü ya da yerine getirilmemiş kısmı itibarı ile bir kişisel veya genel af konusu olmuşsa; veya
(c) Suçu işleyen kişinin suçluluğu mahkeme kararı ile saptanmakla birlikte hakkında bir ceza yaptırımına hükmedilmemişse.
Geri verme istemi
6. Suçluların geri verilmesi istemi, yabancı devlet tarafından diplomatik kanaldan yazılı olarak Bakanlığa yapılır. Gecikmede sakıncalı olan hallerde istem, Bakanlığa doğrudan iletilir.
İstemle birlikte sunulacak belgeler
7. Geri verme istemleri:
(1) Geri verme istem formüleri, asgari şu belge ve bilgileri içerecektir:
(A) Soruşturma veya konuşturma evresinde:
(a) İstemde bulunan makamın tam adı;
(b) İstemde bulunulan makamın tam adı;
(c) Geri verme istemi;
(ç) İsteyen taraf yasası gereklerine uygun şekilde çıkarılmış tutuklama müzekkeresi veya ayni güçte başka bir adlî belge;
(d) İşlenen suçun tarih, yer ve özelliklerini belirten özet açıklama;
(e) Sanığın kimliğini gösteren nüfus kayıt örneği;
(f) Sanığın tanımını içeren belge ve mümkün olduğu takdirde fotoğrafı ile parmak izi fişi;
(g) İşlenen suça uygulanabilecek yasa hükümleri metinleri; ve
(ğ) Mümkün olduğu takdirde, soruşturma ile görevli adlî makamca düzenlenmiş onaylı tutanaklar.
(B) Henüz kesinleşmemiş bir Mahkumiyet kararı bulunması halinde:
(a) İstemde bulunan makamın tam adı;
(b) İstemde bulunulan makamın tam adı;
(c) Geri verme istemi;
(d) Sanık hakkında çıkarılan tutuklama
müzekkeresi veya aynı güçte başka bir adlî belge;
(e) Mahkûmiyet kararı;
(f) Sanığın kimliğini gösteren nüfus kayıt örneği;
(g) Sanığın tanımını içeren belge ve mümkün olduğu takdirde fotoğrafı ile parmak izi fişi;
(ğ) İşlenen suça uygulanmış olan yasa hükümleri metinleri; ve
(h) Mümkün olduğu takdirde, suç ile ilgili olarak yargıç tarafından onaylanmış tutanaklar.
(C) Kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı bulunması halinde;
(a) İstemde bulunan makamın tam adı;
(b) İstemde bulunulan makamın tam adı;
(c) Geri verme istemi;
(ç) Hükümlü hakkında çıkarılmış yakalama
müzekkeresi veya aynı kapsamda başka bir adli belge;
(d) Mahkumiyet kararının kesinleşmiş olduğu belirtilen aslına uygun onaylı örneği;
(e) Hükümlünün kimliğini gösteren nüfus kayıt örneği;
(f) Hükümlünün tanımını içeren bir belge ve mümkün olduğu takdirde fotoğrafı ile parmak izi fişi; ve
(g) İşlenen suça uygulanmış olan yasa
hükümlerinin metinleri.
Geçici tutuklama
8. (1) Geri verilmesi istenilen kişi ile ilgili bilgi ve belgeler Bakanlığa gönderildikten sonra, geri verme işleminin tamamlanmasına kadar, geri verilmesi istenen kişinin aranması ve tutuklanması da dahil olmak üzere gerekli her türlü önlemler alınır.
(2) Sözleşen taraflar, ivedi olan hallerde geri verme istemi dosyasının gönderilmesinden önce istenen kişinin geçici tutuklanmasını isteyebilirler. Tutuklama işlemleri Anayasa kurallarına tabi olarak uygulanır. Geçici tutuklama
isteminde, tutuklama müzekkeresinin veya ayni tesiri haiz herhangi bir adli belgenin veya aranan kişi hakkında bir mahkumiyet kararının bulunduğu belirtilerek işlenen suçun niteliği, tarihi ve yeri ile istenen kişinin kimliğine ilişkin eldeki tüm veriler gönderilecektir.
(3) Bu istem, diplomatik yol kullanılarak yazılı biçimde yapılacaktır. Gecikmesi sakıncalı olan hallerde istem, Türkiye Cumhuriyetinde Adalet Bakanlığına, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde İçişlerinden sorumlu Bakanlığa doğrudan iletilebilir.
(4) İstenilen taraf, geçici tutuklamaya ilişkin gerekli işlemleri yapacak ve isteyen tarafa en seri yoldan, tutuklama tarihinden itibaren otuz günlük süre içinde geri verme belgeleri ulaştırılmadığı takdirde tutuklanan kişinin serbest bırakılacağını belirterek alınan sonuçlardan bilgi verecektir.
