Cerrahi hastalar›nda beslenme durumunun iki ayr› teknikle belirlenmesi (*)

(1)

Hastane malnütrisyonunu belirleyen faktörlerden birisi hastalar›n hastaneye kabul edildikleri andaki beslenme durumudur. Hastal›klar malnütrisyona predispozand›r ve hastalar, artm›fl katabolizma ve düflük g›da al›m› ile nütrisyonel risk alt›ndad›r. Hastane malnütrisyonu yara iyileflmesinde gecikme, infeksiyon riskinde artma, hastanede kalma süresinde uzama ile artm›fl mortalite ve morbiditeyle iliflkilidir ^(2,3).

Tüm hastalar bafllang›çta h›zl› bir tarama yöntemi kulla- n›larak de¤erlendirilmelidir ⁽⁴⁾. Eskiden beri malnütris- yonun belirlenmesinde çeflitli yöntem ve teknikler kullan›lmaktad›r, ama halen nütrisyon ba¤›ml› komplikasyonlar› önceden de¤erlendirebilecek, yüksek duyarl›l›¤a sahip, her hastaya kolayl›kla uygulanabilen bir yöntem ve/veya teknik gelifltirilememifltir ⁽¹⁾. Bu çal›flmada, çe- flitli antropometrik ve laboratuvar parametreleri, subjek-

Cerrahi hastalar›nda beslenme durumunun iki ayr› teknikle belirlenmesi (*)

A. Esra SA⁄IRO⁄LU (**), Nursen KOLTKA (**), Fatih ÖZTEK‹N (**), Hayriye YEfi‹L (***), Tayyibe KAfiIKÇI (***), Melek ÇEL‹K (****)

V. Klinik Enteral Parenteral Nütrisyon Kongresi’nde poster olarak sunulmufltur.*; SB ‹st. Göztepe E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Klini¤i, Uz. Dr**; Asist. Dr.***; fief Doç. Dr.****

KL‹N‹K ARAfiTIRMA Anesteziyoloji ve Reanimasyon

ÖZET

Hastane malnütrisyonunu belirleyen faktörlerden birisi hastalar›n hastaneye kabul edildikleri andaki beslenme durumudur.

Bu çal›flma, cerrahi operasyon için yat›fl› yap›lan olgular›n malnütrisyon prevalans›n› belirlemek ve subjektif global de-

¤erlendirme (SGD) ile nütrisyonel risk indeksi (NRI) karfl›lafl- t›rmak için gerçeklefltirilmifltir.

Etik kurul onay› al›nd›ktan sonra yat›fl› yap›lan 741 olgu ça- l›flmaya al›nd›. Olgular›n yat›flda SGD’leri, boy, kilo, vücut kitle indeksi (VKI), kol çevresi ölçümleri yap›ld›, kan örne¤i al›narak hemogram, albümin de¤erleri saptand›, son 6 ayl›k kilo kayb› ile NRI hesapland›. Hastalar›n hastanede yat›fl sü- releri, komplikasyonlar› ile patoloji cinsleri kay›t edildi.

NRI’ne göre olgular›n 45’i (% 6) hafif malnütrisyonlu, 49’u (% 6.54) orta malnütrisyonlu, SGD’ye göre olgular›n 26’s›

(% 3.5) orta malnütrisyonlu olarak de¤erlendirildi. NRI ve SGD ile antropometrik ve laboratuvar de¤erleri iliflkisine ba- k›ld›¤›nda, boy d›fl›nda tüm de¤erler istatistiksel olarak anlaml› iliflkiye sahipti. Olgular›n ço¤unlu¤unda komplikasyon görülmedi¤inden gruplar aras›nda fark yoktu.

Çal›flmam›zda kulland›¤›m›z her iki metot da nütrisyonel durumu belirleyen faktörlerle iliflki göstermektedir. Bu yüzden her iki metodun da beslenme durumunu belirlemede kullan›labilece¤i sonucuna var›ld›.

Anahtar kelimeler:Malnütrisyon, nütrisyonel risk indeks, subjektif global de¤erlendirme

SUMMARY

To estimate the nutritional status of the surgical patients with two different tecniques

The main factor used in malnutrition prevalance is the nutritional status of the patients at hospital admission. This study is to estimate the incidance of malnutrition in surgical patients and to compare the results of the subjective global evalu- tion and nutritional risk index.

