1
NAZİLLİ TİCARET ODASI
CEZAYİR ÜLKE RAPORU
AR-GE BÖLÜMÜ KASIM 2011 FATİH SARIKAYA
2
1 İTO,Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Şubesi, CEZAYİR ÜLKE RAPORU 2009
Resmi Adı : Cezayir Demokratik Halk
Cumhuriyeti
Yönetim Şekli : Parlamenter Demokrasi
Coğrafi Konumu : Afrika’nın ikinci büyük ülkesi
olup Kuzey Afrika’da yer alır.
Kuzeyinde Akdeniz, güneyinde Mali ve Nijer, doğusunda Tunus ve Libya, batısında da Fas ile
Moritanya bulunur. Ülkenin büyük bir kısmı çöldür.
Zaman Ayarı : GMT’den 1 saat ileridir.
Yüzölçümü : 2.381.741 km2
Nüfusu : 33.8 Milyon (2007)
Nüfus Yoğunluğu : 14.2 kişi / km2
Başkent : Cezayir
Önemli Şehirleri : Oran, Costantine, Annaba,
Blida, Stif, Tlimsen.
İklimi : Akdeniz kıyısı ılımandır.
Güneye gidildikçe sıcaklaşan hava sonunda çöl iklimine varır. Sahilde ısı 9-29 derece, iç kısımlarda 50 derece olur.
Dil : Arapça, Fransızca, Berberi.
Ticari Dil : Fransızca yaygın olarak
kullanılmaktadır.
Din : % 99 Müslüman, % 0,5
Hıristiyan.
CEZAYİR 1
3 Cezayir, 1518 yılında Cezayir’i kontrol eden Barbaros’un Kanuni tarafından Kaptan-ı Derya’lığa getirilmesiyle Osmanlı egemenliğine girdi ve 1830 yılında Fransa tarafından işgal edildi. Kurtuluş savaşımızda bir grup Cezayirli Türkiye’ye gelerek Mersin ve Adana (Kozan) arası bölgede Fransız işgalcilerine karşı gönüllü olarak Türk askerleriyle omuz omuza çarpıştı. Savaştan sonra ikişer hektar toprakla ödüllendirildiler ve Türk vatandaşlığına alındılar. 2
CEZAYİR’DE EKONOMİ VE DIŞ TİCARET
3YILLAR 2004 2005 2006 2007
GSYİH ( milyar $)
(Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) 102.0 115.0 131.0 161.0
Kişi Başı GSYİH ($) 3128 3474 3922 4763
Reel GSYİH Büyüme Hızı (%)
5,3 2,1 4,6 3,4
Enflasyon(tüketici fiyatlarıyla, %)
1,6 2,6 3,5 3,6
Nüfus (milyon kişi) 32,6 33,1 33,4 33,8
Para Birimi: Cezayir Dinarı(AD)
1 USD $: 72.4 AD (09/01/2009 ) Kaynak: The Economist Intelligence Unit 2008/Country by Country
Kaynak: The Economist Intelligence Unit 2008/Country by Country
2 Sözübek C.,Ata’nın Cezayirli Askerleri, info-turc.org.,20 Ağustos 2005
3 İTO,Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Şubesi, CEZAYİR ÜLKE RAPORU 2009 DIŞ TİCARETİ(Milyar ABD Doları)
Yıllar İhracatı İthalatı Ticaret Hacmi Ticaret
Dengesi
1995 10.2 10.2 20.4 0.0
1996 12.6 9.6 22.2 3.0
1997 13.1 10.7 23.8 2.4
1998 9.3 8.5 17.8 0.8
1999 13.6 9.6 23.2 4.0
2000 23.1 11.4 34.5 11.7
2001 17.6 10.1 27.7 7.5
2002 19.5 10.5 30.0 9.0
2003 25.2 12.2 37.4 13.0
2004 34.0 16.0 50.0 18.0
2005 48.2 20.7 68.9 27.5
2006 55.0 20.6 75.6 34.4
2007 60.0 27.6 87.6 32.4
2008 77.3 38.0 115.3 39.3
4 CEZAYİR----
↓
---↓
İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler Fransa 8,1 Milyar $
İtalya 4,3 Milyar $ Çin 3,6 Milyar $ Almanya 2,1 Milyar $ Türkiye 1,6 Milyar $ Belçika 1,3 Milyar $ ABD 1,2 Milyar $
