Tiirk Kardiyol Dem
Arş2000: 28: 439-443
Homogreft ile Aort Kökü Replasmanı
Op. Dr. Mustafa GÜLER, Op. Dr. Kaan KIRALİ, Op. Dr. Denyan MANSUROGLU, Op. Dr. Altuğ TUNCER, Op. Dr. Nilgün BOZBUGA, Doç. Dr. Bahadır DAGLAR,
Op. Dr. Mehmet BALKANA Y, Doç. Dr. Gökhan İPEK, Doç. Dr. Esat AKINCI, Doç. Dr. Ali GÜRBÜZ, Prof. Dr. Ömer IŞIK, Doç. Dr. Cevat YAKUT .
Koşuyolu Kalp ve
AraştumaHastanesi Kalp-Damar Cerrahisi Kliğini, Istanbul
ÖZET
Aortik
lıomogreftlerkonjenital, romatiznıal, dejeneratif ve infektif endokardit nedeniyle
gerçekleştirilenaort kapak replasmanlannda kullanilabildiği gibi prostetik kapak
disfonksiyonlarında reoperasyonlarda da kullanılabilir.
Bu çalışnıamn anıacı kliniğimizde gerçekleştirilen aortik
lıomogreft ile aort kapak ve/veya aortik root replasmanla- nnm orta dönem
sonuçlarımirdelemektir.
Koşuyolu
Kalp Eğitim ve
AraşttrnıaHastanesi'nde , Şubat
1997 ile Şubat 2000 tarilı/eri arasmda toplanı 20 hastaya aortik lıonıogıfet ile aort kapak rep/asmam uygulannuştır.
Hasta seçiminde genç yaş ön planda tutulmuş olup hasta- larm ortalama
yaşı39.7±1.2 yıl (18-63) idi. Cerrahi tek- nik olarak iki yöntem
kullamlmışolup 15 hastaya aortik root replasmam ile birlikteaort kapak rep/asmam uygula- mrken 5 hastada ise freelıand tekniği ile sadece aort ka- pak replasmam
gerçekleştirilmiştir.Kullamlan aortik
lıomogrejilerden sadece bir tanesi kriyopreserve edilmiş
hazır lıomogreftiken geri kalan 19 tanesi ise taze lıo
mogreft idi (17 aortik ve 2 pulmoner). Kalp nakli amacıy
la donörden
hazırlanan19 taze homogreft 5 değişik allli- biyotik içeren soliisyonda en az 24 saat bekletilnıişlerdir.
Homogreftin fonksiyonlan ekokardiografik telkikier/e iz-
lenmiştir.
Hastane mortalitesine rastlanmamış olup geç dönemde ise bir hasta kaybedilmiştir (%5). Kiimiilatif siirvi 3
yıliçin %94 .74±5.12'dir. İntraoperatif yapılan ekokardiog- rafik kontrollerde takılan lıomogrefte ait Jıerlıangi bir dis- fonksiyona rastlanmamıştır. Ameliyat çıkışı bir hastada (%5) göriilen düşük kalp debisi sendromu nedeniyle bu hastaya IABP desteği sağlanmıştır. Geç dönem takiplerde kapak disfonksiyonuna bir hastada (%5)
rast/anmışolup bu hasta 6. ayda reoperasyona almarak mekanik aortik protez kapak ile aort kapak rereplasmam uygulanmıştır.
R eoperasyondan bağımsızlı k oranı 3 y
ıliçin
%95±4.87'dir.
Homogreftler ile aort kapak ve/veya aortik root rep/asnıa-
1/1diişiik erken ve geç dönem mortalite oram ile uygulana- bilen, uygulama tekniği kolay bir yöntemidir. Nativ aort
kapağ
ınayak111
pelformansınedeniy le en iyi alternatif olan honıogreft/erin temini için, yeni kurulacak doku ban-
kaları bize bu fırsal/ verecektir. Bu nedenle kalp nakli için ameliyat edilen tüm donör/erin aort ve pulmoner kapakla- n kök ile birlikte bu amaç için, herhangi bir kontrendikas- yon yok ise,
alınmalıve gerekli şekilde hazirfonarak kul- /amma sww/malıdır.
