Meme Sorunları
Doğum sonu sorunları sık görülür.Bunlar:
Göğüs ucu hassasiyeti,
Göğüs ucu çatlaması veya kanaması,
Göğüs dolgunluğu(engorjment)
Süt kanallarının tıkanması,
Mastitis,
Göğüs apsesidir.
Bakımda amaç,süt veren anneye erken belirtileri
öğretmek ve komplikasyon ilerlemeden önüne
geçmek olmalıdır.
MEME BAKIMI
WHO ve UNICEF’in önerisine göre;meme
bakımında,memenin temiz ve kuru tutulmasının yeterli olduğu bildirilmektedir.Bunun
nedeni;montgomeri tüberküllerinden,meme başı ve areolayı koruyucu özellikte,antibakteriel
yağlı,kokulu bir maddenin salınıyor olmasıdır.
Loğusa bir annenin her gün duş alması ve çamaşır
değiştirmesi,bebeğini emzirmeden önce ve sonra
ellerini yıkaması,hem kendini hem de bebeğini
enfeksiyonlardan koruması açısından önemlidir.
MEME BAKIMI
Meme ucunda çatlak varsa,emzirmeden sonra meme ucu silinip uygun bir anti bakteriel pomat
sürülebilir.Bir sonraki emzirmeye geçmeden önce bu pomat iyice silinmelidir.
Memeleri desteklemek amacıyla göğüsleri
destekleyen,sıkmayan ,pamuklu ve geniş askılı südyen kullanılmalıdır.
Bazı annelerde emzirme aralarında süt akma
problemi olabilir bu durmda südyen ile göğüs arasına ped konabilir yalnız uzunsüre ıslak
kalmamalıdır.Annenin avuç içi ile göğüs ucna basınç uygulaması süt akımını durdurmada etkili olabilir.
Günde 15-30 dk.südyenin çıkarılıp göğüslerin
havalandırılması ve mümkünse güneşletilmesi
yararlıdır.
MASTİTİS(GÖĞÜS ENFEKSİYONU)
Enfeksiyon,anne göğsüne kendi elinden,hastane
personelinin elinden yada bebekten taşınır.Annenin göğüs ucunda çatlak varsa veya süt kanalları tıkalı ise daha kolay gelişir.Bu nedenle belirtilen risk faktörleri göz önünde bulundurulmalı vakit geçirmeden tedavi edilmelidir.
ÖNLEM İÇİN ANNE VE PERSONELİN EL
YIKAMAYA ÖZEN GÖSTERMESİ ÖNEMLİDİR.
MASTİT
Postpartum mastit, göğsün glanduler dokusundaki akut bir enfeksiyon nedeniyle olur.
Mastite neden olan en yaygın mikroorganizma stafilokokus aeroustur.
Semptomları; ateş, taşikardi, titremeler, kırıklık, lokal ağrı, gerginlik ve lokal eritemdir.
Bakteri, göğüs ucundaki çatlak ya da erezyonlardan subkutan lenfatiklere girer veya tıkalı bir kanal enfeksiyon sürecini hızlandırabilir.
Enfeksiyon kaynağı bazen bebeğe geçebilir.
Bebek patojeni anneden veya beslenme sırasında sağlık personelinden alabilir
.
MASTİT
Postpartum mastitisin başlangıcı laktasyonda herhangi bir zamanda olabilir.
Etkilenen göğüs, dokunulduğunda gergin ve hassastır.
Göğüs incelendiğinde kırmızı bir alan dikkati çeker.
Şiddetli bir ağrıyla birlikte olan dolgunluk, kırıklık, titreme ve daha sonra 40.5 dereceye ulaşabilen ateş olur.
Genellikle sadece bir göğüste olur. İnflamasyon genel olabilir veya göğsün bir lobunda ya da lokal bir alanında sınırlı kalır.