After ethic comittee aproval, SGE, height, weight, BMI, MAC, Hb, albumin, weight loss within 6 months and NRI of 741 patients were noted or calculated. Length of stay in the hospital, complications, pathologies (oncologic or non-oncologic) were also noted.

According to NRI 45 patients (6 %) mild malnutrition, 49 patients (6.54 %) moderate and according to SGE 26 patients (3.5 %) were evaluated as moderate malnutrition. NRI and SGE were in correlation statistically in all parameters except height. There was no difference in complications rates.

Both methods correlate with the parameters used to evaluate nutrition. Either one, NRI or SGE can be used for nutritional assessment.

Key words:Malnutrition, nutritional index, subjective global assessment

(2)

tif global de¤erlendirme (SGD) ile nütrisyonel risk indeksi (NRI) kullan›larak cerrahi operasyon için yat›fl›

yap›lan hastalar›n malnütrisyonu araflt›r›lm›flt›r.

MATERYAL ve METOD

Etik kurul onay› al›nd›ktan sonra cerrahi kliniklere yat›fl› yap›- lan 741 olgu çal›flmaya dahil edildi. 18 yafl›n alt›ndaki pediat- rik olgular, rahat kooperasyon kurulamayan, komadaki olgular, beyin cerrahi ve acil olgular çal›flmaya dahil edilmedi.

Tüm olgular yat›fllar›n›n ilk 24-48 saatinde ayn› 3 hekim tara- f›ndan de¤erlendirildi.

Olgular›n sorgulanarak SGD s›n›flamalar› yap›ld›, orta üst kol çevresi ölçümleri kolun olekranon ile akromionu birlefltiren çizgi orta noktas›ndan al›nd›, venöz kan örne¤i al›narak albumin ve albumin düzeyleri bak›ld›, daha sonra bu verilerden NRI skorlar› hesapland›. Olgular›n hastanede yat›fl süreleri, komplikasyonlar› ile patoloji cinsleri onkolojik ve onkolojik olmayan olarak kay›t edildi.

Olgular›n yat›flta boy ve a¤›rl›klar› ölçüldü, bu verilerden vü- cut kitle indeksleri (VKI)=[a¤›rl›k(kg)xboy-²(m²)] hesapland›.

<18 kötü beslenme, 18-20 kötü beslenmifl olma olas›l›¤›, 20- 25 normal, 25-30 fazla kilolu, 30-40 obez, >40 afl›r› obez olarak de¤erlendirildi. Olgular›n son 6 aydaki istemsiz kilo ka- y›plar› sorguland› ve kilo kayb› yüzdesi kay›t edildi.

Nütrisyon risk indeksi, son 6 ayl›k kilo kayb› ve serum albü- min de¤eri ile hesaplan›r. NRI= (1.519 x albumin (g/L) + 0.417 x % al›fl›ld›k a¤›rl›k), NRI >100 malnütrisyon yok, 97.5-100 hafif malnütrisyon, 83.5-97.5 orta derecede malnüt- risyon ve <83.5 a¤›r malnütrisyon olarak de¤erlendirildi.

Verilerin istatistiksel analizleri için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 10.0 program› kullan›ld›.

Çal›flma verileri de¤erlendirilirken tan›mlay›c› istatistiksel metodlar›n (ortalama, standart sapma) yan›s›ra niceliksel verilerin karfl›laflt›r›lmas›nda Kruskal Wallis testi ve Mann Whit- ney U test kullan›ld›. Niteliksel verilerin karfl›laflt›r›lmas›nda ise Ki-Kare testi kullan›ld›. Sonuçlar % 95’lik güven aral›¤›n- da, anlaml›l›k p<0.05 düzeyinde de¤erlendirildi.

BULGULAR

Çal›flma, Ocak-Haziran 2004 tarihleri aras›nda SSK Göztepe E¤itim Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimas- yon servisinde yafllar› 18 ile 93 aras›nda de¤iflmekte olan 390’› kad›n (% 52.6) ve 351’i erkek (% 47.4) olmak üzere toplam 741 olgu üzerinde yap›ld›. Olgular›n

Tablo 1. Olgular›n cerrahi türüne göre da¤›l›m›.

