186
Sağlık ve Toplum Özel Sayı Temmuz - 2020
Sumary Translation: 25 Update of Coronavirus-19 (COVID-19) Protecting Vulnerable Groups, 9 June 2020
Özet Çeviri: Dünya Sağlık Örgütü, 25. Coronavirus-19 (COVID-19) Güncellemesi, Hassas Grupları Koruma, 9 Haziran 2020
Hüseyin ÖRÜN1, Ecenur TOPAL2
ABSTRACT ÖZ
Vulnerable populations are the most affected groups in the pandemic process as in all health related issues. Conditions such as insuffi- cient primary health care, poor economic situation, marginalization, armed conflict and poor functioning of the systems in the area of residence lead to increased vulnerability. Some of the vulnerable po- pulations, such as the fact that the COVID-19 clinic is more severe, being directly related to the social determinants of health, and con- taining some special groups such as being a refugee or immigrant show that this group should be given additional attention. Violence against women and girls, ethnic minorities, informal workers and refugees and migrants are some of the vulnerable populations. Stu- dies should be done to minimize the effect of a pandemic on these populations.
Hassas gruplar sağlıkla ilgili her konuda olduğu gibi, pandemi sü- recinde de en çok etkilenen grupların başında gelmektedir. Temel sağlık hizmetlerinin yetersizliği, kötü ekonomik durum, ötekileştiril- me, silahlı çatışma ve yaşanılan yerdeki sistemlerin kötü işleyişi gibi durumlar hassasiyetin artışına yol açar. Hassas grupların bazısında COVID-19 kliniğinin daha ağır oluşu, sağlığın sosyal belirleyicileri ile doğrudan ilişkili olmaları, mülteci veya göçmen olma gibi bazı özel grupları barındırması gibi özellikler bu gruba ayrıca önem ve- rilmesi gerektiğini göstermektedir. Kadın ve kız çocuklarına şiddet, etnik azınlıklar, kayıt dışı çalışanlar ile mülteci ve göçmenler hassas gruplardan bazılarıdır. Pandeminin bu grupları etkilemesini en aza indirgemek için çalışmalar yapılmalıdır.
Keywords: COVID-19, vulnarable populations, protection Anahtar Kelimeler: COVID-19, hassas gruplar, koruma
1. Arş.Gör.Dr. Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı ORCID ID: 0000-0002-4384-0881
2. Araş.Gör. Dr. Başkent Üniversitesi Halk Sağlığı Tıp Fakülte- si, Halk Sağlığı Anabilim Dalı
E-posta Adresi: : topal.ece38@gmail.com ORCID ID: 0000-0001-6711-9063
Dünyada Güncel Durum (1-4)
Dünya çapında 7 milyondan fazla doğrulanmış vaka bulunmaktadır.
409.000’den fazla kişi yaşamını yitirmiştir.
Mevcut son verilere göre yeni vakaların en fazla olduğu ilk 10 ülke aşağıdaki gibidir:
• ABD- 19.044 • Şili- 4.696
• Brezilya- 18.925 • Meksika- 3.484
• Rusya- 8.985 • Suudi Arabistan- 3.369
• Hindistan- 8.442 • Peru- 3.181
• Pakistan- 4.728 • Bangladeş- 2.735 Hassas Gruplar (5)
Hassas gruplarda COVID-19 kliniği daha ağır oluyor:
• Yaşlılar
• Mevcut eşlik eden tıbbi durumları olanlar Başka tıbbi durumlar sebebiyle hassas olan grup- lar:• Engelliler
• HIV(+) bireyler
Hassasiyeti azaltmak için stratejiler:
• Sağlık hizmetlerine ve gerekli hizmetlere eri- şimin sağlanması ve sürdürülmesi
• COVID-19’a maruziyeti önleme için koruma stratejilerinin geliştirilmesi
• Psikososyal destek için toplum planı geliştiril- mesi• Yardım hatlarını ulaşılabilir kılmak
Sağlığın sosyal belirleyicileri hassasiyetle ilişki- lidir:
• Etnik azınlıklar
