• Sonuç bulunamadı

GÜMRÜK KIYMETİNİN TESPİTİ. Gümrük Kanunu Madde 23-31

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "GÜMRÜK KIYMETİNİN TESPİTİ. Gümrük Kanunu Madde 23-31"

Copied!
348
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

GÜMRÜK KIYMETİNİN TESPİTİ

Gümrük Kanunu Madde 23-31

(2)

1. İthal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli, Türkiye'ye ihraç amacıyla

yapılan satışta 27 ve 28 inci maddelere göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya

ödenecek fiyattır.

Eşyanın satış bedelinin gümrük kıymetine esas alınabilmesi aşağıdaki koşullara bağlıdır:

a) Eşyanın alıcısı tarafından elden çıkartılması veya kullanımı hiçbir kısıtlamaya tabi olmamalıdır.

Kısıtlamalar;

- Türkiye Cumhuriyeti mevzuatı ve bunların yetkili kıldığı merciler tarafından konulmuş olan,

- Eşyanın tekrar satılabileceği coğrafi bölgeyi sınırlayan, - Eşyanın kıymetini önemli bir ölçüde etkilemeyen,

(3)

b) Satış veya fiyat, kıymeti belirlenmekte olan eşya

bakımından, kıymeti tespit edilemez bir koşul veya edim konusu olmamalıdır.

c) Eşyanın alıcı tarafından tekrar satışı veya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılması ya da kullanımı sonucu doğan hasılanın bir bölümünün doğrudan veya dolaylı olarak

satıcıya intikal etmesi halinde, ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına 27 nci madde hükümlerine göre ilave yapılabilmelidir.

d) Alıcı ve satıcı arasında bir ilişki bulunmamalı; ilişkinin

varlığı durumunda ise, satış bedeli bu maddenin 2 nci fıkrası hükümlerine göre gümrük kıymeti olarak kabul edilebilir nitelikte olmalıdır.

(4)

2.

a) Yukarıdaki fıkra hükümlerini uygulayarak satış bedelinin belirlenmesinde, alıcı ile satıcı arasında bir ilişkinin varlığı, satış bedelinin reddedilmesi

için tek başına yeterli bir neden oluşturmaz. Böyle durumlarda, satışa ilişkin koşullar incelenerek, bu ilişkinin fiyatı etkilemediği belirlenirse, satış

bedeli kabul edilir. Gümrük idaresi, beyan sahibi veya diğer kaynaklardan elde ettiği bilgilere

dayanarak, söz konusu ilişkinin fiyatı etkilediği kanısına varırsa, bu hususları beyan sahibine

yazılı olarak bildirir. Süresi içinde verilmek şartıyla beyan sahibinin cevap hakkı saklıdır.

(5)

b) Birbirleri ile ilişkisi bulunan kişiler arasındaki bir

satışta, beyan sahibi satış bedelinin aynı veya yakın bir tarihte gerçekleşen aşağıda yer alan emsal

kıymetlerden birine çok yakın olduğunu ispatlarsa, bu satış bedeli kabul edilerek, eşyanın kıymeti l inci fıkra hükümlerine göre belirlenir.

- Türkiye'ye ihraç amacıyla satılan aynı veya benzer eşyanın birbiriyle hiçbir ilişkisi bulunmayan satıcılar ve alıcılar arasında satışındaki satış bedeli,

- Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının (c) bendi hükümlerine göre belirlenen gümrük kıymeti,

- Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının (d) bendi hükümlerine göre belirlenen gümrük kıymeti.

(6)

• Yukarıdaki emsal kıymetlerle yapılan

kıyaslama sırasında, ticari düzeye, miktara, 27 nci maddede sayılan unsurlara ve alıcı ile satıcı arasında ilişki bulunmayan satışlarda, satıcının üstlendiği, ancak satıcı ile alıcı arasında ilişki bulunan durumlarda satıcının üstlenmediği giderlere ilişkin ispatlanmış farklılıklar dikkate alınır.

(7)

3. a) Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat, ithal eşyası için alıcının, satıcıya veya satıcı yararına yaptığı veya yapması gereken ödemelerin

toplamıdır. Bu fiyat, ithal eşyasının satış

koşulu olarak, alıcının satıcıya veya satıcının bir yükümlülüğünü karşılamak üzere üçüncü bir kişiye yaptığı veya yapacağı tüm ödemeleri kapsar. Ödemeler, para transferi şeklinde

olabileceği gibi, akreditif veya ciro edilebilir bir kıymetli evrak kullanılarak ya da doğrudan

veya dolaylı yapılabilir.

