SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI. AYLIĞA HAK KAZANMA KOŞULLARI 2019/Nisan

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

AYLIĞA HAK KAZANMA KOŞULLARI

2019/Nisan

21 Haziran 2019 2

Kısa Vadeli Sigorta Kolları

Uzun Vadeli Sigorta Kolları

SOSYAL SİGORTALAR

21 Haziran 2019 3

5510 SAYILI KANUN

HASTALIK SİGORTASI

Geçici İş Göremezlik Ödeneği

ANALIK SİGORTASI

Geçici İş Göremezlik Ödeneği

Emzirme Ödeneği

İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI SİGORTASI

Geçici İş Göremezlik Ödeneği

Sürekli İş Göremezlik Geliri

Ölüm Geliri

Evlenme Ödeneği

Cenaze ödeneği

KISA VADELİ SİGORTA KOLLARI

21 Haziran 2019 4

5510 SAYILI KANUN

MALULLÜK SİGORTASI

Malullük Aylığı

YAŞLILIK SİGORTASI

Yaşlılık Aylığı

Yaşlılık Toptan Ödemesi

ÖLÜM SİGORTASI

Ölüm Aylığı

Ölüm Toptan Ödemesi

Evlenme Ödeneği

Cenaze ödeneği

UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARI

21 Haziran 2019 5

Aylığa Hak Kazanma Yönünden

Sigortalılık Süresi Yaş

Prim Ödeme Gün Sayısı UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARI

TEMEL KAVRAMLAR

21 Haziran 2019 6

Aylık Hesaplanması Yönünden

Ortalama Aylık Kazanç Aylık Bağlama Oranı

UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARI

TEMEL KAVRAMLAR

21 Haziran 2019 7

ORTALAMA AYLIK KAZANÇ

Bağlanacak olan emekli aylığının miktarı iki parametreye bağlıdır.

Bunlardan birincisi emeklilik tarihi itibarıyla güncellenmiş ortalama aylık kazanç, diğeri de aylık bağlama oranıdır.

Ortalama Aylık Kazanç

Çalışma hayatı boyunca bildirilen prime esas kazançların her yılın enflasyon ve büyüme oranının % 30'undan oluşan güncelleme katsayısı ile emeklilik tarihine kadar güncellenmesinden sonra

toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi ve çıkan rakamın 30 ile çarpılması suretiyle bulunmaktadır.

21 Haziran 2019 8

AYLIK BAĞLAMA ORANI

Aylık Bağlama Oranı

01/05/2008 tarihinden önce sigortalı olanlar için ilk 3600 günün her 360 günü için % 3,5 sonraki her 360 gün için(5400 güne kadar) %2, sonrası için her 360 güne %1,5 olarak dikkate alınmak suretiyle hesaplanmaktadır.

01.05.2018 tarihinden sonra ise aylık bağlama oranı %2’dir.

“Aylık= Ortalama Aylık Kazanç X Aylık Bağlama Oranı”

formülüyle hesaplanmaktadır.

21 Haziran 2019 9

UZUN VADE SİGORTA KOLLARINDA AYLIĞA HAK KAZANMA YÖNÜNDEN

TEMEL KAVRAMLAR

21 Haziran 2019 10

SİGORTALILIK SÜRESİ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Emeklilik Daire Başkanlığı

Sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına bağlı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarih ile

tahsis yapılması için

yazılı istekte bulunduğu tarih arasında geçen süredir.

21 Haziran 2019 11

SİGORTALILIK SÜRESİ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Emeklilik Daire Başkanlığı

* Bu sürenin tamamen

çalışılarak ya da prim

ödenerek geçirilmiş

olması şart değil

21 Haziran 2019 12

SİGORTALILIK SÜRESİ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Emeklilik Daire Başkanlığı

Sigortalının, mülga 506, 1479, 2925, 2926, 5434

sayılı kanunlar ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci

maddesi kapsamındaki

sandıklara tabi olarak ilk

defa kapsama girdiği tarih

sigortalılık başlangıç tarihi

olarak kabul edilecektir.

21 Haziran 2019 13

SİGORTALILIK SÜRESİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

2- Kurumca devir alınan 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklar

3- 18 yaşın altında geçen hizmetler

4- Birden fazla sigortalılık haline tabi olma 5- Borçlanmalar

1- İşe giriş tarihi ile primlerin ödenmeye başladığı tarihin farklı olması

13

21 Haziran 2019

4/1-(a) sigortalıları için söz konusu olup, işe giriş tarihi ile primlerin ödenmeye başladığı tarih farklı ise, ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına tabi prim ödenmeye başlanan tarih sigortalılık süresinin başlangıcı olarak alınacaktır.