Bununla beraber, gerektiği takdirde ve isteyen tarafın talebi üzerine geçici tutuklama süresi 20 günü geçmemek üzere makûl bir süre uzatılabilir.
(5) Geri verme istem dosyası öngörülen süre içinde verildiği takdirde, geçici tutuklama hali, istenilen taraf yetkili makamlarınca geri verme konusunda bir karar alınıncaya kadar sürdürülecektir. Söz konusu tutuklama, istenen kişinin teslimi işleminin yapılacağı ana değin devam edecektir
(6) Aranan kimsenin serbest bırakılması, geri verme istem dosyasının öngörülen sürelerin bitiminden sonra ulaşması halinde, istenen kişinin yeniden tutuklanmasına veya geri verilmesine engel teşkil etmez.
Tutuklama yetkisi
9. Geri verilmesi istenen yabancı kişi geri verme istem belgesini içeren dosyanın gönderilmesi üzerine, geri verme konusunda bir karara varılıncaya kadar ve geri verme kabul edildiği takdirde, teslim edilinceye kadar tutuklu bulundurulur. Tutuklama işlemi Anayasa kurallarına tabi olarak yapılır.
ÜÇÜNCÜ KISIM Teslim Teslimin
ertelenmesi veya şartlı yapılması
10. Geri verilmesi istenen yabancı kişi için geri verilme istemine konu olandan başka bir suç nedeniyle tutuklu olarak Devletçe kovuşturma yapılmakta veya kesinleşmiş ve infaz safhasında olan mahkumiyet kararı bulunmakta ise, yapılan kovuşturmanın sonuçlanmasına veya cezanın çekilmesine kadar geri verme istemi ertelenebilir. Ancak, erteleme yerine geri verme şartlı olarak yapılabilir. Bu halde geri vermenin şartları karşılıklı anlaşma ile saptanır.
Geri verme ve kişinin teslimi
11. Geri Verme Kararı ve geri verilecek kişinin teslimi:
(1) İstenilen taraf, geri verme istemi konusundaki kararını isteyen tarafa gecikmeksizin bildirecektir.
(2) Geri verme kabul edildiği takdirde, kararla birlikte önerilen teslim tarihi ve yeri bildirilecektir.
(3) İstenen kişi, belirlenen tarih ve yerde isteyen tarafça teslim alınmadığı takdirde, belirlenen tarihi izleyen iki gün içinde, isteyen taraf bir erteleme isteminde
bulunmadıkça serbest bırakılacaktır. Bu erteleme istemi 15 günden daha uzun bir süre için yapılamaz.
(4) İsteyen taraf, bu şekilde serbest bırakılmış bir kimsenin aynı suçtan ötürü geri verilmesini yeniden istediği takdirde, istenilen taraf geri vermeyi reddedebilir.
(5) Geri verilen kimsenin, firar ederek istenilen taraf ülkesine dönmesi halinde, böyle bir kişi belirtilen belgelerin tekrar gönderilmesi gerekmeksizin ayni fiil veya fiiller nedeniyle yeni bir geri verme istemine konu olabilecektir
DÖRDÜNCÜ KISIM Belgelerin Düzenlenmesi . Belgelerin
Düzenlen mesi
12. (1) Suçluların geri verilmesi, mahkeme ilâmlarının karşılıklı tenfizi ve adli yardımlaşma ile ilgili belgeler bu Yasaya uygun olarak tanzim edilir.
Fasıl 9 (2) Bu Yasa maksatları bakımından Şahadet Yasası kurallarına bakılmaksızın, bu Yasa kurallarına uygun olarak tanzim edilip diplomatik kanaldan Devlete gönderilen belgeler, Devlet mahkemelerince delil olarak kabul edilir.
BEŞİNCİ KISIM Eşyaların Teslimi Eşyaların
teslimi
13. (1) İsteyen tarafın istemi üzerine, istenilen taraf, kendi
mevzuatının elverdiği ölçüde, aşağıdaki eşya ve değerlere el koyup bunları teslim edecektir:
(A) Suçun işlenmesinde kullanılmış olan veya kanıt olarak gerekli olabilecek eşya ve değerler;
(B) Suç sonucu elde edilmiş olup da tutuklandığı sırada geri verilmesi istenen kimsenin zilyetliğinde
bulunan veya sonradan ortaya çıkarılan eşya ve değerler; veya
(C) Suç sonucu elde edilmiş eşya karşılığında sağlanmış eşya ve değerler.
Söz konusu eşya ve değerler, isteyen tarafa geri verilecek kimse ile birlikte veya bu mümkün olmadığı takdirde daha sonra teslim edilecektir.
