GÜMRÜK İNCELEME SÜRECİ
SÜREÇ YÖNETİMİ
Savunma
Görüşmeler Dokümanların
Gözden Geçirilmesi
Yasal Araştırmalar
Strateji
Kontroller
Hesaplamalar
Mevcut Risk
Geçmişe Dönük
Geleceğe Dönük
Emsal Kararlar
Pozisyon Belgesi
Gümrük İnceleme Süreci
Gümrük incelemelerinde gelişmeler
•
Gümrük İdaresi, Avrupa Birliği uyum sürecine uygun olarak;
- Denetim elemanı sayılarını arttırmış,
- Denetim elemanlarına çeşitli eğitimler vermiş,
- Teknolojik gelişmelere uyum sağlamış.
•
Yeni bir yapılanma oluşturarak, gümrük incelemelerini sıklaştırmıştır.
Gümrük İnceleme Süreci
Neden İncelemeye Seçilebilirsiniz?
-Genel konu taraması
- Sektör incelemeleri
- İhbar/diğer kurumlar
SONRADAN KONTROL
Gümrük İnceleme Süreci
Sonradan Kontrol /Tanımı
Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü;
➢ Riskli işlemlerin,
➢ Gümrüğe yapılan beyanların ve gümrük işlemlerinin doğruluğunun,
➢ İşlemlerin usulüne uygun yapılıp yapılmadığının denetimidir.
➢ Denetimler, Gümrük Müsteşarlığı merkez denetim elemanları tarafından gerçekleştirilmektedir.
Sonradan kontrole ilişkin
usul ve esaslar 2008 yılında yönetmelik ile düzenlenmiştir.
Gümrük İnceleme Süreci
Yıllar İtibariyle Sonradan Kontrole Alınan Şirket Sayıları
Yılı
Sonradan Kontrol Programı Kapsamı Firma Sayısı
Plan Dışı Sonradan
Kontrole Alınan Firma Sayısı
Toplam
2009 370 27 397
2010 277 27 304
2011 350 15 365
2012 400 53 453
2013 350 29 379
2014 325 31 356
2015 311 517 828
2016 300* 59* 359*
*01.03.2016 tarihine kadar
Gümrük İnceleme Süreci
Sonradan Kontrol/İncelenen Bilgi ve Belgeler Seçilen beyannameler,
ilgili dökümanlar
Soru Formu
Firma muhasebe kayıtları
Diğer belgeler
(Satınalma sözleşmeleri, royalty sözleşmeleri,
yazışmalar, mailler)
Denetlenecek şirkete en az 15
gün önce bildirim yapılması
gerekir.
Gümrük İnceleme Süreci
Sonradan Kontrol/Raporlama ve Süreç
• Denetim sonunda şirkete değerlendirme raporu düzenlenmesi,
• Değerlendirme raporuna yükümlünün cevap verme hakkı.
• Müsteşarlığa Sonradan Kontrol Raporunun sunulması,
• Rapor Okuma Komisyonu’nun değerlendirmeleri,
• Ek tahakkukların düzenlenmesi için Gümrük Müdürlüğü’nün görevlendirilmesi.
Gümrük Vergilerinin Toplam İçindeki Payı
GELİR VERGİSİ 24%
KURUMLAR VERGİSİ 10%
MÜLKİYET ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER
3%
DAHİLDE ALINAN KATMA DEĞER VERGİSİ
20%
ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ 21%
BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ
VERGİSİ 2%
ŞANS OYUNLARI VERGİSİ
0%
ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ
1%
DAMGA VERGİSİ 3%
GÜMRÜK İDARESİ
16%
SIKLIKLA ELEŞTİRİLEN KONULAR
Sıklıkla Eleştirilen Konular
Royalti-Lisans Ücretleri/1
• Gümrük Kanunu 27/1-c maddesi gereğince royalty ve lisans bedellerinin gümrük kıymetine ilave edilmesi gerekmektedir.
• Royalty ve lisans bedellerinin kıymete ilave edilebilmesi için 2 şart vardır:
1. Satış koşulu olmalı
2. İthal edilen eşya ile ilgili olmalı
• 2 Seri No’lu Gümrük Genel Tebliği
Örnek: ithal edilen hammadde/yarı mamulden üretilen nihai ürünün marka kullanımı için ödenen bir lisans ücreti, ithal eşyasının kıymetine ilave edilecek midir?
