YÜZEY HAZIRLAMA. Yüzey Hazırlama. Yüzey Dolgu İşlemleri. Astar Boya

(1)

YÜZEY HAZIRLAMA

Dersin Modülleri Kazandırılan Yeterlikler

Yüzey Hazırlama Otomobiller üzerinde farklı özellikte yüzeyleri boyaya hazırlamak

Yüzey Dolgu İşlemleri Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere dolgu yapmak.

Astar Boya Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere astar boya yapmak.

(2)

DERSİN ADI Yüzey Hazırlama

ALAN Motorlu Araçlar Teknolojisi MESLEK/DAL Otomotiv Boyacılığı DERSİN

OKUTULACAĞI DÖNEM/YIL/SINIF

2.Yıl /3.4. Dönem SÜRE Haftada 4 ders saati

DERSİN TANIMI Araç gövdesi üzerinde boya öncesi yüzey hazırlık işlemlerini yapabilme ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir.

DERSİN AMACI Bu ders ile öğrenciye; araç gövdesi üzerinde boya öncesi yüzey hazırlık işlemlerini yapabilme yeterlikleri kazandırmak amaçlanmaktadır

DERSİN ÖN KOŞULLARI DERSİ İLE

KAZANDIRILACAK YETERLİKLER

Bu dersin sonunda;

Otomobiller üzerinde farklı özellikte yüzeyleri boyaya hazırlamak Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere dolgu yapmak

Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere astar boya yapmak.

yeterlikleri kazandırılacaktır.

DERSİN İÇERİĞİ

Bu ders;

Yüzey Hazırlama Yüzey Dolgu İşlemleri

Astar Boya

konularını içermektedir.

YÖNTEM VE TEKNİKLER

Gösteri, anlatım, problem çözme, soru cevap, beyin fırtınası, grup çalışması, tartışma, uygulamalı gösteri, söyleşi, sohbet, konferans, panel, gerçek yaşantı ortamlarında gözlem yapma, gezi, simülasyon, araştırma, görüşme, proje hazırlama, deney, uygulama vb.

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMI VE DONANIM

Ortam: Motorlu Araçlar Teknolojisi Atölyesi ve işletme

Donanım: Araç kesiti, elektrik ve elektronik devreler ve devre elemanları, el ve ölçü aletleri, televizyon, VCD, tepegöz, projeksiyon, bilgisayar ve donanımları.

ÖLÇME VE

DEĞERLENDİRME

1. Her faaliyet sonunda kazanılan bilgi ve beceriler ölçülür.

2. Her modülün sonunda kazanılan yeterlikler ölçülür.

3.Dersin sonunda; Orta Öğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği ile Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği’nin Mesleki Eğitim Merkezleri ile ilgili maddelerine göre ölçme ve değerlendirme yapılacaktır.

ÖĞRETMEN/EĞİTİCİ 1. Lisans eğitimi almış, alanında sektör deneyimi olan öğretmenler, 2. Gerektiğinde sektörde çalışan ustalık ve usta öğreticilik belgesi

olan elemanlar.

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM VE

KURULUŞLAR

Ders ile ilgili araştırma-gözlem ve uygulama konularında; üniversiteler, sosyal ortaklar, sivil toplum kuruluşları ve işletmeler ile işbirliği yapılabilir

(3)

MODÜL BİLGİ SAYFASI

ALAN : Motorlu Araçlar Teknolojisi MESLEK/DAL : Otomotiv Boyacılığı

DERS : Yüzey Hazırlama MODÜL : Yüzey Hazırlama MODÜLÜN KODU :

SÜRE : 40/32 ÖN KOŞUL :

AÇIKLAMA Bu modülün iş başında uygulamalı olarak işlenmesi gerekir.

Panel yüzeyler ve otomobiller üzerinde çalışılmalıdır.

GENEL AMAÇ : Öğrenci, otomobiller üzerinde tüm yüzeyleri temiz olarak ve boya hatalarına sebep olmayacak şekilde hazırlayabilecektir

AMAÇLAR :

Öğrenci;

1- Otomobiller üzerinde sac, galvaniz, alüminyum yüzeyleri boya hatalarına yol açmayacak şekilde hazırlayabilecektir.

2- Otomobiller üzerinde fiberglas yüzeyleri hazırlayabilecektir.

3- Otomobiller üzerinde eski boyalı yüzeyleri hazırlayabilecektir.

4- Otomobiller üzerinde tek katlı veya iki katlı sistemi belirleyecektir 5- Otomobiller üzerindeki eski boyanın cinsini belirleyecektir

6- Otomobiller üzerinde plastik yüzeyleri boyaya hazırlayabilecektir

7- Otomobiller üzerinde katoferezli (orijinal yedek parça) yüzeyleri hazırlayabilecektir.

8- Otomobiller üzerinde eski boyalı (sağlam ) yüzeyleri boyaya hazırlayabilecektir.