Alındığı
tarih: 14
Şubat, revizyoıı9
Mayıs2000
Yazışına ~dresi:
Dr. M. Güler,
KoşuyoluKalp Merkezi, 8 1020
Kadıköy, Isıanbul
Tlf: (O 2 1 6) 325 5457 Faks: (O 2 1 6) 339 044 1
Anahtar kelime/er: Homogreft, allogreji, aort kapak rep- /asmam, aortik root, kalp transplantasyonu
Kalp kapak hasta lıkl arı nın cerrahi tedavisinde ku l-
l anılan mekanik veya biyolojik yapay kapa kların
bilinen tüm avantajiarına rağmen bu kapaklar hiç- bir zaman h astanın kendi kapağının mükemmel-
liğine erişememi şti r. Prostetik mekanik kapa k açı
lımlarının kı sıtlı olmasına, stentli biopro tez kapak- larda stentin kendisine ait dezavantajlarına s ın ı rl ı
durabi lite de eklenince hastanın nativ kapağının
yerini alabilecek homogreftlere ilgi artmıştır. Teorik olarak tüm ka lp kapaklarının homogreft ile rep-
lasmanı mümkün olmakla birlikte esas ilgi aoıti k
homogreftle r üzerinde yoğu nlaşmıştır. İlk defa Dona ld Ross (!) ve Brian Barratt-Boyes (2) tara-
fınd an bildirilen aortik homogreft kullan ımı, öze l- likle homogreft bulunması zor olan ülkele rde kolay eld e edilebilen mekanik veya biolojik kapakları n
gerisinde kalmıştır (3). Ancak prostetik kapaklara a it
komplikasyonların iyice irdelenmesi, homogreft
kull anımına olan ilg iyi tekrardan güncell eştirmişt ir (4-8). Ho ınogreftl erin hazırlanış ı ve korunm ası ile ilgi li yeni gel iş ıneler (cryopreservation) de bu
kapak ları n kull anımını artırmı ştır (9) . Bu teknik sayes inde hoınogreftlerin e lde ed ilmesi kolaylaş
mıştır. İmplantasyon teknikleri çeşi t li olmakla bir- likte, cerrahi tecrübenin artması ile kapağın takıl
mas ına a it komplikasyon lar ıninimuma indiri lebil-
nıektedir (3).
Bu çalışman ı n amacı, ülkemiz koşu ll arın da elde edilmesi zor ve pahalı olan kriyo preserve edilmiş
hom ogreftlerin yerine kalp transplantasyonu yapıla
cak hastaların zedelenmeıniş pulmone r ve aort kapak ve kö klerinin homograft olarak h azırlanarak aort ka-
pak hasta larında ku ll anılmasının önemini vurgu la-
maktır.
Tiirk Kardiyol Dem
Arş2000:28: 439-443
MA TERYEL ve METOD
Koş uyolu Kalp Eği tim ve Araştırm a Hastanesi'nde Şubat 1997 ile Ş ubat 2000 tari hleri aras ında toplam 20 hastaya
ho
nıog reft ilc ao rt kapak re pl asına nı uygu
lanmışo lup 15'inde (%75) aort kökü de değişt irilmiştir. Hastaların 16 tanesi (%80) erkek, geri kalan 4 hasta (%20) ise kadın
olup ortalama yaş 39.7± 1.2
yıl ( 18-63) id i. Hastalara ait preoperatif veriler T abio - l 'de ver
ilmiştir. H ast
aların
preoperatif fonksiyonel kapasiteleri Ş ekil - l 'de göste rilmiş
tir.
