Kolay eriyebilen kayaların (kalker, jips,kayatuzu) kimyasal yolla erimesi ve tekrar çökelmesi ile oluşan yer şekilleridir. En fazla Akdeniz Bölgesi'nde görülür. Sebebi kalkerli arazinin geniş yer tutmasıdır.
Jips (Alçıtaşı)
Kalker (Kireçtaşı)
LAPYA
Kalkerli arazilerde yağmur ve kar sularının kimyasal aşındırması ile oluşan oluk şeklindeki yarıntılardır. Derinlikleri bir kaç cm ile bir kaç metre arasında değişir.
Karstik şekillerin en küçüğüdür.En fazla Batı Toroslar’da görülür.
DOLİN
Kalkerli arazilerde erime ve çökme sonucu oluşan tava şeklindeki çukurluklardır.
UVALA
Dolinlerin birleşmesi ile oluşan daha büyük çukurluklardır.
POLYE (GÖLOVA)
Uvaladan daha büyük karstik erime ve tektonik çöküntü alanlarıdır.
Ör: Elmalı, Korkuteli, Tefenni, Kestel, Gölhisar, Acıpayam, Muğla Ovaları.
OBRUK
Kalkerli arazilerdeki mağara tavanlarının çökmesiyle oluşan derin doğal kuyulardır.
Ör: Cennet-Cehennem Obrukları (İçel), Kızılören Obruğu (Konya) .
Cennet Obruğu-İçel Kızılören Obruğu-Konya
DÜDEN (Su Batan-Su Çıkan)
Yerüstü sularının yeraltına daldığı veya yer altı sularının yüzeye çıktığı doğal kuyulardır. Ör: Düden Suyu’nda olduğu gibi.
Düden Şelalesi-Antalya
MAĞARA
Kalkerli arazilerde yer altı sularının kimyasal aşındırması ile oluşan yeraltındaki boşluklardır.
Ör: İnsuyu (Burdur), Karain-Damlataş(Antalya), Narlıkuyu, Cennet- Cehennem ve Astım Mağaraları (İçel).
İnsuyu-Burdur Narlıkuyu-İçel
Daha çok karstik arazilerde oluşan derin ve dik yamaçlı vadilerdir.
Boğaz vadilere benzerler. Ör: Göksu vadisi ve Köprülü kanyonu.
Dünyanın en büyük kanyonu A.B.D’de Colorado ( Büyük Kanyon) kanyonudur.
Köprülü Kanyonu-Antalya Colorado Kanyonu-A..B.D
ÇIKMAZ VADİ (KÖR VADİ)
Bu vadilerde akarsu bir mağara veya düdene dalarak kaybolur. Yani vadi bir düden veya mağara ile son bulur.
TRAVERTEN
Yer altı suları içinde erimiş halde bulunan kalkerin suların yüzeye çıktığı yerde çökelmesi ile oluşan yer şekilleridir. Çökelme
olabilmesi için su içindeki CO2 uçması gerekir.
Ör: Pamukkale(Denizli)
Bolu TRAVERTEN
DAMLATAŞ (Sarkıt-Dikit-Sütun)
Kalkerli arazilerdeki mağara tavanından damlayan yer altı
suları içindeki erimiş haldeki kalkerin çökelmesi ile oluşur. Çökelme tavanda olursa Sarkıt, tabanda olursa Dikit , birleşirlerse Sütun oluşur.
Ör: Damlataş mağarasında olduğu gibi.
