Çalışma Hayatında Kadın Erkek Fırsat Eşitliği
T.C. Sağlık Bakanlığı
Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Haziran -2016
Sunum Planı
Temel Kavramlar
Kurumsal Çerçeve-Uluslararası Kurumlar
Kurumsal Çerçeve-Ulusal Kurumlar
Uluslararası Mevzuat
Ulusal Mevzuat
Ana Plan ve Politika Belgelerinde KEFE
Kadın İstihdamının Önündeki Engeller
Zaman Kullanımı ve İş Yaşam Dengesi
İstatistiklerle KEFE
Sağlık Sektöründe KEFE
Sonuç ve Değerlendirme
Çalışma Nedir?
Çalışma; yaşamın sürekliliğini sağlayan sosyal bir faaliyet olarak, geçmişi insanlığın var oluşuna kadar uzanan, insan yaşamının en merkezi alanlarından biridir.
Kişinin bedensel veya zihinsel olarak herhangi bir alanda emek vermesi ve bundan ekonomik, psikolojik, sosyal ve kültürel rolleri açısından doyum sağlaması durumudur.
Cinsiyet/Toplumsal Cinsiyet
Cinsiyet: Kişinin kadın yada erkek olarak gösterdiği genetik, biyolojik ve fizyolojik özellikleri ifade eder .
Toplumsal Cinsiyet (Gender): Sosyal yönden kadın ve erkeğe verilen roller, sorumluluklar olarak tanımlanır. Kişinin içinde yaşadığı toplum ve kültürün o cinsiyeti nasıl tanımladığı ve ona hangi rolleri uygun gördüğüyle ilgilidir.
Biyolojik Cinsiyet
Doğuştandır.
Bedensel, fizikseldir.
Evrenseldir.
Toplumsal Cinsiyet
Toplumsallaşma sürecinde öğrenilir.
Toplumun cinsiyetlerden beklentilerine işaret eder.
Farklı dönemler,
toplumlar ve kültürlere göre değişir.
Cinsiyet/Toplumsal Cinsiyet
Toplumsal Cinsiyette Hakkaniyet (Gender Equity): Farklı kültürde, tarihin farklı anlarında ve farklı coğrafyalarda kadınlara ve erkeklere toplumsal olarak yüklenen roller ve sorumlulukları ifade eder.
Toplumsal cinsiyet kısaca, sosyal yönden kadın ve erkeğe verilen roller, sorumluluklar olarak tanımlanır.
Toplumsal Cinsiyette Eşitlik (Gender Equality): Fırsatları kullanma, kaynakların ayrılması ve kullanımında, hizmetlere ulaşmada bireyin cinsiyeti nedeni ile ayrımcılığa maruz kalmaması/ayrımcılık yapılmamasıdır.
Fırsat Eşitliği Nedir?
Bireylerin kamusal imkanlardan eşit ve adil koşullarda yararlanması
Fırsat Eşitliği = Yarışmaya Katılma Eşitliği !!!
İş hayatında ise kadın ve erkeğin çalışma koşullarının
birbirine yaklaştırılması, ücretler ve yönetimde yer almak
açısından eşitliğin sağlanması
Cam Tavan Nedir?
Çalışan kadınların belli bir aşamadan sonra yükselmelerini engelleyen faktörlerin toplamı
sadece iş alanında değil, sosyal alanda da kadınların
üzerindeki cam tavanlar onların yükselmesine engel oluyor»
Kadın İstihdamının Önündeki Engeller
Fırsat Eşitliği Neden Gereklidir?
Türkiye’de iş gücü açısından kadının varlığını ve üretkenliğini artırmak için fırsat eşitliği sağlamak;
• Kadınların iş hayatına eşit fırsatlarla katılması sürdürülebilir kalkınma için hayati önem taşımaktadır.
• Türkiye nüfusunun yarısını oluşturan kadınların çalışma hayatına daha etkin ve aktif katılımı önemli toplumsal faydaları da beraberinde getirmektedir.
• Küreselleşen dünyada Türkiye’nin güçlü bir aktör olarak yer alması için hayatın her alanında olduğu gibi iş yaşamında da kadın-erkek eşitliği kaçınılmaz bir gerekliliktir.
Toplumsal Statü ve Cinsiyet Eşitliği
Toplumsal statüyü belirleyen temel faktörler;
Eğitim Düzeyi
Sağlık Durumu
Gelir Getiren Bir İşte Çalışma
Kadınlar siyasal, yasal, ekonomik haklara sahip olmada, bu hakları
kullanmada, toprak, sermaye ve kaynaklara ulaşmada eşitsizlik yaşıyor.