ABD 20 Milyar $ Kanada 7,2 Milyar $ Fransa 7 Milyar $ Hollanda 3,7 Milyar $ Türkiye 3,2 Milyar $ Almanya 2,5 Milyar $ Brezilya 2,4 Milyar $
TÜRKİYE-CEZAYİR TİCARİ İLİŞKİLERİ
4Türkiye ile Cezayir arasında siyasi alanda yaşanan nisbi durgunluğa rağmen, ekonomik ilişkiler son derece dinamik bir gelişme göstermektedir. Özellikle ekonomik alanda liberalizasyon sürecinin başlatılması, ülkenin hemen her alanda yatırım ve tüketim mallarına olan ihtiyacı, terör olaylarının azalması ve Türkiye’de yaşanan ekonomik sıkıntılar ihracatçılarımız için Cezayir’i cazip bir pazar haline getirmiştir. BOTAŞ ile SONATRACH arasında 1995 yılında imzalanan ve yıllık 4 milyar metreküplük doğalgaz alımını öngören 20 yıllık sözleşme ticari ilişkiler alanında canlanmanın başlangıcı olmuştur.
Diğer taraftan, Cezayir başta konut ve alt yapı yatırımları olmak üzere müteahhitlik sektöründe büyük bir atılım içerisinde bulunmaktadır. Ülkede iki milyon olarak tahmin edilen konut açığının giderilmesine yönelik olarak konut yapımı,1200 km.lik doğu-batı otoyolu başta olmak üzere, yol, köprü, tünel inşaatları, özellikle son yıllarda ciddi boyutlara ulaşan su sıkıntısının çözümü amacıyla baraj yapımı, yeni su kaynaklarının bulunması ve deniz suyunun arındırılması projeleri bir arada yürütülmektedir. Söz konusu projelerin finansmanında devlet kaynaklarının yanı sıra, Dünya Bankası, Avrupa Yatırım Bankası, Afrika Kalkınma Bankası ve Arap Fonlarından yaralanılmaktadır. Ancak, Cezayir’deki devlet veya özel sektöre ait inşaat firmalarının teknoloji, kapasite, tecrübe ve kalifiye eleman bakımından yeterli olmamaları nedeniyle çok büyük boyutlardaki bu projeler yabancı firmalar tarafından tek başlarına veya Cezayir firmalarıyla ortaklık halinde gerçekleştirilmektedir. Türk
4 www.turkarap.org.tr/dokuman_php?/CezayirRaporu
5 firmalarının Cezayir’deki inşaat sektörüne olan ilgileri ancak bir yıl önce başlamış olmasına rağmen pek çok sayıda Türk firması piyasada kendisini göstermektedir.
İKİ ÜLKE ARASINDAKİ MÜTEAHHİTLİK İLİŞKİLERİ
5 Cezayir’de bugüne kadar 41 Türk firması tarafından yaklaşık 2,74 milyar dolar değerinde 103 proje üstlenilmiştir.
Cezayir 5 yıl boyunca çeşitli altyapı alanlarında yaklaşık 100 milyar $’lık yatırım öngörmektedir. Ayrıca 5 yıl boyunca her yıl 200.000 adet olmak üzere sosyal konut inşası planlanmıştır. Altyapı projelerinin yenilenmesi ve geliştirilmesinde büyük bir hamle başlatılmıştır. Cezayir müteahhitlerimiz için son yıllarda önemli bir pazar olma konumuna gelmiştir. Önümüzdeki dönemde Türk firmalarınca muhtelif inşaat, elektrik işleri, rafineriler vb. projelerin daha fazla üstlenilebileceği düşünülmektedir. İnşaat malzemelerinin üretimi ve yeni teknolojilerin transferi de önemli bir yatırım alanı olarak görülmektedir.
