Çukobirlik merkez entegre tesisleri maketi : Pamuk, margarin iplik ve dokuma kadar entegre bir kombina - halk sektörünün bir eseri

(1)

Çukobirlik merkez entegre tesisleri maketi : Pamuk, margarin iplik ve dokuma kadar entegre bir kombina - halk sektörünün bir eseri

Ç u k o b i r l i k t e k s t i l k o m b i n a s ı — A d a n a

Projelendirme:

1974 - 1976 (İplik Fabrikası) 1977 - 1978 (Dokuma Fabrikası) 1978 - 1979 (Boya-Apre Fabrikası) Genel Koordinasyon: SEYAŞ Proje' Yönetmenleri:

Esen Bolak (mimari), Çetinay Albay (statik)

Mimari: SEYAŞ Mimarlık Bölümü (Proje Lideri: Sevil Bilen) Statik: SEYAŞ Mühendislik Bölümü Haldun Çataloğlu,

Şahin Günaltay) Altyapı: SEYAŞ Müh. Bölümü (Danışman: Prof. Dr. Nevzat Kor) Tesisat (İplik Fi).) GENSAN (Proje Lideri: Erdal Özar) Elektrik (İplik F,b) GENSAN (Proje Lideri: Özer Aymen) Tekno-ekonomik etüd: AYYILDIZ (Proje Lideri: Atilâ Bayülken) Arazi etüdleri: POLARİS Zemin etüdleri: Temel Yapı Sondaj Toplam yapı alanı: 156 560 m -

Yapılan hizmetler:

(İplik Fabrikası için): Fizibilite etü- dü, arazi ve zemin etüdleri, komple bina ve altyapı projeleri, akış diyag- ramı, genel yerleşme planları, tek- nolojik lay-out, keşif ve ihale dosya- sı; (dokuma ve boya-apre fabrikaları için): genel yerleşme, mimari, sta- tik ve altyapı projeleri, bir bölüm teknolojik lay-out'lar.

Yerleşme ve Program: Tekstil kom- binası, tüm projeleri başından beri SE- YAŞ tarafından yapılmış olan Çukobirlik Merkez Entegre, Tesislerinde, Savvgin- Yağ Kombinasının batısı ve güneyinde yer almakta olup, pamuktan İplik, bez ve ku- maş üretecek, hatta konfeksiyona kadar gidecek entegre bir tesis olarak planlan- mıştır. Kombina, 100 800 iğlik Türkiye'nin en büyük iplik fabrikasını (60 000 m

2

), dokuma fabrikasını (45 000 m

²

), boya ve apre fabrikasını (45 000 m

2

), ve komp- leksin idari-sosyal merkez binaları (6500 m

2

) ile kazan dairesini içermektedir.

Planlama ve konstrüksiyon İplik Fabrikası

Türkiye'nin, bir defada yapılmış ve tek bir çatı altında toplanmış en büyük iplik tesisi olan fabrika, kuzeyden güne- ye, pamuk balya sundurması, ana fabrika binası, mamul (iplik) ambarları ve idari- sösyai tesis şeklinde sıralanmıştır. Daha güneyde, dokuma fabrikası yer almakta- dır.

Arazinin eğiminden yararlanarak, işçi

girişleri, yaya ve kamyon trafiği; kuzey- güney yönünden gelişen malzeme akımın- dan farklı düzeyde çözümlenmiş; böylece mamul maddenin, işçi veya araba trafi- ğine karışmadan, dokuma fabrikasına ve- ya sevkiyata direkt olarak ulaşması sağ- lanmıştır.

Pamuk balya sundurması (2500 m

2

):

Kolonlar prekast, çatı 10 x 20 m.

açıklı çelik konstrüksiyon üzerine alumin- yum kaplamadır.

Ana fabrika binası: Üretim dairele- rinde, 25 m. lik açıklıklar çelik makaslar- la, 10 m. lik açıklıklar ise B 300 kalite- sinde prekast U kirişlerle geçilmektedir.