Ülkeler için Cinsiyet Eşitliğinin Temel Göstergeleri
Kariyer Mesleklerde Kadın Oranı
Parlamentoda Temsil Oranı
Yönetimde Kadın Oranı
Küresel Cinsiyet Endeksinde Türkiye
Türkiye’de Bazı Mesleklerde Kadın Oranı (TÜİK 2013)
Yönetim ve Karar Alma Mekanizmalarında
Kadın Oranı
63,8 50,0
48,9 45,0 42,5 40,8 20,0
14,5
0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0
Ruanda Andorra Küba İsveç Finlandiya Güney Afrika Cumhuriyeti
ABD Türkiye
Kadınların Parlamentoda Temsil Oranı-2015
Uluslararası Kurumlar
AB Mevzuatı
AB Direktifleri
Hukuksal Çerçeve-Ulusal Mevzuat
Mevzuatımızdaki Düzenlemeler
4857 sayılı İş Kanunu’nda Eşitlik
Öncelikli Dönüşüm Programları
Ülkemizin 2023 hedefleri doğrultusunda hazırlanan 10. Kalkınma Planı (2014-2018) kapsamında, Planın amaçlarına ulaşmasını sağlamak üzere 25 adet “Öncelikli Dönüşüm Programı” hazırlanmıştır.
“İşgücü Piyasasının Etkinleştirilmesi” programı altında yer alan “Kadınların İşgücüne ve İstihdama Katılımının Artırılması” bileşenine ilişkin Eylem Planında;
Çocuk, hasta ve yaşlı bakımı hizmetlerinin yaygınlaştırılması, kadın girişimcilere özel bütüncül bir destek programının uygulanması, toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik düzenlemelerin etkinleştirilmesi, kadın istihdamının artırılması konusunda farkındalığın geliştirilmesi ve kadınların mesleki becerilerinin artırılması politikaları çevresinde şekillendirilmiştir.
10. Kalkınma Planında Eşitlik
Ulusal İstihdam Stratejisi
Ulusal İstihdam Stratejisi (2010-2014)
Kurumlar
TBMM Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
Kamu Denetçiliği Kurumu
Kadın İstihdamı Ulusal İzleme ve Koordinasyon Kurulu
İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Mücadele Kurulu
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü,
Devlet Personel Başkanlığı Kurumlar
ÇSGB Çalışma Genel Müdürlüğü
2010/14 Sayılı Başbakanlık Genelgesi
Genelgenin Maddeleri
İstatistiklerle Kadın İstihdamı (Türkiye ve AB)
Sınıflar Dolu Kadro Genel İdare Hizmetleri Sınıfı 558.071 Mülki İdare Amirliği Hizmetleri
Sınıfı
2.181
Sağlık ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı
398.608
Teknik Hizmetler Sınıfı 146.249
Eğitim Öğretim Hizmetleri Sınıfı 925.825 Avukatlık Hizmetleri Sınıfı 3.778 Emniyet Hizmetleri Sınıfı 259.751
Din Hizmetleri Sınıfı 110.447
Yardımcı Hizmetler Sınıfı 112.603
Toplam 2.517.513
Kamu
Personelinin Cinsiyet Dağılımı
Toplam Çalışan
Çalışan Oranı (%)
Kadın 1.165.481 37,01
Erkek 1.983.696 62,99
Toplam 3.149.177 100,00
Kamuda Kadın İstihdamı
Kamuda Cinsiyete Göre Yönetici Oranı- Türkiye
Yıl Kadın % Erkek %
2010 7,7 92,3
2011 7,5 92,4
2012 7,8 92,1
2013 7,8 92,1
2014 8,0 92,0
Kadın Erkek Toplam
Büyükşehir
Belediye Başkanı 3 27 30
Belediye Başkanı 37 1.314 1.351
Belediye Meclis
Üyesi 2.198 18.300 20.498
İl Genel Meclis
Üyesi 60 1.191 1.251
TOPLAM 2.298 20.832 23.130
Yerel Yönetimlerde Cinsiyete Göre Yönetici Oranı-Türkiye
Kamuda Kadın İstihdamı
İş Yaşam Dengesi Politikaları
İş Yaşam Dengesi Politikaları
İş/Yaşam Dengesi
Refah Rejimi/
Kamu Politikaları
İstihdam
Politikaları/
Çalışma Süresi Normları/ çalışma
Koşulları
İş/ İş Dışı Yaşam Dengesi
Politikaları
Toplumsal Cinsiyet Rejimi/ Nüfus Politikaları/ Beden
Politikaları
İş/Yaşam Dengesi
İş/Yaşam Dengesi Nasıl Sağlanır?