(4)

İÇERİK :

A- Otomobil boyacılığında kullanılan malzemeler

1- Yüzey temizleme maddeleri

a- Yüzey temizleme tineri özellikleri b- Mumlu bez (Trag-Rag) özellikleri 2- Zımparalar

a- Çeşitleri

- Yaş zımparalar - Kuru zımparalar b- Zımpara büyüklükleri c- Zımparalama çeşitleri 3- Zımpara makinaları

a- Dairesel zımpara makinaları b- Titreşimli zımpara makinaları

4 El ve makine ile zımparalama yaparken dikkat edilmesi hususlar 5- Kademeli zımpara

6- Boya katları arasında zımparalamanın önemi ve kullanılacak zımparalar 7-Spatül ve spatulalar

8-Otomobil boyacılığında kullanılan kimyasal malzemelerin insan sağlığına ve çevreye zararları

9-Otomobil boyacılığında kullanılan kimyasallardan dolayı zehirlenmelerde ilk yardım metotları ve çalışırken alınması gereken güvenlik önlemleri

10-Yangına karşı alınabilecek güvenlik önlemleri 11- Metal Malzemelerin Yapısı ve Özellikleri a- Korozyon ve korozyona neden olan etkenler b- Sac

c- Galvaniz d- Alüminyum

B- Fiberglas Malzemelerin Yapısı ve Özellikleri C- Boya sökücü kimyasal maddele

(5)

D- Tek katlı ve iki katlı boyalarda zımpara tozunun renginin kontrolleri E- Selülozik ve sentetik çözücülerin özellikleri

F- Plastik malzemeler

1- Boyanamayan plastik malzemelerin özellikleri ve çeşitleri a - Polipropilen plastik malzemeler

b- Polietilen plastik malzemeler c- Yumuşak PVC

2- Boyanabilir plastik malzemelerin özellikleri ve çeşitleri a- Sert plastikler

b- Yumuşak plastikler

3- Plastik yüzey temizleme tineri

G- Boya Atölyesinde Çalışırken Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar 1-Koruyucu Araç ve Gereçleri Kullanma Gereği

2-Koruyucu Araç ve Gereçlerin Kullanım Teknikleri

H- Kenar alıştırma işlemi yaparken dikkat edilmesi gereken hususlar

(6)

MESLEĞİN ADI : OTOMOTİV BOYACILIĞI İŞ : Boya öncesi hazırlık yapmak

İŞLEM NO : 18-1 İŞLEMİN ADI : Saç, galvaniz, alüminyum yüzeyleri hazırlamak YETERLİK : Otomobiller üzerinde farklı özellikte yüzeyleri boyaya hazırlamak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) : Yüzey temizleme tineri, zımparalar, zımpara makinaları STANDART :

İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR

- Metal yüzeyin cinsini belirlemek

- Yüzey temizleme tineri ile zift, wax, yağ gibi atıkları

temizlemek

- Uygun zımpara ile yüzeyi zımparalamak (Kuru Zımpara) - Tekrar yüzey temizleme tineri

ile yüzeyi temizlemek - Trag-Rag (mumlu bez) ile

yüzeyi silmek

A- Otomobil boyacılığında kullanılan malzemeler

1- Yüzey temizleme maddeleri a- Yüzey temizleme tineri özellikleri b- Mumlu bez (Trag-Rag) özellikleri 2- Zımparalar

a- Çeşitleri - Yaş zımparalar - Kuru zımparalar b- Zımpara büyüklükleri c- Zımparalama çeşitleri 3- Zımpara makinaları

a- Dairesel zımpara makinaları b- Titreşimli zımpara makinaları 4 El ve makine ile zımparalama yaparken dikkat edilmesi hususlar

5- Kademeli zımpara

6- Boya katları arasında zımparalamanın önemi ve kullanılacak zımparalar 7-Spatül ve spatulalar

8-Otomobil boyacılığında kullanılan kimyasal malzemelerin insan sağlığına ve çevreye zararları

9-Otomobil boyacılığında kullanılan kimyasallardan dolayı zehirlenmelerde ilk yardım metotları ve çalışırken alınması gereken güvenlik önlemleri

10-Yangına karşı alınabilecek güvenlik önlemleri

11- Metal Malzemelerin Yapısı ve Özellikleri

- Korozyon ve korozyona neden olan etkenler

- Sac - Galvaniz - Alüminyum

- Metal yüzeyleri temizlemek - Zımpara makinası ile kuru

zımpara yapmak - Mumlu bez kullanmak

- Maske kullanmak - Eldiven kullanmak - Gözlük kullanmak - Vakumlu zımpara

ekipmanları kullanmak - Zımpara tozlarının teneffüs

edilmemesi için maske kullanmak

- Havalandırmanın iyi olmasını sağlamak - Temiz çalışmak

İşin Yapılma süresi 1 saat Öğrenme süresi 4 saat

NOT : Boya sökücü yüzey üzerinde eski boya kalmayıncaya kadar uygulanmalıdır.

(7)

MESLEĞİN ADI : OTOMOTİV BOYACILIĞI İŞ Boya öncesi hazırlık yapmak İŞLEM NO : 18-2 İŞLEMİN ADI Fiberglas yüzeyleri hazırlamak YETERLİK : Otomobiller üzerinde farklı özellikte yüzeyleri boyaya hazırlamak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) Yüzey temizleme tineri, zımparalar, zımpara makinaları, spatül ve spatulalar STANDART :

- Yüzeyi temizleme tineri ile temizlemek

- Uygun zımpara ile zımparalamak

- Trag-Rag (mumlu bez) ile yüzeyi silmek

B- Fiberglas Malzemelerin Yapısı ve Özellikleri

- Fiberglas yüzey üzerinde zımpara yapmak

- Fiberglas yüzeyleri temizlemek

- Maske kullanmak - Eldiven kullanmak - Gözlük kullanmak

- Vakumlu zımpara ekipmanları kullanmak

- Zımpara tozlarının teneffüs edilmemesi için maske kullanmak

- Havalandırmanın iyi olmasını sağlamak

- Temiz çalışmak

NOT :