Örnek :

Sigortalı işe giriş bildirgesinde ilk defa işe başlangıç tarihi 01/01/1972 olan ancak prim ödemesine 01/01/1973 tarihinde başlamış sigortalının sigortalılık süresinin başlangıç tarihi 01/01/1973’tür.

14

SİGORTALILIK SÜRESİ

1- İşe giriş tarihi ile primlerin ödenmeye başladığı

tarihin farklı olması

21 Haziran 2019

Kurumca devralınan sandıklara tabi olarak ilk defa prim veya kesenek ödenmeye başlanılan tarih sigortalılık süresinin başladığı tarih olarak dikkate alınacaktır.

Örnek:

Devralınan Türk Ticaret Bankası Emekli Sandığı sigortalılık başlangıç tarihi 01/03/1985 olan ve 10/12/1993 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başlayan sigortalının sigortalılık başlangıç tarihi, sandığa tabi olduğu 01/03/1985 tarihi olarak dikkate alınır.

15

SİGORTALILIK SÜRESİ

2- Kurumca devir alınan 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci

maddesi kapsamındaki sandıklar

21 Haziran 2019

-01/04/1981 sigortalılık süresinin başlangıç tarihi -01/04/1981 18 yaşın doldurulduğu tarih

Kanuna göre 18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık sürelerinin 18 yaşını doldurdukları tarihte başladığı kabul edilecektir.

Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olan 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalıları için yalnızca yaşlılık aylığı bağlanmasında geçerli olan 18 yaş uygulaması, malullük ve ölüm aylıklarında uygulanmayacaktır.

6 Mart 2012

16

SİGORTALILIK SÜRESİ

3- 18 yaşın altında geçen hizmetler (4/1-a)

21 Haziran 2019

5510 sayılı Kanuna göre 18 yaşın altında geçen hizmetler:

18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi olanların sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edilmektedir.

«Kanunun yürürlük tarihinden sonra sigortalı olanların ölümleri veya malullük durumlarında da 18 yaş uygulaması yapılır. »

18 yaş öncesinde ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, prim ödeme gün sayılarının hesabına dahil edilir.

17

SİGORTALILIK SÜRESİ

21 Haziran 2019 18

SİGORTALILIK SÜRESİ

18 yaşın altında geçen hizmetler(4/1-b ve 4/1-c)

4/1-b ve 4/1-c sigortalılardan, bir meslek veya sanat okulunu bitirerek, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre mahkemece ergin kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle ilgili görevlerde çalışanlar için 18 yaşın bitirilmiş olması şartı aranmayacaktır.

Bu kapsamda 18 yaşın altında kazai rüşt kararı tarihinden itibaren başlayan sigortalılık başlangıç tarihleri, aynı zamanda sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak esas alınmaktadır.

21 Haziran 2019

Sigortalıların, birden fazla sigortalılık haline tabi

hizmetlerinin bulunması halinde, sigortalılık

başlangıç tarihi en eski olanı, sigortalılık

süresinin başlangıcı olarak dikkate alınır.

19

SİGORTALILIK SÜRESİ

Örnek:

Hizmet Süreleri:

03/11/2009-31/12/2012 :5510sayılı Kanun 4/1(a) 01/02/2004-25/4/2008 :506 sayılı Kanun

03/05/1994-14/1/2004 : 5434 sayılı Kanun 21/06/1993-02/04/1994 : 1479 sayılı Kanun 01/03/1985-15/06/1993 : 506 sayılı Kanun

Sigortalılık süresi başlangıcı 01/03/1985 olarak alınır.

4- Birden fazla sigortalılık haline tabi olma

21 Haziran 2019 20

SİGORTALILIK SÜRESİ

5- Borçlanmalar (5510 SK Madde 41)

 Sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla sigortalı olmadığı süreler (çocuğun yaşaması şartıyla)

 Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay okulunda geçen süreler,

 Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,

 Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,

 Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,

 Grev ve lokavtta geçen süreler,

 Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,

 Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri(4/1-a kapsamında hizmet olarak değerlendirilir)

21 Haziran 2019

-İlk defa stajyer olarak tescili yapılan ve haklarında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi alınan sigortalıların,

• Doğum yaptığı sürelerin,

• Sigortalı olmaksızın doktora veya tıpta uzmanlık öğreniminde geçen sürelerin,

• Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj sürelerinin,

21

SİGORTALILIK SÜRESİ

Borçlanmalar

• Sigortalılık başlangıç tarihinden önceki süreler için

borçlanma yapılması halinde, sigortalılığın başlangıç

tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür.

21 Haziran 2019 22

SİGORTALILIK SÜRESİ

Borçlanmalar

• Yazılı talepte bulunmak ve prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın % 32'si, (kısmi süreli çalışmada GSS primlerinin ödenmesi halinde, borçlanma tutarı % 20 oranı üzerinden hesaplanır.)

• Tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödeme (Bir ay

içinde ödenmeyen borçlanmalar için yeni başvuru şartı

aranır.)