MASTİT
Belirtiler:
Şişkinlik ve sıcaklık: Kırmızı,sıcak ve şişkin bölge
Ateş:38.4 derece; yaklaşık 10 gün sonra aniden olur
Ağrı: Yoğun fakat lokalizedir
Sistemik semptomlar: Genel kırgınlık bazen bulantı
ve kusma
TEDAVİ VE HEMŞİRELİK/EBELİK YAKLAŞIMI
Mastit belirtileri varsa, göğüs gerginliği ve eritemi değerlendirilir ve not edilir.
Eğer erken dönemde mastit tanısı konursa bir an evvel geniş spektrumlu antibiyotikler (oksasilin veya cephalottin) başlanır.
Enfeksiyon genellikle 24 saat içinde kontrol altına alınır.
Eğer tedavi ertelenirse göğüs apsesi oluşabilir.
TEDAVİ VE HEMŞİRELİK/EBELİK YAKLAŞIMI
Mastit oluştuğunda emzirmeye devam etme ya da etmeme konusunda tartışmalar vardır. Bir grup, dolgunluğu önlemesi ve anne-bebek açısından yararından dolayı emzirmeye devam edilmesinin gerekli olduğuna inanmaktadır.
Diğer bir grup, emzirme kesildiğinde enfeksiyonun daha hızlı bir şekilde iyileşeceğine; emzirmeye devam edildiğinde ise mastitin tekrarlayabileceğine
inanmaktadırlar.
TEDAVİ VE HEMŞİRELİK/EBELİK YAKLAŞIMI
Bazı doktorlar ise hastanın ateşi yüksekken emzirmeyi kesmenin daha doğru olacağına inanmaktadır.
Emzirmeyi kesme kararı alınırsa süt akışını
arttırmak için ısı uygulama ve dolgunluğu azaltmak
için sütün bir miktarının boşaltılması için göğüs
pompasının kullanımı önerilir.
TEDAVİ VE HEMŞİRELİK/EBELİK YAKLAŞIMI
Göğüsleri kontamine etmemesi için ellerin yıkanması ve kanallarda tıkanıklığı önlemek için göğüslere nasıl masaj yapacağının anneye anlatılması hemşirelik/ebelik bakımı içinde yer alır.
Anneye göğüslerini nasıl muayene edeceği ve değişiklikleri bildirmesi gerektiği de öğretilir.
İstem edildiyse ağrı için analjezikler verilir.
GÖĞÜS APSESİ
Mastitisin lokalize komplikasyonudur.Lokal olark püy toplanır.
Belirtileri;Mastitiste olduğu gibidir.Ancak göğüs üzerinde lokalize kızarıklık ve şişmiş sahalar
görülür.
Tedavisinde ;antibiyotik yada insizyonla drenaj uygulanır.
Apse oluştuğunda etkilenmiş göğüs bebeğe verilmez.
Diğer göğüs emzirilmez,anne göğüsünü elle boşaltır.
GÖĞÜS UCU HASSASİYETİ VE ÇATLAMASI
Göğüs uçlarının hassasiyeti ve çatlamasını önlemek için bakım doğum öncesi dönemde başlamalıdır.
Doğumdan 6 hafta önce başlaması gereken bakım şöyle olmalıdır:
Göğüs uçlarına masaj yapılması ve yumuşatıcı bir pomat sürülmesidir.
Bakımın amacı:
Göğüs uçlarının bebeğin kolay emebileceği bir şekle girmesini sağlamak,
Göğüslerde kanlanmanın artması ve göğüs başı
epitelinin setleşerek emmenin travmasından daha az
etkilenmesini sağlamaktır.
SÜT KANALLARININ TIKANMASI
Göğüsün bir kısmında gergin,hassas küçük ve kırmızı sahaların görülmesi,bu bölümde ki süt kanallarının tıkandığını düşündürmelidir.
Tedavisi:
Göğüsler boş tutulmaya çalışılmalıdır.Bunun
için,bebek sık sık emmeye verilir.Etkilenmiş göğüs öncelikle verilmelidir.Çünkü, bebek açken göğsü boşaltabilir.
Her beslemeden sonra göğüs elle sağılarak iyiçe
boşaltılamaya çalışılmalıdır.Bandaj uygulaması
sakıncalıdır.Çünkü:Kanal sistemine baskı yapar.
Örnek Soru:
