• Yıkılan binalann yerine,şimdiye
kadar 1,5 milyon metrekarelik
yeşil alan açıldı
• Kuzey ve güney kanalizasyon şebe
kelerinin yapımı
sürdürülüyor
• Dip çamurlarının temizlenmesi
faaliyetine de başlandı
İstanbul’u, tarihin en eski çağlarından beri ünlü kılan iki müstesna güzelliği vardır: Boğaziçi ve Haliç...
Ama, sanayileşmenin ve kontrolsuz şehirleş menin kötü sonuçları, her iki güzelliği de büyük ölçüde zedeledi. Hele Haliç, baştanbaşa tahri bata uğradı ve çepeçevre fabrikalar, atelyeler, gelişigüzel yapılarla işgal edildi. Kıyılar yer yer çöplüğe dönüştü; berrak sular, üzerinde balçık adacıkları oluşacak kadar kirlendi. Artık, bu pis sularda balıklar yaşayamaz olmuştu.
Batıkların «Altın Boynuz» olarak nitelendir dikleri Haliç, acaba can çekişme halinden sıyrı labilir ve yeniden hayata döndürülebilir miydi?. Bu soru, gelip geçen hükümetleri, belediyeleri, şehircilik enstitülerini ve kamuoyunu sürekli dü şündürmüştü. Ne var ki, çıkış yolu bulmak mümkün görülmüyor, öne sürülen çareler te menni olmaktan öteye gidemiyordu. Çünkü, kor kunç boyutlara varacak harcamalar yapmak, adeta bir imar ihtilâline kalkışmak gerekiyordu. Böyle bir ihtilâl için ne maddî güç vardı, ne de cesaret...
'T T - Ç<X)Ll
M
Daha güzel bir İstanbul’a doğru...
yeniden
doğuyor
Ama, o umulmayan hamle gerçekleştirildi ye kısa zamanda çok başarılı sonuçlara ulaşıldı.
1984 yılında Haliç’i çevreleyen çirkin yapı lara ilk kazma indirildiği zaman, hemen herkes gülüp geçiyordu. Bunun, göstermelik bir hare ket olduğu hakkında genel inanış vardı. Haliç’i temizlemek ve geniş bir kanalizasyon sistemini kurmak, Belediye’nin imkânlarıyla altından kal kılabilecek bir iş olarak görünmüyordu. Bırakın Belediye’yi, hükümetler bile bu yatırımın deh şetinden ürkmüşlerdi.
Şimdi, dördüncü yıl içindeki manzara şu: 23 bölgeden meydana gelen Haliç çevresinde, ka- mulaştırılıp yıkılan binaların yerine 1,5 milyon metrekareyi bulan yeşil alanlar açılmış. Güney ve kuzey kanalizasyonlarının yapım çalışmaları oldukça ilerlemiş ve «Mavi Haliç» projesi, ar tık bir rüya olmaktan çıkmış.
İstanbul Belediye Başkanı Bedrettin Dalan,
28 Mart günü, Paris’teki Arap Dünyası Enstitü- sü’nde bir konferans verdi ve Haliç’in kurtarıl masıyla ilgili faaliyetleri anlattı. Başkanın ver diği bilgiler özetle şöyle:
«Haliç’i yenileştirmek için 1984’de başlanan proje, hem kapsam, hem de yatırım yönünden, bugün, dünyadaki en önemli çevre geliştirme projesi olarak tanımlanmaktadır. Kanalizasyon sorununu çözümlemek için, Büyük İstanbul Ka nalizasyon Master Plânı hazırlanmış bulunmak tadır.
Bu master planın uygulanmasında, tarihî de ğerlerin korunması ile paralel olarak, tabiî çevre nin de korunması ve yerleşim planlanması öngö rülmektedir.
2500 hektarlık bir alanı kapsayan proje, ku zey ve güneydeki sahil yollarım, hinterlandı, sağ lam bir kanalizasyon şebekesini, aynı zamanda çevrenin sosyo-demografik gelişim planını da ih tiva etmektedir. Hedefimiz geçmişteki günlere dönerek, tabiî ve kültürel servetimizi yenilemek ve muhafaza etmektir. Proje, bugünkü hali ile iki ana kısımdan ibarettir:
ÇEVRESEL VE TOPLUMSAL :
1. Göze hoş görünmeyen ve harap durumda olan yapıların sahil boylarından kaldırılması.
2. Bu yapılarda oturanların, daha medenî im kânlara sahip yerleşim bölgelerine nakledilme leri.
2. İlkel durumda ve prodüktif olmayan sana yi kuruluşlarının, faal sanayi ve ticaret merkez lerine nakli ve prodüktivitelerinin arttırılması.
4. Tarihî binaların restorasyonu ve kullanıma açılması ile, kültürel ve turistik projelerin uygu lanması.
5. Yeşil sahil şeritleriyle, halka spor ve eğ lence kolaylıklarının sunulması.
Bu hedefler doğrultusunda, oturma yerleri yı kılan ailelere, 240 adet toplu konut verilmiştir.
Ayrıca, 500 adet konutun dağıtım çalışması sür dürülmektedir; bunlarm da 150’si sahiplerine verilmiştir, 150’si ise kiralıktır. Yerleşime uygun olarak, İkitelli, Mahmutbey, Dudullu gibi en düstriyel parklar inşa halindedir.
KANALİZASYON PROJESİ:
Haliç suyunun aşırı derecede kirlenmesinin sebebi, sanayi tesisleri ile evlerden gelen ve doğ rudan suya karışan atıklardır. Kıyı kesimlerin den sanayi kuruluşlarının kaldırılmasıyla, kirlili ğin devamı önlenecektir. Son etap ise, Büyük İs tanbul Kanalizasyon Projesi çerçevesi içinde ola caktır. Bu çalışma, 10 hin hektarlık bir alanda, 2 milyon nüfusun sıvı çöpünün temizlenmesi de mektir. Proje maliyeti, 1987 Batlarına göre 30 milyar liradır. Projenin ana safhaları şunlardır:
1. İlk etapta, güney sahiline, 9 kilometre bo yunca kollektörler yerleştirilecektir. Tam kapa sitede boşaltma, 4000 metreküp/gün olacaktır. Bu su, 60 metre derinden sevkedilecek ve Mar mara sahilinin 1200 metre açığına boşalacaktır. 2. Kuzey sahili kanalizasyon projesi de hazır dır. Bu proje tünelleri, açık kazı kollektörlerini, pompalama, boşaltma ve temizleme ünitelerini ihtiva etmektedir.
3. Yapılan hesaplara göre, sahil kollektörleri yüzde 50 kapasite ile çalışmaya başlayacaktır. Boşaltma sistemine girecek akımların büyüme si ile, kapasite 45 milyon metreküp olacaktır. Kollektörlerin fazla kapasitesi, Haliç’in kirli su yunu pompalamakta kullanılacaktır.
4. Dip çamurlarının temizlenmesi çalışmala rımız da başlamıştır.
Bütün bunları, sadece Haliç’i yaşatmak için yaptığımızı bilmenizi isteriz.»
Kısacası, Haliç ikinci hayatına hazırlanıyor. Bu canlanıştan sonra, bir daha yaşlanmamak ve çirkinleşmemek üzere...
Towards a More Beautiful Istanbul
“GOLDEN HORN”
REBORN
• A green space up to 1,5 million sq. meters, replacing torn buildings.
• Works on the North and South Sewage Works Project continues on
• Activities to clear the muck has started.
Since beginnings of history two exceptional factors have rendered Istanbul famous: The Bosphorus and Haliç.
But the negative results of fast industrialisa tion and uncontrolled urbanisation had greatly damaged both these factors. Above all, Haliç was completely destroyed and was drowned amongst factories, work shops, haphazardly placed buildings. Its shores were a shamble, clear waters had been so polluted that small is lands of muck formed, the pollution was so that even fish could not survive.
The Question was whether Haliç, nicknamed the «Golden Horn» by Western World, could be revived and reactivated? This question had continually pre-occupied the past governments, municipalities, urban institutes and public opin ion. But, it seemed that there was no way out and the solutions offered proved to be no more than mere wishes. Because it seemed that the figures to be incurred would be disastrous, and a sort of architectural revolution would be un
dertaken. There were no material source or even courage to achieve such revolutionary project.
But such had been realised and the result achieved proved to be very successful in a short time.