Emsal Danıştay Kararları
Emsal Danıştay Kararları/Royalti
Danıştay 7. Dairesi/2000 tarihli kararı
«…Olayda, satış koşuluna değil, lisans ürünlerinin satışı için marka kullanma hakkına ilişkin olduğu;
imalat sırasında gerekli ana malzemenin sadece ….
firmasından değil diğer firmalardan da alınabileceği ve beyanname muhteviyatı ithal eşyasının ham maddesi olması nedeniyle olayla ilgilendirilmesinin mümkün olmadığı dikkate alındığında royalti ücretinin eşyanın kıymetine ilave edilerek yapılan ek tahakkukta isabet görülmediği gerekçesiyle iptali gerekir…»
SATIŞ KOŞULU
Danıştay 7. Dairesi/2000 tarihli kararı
«…Olayda; kısmen ithal eşyası, kısmen de bu eşyayla ilgisi olmayan diğer faktörler esas alınarak belirlendiği anlaşılmış olduğundan; ithale konu parfümün kıymetine isabet eden kısmının bu eşyanın gerçekte ödenen veya ödenecek fiyatına ilave edilmesine olanak bulunmamaktadır…»
EŞYA İLE İLGİLİ OLMA KOŞULU
Sıklıkla Eleştirilen Konular
Royalti Lisans ücretleri/2
1. Royalty-lisans bedellerini 2 no.lu KDV beyannamesi ile beyan edip KDV’sini vergi dairesine yatırmak gümrüğe beyan zorunluluğunu kaldırır mı?
2. Sorumlu sıfatıyla ödenen KDV, gümrüğe ödenen KDV’den mahsup edilebilir mi?
(2011/48 sayılı Genelge)
3. KKDF
Sıklıkla Eleştirilen Konular
Satın Alma Komisyonları
• Gümrük Kanunu 28/e maddesi uyarınca «satın alma komisyonlarının» gümrük kıymetine ilave edilmesine gerek yoktur.
• Satın alma komisyonu adı altında yapılan ödemelerin «satın alma komisyonu»olmadığı iddia edilmektedir:
• Grup firması eleştirisi
• Satışa bağlı ödenme,
• Mülkiyet tartışması,
• Riskler
• Mutad komisyonuculuk
Uluslararası ve Yerel Kararlar
Emsal Danıştay Kararları/Satın Alma Komisyonları
Avrupa Adalet Divanı Kararı
«…Bir satın alma komisyoncusu kendi adına devreye girerek ve gerçekte ithalatçı hesabına hareket ederek onu temsil ettiğinde, eşyanın satışıyla ilgili olarak bir tarafta imalatçı veya tedarikçi ve diğer tarafta ithalatçı arasında varılan uzlaşma, gümrük kıymeti hükümlerine göre kıymetin belirlenmesinde esas alınacak uzlaşmadır. Bu nedenle, ithalatçı tarafından gümrük beyannamesinde komisyoncu
‘satıcı’ olarak nitelendirilse ve komisyoncunun faturalandırdığı eşyaların fiyatı beyan edilse bile, ihracatçı ile ithalatçı arasında uzlaşılan satış bedeli doğrudan eşya kıymetini oluşturup, satın alma komisyonu kıymete dahil edilmez…»
Vergi Mahkemesi’nin 2016 tarihli kararı/Danıştay kararı bekleniyor
«…taraflar arasında imzalanan acentelik sözleşmesinde acenteye davacı adına sözleşme yetkisi verilmiş olması ile aynı benzer faaliyet alanlarında olmalarının şirketlerin bağımsızlığına engel teşkil etmeyeceği açık olduğundan,
….
yapılan ödemelerin ilişkili grup şirketlerinden birine yapılması ile yapılan ödemelerin ithal eşyasının satış koşuluna bağlı olarak satışı gerçekleşecek ithal eşyasının satış bedelinin belli bir yüzdesi şeklinde hesaplanması ile acenteye davacı adına sözleşme yapma yetkisinin verilmiş olması gerçek durumu değiştirmeyeceğinden, yapılan tahakkukta isabet bulunmamaktadır.»
Sıklıkla Eleştirilen Konular
Damga Vergisi
• Gümrüğe ibraz edilen, sipariş fişi,taahhütname gibi kağıtlar karşılıklı imza edilmiş ise, Damga Vergisi Kanunu çerçevesinde sözleşme addedilir ve damga vergisine tabidir.
• Gümrüğe ibraz edilen sözleşmeler (örneğin istisnai kıymet beyanı çerçevesinde) belli para ihtiva etmesi halinde damga vergisine tabidir (%0.825).
• Proforma fatura üzerinden hesaplanan damga vergisi sorunsalı
➢ İmza edilmiş mi?
➢ Belli bir parayı ihtiva ediyor mu?
➢ Teklifname niteliğinde midir?
Emsal Danıştay Kararı
Emsal Danıştay Kararları/Proforma Fatura
Danıştay 9. Dairesi 2007 tarihli kararında;
«…noter harçları ile ilgili bir ihtilafta, “proforma faturanın, bir taahhüt olmadığı, esasen bir teklifname olduğu” yönünde karar vermiştir .»
Her bir kağıdın damga vergisine tabi olup olmayacağı, o kağıt özelinde değerlendirilmelidir!
Sıklıkla Eleştirilen Konular
Dahilde İşleme Rejimi/İkincil İşlem Görmüş Ürün
• 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği:
Fire: İşleme faaliyetleri sırasında özellikle kuruma, buharlaşma, sızma veya gaz kaçağı şeklinde yitirilen ve imha olan kısım ile ekonomik değeri olmayan atıklar.