İşin Yapılma süresi 1 saat Öğrenme süresi 4 saat

(8)

MESLEĞİN ADI : OTOMOTİV BOYACILIĞI İŞ Boya öncesi hazırlık yapmak İŞLEM NO : 18-3 İŞLEMİN ADI Eski boyalı yüzeyleri hazırlamak YETERLİK : Otomobiller üzerinde farklı özellikte yüzeyleri boyaya hazırlamak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) Yüzey temizleme tineri, zımparalar, zımpara makinaları, spatül ve spatulalar, boya sökücü kimyasallar

STANDART :

- Yüzeyin malzeme özelliğini tespit etmek

- Boya sökücüyü kalın bir tabaka oluşturacak şekilde bir fırça ile yüzeye sürmek - Bir süre bekleyerek boya

tabakasını boya tabakasını spatül veya spatula ile yüzeyden kazımak

- Temizlenmeyen yüzeylere tekrar aynı işlemi uygulamak - Yüzey temizleme tineri ile

yüzeyi temizlemek

- Zımpara makinası ile yüzeyi zımparalamak

- Yüzeye basınçlı hava tutmak - Tekrar yüzey temizleme tineri

ile temizlemek

- Mumlu bez ile yüzeyi silmek

C- Boya sökücü kimyasal maddeler

- Fırça ile boya sökücüyü yüzeye uygulamak - Spatül veya spatula ile

yüzeyden boyayı kazımak - Zımpara makinası ile zımpara

yapmak

- Temizleyici tiner ile yüzeyi temizlemek

- Mumlu bez ile yüzeyi silmek - Eski boyalı yüzeyin üzerinden

boyayı kaldırarak yüzeyi hazırlamak

- Temiz çalışmak

NOT :

İşin Yapılma süresi 45 dk Öğrenme süresi 4 saat

(9)

MESLEĞİN ADI : OTOMOTİV BOYACILIĞI İŞ Boya öncesi hazırlık yapmak

İŞLEM NO : 18-4 İŞLEMİN ADI Tek katlı veya iki katlı sistemi belirlemek YETERLİK : Otomobiller üzerinde farklı özellikte yüzeyleri boyaya hazırlamak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) Zımpara, kazıyıcı.

STANDART :

- Kuru zımpara yaparak zımpara tozunun rengini incelemek

- Bir kazıyıcı ile yüzeyden ince bir film tabakası kazımak

D- Tek katlı ve iki katlı boyalarda zımpara tozunun renginin kontrolleri

- Kuru zımpara yapmak

- Tek katlı veya iki katlı sistemi belirlemek

- Temiz çalışmak

NOT :

(10)

MESLEĞİN ADI : OTOMOTİV BOYACILIĞI İŞ Boya öncesi hazırlık yapmak İŞLEM NO : 18-5 İŞLEMİN ADI Eski boyanın cinsini belirlemek YETERLİK : Otomobiller üzerinde farklı özellikte yüzeyleri boyaya hazırlamak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) Selülozik tiner, temiz bez STANDART :

- Otonun uygun bir yerinde selülozik tiner ile ıslatılmış beyaz, temiz bir bez parçası ile boyalı yüzey silmek - Bez parçası üzerinde çözünen

maddeyi incelemek

E- Selülozik ve Sentetikimyasal

maddelerin özellikleri ve çözücülükleri

- Selülozik tiner ile ıslatılmış bir bez ile eski boyanın cinsini belirlemek

- Temiz çalışmak

NOT :

(11)

MESLEĞİN ADI : OTOMOTİV BOYACILIĞI İŞ

: Boya öncesi hazırlık yapmak

İŞLEM NO : 18-6 İŞLEMİN ADI Plastik yüzeyleri boyaya hazırlamak YETERLİK : Otomobiller üzerinde farklı özellikte yüzeyleri boyaya hazırlamak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) Plastik yüzey temizleme tineri, zımpara, infrared, mumlu bez, spatül ve spatulalar STANDART :

- Yüzeyi plastik yüzey temizleme tineri ile temizlemek

- Scotch Brite zımpara ile zımparalamak

- Plastik yüzeyi 60 C’de 1 saat infrared ile ısıtmak

- Plastik yüzeyi mumlu bez ile silmek

F- Plastik malzemeler 1- Boyanamayan plastik malzemelerin özellikleri ve çeşitleri

a - Polipropilen plastik malzemeler b- Polietilen plastik malzemeler

c- Yumuşak PVC 2- Boyanabilir plastik malzemelerin özellikleri ve çeşitleri

a- Sert plastikler b- Yumuşak plastikler

3- Plastik yüzey temizleme tineri

- Plastik yüzeyleri temizleme tineri ile temizlemek

- Scotch Brite ile zımpara yapmak

- Plastik yüzeyi temizlemek için infrared ile ısıtmak

- Plastik yüzeyi hazırlamak

- Temiz çalışmak

NOT :

İşin Yapılma süresi 1,5 saat Öğrenme süresi 4 saat

(12)

MESLEĞİN ADI : OTOMOTİV BOYACILIĞI İŞ

: Boya öncesi hazırlık yapmak

İŞLEM NO : 18-7 İŞLEMİN ADI

: Araç üzerinde eski boyalı (sağlam ) yüzeyleri hazırlamak YETERLİK : Otomobiller üzerinde farklı özellikte yüzeyleri boyaya hazırlamak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) Zımpara makinası, zımparalar, tiner, spatula, mumlu bez STANDART :

- Boyanacak tespit etmek - Eski boyalı yüzeyi saça kadar

zımparalamak

- Kenar alıştırma işlemi yapmak

- Zımparalamak

G- Boya Atölyesinde Çalışırken Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar

1-Koruyucu Araç ve Gereçleri Kullanma Gereği

2-Koruyucu Araç ve Gereçlerin Kullanım Teknikleri

- Fırça ile boya sökücüyü yüzeye uygulamak

- Spatül ile yüzeyden boyayı kazımak

- Temizleyici tiner ile yüzeyi temizlemek

- Temiz çalışmak

NOT :

(13)

İŞLEM NO : 18-8 İŞLEMİN ADI : Katoferezli (orijinal yedek parça) yüzeyleri hazırlamak YETERLİK : Otomobiller üzerinde farklı özellikte yüzeyleri boyaya hazırlamak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) Tiner, zımparalar STANDART :

- Uygun zımpara yapmak - Yüzeyi temizleme tineri ile

temizlemek

H- Kenar alıştırma işlemi yaparken dikkat edilmesi gereken hususlar

- Metal yüzeyleri temizlemek - Zımpara yapmak

- Mumlu bez kullanmak

- Maske kullanmak - Eldiven kullanmak - Gözlük kullanmak - Vakumlu zımpara

ekipmanları kullanmak - Zımpara tozlarının teneffüs

edilmemesi için maske kullanmak

- Temiz çalışmak

NOT :

(14)

ALAN : Motorlu Araçlar Teknolojisi MESLEK/DAL : Otomotiv Boyacılığı

DERS : Yüzey Hazırlama MODÜL : Yüzey Dolgu İşlemleri MODÜLÜN KODU :

SÜRE : 40/32 ÖN KOŞUL :

AÇIKLAMA : Bu modülün iş başında uygulamalı olarak işlenmesi gerekir.

Panel yüzeyler ve otomobiller üzerinde çalışılmalıdır.

GENEL AMAÇ : Öğrenci, otomobiller üzerinde tüm yüzeylere pürüzsüz ve boya hatalarına sebep vermeyecek şekilde dolgu

yapabilecektir.

AMAÇLAR :

Öğrenci;

1- Otomobiller üzerinde metal yüzeylerde polyester dolgu macunu ile dolgu yapabilecektir.

2- Otomobiller üzerinde eski boyalı yüzeyde polyester dolgu macunu ile dolgu yapabilecektir..

3- Otomobiller üzerinde fazla hasarlı yüzeylerde polyester dolgu macunu ve polyester dolgu astarı yapabilecektir.

4- Otomobiller üzerinde boya öncesi astarlar üzerine rapid (yoklama) macunu çalışabilecektir.

5- Otomobiller üzerindeki eski boyalı yüzeyde polyester dolgu macunu yapabilecek, yoklama macunu ve kontrol boyası ile yüzeyi kontrol edebilecektir

(15)

İÇERİK :

A. Polyester dolgu macunu 1. Özellikleri

2. Kullanıldığı yerler

3. Polyester Macun Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler 4. Polyester Macunun Karışımı

5. Polyester Macun Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler 6. Polyester Macunun Karışımı Hazırlama

7. Polyester Macun Uygulama Tekniği

8. Polyester Macun Uygulamadan Önce Yapılması Gereken İşlemler 9. Uygulama Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar

10. Spatula Açısı 11. Dolgu İşlemi

12. 12.Polyester Macunun Yüzeye Uygulanması 13. 13.Macunlama Hatları ve Giderilmesi

Polyester macunlarda kullanılan sertleştiriciler ve özellikleri C. Selülozik dolgu macunları

1- Epoksi dolgu macunları a- Özellikleri

b- Kullanıldığı yerler 2-Sentetik dolgu macunları a- Özellikleri

b- Kullanıldığı yerler D. Dolgu astarları

1- Polyester dolgu astarları a- Özellikleri

b- Kullanıldığı yerler

c- Kullanımına ilişkin öneriler 2- Selülozik dolgu astarları

a- Özellikleri

c- Kullanımına ilişkin öneriler 3- Epoksi dolgu astarları

a- Özellikleri

c- Kullanımına ilişkin öneriler

4- Dolgu astarlarında kullanılan sertleştiriciler ve özellikleri 5- Pigtogramların okunması

D- Yoklama(Rapid) macunlarının görevleri ve kullanım yerleri E- Toz (kontrol) boyalarının görevleri ve kullanım yerleri

(16)

İŞLEM NO : 20-1 İŞLEMİN ADI Metal yüzeylerde polyester dolgu macunu ile dolgu yapmak

YETERLİK

: Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere dolgu yapmak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) Polyester dolgu macunu, Sertleştirici, spatül, spatula, zımpara, tiner STANDART : Ürünü imal eden firmanın önerdiği karışım oranlarında macun ve sertleştiriciyi karıştırmak