Patoloji tipi Abdominal

Renal ve majör vasküler Boyun ve gö¤üs

Göz, kulak, burun ve bo¤az

‹ntraabdominal jinekolojk Majör ekstremite cerrahisi Genitoüriner, perineal Minör

Di¤er Toplam

n (%) 303 (%40.9) 21 (%2.8) 87 (%11.7) 29 (%3.9) 111 (%15) 27 (%3.6) 111 (%15) 13 (%1.8) 39 (%5.3) 741 (%100)

Tablo 2. Olgular›n NR‹ ve SGD’ye göre antropometrik ve laboratuvar de¤erleri, patoloji cinsi, hasnede yat›fl süresi ortalamalar›.

Yafl (y›l) Cins Kilo (kg) Boy (cm)

BMI (kg.m^-2)

Patoloji Cinsi

‹stemsiz kilokayb› (%)

Orta üst kol çevresi (cm) Albumin (g.dL^-1) Hb (mg. dL^-1) Yat›fl süresi (gün)

Malnütrisyon Yok (n=647) 45.21±14.97 335 (% 51.8) 312 (% 48.2) 72.99±12.85 165.04±8.56 4 (% 6) 21 (% 3.2) 217 (% 33.5) 246 (% 38) 153 (% 23.6) 6 (% 0.9) 58 (% 9.0) 589 (% 91.0) 531 (% 82.1) 87 (% 13.4) 23 (% 3.6) 6 (% 0.9)

28.42±3.02 4.38±0.32 13.01±1.72 3.52±2.49

Malnütrisyon Hafif (n=45) 48.29±14.90 25 (% 55.6) 20 (% 44.4) 72.44±11.49 164.88±9.12 1 (% 2.2) -20 (% 44.4) 13 (% 28.9) 11 (% 24.4) -8 (% 17.8) 37 (% 82.2) 27 (% 60) 12 (% 26.7) 4 (% 8.9) 2 (% 4.4) 28.20±2.69 3.83±0.22 12.77±1.75 4.28±2.69

Malnütrisyon Orta (n=49) 54.82±15.77 30 (% 61.2) 19 (% 38.8) 62.83±10.81 161.39±9.21 2 (% 4.1) 3 (% 6.1) 28 (% 57.1) 11 (% 22.4) 5 (% 10.2) -14 (28.6) 35 (% 71.4) 27 (% 55.1) 4 (% 8.2) 11 (% 22.4) 7 (% 14.3) 26.05±3.61 3.58±0.44 11.80±2.32 5.02±3.20

P

0.001**

0.408 0.001**

0.049*

0.004**

0.001**

‹yi beslenmifl (n=715) 45.51±14.97 378 (% 52.9) 337 (% 47.1) 72.72±12.72 164.81±8.67 6 (% 0.8) 19 (% 2.7) 249 (% 34.8) 267 (% 37.3) 168 (% 23.5) 6 (0.8) 61 (% 8.5) 654 (% 91.5) 584 (% 81.7) 102 (% 14.3) 26 (% 3.6) 3 (% 0.4) 28.40±3.01 4.31±0.38 12.95±1.78 3.53±2.49

Malnütrisyon Orta (n=26) 60.46±14.70 12 (% 46.2) 14 (% 53.8) 60.42±11.88 164.38±9.24 1 (% 3.8) 5 (% 19.2) 16 (% 61.5) 3 (% 11.5) 1 (% 3.8) -19 (% 73.1) 7 (% 26.9) 1 (% 3.8) 1 (% 3.8) 12 (% 46.2) 12 (% 46.2) 24.17±2.49 3.98±0.57 12.08±1.78 7.56±2.24

P

0.001**

0.501 0.001**

0.944 0.001**

0.001**

0.002**

0.022*

0.001**

Kad›n Erkek Kilo (kg)

<18 18-20 20-25 25-30 30-40

>40 Onkolojik Nononkolojik Yok<%5

%5-10

>%10

NR‹ SGD

*p<0.05 düzeyinde anlaml›, **p<0.01 ileri düzeyde anlaml›.

(3)

cerrahi türüne göre da¤›l›mlar› Tablo 1’de verilmifltir.

NRI’ne göre olgular›n toplam 94’ünde (% 12.54) mal- nütrisyon saptand› ve 45’i (% 6) hafif malnütrisyonlu, 49’u (% 6.54) orta malnütrisyonlu idi; SGD’ye göre olgular›n 26’s› (% 3.5) orta malnütrisyonlu olarak de¤erlendirildi. Hiçbir olguda a¤›r malnütrisyon saptanmad›.