Homogre ftlerin elde edilişi
Ülkemiz ş artların da kriyoprcservc edilmiş allogrcft temini o ldukça zor o ldu
ğundan homo greft temininin en kolay yolu, kalp nakli yapılacak ha
stalarınzarar görmemiş aort ve pulmoner
kapaklarınınkök ile birlik te
çıkarılarakha-
zırlanm
as ıdır. Kl iniğimizde bugüne kadar gerçekleştirilen
16 kalp transplan tasyonu a meli ya
tında toplam 12 donör
ao
rı kapağ ı ho mogreft o larak k ull a nıl mı ştır. Kalp nakli
amacı ile 7 verici hastanın alı nan kalplerinden de toplam 5 aort kapağı ve iki pulmo ner kapak ho mog reft olarak
kullan
ılmışt
ır.Sadece b ir hastada kriyoprcservc
edil mi
şTablo L
Hoınogrefl replasınanıuygul anan
hastalarınpreope- ratif ve operalif bilgileri
YAŞ
CiNS iYET (E/ K) ETiYOLOJi
39.7±1.2 (18-63) 1 6/4
-
romatiznıal- endokardit - konjcnital -
dejencraıifPATOLOJi
- ileri derecede
aorı yetmezliği- kalsifik
aorı sıenozu-
miksıl ezyon
HOMOGREFTLERİN ELDE EDiLiŞ i - kriyopreserve edilerek
hazırlanmış- fresh antibiyotik solüsyonu ile sterilize
edilmişHOMOGRE FTLERİN ELDE EDiLiŞi
- kalp nak li için ameliyata
alınandonörün
sağlam7 5 4 4
9 8 3
ı
19
aort
kapağıve kökü 12
- kalp nakli için beyin ölümü
gerçekleşmişveri ciden
alınan,ancak kalp nakl i
yapılamadığıiçin
lıomogrefıolarak
kapakların kullanımı7
-
aorı kapağıve kökü (5)
- pulmoner kapak ve kökü (2)
HOMOGREFTLERİ N iMPLANTASYON TEKNiGi -
free-sıanding- free-standing + himearkus
replasmanı-
free-lıandHOMOGREFTLERİ N ÇA PI (mm)
KONKOMİTAN KARDİYAK GiRİŞ İMLER - CABG
- asandan ve ark us
aorı anevrizması onarımı14
ı
5 2 1.8± 1.1 ( 19-28)
hasta 20
18 16
16 1.
12 10
NYHAI NYHAII NYHAIII NYHA IV
Şekil
L
Homogrefı replasınaııı yapılan hastalarınam eliyat öncesi ve ameliyat
sonrası6. Aydaki fonksiyonel kapasiteleri
allogreft kullanılmı
ştır. Alınanaort ve pulmoner kapaklar, çevre miyo kard dokusu ve mitral ka pağ ın anterior leaf- letini içerecek
şekil de, aorta ile pulmo ner arterin majör
dalianına
yerlerinin d istaline kadar blo k
şeklinde çıkarılarak hazırlanmıştır.
Bu kapa klar,
çeşitliantibiyo- ti kterin karışımından o
luşan bir solüsyo n içeris inde +4°C'de 24-48 saat a ra
sındabekletildikten so nra k ullanıl
mıştır (Tablo-2).
Tablo 2. Fresh homogreftlcri sterilize edip kullanmak için ha-
zırlanan
solüsyonun içine eklenen antibiyotikler
Antibi yotik Doz
Vankoınisin
1 2.5
ıngAmphoıerisin
B 6.25 mg
P olym yx in B sulfat 250000 ünite
Cefoxiıin sodiuııı 60ıııg
Linkoıııisin
30mg
Ameliyat
tekniğiHomogreftlerin aorti k pozisyonda implantasyo nunda
çeşitli teknikler kull anı lınakla birlikte biz esas o larak iki tekni-
ğ
ikulla ndık. 5 hastada free-lı and tekniğ i ilc hazı rlanan homogreft kapak ile sadece aort kapak rep lasmanı uygu-
lan dı. Bu tekn ikte ao rı kapağ ın çevres indeki miyokard dokusu temizlendikten sonra her üç kommissür lıizas ından geçilen ilk s ütüdcr ile kapak anato mik yerine o turtutup
diğer dikişler
geçilmekted ir. Bu
tekniğin dezavantajıkapak çaplarını n uygun su zluğ
uveya cerrahi teknik
hatas
ınedeni ile aort yete rs izli ği nin geli şebilmesi dir. Nitekim bir
lı as tam
ızdageçilen sütüre
bağlıo larak aort kapa ğında
koaptasyon k usuru
gelişmişolup bu
hastaımzaikinci ame- liyatta mekanik kapak ile ao rt re-replasına
nı uygu la nmış
t
ır.Genel o larak homogreft ile aortik root rep las manını , aort duv arı patolojilerinin de aort kapak h astalığına eşlik e ttiği olg ularda tercih etmekteyiz. Koro ner ostiumlar ha-
zı rlınd
ıktansonra "Button" yöntemi ile aort
kapağıve aort
kökü değiştirilmektedir. Nativ koroner ostiuml ar allogref-
tin koro ner os tiumla
rınaanato mik olarak iınpl an te edil-
mektedir.
M. Gii/er
ı•eark.: Homogrefr ile Aorr Kökii Rep/asmam
istatistik
Tüm veriler ortalama
değer±standart sapma olarak veril-
miştir. Hastaların
sürvi analizleri Kaplan-Meier metodu ile
yapılmıştır.