- Yüzey temizleme tineri ile yüzeyi temizlemek

- Yüzeyi zımparalamak - Yüzey temizleme tineri ile

yüzeyi temizlemek

- Polyester dolgu macunu içine belirtilen oranda sertleştirici karıştırmak

- Spatül ve spatula yardımı ile macun ve sertleştiriciyi birbirine karıştırmak

- Spatül yardımı ile polyester dolgu macunu metal yüzeye katlar halinde uygulamak - Kurumasını beklemek (hava ile) - Uygun yüzey oluşuncaya kadar

kuru zımpara ile (Önce P-80, P- 120, P-180, P-240)

zımparalamak

A- Polyester dolgu macunu 1- Görevleri

2- Kullanıldığı yerler ve Çeşitleri a- Özellikleri

b- Kullanıldığı yerler c- Polyester Macun Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

d) Polyester Macunun Karışımı e) Polyester Macun

Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

f) Polyester Macunun Karışımı Hazırlama

g) Polyester Macun Uygulama Tekniği

h) Polyester Macun Uygulamadan Önce Yapılması Gereken İşlemler

i) ı- Uygulama Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar j) Spatula Açısı

k) Dolgu İşlemi

l) Polyester Macunun Yüzeye Uygulanması

m) Macunlama Hataları ve Giderilmesi

3 – Polyester macunlarda kullanılan sertleştiriciler ve özellikleri

- Polyester dolgu macunu üzerinde belirtilen oranlarda dolgu macunu ve sertleştiriciyi karıştırmak - Polyester dolgu macununu yüzeye

uygulamak

- Macunlanmış yüzeyi kurutmak

- Maske kullanmak - Eldiven kullanmak - Vakumlu zımpara

ekipmanlarını kullanmak - Gözlük kullanmak

NOT :

(17)

İŞLEM NO : 20-2 İŞLEMİN ADI Eski boyalı yüzeyde selülozik macun ile dolgu yapmak YETERLİK : Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere dolgu yapmak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) Selülozik dolgu macunu, Sertleştirici, spatül, spatula, zımpara, boya sökücü, tiner STANDART : Ürünü imal eden firmanın önerdiği karışım oranlarında macun ve sertleştiriciyi karıştırmak

- Eski boyalı yüzeyi metal yüzeye ulaşıncaya kadar zımpara makinası ile

zımparalamak (Boya sökücü kullanılabilir)

- Selülozik dolgu macunu ile sertleştiricisini karıştırmak - Spatül ile selülozik dolgu

macununu yüzeye uygulamak - Kurumasını beklemek (Hava ile) - Zımparalamak

B. Selülozik dolgu macunları

1- Epoksi dolgu macunları

a- Özellikleri b- Kullanıldığı yerler

2-Sentetik dolgu macunları

a- Özellikleri b- Kullanıldığı yerler

- Piktogramlarda belirtilen oranlarda dolgu macunu ve sertleştiriciyi karıştırmak

- Selülozik dolgu macununu yüzeye uygulamak

- Macunlanmış yüzeyi zımparalamak

- Macunlanmış yüzeyi kurutmak

NOT :

İŞLEM ANALİZ FORMU

(18)

İŞLEM NO : 20-3 İŞLEMİN ADI Fazla hasarlı yüzeylerde polyester dolgu macunu ve polyester dolgu astarı yapmak

YETERLİK : Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere dolgu yapmak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) Polyester dolgu macunu, macun sertleştirici, polyester dolgu astarı, astar sertleştirici, astar tabancası, mumlu bez, spatül, spatula, zımpara, boya sökücü, tiner

STANDART : Ürünü imal eden firmanın önerdiği karışım oranlarında macun ve sertleştiriciyi karıştırmak

- Hasarlı yüzeyi yıkayarak temizlemek

- Boya sökücü veya zımpara ile hasarlı bölgedeki eski boyayı yüzeyden

uzaklaştırmak

- Mumlu bez ile silmek - Polyester macun uygulamak - Macun uygulanan yüzey

kurutmak

- Yüzeyi uygun zımpara ile zımparalamak

- Astar tabancası ile polyester astarı yüzeye püskürtmek - Fırın veya infrared ile kurutmak - Yüzeyi zımparalamak ve

temizlemek

C- Dolgu astarları

1- Polyester dolgu astarları a- Özellikleri

b- Kullanıldığı yerler c- Kullanımına ilişkin öneriler

2- Selülozik dolgu astarları a- Özellikleri

b- Kullanıldığı yerler c- Kullanımına ilişkin öneriler

3- Epoksi dolgu astarları a- Özellikleri b- Kullanıldığı yerler c- Kullanımına ilişkin öneriler

4- Dolgu astarlarında kullanılan sertleştiriciler ve özellikleri

5- Pigtogramların okunması

- Polyester dolgu macunun yüzeye uygulamak

- Polyester dolgu astarını yüzeye uygulamak

- Macunlanan ve astarlanan yüzeylerde zımpara yapmak - Macunlanmış ve astarlanmış

yüzeyi kurutmak

NOT :

(19)

İŞLEM NO : 20-4 İŞLEMİN ADI Boya öncesi astarlar üzerine rapid (yoklama) macunu çalışmak

YETERLİK : Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere dolgu yapmak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) Yoklama macunu, zımparalar, spatül, tiner

STANDART : Ürünü imal eden firmanın önerdiği karışım oranlarında macun ve sertleştiriciyi karıştırmak

- Hatalı yüzeyi zımparalamak (Önce P-80 sonra P-240) - Yoklama (Rapid) macununu

karıştırmak

- Spatül yardımı ile yoklama macununu yüzeye uygulamak - Macun uygulanmış yüzeyi

fırında veya infrared ile kurutmak

- Uygun zımpara ile zımparalamak (P-400)

D- Yoklama(Rapid) macunlarının görevleri ve kullanım yerleri

- Yoklama (rapid) macunu uygulamak

- Hatalı yüzeyi düzeltmek ve yüzeyi boya astarına hazırlamak

NOT : Boya astarı üzerinde yüzey bozukluğunun giderilmesi için yapılır.