İş ve Yaşam Dengesinin Faydaları
İş/Yaşam Dengesi Nasıl sağlanır?
Sağlık Sektöründe KEFE: Mevcut Durum
Sağlık Sektöründe KEFE: Mevcut Durum
Sağlık Sektöründe KEFE: Mevcut Durum
Kişi başına düşen sağlık çalışanları açısından değerlendirildiğinde, Türk sağlık sektöründe çalışanların sayısı AB ve OECD ülkelerine kıyasla oldukça gerilerde görülmektedir.
2011 yılı verilerine göre, ülkemizde 1000 kişiye düşen hekim sayısı 1,7 iken, OECD ülkelerinde bu sayı ortalama 3,2’dir.
Bu oran, hemşire yoğunluğu açısından daha da düşüktür. 2011 yılında ülkemizde 1000 kişiye düşen hemşire/ebe sayısı 2,4 düzeyinde iken olan OECD ortalaması 8,8’dir.
Sağlık Bakanlığı Yönetici Pozisyonlarında Cinsiyet Dağılımı
T.C. Sağlık Bakanlığı Mayıs-2016 Yönetici
Kadroları
Kadın Erkek Toplam
Kurum Başkanı 0 3 3
Kurum Başkan Yardımcısı
1 13 14
Daire Başkanı 35 126 161
Kamu Hastaneler Birliği Yöneticisi
5 84 89
İl Sağlık Müdürü 2 79 81
Halk Sağlığı Müdürü 3 78 81
Orta Düzey Yönetici Pozisyonları
1.972 5.316 7.288
Sağlık Bakanlığı Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Birimi
Bakanlığımızın Genelge kapsamındaki çalışmalarını yürütmek, ilgili kurum ve birimlerle koordinasyon ve iletişimi sağlamak amacıyla, Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü (YHGM) Özlük İşleri Daire Başkanlığına bağlı 18.02.2015 tarihli ve 2515 sayılı Müsteşarlık Makamı Onayı ile kuruldu.
"Kadın ve Erkek Fırsat Eşitliği Birimi" Başbakanlık tarafından, 25 Mayıs 2010 tarihli ve 27591 sayılı 2010/14 “Kadın istihdamının Artırılması ve Fırsat Eşitliğinin Sağlanması” konulu Genelge kapsamında faaliyet göstermektedir.
ÇSGB bünyesinde kurulan ve yılda bir kez toplanan Kadın İstihdamı Ulusal
İzleme ve Koordinasyon Kurulu’nda Bakanlığımızı YHGM’den sorumlu
müsteşar yardımcısı temsil etmektedir.
Sağlık Bakanlığı Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Birimi
KEFE Biriminin
Görevleri
Sağlık Bakanlığı Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Birimi
Sağlık Bakanlığı Merkez birimleri ile Bağlı Kuruluşlara ve taşra teşkilatları bünyesinde KEFE birimi oluşturulması veya bir birime bu konuda görev verilmesi sağlandı.
Genelgeye göre Bakanlığımız merkez ve bağlı kuruluşlarının taşra teşkilatlarında görev yapan personele yönelik hizmet içi eğitim programlarında Kadın Erkek Fırsat Eşitliği (KEFE) konusuna yer verilmesi gerekmektedir.
İlgili hizmet içi eğitimi verecek personeli yetiştirmek üzere 9-13 Mayıs 2016 tarihlerinde Çalışma Hayatında Kadın Erkek fırsat Eşitliği Eğitici Eğitimi düzenlendi. Eğitimin verimliliği açısından öncelikle sosyal hizmet uzmanı, sosyolog, psikolog, hekim ve hemşire unvanıyla görev yapan personelin katılması sağlandı. Eğitime merkez teşkilatı birimleri ve illerden toplam 210 personel katıldı.
Eğitici Eğitimine katılan personel, KEFE birimleri ve eğitim birimlerinin Bakanlığımıza bağlı kurum ve kuruluşlarda görev yapan tüm personele yönelik olarak düzenleyeceği KEFE konulu hizmetiçi eğitimlerde görev alacak.