U kirişleri taşıyan kolonlar da prekast- dır. Çatı örtüsü ve tavan kaplaması alü- minyumdur. Isı izolasyonu tavan üzerin- dedir. U kirişleri, çatıdan gelen yağmur suyunu, klima dairelerini de aşarak, üre- tim dairelerinin dışına çıkaran dereler şeklinde projelendirilmiştir.

Üretim daireleri arasında ve doğu- batı cephelerinde bulunan klima daireleri ve yan hacimler ise yerinde dökme be- tonarme olarak projelendirilmiştir. Üre- tim dairelerinin üzerindeki çatı örtüsü, klima daireleri üzerinde de aynen devam etmekte, böylece su izolasyonu problemi oldukça basit ve arızasız bir şekilde çö- zümlenmektedir.

Üretim dairelerinin güneyinde yer

alan günlük iplik ambarı iki katlıdır. Ara-

zi eğiminden yararlanarak elde edilen alt

katta işçi girişleri ve soyunmalar plan-

lanmıştır.

(2)

Kombina idari ve sosyal merkezi:

iplik fabrikası ile 'dokuma fabrikası ara- sında yer alan bu çok maksatlı merkez, iplik ve dokuma tesisleri arasındaki kat farkını çözümleyecek şekilde düşünül- müştür.

Yapı, tekstil kombinasının ilerdeki ihtiyaçlarına da cevap verebilecek şekil- de, kombina personelinin, yemek, istira- hat, revir, kreş v.b. fonksiyonları ile kom- bina idaresini ihtiva etmek üzere plan- lanmıştır. Tesisde 450 kişilik bir kafeter- ya da bulunmaktadır.

İplik ambarları (6600 m

2

) : İplik fab- rikası ile dokuma fabrikası arasında yer alan iki katlı iki bloktan müteşekkildir.

10 x 25 m. iik açıklıklar çatıda çelik konst rüksiyon ile, döşemede ise yerinde dök me betonarme ile geçilmiştir.

Dokuma fabrikası:

Kombina idari ve sosyal merkezinin güneyinde yer alan dokuma fabrikası;

kuzeyden güneye doğru, iplik boya dai- resi, ana fabrika binası ve bez ambarla- rı şeklinde sıralanmıştır.

İplik boya dairesi (1590 m

2

) : Kıs- men iki katlı olan yapı, tümüyle prekast olarak düşünülmüştür. Çatıda çift T şek- lindeki döşemeler max. 8.50 m. açıklığı geçmektedir.

Ana fabrika binası (38 500 m

a

) : Ge- rek konstrüksiyon, gerekse planlama ola- rak iplik fabrikasına çok benzemektedir.

Yalnız, temiz yüksekliği biraz daha fazla (İplikte: 4.60 m, dokumada: 5.30 m.) olup, klima daireleri dokumada prekast olarak dizayn edilmiştir.

Bez ambarları (3150 m

2

): Yine iki adet olan ambarlar, iplik ambarlarından farklı olarak tek katlıdır. Kolon ve çatı sistemi İplik ambarlarına çok benzemek- tedir.

Boya - Apre Fabrikası Genel planlamada, proses akım şe- masına uygun olarak dokumanın doğu- sunda düşünülmüş iken, arsa temininde ÇUKOBİRLİK'in karşılaştığı zorluklar ne- deniyle Savvgin - Yağ Kombinasının ku zeyine alınmıştır. Bu fabrikada, mamul arrtb^rı ve sosyal tesis (6000 m

2

) ile ana fabrika binası (38 000 m

2

)~ve kazan dai- resinden (1000 m

2

) müteşekkildir.

Ana fabrika binası: Yer yer iki katlı olan bu yapı, tümüyle prekast olarak (B 300) düşünülmüştür. Aks sistemi.

10 m x 20 m. dir. 20 m. lik açıklıklar tra- pez kirişlerle, 10 m. lik açıklıklar ise T döşemelerle geçilmiştir. Çatı kaplaması

trapezoidal alüminyumdur ve soğıik çatı şeklinde dizayn edilmiştir.