(20)

İŞLEM NO : 20-5 İŞLEMİN ADI Araç üzerinde eski boyalı yüzeyde polyester dolgu macunu, yoklama macunu ve kontrol boyası ile dolgu yapmak YETERLİK : Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere dolgu yapmak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) Polyester dolgu macunu, yoklama macunu, kontrol boyası, zımparalar, tiner, STANDART : Pigtogramlarda önerilen şekilde dolgu macununu uygulamak ve kurutmak

- Dolgu yapılacak yüzeyi tespit etmek ve maskelemek - Yüzey temizleme tineri ile

yüzeyi temizlemek - Yüzeyi zımparalamak - Yüzey temizleme tineri ile

yüzeyi temizlemek

- Yüzeyin cinsine göre macun seçmek

- Polyester dolgu macunu yanına belirtilen oranda sertleştirici karıştırmak

- Spatül yardımı ile polyester dolgu macunu metal yüzeye katlar halinde uygulamak ve kurumasını beklemek

- Kontrol (toz) boyası uygulamak - Uygun yüzey oluşuncaya kadar

kuru zımpara ile (Önce P-80, P- 120, P-180, P-240)

zımparalamak

E- Toz (kontrol)

boyalarının görevleri ve kullanım yerleri

- Polyester dolgu macununu yüzeye uygulamak

- Kontrol boya uygulamak - Yoklama macunu uygulamak - Kenar alıştırması yapmak - Macunlanmış yüzeyi kurutmak - Eski boyalı yüzeylerde

polyester ve dolgu macunu uygulamak

NOT :

(21)

ALAN : Motorlu Araçlar Teknolojisi MESLEK/DAL : Otomotiv Boya

DERS : Yüzey Hazırlama MODÜL : Astar Boya MODÜLÜN KODU :

SÜRE : 40/32 ÖN KOŞUL :

AÇIKLAMA : Bu modülün iş başında uygulamalı olarak işlenmesi gerekir.

Panel yüzeyler üzerinde çalışılmalıdır.

GENEL AMAÇ : Öğrenci, otomobiller üzerinde püskürtme tekniğini kazanabilecek ve çeşitli astarları yapabilecektir.

AMAÇLAR :

Öğrenci;

1- Sprey tabancalarını işlem sırasına göre sökebilecek, yıkama makinası ile temizleyebilecek ve toplayabilecektir.

2- Sprey tabancasının doğru atım şeklini ayarlayabilecektir.

3- Sprey tabancası ile tekniğine uygun astar, boya ve sprey boya uygulamaları yapabilecektir.

4- Metal yüzey üzerine tekniğine uygun saç astarı yapabilecektir

5- Metal yüzey üzerine tekniğine uygun yaş üstü yaş 2 K Akrilik astar yapabilecektir 6- Metal yüzeyler üzerinde tekniğine uygun 1 K astar uygulamaları yapabilecektir.

7- Araç üzerinde tekniğine uygun eski boyalı yüzey üzerinde 2 K renkli akrilik astarı yapabilecektir

(22)

İÇERİK : A. Boya tabancaları

1. Görevleri 2. Çalışması 3. Parçaları 4. Çeşitleri

B. Boya tabancası yıkama makinaları 1. Görevleri

2. Çalışması 3. Çeşitleri

C. Doğru atım şekli ve boya tabancası ayarları 1. Normal atım şekli

2. Hatalı atım şekli

3. Hatalı atım şeklinin nedenleri

4. Uygun Hüzme Biçiminin Ayarlanması

E. Boya tabancasının kullanım ve püskürtme teknikleri 1. Boya Miktarının Ayarlanması

2. Atomizasyon ve Hava Basıncının Ayarlanması 3. Yelpaze Ayarı

4. Püskürtme Tekniği

5. Boya Tabancasının Yüzeye Uzaklığı 6. Tabancanın Yüzeye Dik Tutulması 7. Üst Üste Atma (%50 Bindirme) 8. Tetikleme

F. Boyanın Püskürtülmesi ve Tazyikli Havanın boyamada Önemi G. Saç (Primer) astarlar

1. Görevleri 2. Çeşitleri

3. Astar Boya Uygulamasının Gereği 4. Astar Boya Hazırlama Teknikleri

5. Astar Boya Hazırlarken Dikkat Edilecek Hususlar 6. Astar Boyanın Hazırlanması

a.Akrilik sertleştiriciler b.Akrilik incelticiler

c.Ölçekli kap ve ölçü çubuğunun kulanım şekli d.Pigtogramlar

e.Boya kuruma mekanizmaları

- Solvent buharlaşması ile kuruma - Kimyasal reaksiyon ile kuruma

- İkinci bir eleman ile kuruma

(23)

7. Astar kabinleri ve kullanırken dikkat edilecek hususlar H. 2K Akrilik astarlar (Boya altı astarlar)

1. Görevleri 2. Çeşitleri

3. Boya Altı Astar Uygulamasının Gereği 4. Boya Altı Astar Hazırlama Teknikleri

5. Boya Altı Astar Hazırlarken Dikkat Edilecek Hususlar I- 1K akrilik astarlar(Boya altı astarlar)

1. Görevleri 2. Çeşitleri 3. Önemi

İ- Renklendirilebilen akrilik astarlar ve kullanıldığı yerler

(24)

İŞLEM NO : 21-1 İŞLEMİN ADI : Sprey tabancalarını sökmek, temizlemek ve toplamak YETERLİK : Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere astar boya yapmak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) : Boya tabancaları, yıkama makinası, tiner STANDART : Püskürtme tekniğine uygun boya yapmak