NR‹’ye göre de¤erlendirildi¤inde; malnütrisyon olmayan grup yafl, kilo, boy, VKI, son 6 ay içinde istemsiz kilo kayb›, orta üst kol çevresi, albumin, hemoglobin, hastanede yat›fl süreleri aç›s›ndan orta malnütrisyonlu gruptan, albumin ve hemoglobin de¤erleri aç›s›ndan da hafif malnütrisyonlu gruptan istatistiksel olarak anlaml›

farkl›yd› , hafif malnütrisyonlu grup kilo, VKI, son 6 ay içinde istemsiz kilo kayb›, orta üst kol çevresi, albumin de¤erleri aç›s›ndan orta malnütrisyonlu gruptan istatistiksel olarak anlaml› farkl›yd› (Tablo 2). SGD’ye göre malnütrisyon olmayan grup yafl, kilo, VKI, son 6 ay içinde istemsiz kilo kayb›, orta üst kol çevresi, albumin, hemoglobin, hastanede yat›fl süreleri aç›s›ndan orta mal- nütrisyonlu gruptan istatistiksel olarak anlaml› farkl›yd›

(Tablo 2).

NRI ve SGD’ye göre olgular›n ço¤unlu¤u onkolojik olmamakla birlikte, orta malnütrisyonlu grupta onkolojik olma oran› anlaml› yüksekti, olgular›n ço¤unlu¤unda komplikasyon görülmedi¤inden gruplar aras›nda fark yoktu.

NR‹ ve SGD ile antropometrik ve laboratuvar de¤erleri iliflkisine bak›ld›¤›nda, boy d›fl›nda tüm de¤erler istatistiksel olarak anlaml› iliflkiye sahipti (Tablo 3). Patoloji cinsi ile yafl, VKI, son 6 ayda istemsiz kilo kayb›, NRI, SGD ve hemoglobin de¤erleri aras›nda istatistiksel ola-

rak anlaml› farkl›l›k mevcuttu.

TARTIfiMA

Mortalite ve morbidite üzerinde etkisi oldu¤u bilinen çok çeflitli faktörler vard›r. Bunlar hastal›¤a ait, hekime ait ve hastaya ait faktörlerdir. Hastaya ait faktörler için- de yandafl hastal›klar ve yafl gibi o an için de¤ifltirileme- yecek faktörler olabildi¤i gibi, hastan›n tüm fonksiyon- lar›n› etkileyebilen, mortalite ve morbidite üzerinde ol- dukça önemli etkisi olan ve ço¤u kez üzerinde pek du- rulmayan di¤er bir faktör de hastan›n beslenme durumudur.

Hastalar›n beslenme durumunu bafll›ca iki de¤iflken be- lirler. Bunlardan biri ekonomik ve kültürel özellikler, di¤eri de hastan›n birincil hastal›¤›d›r. Bu duruma etki eden ve üzerinde dikkatle durulmas› gereken di¤er bir faktör de hastane malnütrisyonudur ⁽¹⁾. Hastane malnüt- risyonunu belirleyen faktörlerden birisi hastalar›n hastaneye kabul edildikleri andaki beslenme durumudur.

Hastalar›n malnütrisyonunun hastaneye yat›flta saptanmas›, cerrahi hastalar›nda görülen yüksek cerrahi komplikasyon h›z› ve mortaliteyi önlemek aç›s›ndan önemli- dir ⁽⁵⁾. ‹ngiltere’de hastaneye baflvuru an›ndaki hastalarda yap›lan bir çal›flmada, çeflitli yöntemlerle saptanan malnütrisyon s›kl›¤›n›n % 20 oldu¤u bildirilmektedir

(6). Correia ve ark., 374 cerrahi hastada SGD ile yapt›k- lar› çal›flmada, % 19’u ciddi malnütrisyonlu olmak üze- re % 55 hastada malnütrisyon saptam›fllard›r ⁽⁵⁾. Cabal- lero ve ark. da 31’i onkolojik, 65’i onkolojik olmayan toplam 96 cerrahi hastas›nda yapt›klar› çal›flmada, onkolojik hastalar›n % 71’inde, onkolojik olmayan hastalar›n % 46’s›nda malnütrisyon saptam›fllard›r ⁽⁷⁾. Çal›flmam›zda, NRI’ne göre 741 hastan›n % 6’s›nda hafif , % 6.54’ünde orta malnütrisyon olmak üzere toplam % 12.54 hastada, SGD’ye göre de hastalar›n % 3.5’inde orta malnütrisyon saptand›. Onkolojik hastalar›n NRI’- ye göre % 10’unda hafif , % 17.5’inde a¤›r malnütris- yon, SGD’ye göre % 23.8’inde orta malnütrisyon saptand›.