• Kadınlar ve kız çocukları
• Gebe kadınlar
• Hayatta kalan cinsel şiddet mağdurları
• Resmi olmayan sektörlerde çalışan kişiler
• Çocuklar
187
Özet Çeviri: Dünya Sağlık Örgütü, 25. Coronavirus-19 (COVID-19) Güncellemesi, Hassas Grupları Koruma, 9 Haziran 2020
Hassasiyeti azaltmak için stratejiler:
• Sağlık hizmetlerine ve gerekli hizmetlere eri- şimin artırılması
• Sosyoekonomik desteğin sağlanması
• Ayrımcılığın ve (sosyal) damganın önlenmesi
• Sosyal destek ve yardım hatları veya huzurev- lerinin sağlanması
Hassasiyet özel durumlarla ilişkilidir:
• Mülteciler ve göçmenler
• Mevcut insani acil durum içinde yaşayan ki- şiler
• Kapalı ortamlarda(hapishaneler vb.) yaşayan kişiler
Hassasiyeti azaltmak için stratejiler:
• Sağlık hizmetlerine ve gerekli hizmetlere eri- şimi sağlamak
• Eğitim ve bilgi edinmeye erişimin sağlanması
• Su, sanitasyon ve temizlik hizmetlerinin geliş- tirilmesi
• Sürveyans, vaka yönetimi ve temel enfeksi- yondan korunma ve kontrol ile ilgili eğitim prog- ramları oluşturmak
• “Pandeminin Gölgesinde” – Kadın ve Kız Ço- cuklarına Şiddete Yakından Bir Bakış (6) Dünyada 243 milyon kadın ve kız çocuğu, 12 ay boyunca aralıksız olarak yakın ilişkide olduğu partnerinden fiziksel ve/veya cinsel şiddete maruz kalmaktadır.
1. “Evde kal” tedbiri kadının şiddete meyilli part- neriyle izole olmasını kolaylaştırmaktadır.
2. Veriler göstermektedir ki; kadına ve kız çocuk- larına yönelik şiddet COVID-19 pandemisi bo- yunca artmaktadır.
3. COVID-19 hastalarının bakımını karşılamakta zorlanan sağlık sistemi, şiddet mağdurlarına hiz- met verememektedir.
Fransa’da ev içi şiddetin 17 Mart’taki sokağa çık- ma yasağından beri %30 artış göstermiştir.
Ev içi şiddet acil çağrıları 20 Mart’tan beri %25 artmıştır.
Singapur ve Kıbrıs’ta tüm çağrılar içinde yardım hattı aramaları %33 ve %30 artmıştır.
Etnik Azınlıklara Yakından Bir Bakış (7) Bazı ülkeler COVID-19 ölümleri ve hastalık yü- künün etnik azınlıklar arasında orantısız olarak fazla olduğunu bildirmektedir.
Etnik azınlıklar Birleşik Krallık nüfusunun
%15,4’ünü oluşturuyorken, COVID-19 ölümle- rinin %17’sini temsil etmektedir.
Etnik azınlık gruplarının sağlığını etkileyen fak- törler:
1. Yaşama Koşulları
• Yoğun nüfuslu bölgeler
• Yaşanılan yerin fazla kalabalık olması
• Birden fazla neslin bir arada yaşaması
188
Sağlık ve Toplum Özel Sayı Temmuz - 2020
2. Çalışma Durumları
• Hizmet sektöründe çalışan riskli gruplar ve sağlık çalışanları
3. Altta Yatan Sağlık Sorunları
• Kronik hastalıkların yüksek sıklığı (diyabet, kalp hastalığı vb.)
Kayıt Dışı Çalışanlara Yakından Bir Bakış (8)
“Sokağa çıkma yasağı ve kısıtlaması önlemleri, düşük gelirli ülkelerde kayıt dışı işçiler arasında göreli yoksulluk seviyelerini%56’ya varan oran- larda arttırmakla tehdit etmektedir. Bu işçiler için işlerini durdurma veya evde uzaktan yapma mümkün olmamaktadır. Evde kalmak, işlerini kaybetmek demektir ve çoğu için bu aynı zaman- da geçim kaynağını da kaybetmek demektir.”
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)
Mülteci ve Göçmenlere Yakından Bir Bakış (9,10)
Dünya genelinde kamp ve benzeri ortamlarda kalan yerinden edilmiş insanlar zaten enfeksi- yon hastalıklarına yakalanma konusunda yüksek derecede korunmasız durumdadırlar ve virüsün kolayca yayılabileceği koşullar içinde bulunmak- tadırlar.