- Depo kapağını sökmek - Depoyu sökmek

- Boynuz tutucuyu ve boynuzu sökmek

- Ayar vidasını sökmek - Ayar yayını çıkarmak - İğneyi sökmek - Salmastrayı sökmek - Sökülen parçaları yıkama

makinasının içindeki yerlerine yerleştirmek

- Basınçlı temizleme tinerini parçalara göndermek için yıkama makinasının

düğmesine/pedalına basmak - Yıkama işlemi bittikten sonra

parçaları yıkama makinasının içinden çıkarmak

- Sökme sırasının tersini uygulayarak tabancayı toplamak

A- Boya tabancaları a- Görevleri b- Çalışması c- Parçaları d- Çeşitleri B- Boya tabancası yıkama makinaları

a- Görevleri b- Çalışması c- Çeşitleri

- Sprey tabancalarını sökmek - Sprey tabancasını yıkama

makinası ile temizlemek - Sprey tabancalarını takabilmek - Belli sürelerde sprey

tabancalarının temizliğini yapmak

- Solvent buharlarını uzaklaştırabilen otomatik tabanca yıkama makinası kullanmak

NOT : Tabancanın sökülmesi, temizlenmesi ve toplanması işlemi her boyama işleminden sonra yapılmalıdır.

İşin Yapılma süresi 2 saat Öğrenme süresi 8 saat

(25)

İŞLEM ANALİZ FORMU

İŞLEM NO : 21-2 İŞLEMİN ADI : Sprey tabancasının doğru atım şeklini ayarlamak YETERLİK : Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere astar boya yapmak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) : Boya tabancası, tiner STANDART : Püskürtme tekniğine uygun boya yapmak

- Depo içine sprey edilecek malzemeyi doldurmak - 15-20 cm. mesafeden yüzeye

dik açıda tutularak bir püskürtme ( atım ) yapmak - Atım şeklini kontrol etmek - Doğru atım şekli oluşuncaya

kadar hava ayar vidasından ve tarak ayar vidalarından ayar yapmak

C- Doğru atım şekli ve boya tabancası ayarları a- Normal atım şekli b- Hatalı atım şekli c- Hatalı atım şeklinin nedenleri - Uygun Hüzme Biçiminin Ayarlanması

- Sprey tabancalarının doğru atım şeklini ayarlamak

- Atım şekli kontrol işlemini boya kabini içinde yapmak

NOT :

(26)

İŞLEM NO : 21-3 İŞLEMİN ADI : Sprey tabancası ile püskürtme tekniğini kazanma uygulamaları yapmak

YETERLİK : Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere astar boya yapmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) : Astar, boya tabancası, tiner

STANDART : Püskürtme tekniğine uygun boya yapmak

- Sprey deposu üzerine süzgeçten geçirerek astar doldurmak - Sprey tabancasının hava

bağlantısını yapmak

- Tavsiye edilen meme çapını seçmek

- Tabancanın hava giriş basıncını ayarlamak

- Atım şeklini düz bir yüzey üzerinde kontrol etmek

- Ayar yaparak doğru atım şekline getirmek

- Yüzey üzerine 15-20 cm mesafeden ve yüzeye dik olarak astarı püskürtmek

- Yüzey ile tabanca arasındaki mesafeyi ve yüzeye dik açıyı değiştirmeden, tabancayı tetiğine basılı tutarak tabanca yüzey üzerinde gezdirmek

D. Boya tabancasının kullanım ve püskürtme teknikleri

9. Boya Miktarının Ayarlanması

10. Atomizasyon ve Hava Basıncının Ayarlanması 11. Yelpaze Ayarı 12. Püskürtme Tekniği 13. Boya Tabancasının Yüzeye Uzaklığı 14. Tabancanın Yüzeye Dik Tutulması

15. Üst Üste Atma (%50 Bindirme)

16. Tetikleme

E - Boyanın Püskürtülmesi ve Tazyikli Havanın boyamada Önemi

- Püskürtme tekniğine uygun olarak astarı yüzeye püskürtmek

- Sprey işlemini boya kabini içinde yapmak

NOT : Aynı uygulama boya ve sprey boya ile uygulanacaktır.

(27)

İŞLEM NO : 21-4 İŞLEMİN ADI : Metal yüzey üzerine saç astarı uygulamaları yapmak YETERLİK : Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere astar boya yapmak

ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar ) : Saç astarı, astar tabancası, sertleştirici, zımpara, zımpara makinası, tiner, infrared STANDART : Püskürtme tekniğine uygun boya yapmak

- Metal yüzeyi temizleme tineri ile temizlenir

- Uygun zımpara ile temizlemek (P-360)

- Tekrar yüzey temizleme tineri ile temizlemek

- Ölçekli kap içinde veya ölçü çubuğu kullanarak saç astarı içine belirtilen karışım oranında sertleştirici karıştırmak - Belirlenen oranda tiner ilave

etmek

- Hazırlanan astarı tabancanın deposuna süzerek doldurmak - Yüzey üzerine tekniğine uygun

olarak astarı püskürtmek - İnfrared veya fırında önerilen ısı

ve sürede kurutmak

- Zımparalamak (Kuru P-400, P500; Sulu P-500, P600 )