Hastaneye kabul edilen ve özellikle hastanede yatan hastalar aras›nda malnütrisyon büyük oranda tan›s›z ve tedavisiz kal›r. Bu, as›l olarak personelin nütrisyon e¤i- timi ve bilincinin olmamas›na ba¤l›d›r, ancak ayn› za- manda tarama, de¤erlendirme için uygun protokollerin eksikli¤i de söz konusudur. Tarama, yo¤un çal›flan hem- flireler ve t›bbi personel taraf›ndan yürütülebilecek ka-

Tablo 3. Olgular›n SGD ve NR‹ ile antropometrik, laboratuvar de¤erlerinin, patoloji cinsinin, hasnede yat›fl süreleri iliflkisi.

Yafl (y›l) Kilo (kg) Boy (cm) BMI (kg.m-2) Patoloji cinsi Kilo kayb› (%) Üst kol çevresi (cm) Albümin (g.dL-1) Hemoglobin (mg. dL-1) Yat›fl süresi (gün)

P 0.001**

0.001**

0.944 0.001**

0.001**

0.002**

0.022*

0.001**

R 0.145 -0.154 -0.069 -0.129 -0.159 0.225 -0.140 -0.501 -0.121 0.142

P 0.001**

0.001**

0.062 0.001**

0.001**

R 0.170 -0.172 -0.003 -0.180 -0.383 0.414 -0.234 -0.112 -0.084 0.252

*p<0.05 düzeyinde anlaml›

**p<0.01 ileri düzeyde anlaml›

NR‹ SGD

(4)

dar basit ve h›zl› bir ifllem olmal›d›r. Nütrisyon riski al- t›ndaki tüm hastalar› veya hemen hemen tümüne yak›- n›n› saptayabilecek kadar duyarl› olmal›d›r ⁽⁴⁾.

Nütrisyonel aç›dan hastan›n de¤erlendirilmesi ve mal- nütrisyonun belirlenmesi hastalar›n t›bbi öyküsünün al›nmas› ve fizik bak› ile bafllar. Daha sonraki basamak ise hastan›n nütrisyonel durumu ile iliflkili objektif verilerin toplanmas›d›r. Bu amaçla, nütrisyon durumunun de¤erlendirilmesinde klinik seyir ve biyokimyasal para- metreler ile birlikte antropometrik ölçümler kullan›l›r

(8). Vücut kitle indeksi ve istemsiz kilo kayb› yüzdesi hastane malnütrisyonunun saptanmas› için pek çok ça- l›flmada kullan›lm›flt›r ^(3,5,9,10). Nütrisyonel durumun de¤erlendirilmesinde kullan›lan en eski ve basit yöntem hastan›n vücut a¤›rl›¤›n›n belirlenmesi ve bu de¤erin önceki a¤›rl›¤› ile karfl›laflt›r›lmas›d›r ⁽⁸⁾. Son üç aydaki istemsiz kilo kay›plar› nütrisyonel durumun hafiften (<% 5) a¤›ra (>% 10) de¤erli bir ölçümüdür. VKI’nin 20’nin alt› de¤erlerde olmas›, mortalite ve kötü sonuç- larla birliktedir. Orta üst kol çevresi, hem kas hem de ya¤ dokusu hakk›nda fikir verebilir, uygulanmas› kolay ve sadece küçük hatalar olmas› mümkündür. Düflük dü- zeyler morbidite ve mortalite ile uyumludur ⁽⁴⁾.

