MUSTAFA KAFA / 8. SINIF TAM ÖĞRENME – Söyleşi (SOHBET) KONU :
SÖYLEŞİ (SOHBET) :
Yazarın herhangi bir konuda, fazla ayrıntıya girmeden karşısındakiyle konuşuyormuş gibi yazdığı yazıya sohbet denir.
Sohbet, yazarın duygu ve düşünlerini, bir arkadaşıyla konuşuyor, sohbet ediyor gibi anlattığı metin türüdür.
Sohbet yazılarına eskiden musahabe denirdi.
Sohbet Yazılarının Özellikleri:
> Sohbetlerde çoğunlukla günlük konular işlenir. Her konuda yazılabilir. Seçilen konu ilgi çekici olmalıdır.
> Sohbet metinlerinde daha çok açıklayıcı anlatım türü kullanılır.
> Yazar, konuyu samimi ve içten, senli benli bir ifade tarzıyla anlatır.
> Gazete ve dergilerde yayımlanır. Öğretici metinlerdir.
> Konuya öznel bir bakışla yaklaşılır.
> Sohbet yazılarında düşünceler bilimsel gerekçelere dayandırılarak kanıtlanması yoluna başvurulmaz.
> Sohbette akıcı, sürükleyici, yalın bir anlatım kullanılır.
> Yazar sorular yoluyla okuyucunun ilgisini canlı tutmaya çalışır.
Sohbet Yazılarıyla Deneme Yazılarının Farkları:
* Sohbette yazarın okuyucuyla konuşuyormuş gibi bir anlatımı vardır.
* Denemede ise yazarın kendi kendisiyle konuşuyormuş gibi bir anlatımı vardır.
* Sohbette nüktelerden, halk söyleyişlerinden, fıkralardan yararlanılır. Sohbetin dili ve anlatımı yalındır.
* Denemede ise daha ciddi bir dil kullanılır.
* Sohbette kısa ve yüzeysel bir anlatım vardır. Amaç, yazarın okuyucuyu kendi düşüncesine çekmesi veya kendi düşüncesi doğrultusunda düşünmesini sağlamasıdır.
* Denemede ise derinlemesine bir anlatım vardır ve okuyucuyu etkilemek, yönlendirmek gibi bir amaç güdülmez.
ÖRNEK:
Kitap okumayı sever misiniz? Bazılarının hayır, bazılarının evet dediklerini duyar gibiyim.
Hayır diyenlerin henüz onları okumaya başlayacak sihirli kitapla karşılaşmadıklarını düşünüyorum. Okumayı hayatının bir parçası yapan insanlara sorarsanız hepsinin hayatında onları etkileyen bir kitap olduğunu görürsünüz.
Hayatınızı değiştirecek kitabı bulduğunuzda okuma hayatınızın nasıl değişeceğini siz de göreceksiniz. Peki durduk yere bu gerçekleşir mi? Elbette hayır! Siz arayış içinde olmazsanız sihirli kitabınızı size getirecek kimse olmaz.
Kitap okumayı sevmek için sihirli kitabınızı arayın.
: ALIŞTIRMA
Aşağıdaki metinlerden alınmış bölümlerden söyleşiye ait olanları işaretleyiniz.
[ ] Her zaman kendi başına olmayı, kendi işini kendim yapmayı seçtim. Kimselerden fayda yoktu çünkü fayda beklemek bir kurtarıcı aramaktır.
[ ] Merak ediyorsunuz biliyorum; iyi bir yazı nasıl yazılır?
İyi bir yazı yazmak için öncelikle iyi bir okur olmalısınız.
Okuyorsanız okuduklarınızla bilgi hazinenizi dolduruyorsunuz demektir.
[ ] Sabaha karşı İstanbul’a indik. Rehberimiz bizi bir araya toplayıp uymamız gereken kuralları anlattı. Gün boyu gideceğimiz yerlerin bir listesini dağıttı ve yola çıktık.
[ ] Kendimi dünyanın en şanslı insanı olarak kabul ediyorum. Eşim, iki çocuğum ve ailemi geçinderecek kadar paraya sahibim. Yetmez mi sizce şanslı olmak için? Ya amansız bir hastalığın pençesinde kıvranıyor olsaydım.
[ ] Saat Canavarı Miyase SERTBARUT’un çocuklar için yazdığı bir kitap. İlk görünüşte adından dolayı tek bir hikayeyi ele alıyor sansanızda. Kitapta yazarın çocukluk dönemine ait birçok hikayemsi anının olduğunu görüyorsunuz.
[ ] Yalnızlığın Allah’a mahsus olduğunu hepmiz biliyoruz.