Mamul ambarı ve sosyal tesis: Tek katlı L şeklinde bir yapı olarak planlan- mış olan bu binada 400 kişilik bir kafe- terya da bulunmaktadır. Konstrüksiyon sistemi ana fabrika binası gibidir.

Teknolojist firmalarla ilişkiler: Proje- lerin hazırlanması sırasında, makine ima- lâtçısı ve prosesçi firmalar ve özellikle endüstriyel klima imalâtçısı firma ile iş- birliği içinde çalışılmıştır:

. Luwa A.G., Zürich (İsviçre) . Sulzer Brothers (A.G., VVinterthur (İsviçre)

. SACM, Mülhause (Fransa) Uygulama ve Maliyet: İnşaat 1975 yılında ihale edilmiş ve dokuz ay gibi kı sa bir süre sonra, 1976 başlarında iplik

afbrîkası tecrübe işletmesine alınmıştır, inşaatın bu sürate erişmesinde muhak- kak ki prekast konstrüksiyon sisteminin etkisi büyüktür, ihale bedeli 97 Milyon TL. olan iplik fabrikasının maliyeti, ke- sin hesap sonucunda 381 Milyon TL.

sına ulaşmıştır. 1979 yılı başlarında do- kuma fabrikası inşa halinde, boya-apre fabrikası ise projelendirme halinde idi.

Çukobirlik merkez entegre tesisleri maketi : Pamuk, margarin iplik ve dokuma kadar entegre bir kombina - halk sektörünün bir eseri

Çukobirlik merkez entegre tesisleri maketi : Pamuk, margarin iplik ve dokuma kadar entegre bir kombina - halk sektörünün bir eseri

Ç u k o b i r l i k t e k s t i l k o m b i n a s ı — A d a n a

Projelendirme:

1974 - 1976 (İplik Fabrikası) 1977 - 1978 (Dokuma Fabrikası) 1978 - 1979 (Boya-Apre Fabrikası) Genel Koordinasyon: SEYAŞ Proje' Yönetmenleri:

Esen Bolak (mimari), Çetinay Albay (statik)

Mimari: SEYAŞ Mimarlık Bölümü (Proje Lideri: Sevil Bilen) Statik: SEYAŞ Mühendislik Bölümü Haldun Çataloğlu,

Yapılan hizmetler:

), dokuma fabrikasını (45 000 m

), boya ve apre fabrikasını (45 000 m

), ve komp- leksin idari-sosyal merkez binaları (6500 m

) ile kazan dairesini içermektedir.

Planlama ve konstrüksiyon İplik Fabrikası

Arazinin eğiminden yararlanarak, işçi

girişleri, yaya ve kamyon trafiği; kuzey- güney yönünden gelişen malzeme akımın- dan farklı düzeyde çözümlenmiş; böylece mamul maddenin, işçi veya araba trafi- ğine karışmadan, dokuma fabrikasına ve- ya sevkiyata direkt olarak ulaşması sağ- lanmıştır.

Pamuk balya sundurması (2500 m

):

Kolonlar prekast, çatı 10 x 20 m.

açıklı çelik konstrüksiyon üzerine alumin- yum kaplamadır.

Ana fabrika binası: Üretim dairele- rinde, 25 m. lik açıklıklar çelik makaslar- la, 10 m. lik açıklıklar ise B 300 kalite- sinde prekast U kirişlerle geçilmektedir.

Üretim dairelerinin güneyinde yer

alan günlük iplik ambarı iki katlıdır. Ara-

zi eğiminden yararlanarak elde edilen alt

katta işçi girişleri ve soyunmalar plan-

lanmıştır.

Kombina idari ve sosyal merkezi:

iplik fabrikası ile 'dokuma fabrikası ara- sında yer alan bu çok maksatlı merkez, iplik ve dokuma tesisleri arasındaki kat farkını çözümleyecek şekilde düşünül- müştür.

Yapı, tekstil kombinasının ilerdeki ihtiyaçlarına da cevap verebilecek şekil- de, kombina personelinin, yemek, istira- hat, revir, kreş v.b. fonksiyonları ile kom- bina idaresini ihtiva etmek üzere plan- lanmıştır. Tesisde 450 kişilik bir kafeter- ya da bulunmaktadır.