BULGULAR
Tüm hastalar ortalama 24.9±4.9 ay (13-38) izl enmiş
o lup total iz lem süres i 4l.4 hasta yılıdır. Hastane mortalitem iz yoktur. Geç dönemde ise bir hastam ızı ,
tabu rcu edil dikten 18 ay sonra perikardiyal tampo- nacl nedeni ile uygulanan pe rikardiyal tüp drenaj ı sonra sı gel işen sepsis nede niyle kaybettik. Kümüla- tif sürvi 3 yıl için ortalama %94.7±5.1 olarak bulun-
muşt ur. Postoperalif erken dönemde en yaşlı hasta-
ınızda (%5) gelişen düşük kalp debisi sendromu ne- deniyle intraaortik balon pompas ı uygulanmış olup bir hafta lık inotropik ve mekanik destek ile hasta dü-
zel m iş ve taburcu edilmiştir. Bir hastamız (%5) pos- toperar if 6. ayda gelişen c iddi aort yetmezliği nedeni ilereoperasyona alınarak aort kapağı bileaflet meka- nik kapak ile değiştiri lm iş tir. Küınülatif reoperas- yondan bağıms ız lık oran ı 3 yıl için ortalama
%95±4.9 idi. Erken ve geç dönem izlemele diğer
hastalarımızdahomogrefte ait bir
ınorbiditeyerastla-
madık.
Tromboembolizm ve e ndokarditten
bağım sızlık oranı3
yıliçin % I 00 idi. Tüm hastalar rutin olarak 4 ayda bir e kokardiyografik tetkik ile kontrol
altında tuıulmaktadırlar.
Reoper e edi len hasta
dışındaki lerde allogrefte ait herhangi bir patolojiye rast-
l anmamış tı r.
TARTIŞMA
Son yirmi senedir all ogreftl ere olan ilginin artmas ı
sonucu, özellikle de ge lişmiş ülkelerde kullanıma gi- ren dok u bankaları sayesinde, aort kapak hastalık la
nn ın cerrahi tedavisinde homogreft kullanımı önemli bir yer tutmaya b aşl am ıştır. Özellik le de p rostetik mekan ik veya xenogreftlerden h azı rlanan bioprotez- lere ait komplikasyonları n gö rülmesinden sonra has-
tanı n nat iv kapağ ına en yakın özelliklere sahip kapaklar araş tırılmakt adır. Bu amaçla kapakların
durabiliresi ve infektif endokardite karşı d irenci ar-
tırıl maya çalı şılmış ve yeni geli ştiri len bir çok kapak
ku llanıma sunul muştur. Ancak bu kapakların hiçbiri a llogreftl er kadar nativ aort
kapağına yaklaşamamı ştır (7).
Çeşitli uygulama teknik le ri olmasına karş ın, her kli- nik kendi deneyimine göre bu tekniklerden birini seçmekte ve başarıyla uygulamaktadır. Kliniğ imizde
ise free- stand aortik root replas manı tekniği tercih edilmektedir. Bu tekniğin avantajı allogreftin geo- metrik bir fonks iyonel yapı olarak k ullan ı lınas ı ve
hastalarımızın çoğu nda olduğu g ibi aort kapağı has-
talığına aort kökünün de i ştirak etmesi nedeniy le aort kapağınm aortik kök ile değiş tirilmesi ne imkan vermesidir. Tek bir fonk siyone l ünite olması saye- s inde koınmiss ürler arası mesafe sabittir ve herhangi bir cerrahi hataya bağlı olarak kapak yetmezliği ge-
lişme ris ki çok azdır ( 1 0). Sinotubuler bileşkelerinde
sabit olması aort fonksiyonunun en iyi şekilde ger-
çekleşm esini sağlar. Ayrıca infektif endokardite bağ
lı gelişen annular abse formasyonl arında, ya da ciddi aort kapak kalsifikasyon ları nın aortik annu lusu ve kökü de tuttuğu durumlarda veya diğer majör komp- leks aortik root hasta lıklarının tedavisinde hem sub- valvular, hem de supraaortik devamlılığı sağl amada
oldukça etkili bi r yöntemdir (3,11-13).