Yalnızlığı seçtim, yalnızım diyen insanlara bir bakın
hepsinin aslında sosyal hayatla ya uyumsuzlukları vardır ya da derin bir yara izi gönüllerini kapatmalarına sebep olmuştur.
[ ] Atam parçalanalı yıllar oldu. Fakat kötülüğü hala dünyanın üzerinde kara bir bulut gibi dolaşıyor. Yıllar önce Hiroşima ile başlayan kötülük, nükleer silahlanma ve ülkelerin bir birini tehtid etmeleriyle devam ediyor.
[ ] Kendimize gelmeliyiz çünkü üzerinde yaşadığımız bir vatanımız olmadığında ne bağımsızlıktan ne bayraktan bahsedilebilir. Hep birlikte vatanımızı iç ve dış tahtitlere karşı savunacağız ki geleceğimiz ve çocuklarımız emin ellerde olabilsinler.
SÖYLEŞİ ( SOHBET)
ETKİNLİK :
Aşağıdaki bilgilerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazınız.
( ) Söyleşiler gezilen yerleri anlatmak için yazılırlar.
( ) Söyleşi türünde yazar düşüncelerini ispat etmeye çalışmaz.
( ) Yazar kendisiyle konuşuyormuş gibi yazar.
( ) Söyleşide yazar okuyucuyu kendi düşüncesine çekmeye çalışır.
( ) Yazar sorular sorup cevaplarını kendisi vererek okuyucuda ilgi uyandırmaya çalışır.
Aşağıda cümlelerde verilen boşlukları söyleşi türünün özelliklerine göre doldurunuz.
öğretici – soru cevap – sohbet – öznel
Söyleşi yazı türünün diğer adı ……….tir.
Bu yazı türünde yazar ……….. cümleler kullanır.
Yazar ……… ……….. yöntemiyle okuyucunun ilgisini canlı tutmaya çalışır.
Sohbet metinlerinin ……… özelliği vardır.
Aşağıdaki bölüme kurallarına uygun söyleşi türünde bir yazı kaleme alın.
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
……….
………
: TEST 1. Aşağıdaki bilgilerden hangisi söyleşiye ait değildir?
A) Sohbetlerde çoğunlukla günlük konular işlenir.
B) Yazar, konuyu samimi ve içten, senli benli bir ifade tarzıyla anlatır.
C) Konuya öznel bir bakışla yaklaşılır.
D) Yazar kendisiyle konuşuyormuş gibi yazar.
1. Spora gereken önemi veriyor muyuz? Kendi adıma evet diyorum.
Toplumuz için aynı görüşü paylaşmama olanak yok.
2. Yaygınlaşan spor salonları insanlarımızın sağlıklarına verdiği önemin
göstergesidir. Artık toplum olarak bu konuda
bilinçleniyoruz.
3. Spor karşılaşmalarında en önemli husus yenmek değil yarışırken eğlenmek olmalıdır. Amaç yenmek olunca istenmeyen davranışlar ortaya çıkabiliyor.
4. Spor: kişisel veya toplu oyunlar biçiminde yapılan, genellikle yarışmaya yol açan, bazı kurallara göre uygulanan beden
hareketlerinin tümü olarak tarif edilir.
2. Yukarıdaki metinlerden hangisi bir söyleşiden alınmış olabilir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
Asık suratlı insanlardan hoşlanır mısınız desem tabii bana gülersiniz. Zaten ben de biraz gülmeniz için söze böyle başladım. Konuşurken söze başladığınız sırada
karşınızdakinin kaşlarını çatığını, asık bir suratla sizi dinlediğini görürseniz konuşmak hevesiniz kırılır.
3. Yukarıdaki metinde söyleşi türünün hangi özelliği daha yoğun bir şekilde görülmektedir?
A) Daha çok öznel yargılara yer verilmesi.
B) Karşısındaki kişilerle konuşuyor gibi yazılması.
C) Dergi ve gazetelerde yayınlana bilir olması.
D) Yazarın konuyu samimi ve içten bir dille ele alması.
4. Aşağıdakilerden hangisi sadece söyleşiye ait bir özelliktir?
A) Öznel ifadelerin kullanılması.
B) Gazete ve dergilerde yayımlanması.
C) Karşısındakilerle konuşuyormuş gibi yazılması.
D) İçten ve samimi bir anlatımının olması.
5. Aşağıdaki cümlelerden hangisi sohbet türüne aittir?
A) Şehrin her tarafında bir medeniyet eseriyle karşılaşıyorsunuz.
B) Çocukluğumda liseye giderken ilginç bir olay yaşamıştım.
C) Tiyatroya gitmeyi eminim sizde istiyorsunuzdur. Fakat tiyatrolarımız yok denecek kadar az.
D) Tiyatro, sahnelenmek için diyaloglar şeklinde yazılmış yazı türüdür.