Kelly ve ark.’n›n yapt›klar› çal›flmada, hastalar›n % 13’ünde malnütrisyon bulunmufl ve kol çevresi ölçüm- leri ile VKI aras›nda iliflki saptanm›flt›r ⁽¹¹⁾. Edington ve ark.’n›n yapt›klar› çal›flmada ise, hastalar›n % 40’›nda malnütrisyon bulunmufl ve VKI daha düflük olan, kilo kayb› daha çok olan hastalar›n hastanede yat›fl süresinin uzad›¤› bildirilmifltir ⁽⁶⁾. Çal›flmam›zdaki sonuçlara gö- re, NR‹ ve SGD ile malnütrisyonu s›n›fland›r›lan hastalarda antropometrik veriler alt s›n›rlarda olmamakla be- raber, malnütrisyonun derecesi artt›kça daha düflük de-

¤erler elde edilmifltir. Ayn› flekilde, hafif malnütrisyon- dan a¤›r malnütrisyona gidildikçe kilo yüzde kay›p mik- tar› artarken, VKI oran› düflmüfl ve hastanede yat›fl süre- si uzam›flt›r.

Serum albumini cerrahi riskin iyi bir göstergesidir, ancak malnütrisyonun de¤il hastal›¤›n ciddiyetini yans›t›r.

Albüminin 18 günlük uzun bir metabolik yar› ömrü var- d›r, yo¤unlu¤u ile ilgili metabolik etkilerin ortaya ç›k- mas› daha uzun süre al›r ve bu yüzden erken dönemde malnütrisyonun zay›f bir göstergesidir ⁽⁴⁾. Kyle ve ark.

yapt›klar› çal›flmada, VKI ve albüminin malnütrisyonun belirlenmesinde yetersiz oldu¤unu belirtmifllerdir ⁽¹⁰⁾. Hemoglobin de malnütrisyonun zay›f bir göstergesidir,

çeflitli hastal›klardan, hidrasyondan, beslenme çeflidin- den ve kan transfüzyonundan direkt etkilenmektedir.

En basit güncel nütrisyon de¤erlendirmesi Detsky ve ark.’n›n subjektif global de¤erlendirmesidir ⁽¹²⁾. SGD, çeflitli hastal›klar› olan hastalar›n nütrisyonel durumunu belirlemede kullan›lm›flt›r ^(5,13,14). Persson ve ark., onkolojik hastalarda yapt›klar› çal›flmada, SGD’nin orta ve ciddi malnütrisyonlu hastalar›n saptanmas›nda yararl›

oldu¤unu, hastalar›n sorular› anlamas›nda cevaplama- s›nda hiç problemle karfl›laflmad›klar›n›, serum albümin de¤eri ve kilo kayb›yla iliflki gösterdi¤ini bildirmifllerdir

(13). Çal›flmam›zda SGD, antropometrik ve laboratuvar ölçümleri, kilo kayb›, yat›fl süresi ile iliflkili saptand›.

Nütrisyonel risk indeksi, serum albümini ile birlikte son dönem kilo kay›plar› ile hesaplan›r. NRI, laparatomi veya kardiyak olmayan torakotomi sonras›nda komplikasyon riski tahmininde duyarl› ve özgül bulunmufltur ⁽¹⁵⁾. Sungurtekin ve ark. yapt›klar› çal›flmada, NR‹’nin antropometrik ölçümler ve albümin ile iliflki gösteren basit, ucuz ve uygulanmas› teknik zorluk içermeyen bir yöntem oldu¤unu belirtmifllerdir ⁽⁸⁾. Çal›flmam›zda da NR‹, antropometrik ve laboratuvar ölçümleri, kilo kay- b›, hastanede kalma süresiyle iliflki gösterdi.

NR‹ ve SGD’nin karfl›laflt›r›ld›¤› bir çal›flmada, SGD ile hastalar›n % 30’unda, NR‹ ile % 36’s›nda malnütrisyon saptanm›fl ve her iki metodun da yafl, hastanede yat›fl süresi, antropometrik ve laboratuvar ölçümleriyle iliflki gösterdi¤i, bu nedenle her iki metodun da nütrisyonel durumu belirlemede kullan›labilece¤i bildirilmifltir ⁽¹⁶⁾. Bizim sonuçlar›m›za göre de, her iki metot da yafl, kilo, VKI, patoloji cinsi, kilo kayb›, hastanede yat›fl süresi, antropometrik ve laboratuvar ölçümleriyle iliflki göster- di.