İplik ambarları (6600 m

) : İplik fab- rikası ile dokuma fabrikası arasında yer alan iki katlı iki bloktan müteşekkildir.

10 x 25 m. iik açıklıklar çatıda çelik konst rüksiyon ile, döşemede ise yerinde dök me betonarme ile geçilmiştir.

Dokuma fabrikası:

Kombina idari ve sosyal merkezinin güneyinde yer alan dokuma fabrikası;

kuzeyden güneye doğru, iplik boya dai- resi, ana fabrika binası ve bez ambarla- rı şeklinde sıralanmıştır.

İplik boya dairesi (1590 m

) : Kıs- men iki katlı olan yapı, tümüyle prekast olarak düşünülmüştür. Çatıda çift T şek- lindeki döşemeler max. 8.50 m. açıklığı geçmektedir.

Ana fabrika binası (38 500 m

) : Ge- rek konstrüksiyon, gerekse planlama ola- rak iplik fabrikasına çok benzemektedir.

Yalnız, temiz yüksekliği biraz daha fazla (İplikte: 4.60 m, dokumada: 5.30 m.) olup, klima daireleri dokumada prekast olarak dizayn edilmiştir.

Bez ambarları (3150 m

): Yine iki adet olan ambarlar, iplik ambarlarından farklı olarak tek katlıdır. Kolon ve çatı sistemi İplik ambarlarına çok benzemek- tedir.

) ile ana fabrika binası (38 000 m

)~ve kazan dai- resinden (1000 m

) müteşekkildir.

Ana fabrika binası: Yer yer iki katlı olan bu yapı, tümüyle prekast olarak (B 300) düşünülmüştür. Aks sistemi.

10 m x 20 m. dir. 20 m. lik açıklıklar tra- pez kirişlerle, 10 m. lik açıklıklar ise T döşemelerle geçilmiştir. Çatı kaplaması

trapezoidal alüminyumdur ve soğıik çatı şeklinde dizayn edilmiştir.

Mamul ambarı ve sosyal tesis: Tek katlı L şeklinde bir yapı olarak planlan- mış olan bu binada 400 kişilik bir kafe- terya da bulunmaktadır. Konstrüksiyon sistemi ana fabrika binası gibidir.

Teknolojist firmalarla ilişkiler: Proje- lerin hazırlanması sırasında, makine ima- lâtçısı ve prosesçi firmalar ve özellikle endüstriyel klima imalâtçısı firma ile iş- birliği içinde çalışılmıştır:

. Luwa A.G., Zürich (İsviçre) . Sulzer Brothers (A.G., VVinterthur (İsviçre)

. SACM, Mülhause (Fransa) Uygulama ve Maliyet: İnşaat 1975 yılında ihale edilmiş ve dokuz ay gibi kı sa bir süre sonra, 1976 başlarında iplik

afbrîkası tecrübe işletmesine alınmıştır, inşaatın bu sürate erişmesinde muhak- kak ki prekast konstrüksiyon sisteminin etkisi büyüktür, ihale bedeli 97 Milyon TL. olan iplik fabrikasının maliyeti, ke- sin hesap sonucunda 381 Milyon TL.

sına ulaşmıştır. 1979 yılı başlarında do- kuma fabrikası inşa halinde, boya-apre fabrikası ise projelendirme halinde idi.

Uygulama sırasında, ÇUKOBİRLİK,

mesleki kontrollük görevinin SEYAŞ'a

verilmesine gerek görmemiştir. Oysaki,

proje ve inşaatı birlikte yürüyen ve tek-

nolojiye bağlı böyle bir yapıda mesleki

kontrollüğün önemi çok büyüktü. Bu ne-

denle yapım sırasında, problemlerin za-

manında çözümlenmesinde zorluklarla

karşılaşılmış, müelliflere danışılmadan

yapılan bazı değişiklikler de daha uygun

sonuç verebilme şansını kaybetmiştir.