21 Haziran 2019

-İlk defa stajyer olarak tescili yapılan ve haklarında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi alınan sigortalıların,

• Doğum yaptığı sürelerin,

• Sigortalı olmaksızın doktora veya tıpta uzmanlık öğreniminde geçen sürelerin,

• Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj sürelerinin,

23

SİGORTALILIK SÜRESİ

Borçlanmalar

• Prim en son hangi kuruma ödendiyse borçlanma ona sayılır. Borçlanma için dilekçe verildiği anda hangi kuruma/statüye prim ödeniyorsa ödenen primler o kurum/statüye ödenmiş sayılır.

• (i) bendine göre borçlanmalar ise 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre,

sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

21 Haziran 2019 24

PRİM ÖDEME GÜN SAYISI

PRİM ÖDEME GÜN SAYISI, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak geçen sürelere ait gün sayısını ifade eder.

Tam çalışılan aylardaki prim ödeme gün sayısı, ayın 28,

29, 31 gün olmasına bakılmaksızın 30 gün alınmaktadır.

21 Haziran 2019 25

1-Zorunlu sigorta gün sayısı

2-İsteğe bağlı sigorta gün sayısı 3-Borçlanma gün sayısı

4-İhya edilen hizmetlere ait gün sayısı 5-Birleştirilen hizmetlere ait gün sayısı

6-Banka sandıklarına tabi geçen hizmetlere ait gün sayısı 7-Fiili hizmet süresi zammı

8-Ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalıların çalışmalarının ¼’ ü

PRİM ÖDEME GÜN SAYISI

21 Haziran 2019 26

PRİM ÖDEME GÜN SAYISI

Fiili hizmet süresi zammı

Fiili hizmet süresi zammı, sigortalıların 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen işyeri ve/veya işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için 60, 90 yada 180 gün prim ödeme gün sayısı eklenir.

Prim ödeme gün sayılarına ilavede o işyerinde belli bir süre çalışma şartı yoktur.

 TSK, Emniyet, MİT çalışanları için en fazla 8 yıl,

 Diğer işyerleri için en fazla 5 yıl,

 Yer altı işyerlerinde çalışanlar için ise sınırlama olmadan prim ödeme gün sayısına ilave yapılır.

21 Haziran 2019 27

PRİM ÖDEME GÜN SAYISI

Fiili hizmet süresi zammı

1) Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlar 60 gün

2) Cam fabrika ve atölyelerinde çalışanlar 60 gün

3) Cıva üretimi işlerinde çalışanlar 90 gün

4) Çimento fabrikalarında çalışanlar 60 gün

5) Kok fabrikası/termik santralde çalışanlar 60 gün

6) Alüminyum fabrikalarında çalışanlar 60 gün

7) Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar 90 gün

8) Döküm fabrikalarında çalışanlar 60 gün

9) Asit üretimi yapan yerlerde çalışanlar 90 gün

10) Madenlerin yer altında çalışanlar 180 gün

21 Haziran 2019 28

PRİM ÖDEME GÜN SAYISI

Fiili hizmet süresi zammı

11) Radyasyonda çalışanlar 90 gün

12) Su altında çalışanlar 60 gün

13) TSK mensupları 90 gün

14) Emniyet ve MİT mensupları 90 gün

15) İtfaiye/yangın söndürmede çalışanlar 60 gün

16) Basın Kartı Yön.'ne göre çalışan gazeteciler 90 gün

17) TRT'de Basın Kartı Yön.'ne göre çalışanlar 90 gün

18) TBMM üyeleri ile dışarıdan atanan bakanlar 90 gün

19) Ceza İnfaz Kurumlarında çalışanlar 90 gün

20) İnsan sağlığına ilişkin işlerde çalışanlar 60 Gün

21 Haziran 2019 29

Ağır Engelli Çocuğu Bulunan Kadın Sigortalı

Yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir.

Yine eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden indirilir.

PRİM ÖDEME GÜN SAYISI

21 Haziran 2019 30

YAŞ

YAŞ

5510 sayılı Kanunda yaş hesabına ilişkin hükümler 57 nci maddede düzenlenmiştir.

30

21 Haziran 2019 31

YAŞ Md 57

İş kazası, meslek hastalığı sigortalarında

- İş kazasının olduğu tarihte

- Meslek hastalığının tespit edildiği tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri

Malullük, Yaşlılık, Ölüm sigortalarında

İlk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olunan tarihte, nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri

31

21 Haziran 2019 32

YAŞ Md 57

Sigortalıların, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının tespit edildiği veya ilk defa uzun

vadeli sigorta kollarına tabi olduğu tarihten sonraki yaş düzeltmeleri dikkate alınmaz

Örnek 1:

Tahsis Talep tarihi : 19/03/2009 =>49/14/2008 Doğum tarihi : 25/06/1951 -25/06/1951

Yaş = = = > 24. 8. 57 (57yıl 8ay 24gün)

Örnek 2:

31/07/1973 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi olarak işe başlayan sigortalı, 06/12/1999 tarihinde kesinleşen mahkeme kararı ile nüfus kütüğünde kayıtlı olan 27/03/1945 doğum tarihini 27/03/1944 olarak düzelttirmiştir.