Cezayir’in Türkiye’den ithalatında en önemli yeri yarı mamul ve mamul maddeler tutmaktadır, ihracatımız irdelendiğinde ise, çok çeşitli Türk ürününün Cezayir pazarında satışa sunulduğu ve bunlar içerisinde tekstil-hazır giyim ürünlerinin, gıda maddelerinin, demir-çelik ürünlerinin, otomotiv ürünleri ile elektrikli makine, aksam ve parçalarının ilk sıralarda yer aldığı görülmektedir. Diğer taraftan, kayıt dışı ekonomi kapsamında değerlendirilen bavul ticareti yoluyla da yıllık yaklaşık 100-150 milyon ABD Doları tutarında bir ihracat gerçekleştirildiği tahmin edilmektedir.
TÜRKİYE’NİN CEZAYİR’E OLAN AYLIK İHRACATI
5 ASO, Araştırma ve Yönlendirme Müdürlüğü, CEZAYİR ÜLKE RAPORU,2010
6
Kaynak: ASO, Araştırma ve Yönlendirme Müdürlüğü, CEZAYİR ÜLKE RAPORU,2010
FASIL NO AÇIKLAMASI
72 DEMİR VE ÇELİK
87 MOTORLU KARA TAŞITLARI, BUNLARIN AKSAMI
62 ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI
73 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA
84 KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI
10 HUBUBAT
61 ÖRME GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI
30 ECZACILIK ÜRÜNLERİ
39 PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMÜL EŞYA
Kaynak: İTO,Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Şubesi, CEZAYİR ÜLKE RAPORU 2009
DEMİR-ÇELİK6
Türkiye'nin Cezayir'e demir çelik ihracatındaki başlıca ürünler ve Cezayir'e yapılan demir çelik ihracat içindeki değer bazındaki payları şöyledir; inşaat demiri (% 43), demir çelik profiller (% 42). Cezayir’in inşaat demiri talebi devam edecektir. Ülkede canlı olan inşaat sektörü her türlü inşaat malzemesi için iyi bir pazar oluşturmaktadır. Bu kapsamda inşaat demiri yanında, her türlü demir çelik inşaat aksamı, hırdavat, muslukçu eşyası, plastik profiller, alüminyum profiller ve diğer alüminyum inşaat malzemeleri, seramik inşaat malzemeleri, ihraç potansiyeli bulunmaktadır. Aslında pazarda Türkiye menşeli birçok inşaat malzemesi mevcuttur ve iyi kabul görmektedir.
İNŞAAT VE MADEN MAKİNELERİ VE PARÇALARI
Cezayir’de inşaat ve maden alanlarında yapımına ihtiyaç duyulan pek çok proje bulunmakta olup, bu ihtiyaçlar yerli firmalarca karşılanamamaktadır. Dolayısıyla, Cezayir mevcut inşaat
6 ASO, Araştırma ve Yönlendirme Müdürlüğü, CEZAYİR ÜLKE RAPORU,2010
7 ve madenlerde kullanmakta olduğu makinelerinin tamamına yakınını ithal etmektedir. Cezayir 2008 yılında yaklaşık 2 milyar dolar değerinde inşaat ve maden makinesi ithal etmiştir.
Cezayir’in en fazla inşaat makinesi ithalatı gerçekleştirdiği ülkeler Fransa, ABD, Çin Halk Cumhuriyeti, Almanya, Japonya, İtalya, Avusturya, Güney Kore, İngiltere, İspanya, Kanada, Belçika ve Türkiye’dir.
MOBİLYA
Cezayir Kuzey Afrika’nın dış ticaretimizde sürekli açık verdiğimiz önemli ülkelerindendir. Ülkenin 200 milyon $’a yaklaşan mobilya ithalatından henüz istenilen oranlarda pay alınamamaktadır. Diğer yandan ülke genelinde görülen otel açığı yapılan ve yapılacak otel/konut inşaatlarına paralel olarak mobilya dekorasyon alanında ülkemiz firmalarına önemli fırsatlar sunmaktadır.
