Büyüme ve Sürdürülebilir Kalkınma

Büyüme ve Sürdürülebilir

Kalkınma

Gelir ve Büyüme

 “Gelir düzeyi” statik (herhangi bir zaman kesiti için tanımlanan),

“büyüme” ise dinamik (zaman içindeki değişime atıfta bulunan) bir kavramdır.

 Şu ana kadar ele aldığımız makro-iktisat konuları içinde, büyüme konusuna neredeyse hiç değinmedik.

Gelir ve Büyüme

 Neden bazı ülkeler zengin, diğerleri fakirdir?

 Neden aynı ülke içinde bazı bölgeler, diğerlerine göre daha zengindir?

 Neden bazı azgelişmiş ülkeler, zaman içinde gelişmiş ülke durumuna yükselebilirken, diğerleri bu gelişimi yakalayamamıştır?

 Neden bazı ülkelerin yıllık GSYİH’si hızlı büyürken diğerlerininki yavaş büyür?

1950

1955

1960

1965

1970

1975

1980

1985

1990

1995

2000

2005

2010

0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000

Kişi Başı Gelir (1990 Geary-Khamis $)

Çin

Hindistan G.Kore

Türkiye

F. Kemal Kızılca

1950

1956

1962

1968

1974

1980

1986

1992

1998

2004

2010

0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000 35,000

Batı Avrupa Latin Amerika Türkiye

ABD

F. Kemal Kızılca

Kapsayıcı Kurumlar (inclusive institutions)



«Bireylerin yetenek ve becerilerini en iyi şekilde kullanmaları ve istedikleri tercihleri yapabilmeleri için büyük halk kitlelerinin ekonomik etkinliğe

katılmasına olanak sağlayıp teşvik sağlayan

kurumlardır»

Kapsayıcı Kurumlar (inclusive institutions)

 Piyasa ekonomisi

 Özgürlük (sözleşme özgürlüğü, girişim özgürlüğü, ifade özgürlüğü, çoğulculuk…)

 Özel mülkiyetin korunması

 Sözleşmelerin bağlayıcılığı

 Yolsuzluğun ve hırsızlığın önlenmesi

Dışlayıcı Kurumlar (extractive institutions)

 İktisadi ve siyasi gücü elinde bulunduran elitler, üretilen refahı sömüren kurumsal yapılar

geliştirebilirler.

 Dışlayıcı kurumlarla büyümek mümkün mü?

 Elitlerin kontrolüne kaynaklar nadiren verimli alanlarda kullanılabilir (Sovyet örneği).

 Elitler, koltuklarını tehdit altında görmüyorlarsa, bazı kapsayıcı kurumların gelişmesine izin verebilirler (Güney Kore – General Park)

 Dışlayıcı kurumlara dayalı büyüme, sürdürülemez.

Milli Gelir İstatistikleri (Birinci haftaya dönüş)

Gelişmişliği anlamada, milli gelir rakamları yetersiz kalabilmektedir.

 Döviz kurları sorunu

 Piyasa-dışı ekonomik faaliyet derecesindeki farklılıklar

 Eşitsizlik derecesindeki farklar

 Dışsallıklar

İnsani Gelişme İndeksi (HDI)

 Birleşmiş Milletler tarafından 1990’dan beri

hesaplanan ve ülkelerin gelişmişliğini ölçen bir indeks. 0 ve 1 arasında değer alır.

Dört asli bileşeni vardır:

 Hayat beklentisi

 Yetişkin okur-yazarlık oranı

 Ortalama eğitim süresi

 Kişi başı GSYİH

 Çok yüksek, yüksek, orta ve düşük olmak üzere dört kategori