(8)

• b) 27 nci maddeye göre yapılan ilaveler dışında, alıcının pazarlama dahil kendi

hesabına yaptığı faaliyetler, satıcı yararına veya satıcı ile yapılan bir anlaşma yoluyla da olsa, satıcıya yapılan dolaylı bir ödeme olarak değerlendirilmez. Bu tür işlemlere ilişkin

giderler, ithal eşyasının gümrük kıymetinin tespiti sırasında fiilen ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilmez.

(9)

• 24 üncü madde hükümleri gereğince, gümrük kıymeti aşağıdaki yöntemlere göre belirlenir:

• a) Türkiye'ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç edilen aynı eşyanın satış bedeli,

• b) Türkiye'ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç edilen benzer eşyanın satış bedeli,

(10)

c) İthal eşyasının veya aynı ya da benzer eşyanın Türkiye içinde satıcılardan müstakil kişilere

yapılan en büyük miktardaki satışına ait birim fiyata dayalı kıymet,

d) İthal eşyasının üretiminde kullanılan malzeme ve imalat veya diğer imal işlemlerinin bedel veya kıymetleri ile Türkiye'ye ihraç edilmek üzere ihraç ülkesindeki üreticiler tarafından üretilen, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı sınıf veya cins eşyanın satışında mutat olan kâr ve genel giderlere eşit bir tutar ve 27 nci maddenin 1 inci fıkrasının (e) bendinde sayılan diğer bedel veya kıymetler

toplamından oluşan hesaplanmış kıymet.

(11)

MADDE 25

Gümrük Kıymetinin Belirlenmesinde Bağlayıcı Kural;

24 üncü madde hükümlerine göre

belirlenemeyen gümrük kıymeti, bu maddenin 2 nci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinin sıra halinde uygulanmasıyla belirlenir.

Eşyanın gümrük kıymeti bir üst bent hükümlerine göre belirlenebildiği sürece bir alt bent hükümleri uygulanamaz. Ancak, beyan sahibinin yazılı

talebinin gümrük idaresince uygun bulunması şartıyla (c) ve (d) bentlerinin uygulama sırası değiştirilebilir.

(12)

Madde 26

24 ve 25 inci madde hükümlerine göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti;

a) 1994 Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel

Anlaşmasının VII nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşmanın,

b) 1994 Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII nci Maddesinin,

c) Bu bölüm hükümlerinin,

Prensip ve genel hükümlerine uygun yöntemlerle ve Türkiye'de mevcut veriler esas alınarak belirlenir.

(13)

2. 1 inci fıkra hükümlerine göre gümrük kıymetinin belirlenmesinde;

• a) Türkiye'de üretilen eşyanın Türkiye içindeki satış fiyatı,

• b) Gümrük idaresinin iki alternatif kıymetten yüksek olanının kabul etmesini öngören bir sistem,

• c) Eşyanın ihraç ülkesindeki iç piyasa fiyatı,

(14)

• d) Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının (d) bendi hükümlerine göre

hesaplanmış kıymeti dışındaki maliyet bedeli,

• e) Türkiye'den başka bir ülkeye ihraç edilen eşyanın fiyatı,

• f) Asgari gümrük kıymetleri,

• g) Keyfi veya fiktif kıymetler,

• Esas alınmaz.

(15)

GÜMRÜK KIYMETİNİN TESPİTİ

Gümrük Yönetmeliği Madde 43-57 ve 375

(16)

Madde 44

1.

Eşyanın gümrük kıymeti, gümrük tarifesinin ve eşya ticaretine ilişkin belirli konularda getirilen tarife dışı düzenlemelerin uygulanması amacıyla 45 ila 50 nci maddelerde yer alan yöntemlerin sırasıyla uygulanması yoluyla tayin ve tespit olunan kıymettir.

Bir yönteme göre belirlenemeyen kıymet için sıra dahilinde olmak üzere izleyen yönteme geçilir.

Eşyanın gümrük kıymeti bir üst maddede yer alan yöntem hükümlerine göre belirlenebildiği sürece bir alt madde hükümleri uygulanamaz.

(17)

Ancak, beyan sahibinin yazılı talebinin gümrük idaresince uygun bulunması şartıyla, aşağıda yer alan yöntemlerden indirgeme yöntemi ile hesaplanmış kıymet yönteminin uygulama

sırası değiştirilebilir.

• 2. Kanunun 23 ila 31 inci maddelerinin ve bu kısım hükümlerinin uygulanmasında ek-8’de yer alan hükümler uygulanır.

(18)

• 3. Ek-8’in birinci sütununda yer alan hükümler, ikinci sütunda yer alan Yorum Notları ışığında uygulanır.