Everybody laughed when the first step was taken in 1984, and the common belief was that the whole operation was a huge hoax. It seemed unrealisable that with the limited funds and pos sibilities of municipalities to clear the waters of Haliç and form a complex system of sewage was quite impossible. Even Governments were shock ed by the mere aspect of such an investment.
Presently, after four years’ of work, a picture emerges that encompasses the 23 districts sur rounding Haliç, a green belt up to 1,5 million sq. m’s. replacing the torn buildings is opened up. On South and North sewage operations are greatly completed, and that the «Blue Golden Horn» project proves to be more than a mere dream.
Bedrettin Dalan, the Mayor of Istanbul, ex plained the project at the speech he made at the Arabic World Institute in Paris on March the 28th. His explanation follows :
«The Golden Horn Project, which was started in 1984 as a preliminary step in the rehabilita tion of this waterway, is rightly considered as being one of the most important environmental health projects in the world today, both from
the point of its size and the financial investment it entails. To solve the seage problem, a Greater Istanbul Sewage Master Plan has been drawn up, to help revive the Golden Horn.
Through the implementation of this master plan, natural and urban planning will be taken into consideration on an equal footing with the aim of intermingling the heritage of the past with a concept of the future.
Covering an area of approximately 2500 hec tares, it includes the northern and southern coastal roads as well as its hinterland. It encom passes a plan for a modern and efficient sewage system, as well as an environmental, socio-de mographic rehabilitation project, together with a plan for industrial renovation. We aim to reha bilitate and conserve our natural and cultural heritage as it was in days gone bye. The project as it stands today, is composed of two major elements:
ENVIRONMENTAL AND URBAN:
1. Cleaning undesirable and delapidated struc tures from the waterfront.
2. Transferring those living in substand dwell ings in the region, to more appropriate housing developments in other areas.
3. Removing primitive and unproductive in dustrial activities, one of the major sources of industrial waste and pollution, to industrial and commercial zones having the necessary infras tructural and technical facilities, thereby ensur ing increase of productivity.
4. Restoring and reutilising the historic build ings of the area for cultural, touristic, and rec reational projects.
5. The establishment of a green belt bordering on the waterfront, encompassing, sports and recreational facilities for public use.
In line with these objectives, 240 housing units were allocated to those whose dwellings were expropriated. Work on a further 500 units is underway, of which 150 have been given to their new owners, while as an interim measure, 150 units have been rented. Designated industrial parks are being constructed at İkitelli/Mahmut- bey and Dudullu, where the infrastructure is being rapidly completed, in order to relocate those smal industries which have had to vacate their premises along the Golden Horn.
THE SEWAGE PROJECT:
The main reason for the high level of pollu tion and contamination of the water has been the direct discharge of liquid waste, both from industrial plants and residential areas. By remov
28
ing commercial and industrial activities from the coastal area, much of the source of the pollu tants have been removed, while the final elimi nation will come into effect within the frame work of the Greater Istanbul Sewage Master Plan. This foresees the accumulation of liquid waste from a population of around 2.000.000, in an area of 10.000 hectares covering industrial and commercial estates. According to current es timates the total cost of the project is calculated at 30 billion Turkish Liras at 1987 prices. The major phases of the project are as follows:
1. In this first phase, collectors are being laid down along the Southern shore for a distance of 9 kilometres. When fully operational, the discharge will be in the region of 4000 cu.m./ day, which, after treatment will be discharged into the Sea of Marmara at a distance of 1200 metres from the shore, at a depth of 0 metres.
2. The sewage project for the Nothern shore is now ready for implementation. This covers tunnels, open excavation collectors, pump and discharge units, as well as treatment plants.
3. According to present calculations, the coastal collectors will start operating at 50% of capacity. With the improvement of the streams flowing into the discharge system, the capacity will be around 45 million cubic metres. The excess capacity of the collectors will be used to discharge the polluted waters of the Golden Horn.
4. Work has started on cleaning the seabed by removing the accumulated silt.
All that we have tried to explain above, and much more, is being done for one purpose only: The revival of Golden Horn.»
In short Haliç is being prepared to revive and to live ever young and remain ever beautiful.
Kişisel Arşivlerde Istanbul Belleği Taha Toros Arşivi