İkincil işlem görmüş ürün: İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl işlem görmüş ürün dışındaki ürün.
• İkinci işlem görmüş ürünün DİİB kapsamında ihracı ya da serbest dolaşıma sokulması gerekir.
• DİİB’nde ikincil işlem görmüş ürün beyanı var mı? Firmanın hurda satışı var mı?
Sıklıkla Eleştirilen Konular
Dahilde İşleme Rejimi/Rejim İhlalleri
Dâhilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi ile geçici ithalat rejimine ilişkin hükümlerin ihlali halinde uygulanacak cezalar (GK m.238)
• Hangi durumlar rejim ihlali sayılmaktadır?
- DİİB kapsamında belirlenen süre içinde ihracatı tamamlamamak, - DİİB kapsamında ithal edilen eşyayı yurtiçinde satmak,
- Eşdeğer eşya hükümlerini ihlal etmek,
- Süresi içinde kapatma başvurusu yapmamak.
Emsal Danıştay Kararı
Emsal Danıştay Kararı/Rejim İhlali
Danıştay 7. Dairesi 2008 tarihli kararında;
«…dahilde işleme rejimi kapsamında ithal edilen eşyaya ilişkin olup, ithalat esnasında tahakkuk ettirilerek teminata bağlanan vergiler, ancak, anılan rejimin şartlarının ihlali halinde tahsili kabil hale geleceği, bir başka deyişle, rejim hükümleri ihlal edilmediği sürece, vergi kaybından söz edilemeyeceği açık olup, kesilen para cezasında bu yönüyle, 4458 s. Kanunun yukarıda açıklanan 234'üncü maddesine uyarlık bulunmadığından, para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali yolundaki mahkeme kararında isabetsizlik görülmemiştir…»
Sıklıkla Eleştirilen Konular
Antrepoda Farklı Çıkan Eşya
➢ Antrepoda Noksan Çıkan Eşyalar (GK m.236/1)
▪ Gümrük vergileri
▪ Gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir.,
➢ Antrepoda Fazla Çıkan Eşyalar (GK m.236/2)
▪ Tasfiye
▪ Vergi tutarı kadar para cezası
➢ Antrepoda Değişen Eşya (GK m.236/3)
▪ Belirgin şekilde farklı ise
▪ Eşyaya el koyma, tasfiye
▪ Gümrüklenmiş değerin iki katı para cezası
Emsal Danıştay Kararı
Emsal Danıştay Kararı/Antrepoda Noksan Çıkan Eşya
Danıştay 7. Dairesi 2014 tarihli kararı
«…eşyanın, antrepoda noksan çıkan eşya olması, noksan çıkan eşyanın bedelinin de, satış fişinde yer alan değil; 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 24'üncü maddesi uyarınca, eşyanın antrepoya ya da mağazaya girişinde antrepo beyannamesiyle beyan edilen değerinin olması karşısında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20'nci maddesinin 1'inci fıkrasına göre davaya ait her türlü incelemeyi yapma yetkisine haiz olan mahkemece, taraflardan, cezası uyuşmazlığa konu edilen satış fişlerinde yer alan eşyaya ilişkin antrepo beyannameleri de getirtilerek, limit üstü satışlara ilişkin tespitin mahkeme heyetince yapılması halinde, bu tespitlerin tutanağa bağlanması; aksi halde, bilirkişi incelemesi yaptırılması; ayrıca, tutanakta veya bilirkişi raporunda yer alan tespitler taraflara tebliğ edilerek, söz konusu hususların taraflarca değerlendirmesine olanak sağlanması suretiyle, yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde, uyuşmazlığın çözümlenmesi gerektiğinden, eksik inceleme sonucu verilen kararda yasal isabet görülmemiştir…»
İNCELEMENİN SONUÇLARI
İncelemenin Sonuçları
Gümrük İncelemesinin Sonuçları
• Vergi kaybı yaratması veya ithal izin/kontrol/şartlarına uyulmaması
GK 234-238 vergi kaybı cezaları
Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu
• Diğer durumlarda
GK m.241 kapsamındaki
usulsüzlük cezaları
Vergi Aslı Cezalar
• Eksik ödendiği ya da hiç ödenemediği iddia edilen vergi aslı kadar ek tahakkuk kararı.
İncelemenin Sonuçları
Gümrük İncelemesinin Sonuçları/Tebliğ Usulü
• Her bir beyanname için ayrı ek tahahakkuk ve ceza kararı
gönderilmesi
• Danıştay’ın yaklaşımı
• Dava fazlalığı
2013 Sonrası 2013 Öncesi
• Gümrük Kanunu’nun 232.
maddesinde değişiklik
• Cezalı ek tahakkukların toplu olarak gönderilmesi
• Toplu olarak itiraz/dava
• Vergi mahkemeleri kabul ediyor
• Danıştay yaklaşımı bilinmiyor