CEZAYİRE İHRACAT NASIL YAPILIR?
7Uygulanmakta olan ekonomide yeniden yapılanma ve liberalizasyon süreci çerçevesinde Cezayir, 2001 yılından itibaren ithalattan alınan vergilerde bazı indirim ve değişikliklere gitmiştir. Bu değişikliklere rağmen, çok yüksek düzeyde uygulanan gümrük vergileri ticaretin serbestleştirilmesinin önündeki en büyük engellerden birisidir.
Cezayir’e ithalatta gümrük vergileri; hammadde ve yatırım malları için % 5, yarı mamuller için
% 15 ve nihai ürünler için % 30 olarak belirlenmiştir.
KDV oranı ise, bir kısım tarım ürünlerinde % 7, diğer ürünlerde ise % 17’dir. İthalat esnasında ayrıca toplam % 2,4 oranında gümrük işlemleri vergisi alınmaktadır.
Gümrük vergisi gelirlerinin petrol ve doğalgaz gelirlerinden sonra ikinci en önemli bütçe geliri kalemini oluşturması, Cezayir makamlarını gümrük oranlarını düşürmeye teşvik etmemektedir.
Diğer taraftan, sağlık gerekçesiyle; ilaç ve eczacılık ürünleri, hastane ekipmanları, güvenlik gerekçesiyle; bıçaklar, ateşli silahlar, patlayıcılar, dürbünler vb, moral değerlerin korunması amacıyla; kitaplar, ithalatta ön müsaadeye tabi tutulmuşlardır. Silah benzeri oyuncaklar ile toksik karakter taşıyan ürünlerin ithalatı ise yasaktır.
Cezayir’e ithal edilen malların ambalajlarının fabrika çıkışı aşamasında geçerli düzenlemelere uygun olması gerekmektedir.
İthal edilen malların kalite ve uygunluklarının kontrol şartlarına ilişkin 12 Ekim 2000 tarih ve 2000-306 sayılı Karar’a atıf yapılan Duyuru uyarıca; 01.01.2003 tarihinden itibaren, ürünün ambalajı üzerinde yer alması gereken bilgilerin, (örneğin; üretim tarihi, son kullanma tarihi vb) orijinal ambalaj üzerinde bulunmaması halinde ithalat izni verilmemektedir.
NAZİLLİ’DEN→ CEZAYİR’E
Arazi varlığı, coğrafi konumu, iklim koşullan, su kaynaklan ve toprak yapısının uygunluğu Nazilli'de tarım ürünleri ve bitkiler açısından büyük bir çeşitlilik ve zenginlik gösterir.
7 http://www.musavirlikler.gov.tr/altdetay.cfm?AltAlanID=227&dil=TR&ulke=DZ
8 Öyle ki özel iklim koşulları gerektiren çay, muz vb. birkaç bitkinin dışında Türkiye'de yetişen bütün bitkiler Nazilli'de üretilir.8
Bu anlamda aşağıdaki tabloda üretim miktarları ve ildeki payları görülen tüm ürünler Cezayir’e ihraç edilmektedir. Örneğin her yıl ortalama 60.000 ton incir Cezayir’e Nazilliden satılmaktadır.
Ürün Üretim miktarı (ton) Aydın üretimindeki
payı (%)
İncir 39.638 25,87
Kestane 8.543 44,84
Zeytin (sofralık) 1.405 3,16
Zeytin (yağlık) 6.453 5,17
Elma starking 5.010 36,24
Elma golden 536 6,28
Portakal (Washington) 12.305 28,64
Üzüm sofralık-çekirdekli 3.750 24,25
Üzüm sofralık-çekirdeksiz 200 4,37
Kaynak: GEKA9
8 Www.nazilli.bel.tr
9www.geka.org.tr/icerik/0/157/anasayfa.htm