Göçmen ve iltica barınaklarında COVID-19 bu- laşını azaltmak için önerilen genel tedbirler olan fiziksel mesafe ve el hijyenini devreye sokmak sıklıkla zorlayıcı olup,kişisel izolasyon da ola- naksız olmaktadır.
Çoğu mülteci dünyanın en zayıf sağlık sistemlerinin olduğu ülkelerde yaşamaktadır.
Akut COVID-19 vakaları az sayıda olsa bile, çoğu ağır vaka için gerekli olan ileri düzeyde ba- kıma erişim sınırlı olmaktadır.
KAYNAKLAR
1. DSÖ durum panosu: https://who.sprinklr.com/. Erişim ta- rihi: 12.05.2020.
2. DSÖ durum raporları: https://www.who.int/emergencies/
diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports. Erişim tarihi: 12.05.2020.
3. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, dünya seyahat kısıtlamaları: http://unwfp.maps.arcgis.com/apps/opsdash- board/index.html#/db5b5df309ac4f10bfd36145a6f8880e.
Erişim tarihi: 12.05.2020.
4. COVID-19 CORONAVIRUS PANDEMIC, Last updated:
June 09, 2020, 12:48 GMT: https://www.worldometers.info/
coronavirus/ Erişim tarihi: 09.06.2020
5. Kuruluşlar-Arası Daimi Komitesi(IASC). COVID-19:
How to include marginalized and vulnerable people in risk communication and community engagement. https://
interagencystandingcommittee.org/system/files/2020-03/
COVID-19%20-%20How%20to%20include%20margina- lized%20and%20vulnerable%20people%20in%20risk%20 communication%20and%20community%20engagement.pdf.
Erişim tarihi: 12.05.2020.
6. The Shadow Pandemic: Violence Against Women and Girls and COVID-19 https://www.unwomen.org/-/media/he- adquarters/attachments/sections/library/publications/2020/
issue-brief-covid-19-and-ending-violence-against-wo- men-and-girls-infographic-en.pdf?la=en&vs=5348. Erişim tarihi: 12.05.2020.
7. Coronavirus (COVID-19) related deaths by ethnic group, England and Wales: 2 March 2020 to 10 April 2020. https://
www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/birthsde- athsandmarriages/deaths/articles/coronavirusrelatedde- athsbyethnicgroupenglandandwales/2march2020to10ap- ril2020. Erişim tarihi: 12.05.2020.
8. The impact of COVID-19 on the informal economy. htt- ps://www.youtube.com/watch?v=7m_OS-npyXY&feature=- youtu.be. Erişim tarihi: 12.05.2020.
9. The International Organizationfor Migration (IOM) works with WHO, governments and partners to ensure that mig- rants and forcibly displaced persons are included in efforts to mitigate and combat COVID-19’s impact. https://www.
youtube.com/watch?v=EWdDWl7PjbY&list=PLPbTEMLe- Bi2kkXjBOeiUdEE5F_24ipt1e. Erişim tarihi: 12.05.2020.
10. Q&A: Access to health services is key to halting CO- VID-19 and saving refugee lives. https://www.unhcr.org/
news/latest/2020/3/5e7dab2c4/qa-access-health-servi- ces-key-halting-covid-19-saving-refugee-lives.html. Erişim tarihi: 12.05.2020.
EK KAYNAKLAR
• Interim guidance: Public Health and Social Me- asures for COVID-19 Preparedness and Response Opera- tions in Low Capacity and Humanitarian Settings. https://
interagencystandingcommittee.org/system/files/2020-05/
IASC%20Interim%20Guidance%20on%20Public%20 Health%20and%20Social%20Measures%20for%20CO- VID-19%20Preparedness%20and%20Response%20Opera- tions%20in%20Low%20Capacity%20and%20Humanitari- an%20Settings.pdf. Erişim tarihi: 12.05.2020.
• Considerations for people with disability during COVID-19 in WHO’s Eastern Mediterranean Region http://
www.emro.who.int/violence-injuries-disabilities/violencein- focus/considerations-for-people-with-disability-during-co- vid-19.html. Erişim tarihi: 12.05.2020.