Yap›lan çal›flmalarda malnütrisyon, yüksek komplikasyon oran›, artm›fl mortalite ve uzam›fl hastanede kalma süresiyle iliflkili bulunmufltur ^(17,18). Çal›flmam›zda hastalar›n ço¤unda komplikasyon görülmedi, komplikasyon görülen hastalar genellikle malnütrisyon olmayan gruptand› ve hastanede kalma süreleri uzam›flt›.

Sonuçta, NRI ve SGD’nin nütrisyon durumunu belirlemede birbirlerine bir üstünlü¤ü saptanamad›. Her iki metodun da malnütrisyonu belirlemede güvenle ve kolayl›kla uygulanabilece¤ini düflünmekteyiz.

(5)

KAYNAKLAR

1. K›l›çturgay K: Hastalar›n nütrisyonel yönden de¤erlendirilmesi.

Sendrom 1995; Aral›k 43-55.

2. Allison SP: Malnutrition, disease, and outcome. Nutrition 16:590- 593, 2000.

3. Kruizenga HM, Wierdsma NJ, Van Bokhorst MAE, et al:

Screening of nutritional status in The Netherlands. Clin Nutr 22:147- 152, 2003.

4. Soeters PB, Sobotka L, Çelik M: Malnütrisyon ve akut hastal›k veya travmaya karfl› reaksiyon. Klinik nütrisyon temel kavramlar, ES- PEN kurslar yay›n›. 2. bask›, Logos Yay›nc›l›k, ‹stanbul, 31-41, 2002.

5. Correia MI, Caiaffa WT, da Silva AL, et al: Risk factors for malnutrition in patients undergoing gastroenterological and hernia surgery: an analysis of 374 patients (Abstrac). Nutr Hosp 16(2):59-64, 2001.

6. Edington J, Boorman J, Durrant ER, et al: Prevalence of malnutrition on admission to four hospitals in England. Clin Nutr 19:191- 195, 2000.

7. Caballero LM, Suarez PI, Garcia MC, et al: System for asses- sing the nutritional status of the surgical patient at admission. Nutri- tional assessment in surgery (Abstrac). Nutr Hosp 6(2):102-8, 1991.

8. Sungurtekin H, Gürses E, Hanc› V, et al: Hospitalize hastalarda malnütrisyonun nütrisyonel risk indeksi ile saptanmas›. Türk Anest Rean Dergisi 31:368-372, 2003.

9. Bruun LI, Bosaeus I, Bergstad I, et al: Prevalence of malnutrition in surgical patients: evaluation of nutritional support and documentati-

on. Clin Nutr 18:141-147, 1999.

10. Kyle UG, P›rl›ch M, Schuetz T, et al: Prevalence of malnutrition in 1760 patients at hospital admission: a controlled population study of body composition. Clin Nutr 22:473-481, 2003.

11. Kelly IE, Tessier S, Cahill A, et al: Still hungry in hospital: iden- tifying malnutrition in acute hospital admissions. QJM 93(2)93-98, 2000.

12. Detsky AS, McLaughlin JR, Baker JP, et al: What is subjective global assessment of nutritional status? (Abstrac). JPEN 11:8, 1987.

13. Persson C, Sjöden PO, Glimelius B: The Swedish version of the patient-generated subjective global assessment of nutritional status:

gastrointestinal vs urological cancers. Clin Nutr 18(2):71-77, 1999.

14. Barbosa-Silva MC, de Barros AJ: Subjective nutrition assessment: Part 1-A review of its validity after two decades of use (Abs- trac). Arq Gastroenterol 39(3):181-7, 2002.

15. Gallagher-Allred CR, Voss AC, Finn SC, et al: Malnutrition and clinical outcomes: the case for medical nutrition therapy (Abs- trac). J Am Diet Assoc 96(4):361-366, 1996.

16. Sungurtekin H, Sungurtekin U, Hanc› V, et al: Comparison of two nutrition assessment techniques in hospitalized patients. Nutrition 20(5):428-32, 2004.

17. Naber TH, Schermer T, de Bree A, et al: Prevalence of malnutrition in nonsurgical hospitalized patients and its association with disease complications (Abstrac). Am J Clin Nutr 66(5):1232-9, 1997.

18. Correia MI, Waitzberg DL: The impact of malnutrition on mor- bidity, mortality, length of hospital stay and costs evaluated through a multivariate model analysis. Clin Nutr 22(3):235-9, 2003.