Allograft ile gerçekleştirilen aortik root replasnıanla
rı
iç in hastane mortalite
oranıkl asik aort kapak rep-
lasmanı yapılanlara
nazaran daha yüksek olarak ve- rilmektedir. Literatü rele bu amaçla bi ld irilen oranlar
% 1.7-1 7 arasında değişınektedir (3,6-8,14). Mortalite
oranının yüksek olmasının e n önemli nedeni, hasta-
ları n çoğun l uğu nun endokardit geçi r mesine veya kompleks pato lojiye bağl an mıştı r. Kompleks olma- yan o lgularda ise morta lite o ranı oldukça düşüktür
ve ayrıca free-stand ile free-lıand tekniklerinin mor- taiiieye etki etmediği Yacoub ve arkadaşları tarafın
dan bild i ril m i ştir (8). B izim serimizele ise hastane mortalitesine rastlaınadık. Ancak bu çalışmaya dah il edilen hasta sayısının sını rlı olması bu konuda kes in bir yargıya varmamızı sı nırlasa da, düşük risk fak- törleri varl ığında bu cerrahi giriş imi n oldukça düşük
mortalite ile yapı labileceği görülmektedir. Sadece bir hastaınııda geç dönem morta liteye rastladık. Bu
hastamız taburcu edildikten 18 ay sonra perikardiyal tamponaci il e tekra r yatırılmış ve per ikardiyal tüp
drenajı uygulanm ıştı. Ancak hastada gelişen sepsis nedeniyle hasta kaybedilmişti. Bu hastanın yapılan
ekokardiyografisinde allograft fonksiyonları normal
bul unmuş ve endokardite ait bir bulguya rastlanına
mıştı.
Homogreftlere ai t geç dönemde karşı l aşılan en
Türk Kardiyol Dem
Arş2000: 28: 439-443
önemli kamplikasyon struktural kapak dejenerasyo- nuna bağlı aort yetersiz liğidir. A llogreft disfonksiyo- nu geli şimi iç in beli rlene n risk faktörleri arasında
genç yaş, vericinin ileri yaşta olması, geniş aortik ro- ot, insersiyon tekniği ve kapak prezervasyon tekniğ i
önem lidir (16). B u çalışmaya dahil edilen hastalar, çok genç olmanıakla birlikte yaşlı hastalardan da se- ç il nıenı işl erdi. Özell ikle ka lp nakli için donörle rin genç olması bir avantajdı. Bu kapaklara ait esas uzun dönem so nuçları 1 O ile 14 yı llık takipler sonras ında
ortaya kanmaktadır (7). Ortalama 2 yıllık takip edi- len
hastalarıınızınorta dönem
sonuçlarıoldukça tatminkar olmakla birlikte uzun dönem sonuçlarıını
zın irdelennıesi ile bu greftlere ait daha detaylı bil- gilere kavuşacağız. Sadece bir h astaın ııda postope- rarif 6. ayda gelişen ciddi aort yetersizliği nedeni ile bu hastanı ı z reoperasyona alınarak mekanik kapak ile aort rereplasmanı u ygu l anmıştır. Bu hastamıza
freehand
tekniğiile sadece aort kapak
replasmanı uygulamıştık.Bu serini n ilk
hastası olmasınedeniyle cerrahi hataya
bağlıolarak
gelişenaort koaptasyon kusuru, postoperarif erken dönem ve 2. aydaki kont- rol ekokardiyografilerinde kendini hafi f aort yeter-
sizliği (1 °) ile belli e tmişti. Nitekim infrakoroner al- logreft implantasyonunda aort yetersizliği gelişimi
aorti k root replasmanı yapılanlara göre daha s ıktır (7,17,18). A ll ograft inıpl antasyonu sonras ı reope- rasyona giden hastalarda yapılan bir incelemede al- logreftlerde belirgin kals ifikasyona ras tlanmış ol- makla birlikte koroner ostiumların turul madığı gö-
rülmüştür ( 19).
Sonuç olarak aort kapak hastalıklarının cerrahi teda- visinde hasta nativ aort kapağına en yakın fizyo lojik ve fonksiyonel özelliklere sahip allogreftle r di ğer
kapaklara c iddi alternatif olu şturmaktadır. Aortik kök olarak kullanılmasının avantajları ön planda tu-
tu lduğunda, hastaya ek b ir risk getirmeden rahatlıkla
uygul anabilmektedir. Ülkemiz şartları nda kriyopre- zerve edilmiş allogreft temini oldukça pahalıdır. Bu- nun a lternatifi olan taze homogreftlerin elde edi ld ik- ten ve anti biyotikli solüsyonda en az bir gün bekle- tildik ten sonra kullanılması ciddi bir avantajdır. An- cak taze homogreft temini ülkemiz şartlarınd a ol- dukça zordur, çünkü ülkemizde doku ve organ bağışı di ğer ülkelerin çok a ltındadır. B u ned enle, ülkemiz
şartlarında elde edilme zorluğu göz önünde bulundu- rularak doku bankalarının kurulması iç in aktif faali- yet gösterilme li ve bu konuda en kısa zamanda ge-
442
rekli gi rişim ler yapılmalıdır. Ancak bu şek ilde ho- mogreft tem ini
kolayiaşıpciddi
ıııaaliyetkülfeti
oluşturmaktan çıkarılabilir.