(2) Geri verme istemi kabul edilmiş olmakla birlikte, istenen kimsenin ölümü veya firarı nedeniyle yerine
getirilememesi halinde de bu maddenin (1)'inci fıkrasında belirtilen eşya ve değerler teslim edilecektir.
(3) Eşya ve değerlerin teslimi önemli giderleri gerektirdiği takdirde, bu giderler isteyen tarafça karşılanacaktır.
(4) İstenilen taraf, bu maddenin (1)'inci fıkrasında belirtilen eşya ve değerlerin teslimini, görülmekte olan dava ile ilgili işlemler için geçici olarak erteleyebilir veya bu eşya ve değerler geri gönderilmek kaydıyla teslim edilebilir.
(5) Ancak istenilen tarafın veya istenilen taraf ülkesinde bulunan üçüncü kişilerin bu eşya ve değerler üzerinde kazanmış olabilecekleri hakları saklıdır. Bu hakların var olduğu hallerde, söz konusu eşya ve değerler, işlemler sona erdiğinde, istenilen tarafa mümkün olan en kısa sürede ve meccanen geri gönderilecektir.
ALTINCI KISIM Çeşitli Kurallar
Masraflar 14. Geri verilmeye tabi tutulan şahsın teslimi anına kadar yapılacak masraflar Devlete, teslimden sonrası için, geri vermeyi isteyen tarafa aittir.
Sonuçların bildirilmesi
I5. (1) İsteyen taraf, geri verilmiş olan kimse hakkında açılan cezai kovuşturmanın sonuçlarından, istenilen tarafın talebi halinde bilgi verecektir.
(2) Mahkûmiyet halinde, kesin hüküm niteliğindeki mahkûmiyet kararının onaylı bir örneği istenilen tarafa talep ettiği takdirde, bu tarafça iletilecektir.
Mahkeme kararlarının karşılıklı infazı Fasıl 10
16. Yabancı Mahkeme Kararları (Karşılıklı İcra) Yasası kuralları saklı kalmak koşuluyla, Cumhuriyet Yurttaşları, için başka ülke yasaları karşısında işlemiş oldukları suçlar nedeniyle haklarında verilmiş hapis cezalarının infazı için, yetkili adli merci kararı ile tutuklanabilirler. İnfaz iki devlet arasındaki hükümlülerin nakli hakkındaki anlaşma kurallarına uygun olarak yapılır. Bu konudaki talep, diplomatik kanaldan, yazılı olarak Bakanlığa yapılır. Kesinleşmiş mahkeme kararının onaylı bir örneği Bakanlığa gönderilir.
Bu madde amaçları bakımından "yetkili adli merci"
Lefkoşa Kaza Mahkemesidir. Mahkeme, bu madde altında yapılan başvuruyu uygun gördüğü takdirde yabancı mahkeme kararının Lefkoşa Ceza Davaları Mukayyitliğinde kaydının yapılmasını ve Cumhuriyet mahkemelerinde verilmiş bir karar gibi, hapisliğin tümünün veya belirtilen kısmının Cumhuriyet cezaevlerinde çekilmesi suretiyle infaz edilmesini emredebilir.
Mahkemede izlenecek yöntem seri yargılama yöntemidir.
Habeas Corpus
I7. Herhangi bir tutuklama veya hürriyeti bağlayıcı işlem veya eylemin bu Yasa kurallarına uygun olmadığı veya yetkisiz yapıldığı gerekçesiyle ilgili kişinin veya onun adına veya onun tarafından, Yüksek Mahkemeye habeas corpus dilekçesi yapma hakkı saklıdır.
Adli
yardımlaşma
18. Ceza ve hukuk işlemlerinde adlî yardımlaşma Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile diğer ülke arasında yapılacak antlaşmalar ile düzenlenir.
Mütekabili- yet esası
19. Bu Yasa, kapsamında olan konularda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile antlaşma akdetmiş bulunan ülkeler için mütekabiliyet esasına göre yapılır.
YEDİNCİ KISIM Geçici Kurallar Geçici
Madde Yasanın yürürlüğe girmesinden önce
işlenmiş olan fiilleri de içermesi
l. Bu Yasa, bir kişinin yabancı bir ülkeye geri verilmesi veya bu Yasada düzenlenen kurallar açısından Yasanın yürürlüğe girmesinden önce işlenmiş olan fiillere de uygulanır.
SEKİZİNCİ KISIM Son Kurallar Yürütme
yetkisi
20. Bu Yasayı Bakanlar Kurulu yürütür.
Yürürlüğe Giriş
21. Bu Yasa Resmi Gazete'de yayınlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer.
