ÜST EKSTREMİTE
ORTEZLERİ
Üst Ekstremite Ortezleri
Üst ekstremite ortezleri kullanımının temel amacı, uzanma, kavrama, taşıma ve bırakma fonksiyonlarını korumak veya yeniden oluşturmaktır.
Elin kavrama, tutma ve ince motor
becerilerini yapabilmesi için omuz, dirsek,
el bileği ve parmakların doğru pozisyonda
olması gerekmektedir
Ortez Kullanımında Amaçlar
Zayıf olan veya olmayan kasların yerine konulması
Yüklenmeyi veya hareketi kısıtlayarak hasarlı veya hastalıklı bölgenin korunması
Deformitenin önlenmesi
Kontraktürün düzeltilmesi
Üst Ekstremite Ortez Üretimi ve Tasarımı İçin Bilinmesi Gereken İlkeler
1. Üç nokta kontrol konsepti (Genellikle ekleme bir yönde güç uygulanırken eklemin distali ve proksimaline karşı yönde güçler uygulanır).
2. Dokunun sıkıştırma ve makaslama kuvvetlerine karşı dayanıklılığı güvenli ortez tasarımı ve üretimi için önemlidir, parmaklar, el ve el bileğinde basınca duyarlı kemiklerin belirginleştiği çok fazla bölge bulunmaktadır.
3. Uzun süreli ve aşırı basıncın önlenmesi, cilt
bütünlüğünün korunmasını sağlayacak ve hastanın
konforunu artıracaktır
Üst Ekstremite Ortez Üretimi ve Tasarımı İçin Bilinmesi Gereken İlkeler
4. Güçlerin ve kaldıraç kollarının biyomekaniği
Destek noktasından veya eklemden uzaklaştıkça eklemi sabitlemek için uygulanması gereken basınç azalır, eklemde etkin kontrolün sağlanması ve kollateral ligamentlerin hasarlanmasını önlemek için çekme kuvvetinin açısı çok önemlidir
Eğer çekme, ekleme dik olarak uygulanmazsa ortez, kollateral bağlarda aşırı gerilmeye ve mediolateral instabiliteye neden olabilir
5. Malzeme seçimi
El Kavrama Paternleri
1. Sferik kavrama
2. Silindirik kavrama
3. Kanca (“hook grasp”) kavrama
4. “Pinch” tutma
5. Üçlü kavrama (“snap grasp”)
6. Lateral kavrama
Sık Kullanılan Üst Ekstremite Ortezleri ve Endikasyonları
Omuz Ortezleri
Omuz Askıları
Birincil amaç, glenohumeral bütünlüğü sağlamak ve akromiyoklaviküler ve glenohumeral eklem hareketlerini kısıtlamaktır
Akromiyoklavikuler eklem yaralanması
Klavikula veya proksimal humerus kırıklarında immobilizasyon amacıyla
Kafa travmaları ve inmede, üst ekstremite
tonusu azaldığında subluksasyonu önlemek
amacıyla kullanılır
Omuz Askıları
Özellikle paralizisi olan hastalarda, kolu hafif abduksiyon ve nötral rotasyonda pozisyonlayan askılar kullanılmalı, el bileği desteklenmeli, palmar fleksiyon ve ulnar deviasyona gitmesine izin verilmemelidir.
Askı kol ve önkolun ağırlığını destekler, ödemi
azaltarak elin yüksekte olmasını sağlar, üst
ekstremiteyi zarar verici hareketlerden
korur.
Omuz Ortezleri
U çak splinti ( “Airplane” splint) (Omuz abduksiyon ortezi)