F- Saç (Primer) astarlar 1- Görevleri 2- Çeşitleri

3- Astar Boya Uygulamasının Gereği

4-Astar Boya Hazırlama Teknikleri

5-Astar Boya Hazırlarken Dikkat Edilecek Hususlar

6-Astar Boyanın Hazırlanması a- Akrilik sertleştiriciler b- Akrilik incelticiler c- Ölçekli kap ve ölçü çubuğunun kulanım şekli d- Pigtogramlar

e- Boya kuruma mekanizmaları - Solvent buharlaşması ile kuruma

- Kimyasal reaksiyon ile kuruma

- İkinci bir eleman ile kuruma

7- Astar kabinleri ve kullanırken dikkat edilecek hususlar

- Ölçekli kapta karışım hazırlamak

- Piktogramları okumak

- Metal yüzey üzerine saç astarı uygulamak

- Solvent buharlarının teneffüs edilmemesi için maske kullanmak

- Cildin solvent ile temas etmemesi için eldiven kullanmak

- Havalandırmanın çok iyi olduğu yerde işlem yapmak - Havalandırmanın iyi olmadığı

alanlarda mutlaka sulu zımpara yapmak

NOT : Yüzey üzerinde astar işlemi en az iki kez uygulanmalıdır.

(28)

İŞLEM NO : 21-5 İŞLEMİN ADI : Metal yüzey üzerine yaş üstü yaş 2 K Akrilik astar yapmak YETERLİK : Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere astar boya yapmak

- 2 K Akrilik astar uygulanacak yüzey hazırlamak. (Metal yüzey üzerine saç astarı atılmış yüzey hazırlanır)

- 2K akrilik astar ölçekli kap veya ölçü çubuğu kullanılarak önerilen oranda karıştırmak

- Karışım içine önerilen miktarda tiner ilave etmek

- Karışımı süzerek tabancanın deposuna doldurmak

- Tekniğine uygun olarak yüzey üzerine 2K akrilik astarı uygulamak

- Flash-off süresi kadar beklemek ve bir kat daha astar uygulamak - Fırın veya infrared ile belirtilen

ısı ve sürede kurutmak

- Zımparalamak ( Kuru P 400, P 500; Yaş P 400, P 500) - Yüzey temizleme tineri ile

temizlemek

G. 2K Akrilik astarlar (Boya altı astarlar)

6. Görevleri 7. Çeşitleri 8. Boya Altı Astar Uygulamasının Gereği

9. Boya Altı Astar Hazırlama Teknikleri

10. Boya Altı Astar Hazırlarken Dikkat Edilecek Hususlar

- Ölçekli kapta karışım hazırlamak

- Piktogramları okumak

- Metal yüzey üzerine 2K akrilik astarı uygulamak

NOT : 2K akrilik astar saç astarı üzerine uygulanır. Yüzey hazırlanırken eski boyalı yüzeyler (P 240, P 320) ile, katoferezli yüzeyler ise scotch brite ile zımparalanır.

(29)

MESLEĞİN ADI : OTOMOTİV BOYACILIĞI İŞ : Boya öncesi hazırlık yapmak İŞLEM NO : 21-6 İŞLEMİN ADI : 1 K astar uygulamaları yapmak YETERLİK : Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere astar boya yapmak

- 1K astar uygulanacak yüzey hazırlamak( Eski boyalı ve katoferezli yüzeylerde P 320 ve P 360 ile zımparalamak - Ölçekli kap veya ölçü çubuğu

kullanarak 1K astar içine solvent karıştırmak - Astar tabancası ile yüzeye

püskürtmek

- Fırında veya infrared ile kurutmak

- Zımpara yapmak ( P600-P800 yaş ; P 400-P500 kuru)

H- 1K akrilik astarlar(Boya altı astarlar)

1- Görevleri 2- Çeşitleri 3- Önemi

- Panel yüzeyler üzerine 1K astar uygulamak

NOT : 1 K astar uygulama işlemi 3 kat uygulanır.

(30)

İŞLEM NO : 21-7 İŞLEMİN ADI : Araç üzerinde eski boyalı yüzey üzerinde 2 K akrilik astarı uygulamaları yapmak

YETERLİK : Otomobiller üzerinde boya öncesi yüzeylere astar boya yapmak

- Yüzeyi zımparalamak ( Kuru P360-P400) - Zımpara tozlarını temizlemek

- Yüzeyi temizleme tineri ile temizlemek - Astara renk vermek için astar içine son

kat boyaya uygun renkte boya karıştırmak - Hazırlanan renkli karışım ve serleştiriciyi

uygun oranlarda karıştırmak

- Renkli astarı yüzey üzerine püskürtmek - Uygulanan renkli astarı fırın, hava veya

infrared ile belirtilen süre ve ısıda kurutmak

- Kontrol (toz) boyasını uygulamak

- Dolgu astarının zımparasını yapmak ( kuru P400-yaş P800)

- Kenar alıştırması yapmak - Zımpara tozlarını yüzeyden almak - Yüzeyi yüzey temizleme tineri ile

temizlemek

- Yüzey üzerine akrilik astar uygulamak

I- Renklendirilebilen akrilik astarlar ve kullanıldığı yerler

- Ölçekli kapta piktograma göre astar karışımı hazırlamak - Piktogramlara göre uygun

meme çapında tabanca seçmek - Kenar alıştırması yapmak - Metal yüzey üzerine saç astarı

uygulamak

- Kontrol (toz) boya uygulamak - Zımpara yapmak

- Astarlanmış yüzeyi kurutmak - Yüzey temizleme maddelerini

kullanmak

- Yüzey üzerine dolgu astarı yapmak

- Araç üzerinde eski boyalı yüzey üzerinde 2K akrilik astar

uygulamak

NOT :