Erken ve orta dönem so-
nuçlarının oldukça başarılı olması, allogreft kullanı
mının yaygınl aşmasını sağlayacağ ına inanıyoru z.
Özellikle k l iniğimi z gibi kalp transplantasyonu uy- gulanan merkezlerde taze aortik homogreft temini için imkan yaratılmalı ve b u greftler uygun hastalar- da kullanılınalıdJr.
KAYNAKLAR
1. Ross ON:
Hoınograft replacenıentof the aortic valve.
Lancet 1962;2:487
2. Barratt-Boyes BG:
Hoınograftaort ic valve replace- ment in
aorıicincompetence and stenosis. Thorax 1964;
19: 131-50
3. Prager RL, Fisher CR, Ko ng B, et al: The aortic
lıomograft: Evolution of
indicaıions,techniques, and results in 107 patients. Ann Thorac Surg 1997; 64: 659-64 4. Doty JR, Salazar JD, Lidd icoat JR, Flores JH , Doty DB: Aortic va lve
replacemenıwith cryopreserved aortic
allografı:
Ten-year experience. J Thorac Cardiovasc Surg 1998; 11 5:37 1 -80.
S. David TE: Aortic valve surgery: Where we are and where we
slıallgo. J Heart Yalve D is l 999; 8: 495-8 6. Niwaya K, Knott-Craig CJ, Sant angelo K, Lane MM, C handrasekaran K, E lkins RC: Advantage of au-
tografı
and homograft va! ve replacement for
conıplexaor- tic valve endocarditis. Ann Thorac Surg 1999; 67: 1603-8 7. Dosselle KM, de la Riviere AB, Morshuis WJ, et al:
Cryopreserved aortic allografts for
aorıicroot reconst ructi- on: A single institution's experience. Ann Thorac Surg
1 999; 67:
ı6
ı7-22
8. Yacoub M,
RasnıiNRH, Sundt TM, et a l: Fourteen- year experience w ith homovital homografts for aortic val- ve replacement. J Thorac Cardiovasc Surg 1 995; ı 1 0: 186- 94
9. O'Brien MF, Stafford EG, Gardner MJH, et al: A comparison of aortic valve replacement with viable cryopreserved and fresh a llograft valves,
wiıha
noıeon
chroınosonıal
studies. Thorac Ca rdiovasc Surg 1 987; 94:
81 2-23
10. Knott-C raig CJ, E lkins RC, Stelzer RC, et al: Ho- mograft replacement of the aortic va! ve and root as a func- tional unit. Ann Thorac Surg 1994; 57: 150 1 -6
ll. Dossche KM, Defauw J J, Ernst SM, Crae nen TW,
De J ongh BM, Brutel de la Riviere A: Allograft aortic
root replacement in presthetic
aorıicvalve endocarditis: A
review of 32 patients. Ann Thorac Surg 1 997; 63: 1 644-9
12. Glazier JJ, Verwilghen J , Don aldson RM, Ross
DN: Treatment of
conıplicatedpresthetic
aorıicva! ve en-
docarditis with annular abscess formatia n by
hoınograftM. Güler ve ark.: Homor:refr ile Aorr Kökü Replasmo111
aortic root
replacenıent.J
AnıCo ll Cardiol 1991; 17:
ı
177-82
13. Randolph JD, Toal K, Stelzer P, Elkins RC : Aortic valve and left ventricular o utflow tract
replaceınentusing allograft and autograft valves: A
preliıninaryreport. Ann Thorac Surg 1989; 48: 345-9
14. Barratt-Boyes BG, Roche AHG , Subramanyan R, Pemberton JR:
Long-ternıfollow-up o f patients with the antibiotic-sterilized aortic
honıograftvalve
inscrıedfree-
lıand
in the aortic position. circulation 1987; 75: 768-77 15. O'Brien MF, Finxey RS, Stafford EG, et al: Root
replaceınent