Tahsis işlemlerinde ilk defa çalışmaya başladığı tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı doğum tarihi olan 27/03/1945 tarihi esas alınır.

32

21 Haziran 2019 33

YAŞ

Nüfus kayıtlarında doğum ay

ve günleri yazılı olmayanlar 1

Temmuz’da, doğum ayı yazılı

olup da günü yazılı olmayanlar

o ayın birinde doğmuş sayılır.

21 Haziran 2019 34

YAŞ

Ayın 28/29/30/31 çektiğine bakılmaksızın ayın sonu itibariyle talepte bulunan sigortalılar o ay içinde müracaat etmiş kabul edilerek aylıklar talebi takip eden ay başından başlatılacaktır.

29 şubat doğumlu olan sigortalılarda şubat ayının 28 çektiği yıllarda 28 şubatta müracaat edilmesi halinde aylığa hak kazanma koşullarının

gerçekleşmiş olması halinde 1 mart tarihinden itibaren aylıklar başlatılacaktır

21 Haziran 2019

EMEKLİLİK YAŞ HADLERİNDEN İNDİRİLEN SÜRELER

35

YAŞ

506 sayılı Kanunun mülga ek 5 inci maddesi kapsamındaki itibari hizmet süreleri

Fiili Hizmet Süresi Zammı Kapsamındaki Hizmetler

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar

21 Haziran 2019

506 sayılı Kanunun mülga ek 5 inci maddesi kapsamındaki itibari hizmet süreleri

İtibari hizmet süreleri 5 yıldan çok olmamak üzere yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen yaş hadlerinden indirilmektedir.

506 Sk/Ek 5 kapsamındaki çalışma sürelerinin itibari hizmet süresi olarak değerlendirilmesinde, prim gün koşulu aranmamaktadır.

36

YAŞ

21 Haziran 2019

Fiil Hizmet Süresi Zammı Kapsamındaki Hizmetler

5510 SK/40 ıncı maddesinde belirtilen fiili hizmet süresi zammının yarısı (TBMM üyeleri için tamamı) 3 yılı geçmemek üzere emeklilik yaş hadlerinden indirilecektir.

2008 yılı Ekim ayı başından sonra fiili hizmet süresi kapsamında geçen süreler 5 yılı geçmemek üzere toplam prim ödeme gün sayına ilave edileceğinden yaştan yapılacak indirim süresi 2,5 yılı geçemeyecektir.

37

YAŞ

21 Haziran 2019 38

YAŞ

• “Yer altı işlerinde” çalışan sigortalıların en az 1800 gün,

• Diğer bentlerde (TBMM hariç) yer alan sigortalıların ise en az 3600 gün

Kanunda belirtilen işyeri ve işlerde çalışmış olmaları şarttır.

Yaş haddi indirimindeki süre sınırı yer altı işlerinde çalışanlar

için uygulanmaz. Yer altı işlerinde çalışanlarda fiili hizmet

süresi zammının tamamı yaş hadlerinden indirilir

21 Haziran 2019

FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMI md.40

39

İtfaiye Yangın Söndürme Alüminyum Fabrikaları…

Basın Kartı Sahipleri

Demir ve Çelik Fabrikaları…

Yeraltı işleri

180 -

TSK – Emniyet - MİT

-

İlave Gün

PÖGS

Sınırı Yaş

Sınırı

60 90

5 5

90 8

2,5 2,5

3

3600 3600

1800 3600

Yaştan İndirim Prim Şartı

TBMM

90 5 3 -

1

Yaştan İndirim Oranı

1/2 1/2 1/2

1

21 Haziran 2019

Ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar

Yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının 1/4 ‘ü emeklilik yaş hadlerinden indirilir.

40

YAŞ

Örnek :

Tahsis talep tarihi : 20/05/2011

Doğum tarihi : 08/01/1966

Aylığa Hak Kazanma Yaşı : 46 yaş Kapsamda Olan Hizmet : 1000 gün

Yaştan İndirim İçin süresi: 1000/4 = 250 gün => 8 ay 10 gün

Emeklilik için gerekli yaş Tahsis talep tarihi : 20/05/2011 46 yaş => 30 11 45

Doğum tarihi - 08/01/1966 - 10 8 .

Yaş 12gün 4ay 45yaş 3ay 45yaş Sigortalı yaş koşulunu yerine getirdiğinden, aylığa hak kazanmaktadır.