• 4. Gümrük kıymetinin belirlenmesinde genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine

başvurulması gerektiği takdirde, ek-9 hükümleri uygulanır.

(19)

5. Beyan edilen gümrük kıymetinin gerçekliği veya doğruluğu konusunda şüpheye düşülmesi

halinde, gümrük idarelerince yükümlülerden ilave bilgi ve belge talep edilmesi de dahil olmak üzere, konunun incelenmesi ve araştırılması neticesinde şüpheye sebebiyet veren hususlarda gümrük

idaresinin makul şüpheleri giderilmediği takdirde eşyanın gümrük kıymeti satış bedeli yöntemine göre tespit edilemez. Bu durumda gümrük

kıymeti birinci fıkrada belirtilen usul çerçevesinde diğer yöntemlere göre belirlenir.

(20)

KIYMET TESPİT YÖNTEMLERİ

TEMEL YÖNTEM

1-SATIŞ BEDELİ YÖNTEMİ

YEDEK YÖNTEMLER

2-AYNI EŞYANIN SATIŞ BEDELİ YÖNTEMİ

3-BENZER EŞYANIN SATIŞ BEDELİ YÖNTEMİ 4-(5)İNDİRGEME YÖNTEMİ

5-(4)HESAPLANMIŞ KIYMET YÖNTEMİ 6-SON YÖNTEM

(21)

1-SATIŞ BEDELİ YÖNTEMİ

MADDE 45

–Gümrük Kanunun 24 üncü maddesinde yer alan esaslar çerçevesinde satış bedeli yönteminin

uygulanmasında, aşağıdaki hükümlere göre işlem yapılır:

a) Mal bedelinin peşin ödenmemesi nedeniyle satıcıya ya da satıcı yararına her ne ad altında olursa olsun yapılan ödemelerden Kanunun 28

inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendindeki ve ikinci fıkrasındaki hükümlere uymayanlar fiilen

ödenen ya da ödenecek fiyatın içindedir.

(22)

• b) Satış bedeli yöntemine göre gümrük kıymetinin belirlenmesinde, kıymetin belirlendiği sırada eşya bedelinin fiilen ödenmemiş olması halinde, ödemenin

gerçekleşeceği tarihte ödenecek olan bedel kıymet tespitine esas alınır.

(23)

• c) Serbest dolaşıma giriş rejimi için beyan edilen eşyanın, tek bir ticari işlemde satın

alınan daha büyük miktardaki aynı eşyanın bir kısmı olması durumunda, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat; toplam fiyatın, ithal eşyasının toplam satın alınan eşya miktarına oranı

nispetindeki miktarına tekabül eden fiyattır.

Bu işlem, sevkiyatın kısmi kaybı veya kıymeti belirlenecek eşyanın serbest dolaşıma girişten önce hasara uğraması halinde de uygulanır.

(24)

ç) Eşyanın serbest dolaşıma girmesinden sonra fiilen ödenen veya ödenecek fiyatta satıcı tarafından alıcı lehine bir düzeltme yapılması durumunda; eşyanın

serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili tarihinde kusurlu olduğunun, satıcı tarafından fiyatta yapılan

düzeltmenin beyannamenin tescilinden önce yapılmış satış sözleşmesinde yer alan garantiye ilişkin bir

yükümlülükten kaynaklandığının, eşyada mevcut

kusurun satış sırasında satış fiyatının belirlenmesinde dikkate alınmamış olduğunun, gümrük idaresine tevsiki ve İdarece uygun bulunması şartıyla, fiyatta yapılan

düzeltme satış bedeli yöntemine göre gümrük

kıymetinin tespitinde dikkate alınır ve Kanunun 211 inci maddesi çerçevesinde işlem yapılır. Söz konusu

düzeltmenin dikkate alınabilmesi için, beyannamenin tescilinden itibaren bir yıl içinde yapılmış olması

gerekir.

(25)

• d) Satış bedeli yönteminin uygulanmasında, satış konusu eşyanın serbest dolaşıma giriş

rejimi için beyan edilmesi, bunların Türkiye’ye ihraç amacıyla satıldığının kabul edilmesi için yeterli sayılır. Kıymet tespitinden önce ardıl satışların olması halinde; eşyanın Türkiye

Gümrük Bölgesine girmesine yol açan son satış veya eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmasından önce Türkiye Gümrük

Bölgesinde gerçekleşen satış eşyanın

Türkiye’ye ihraç amacıyla satıldığını gösterir.

(26)

• e) Eşyanın satılmasından sonra, serbest

dolaşıma sokulmak üzere beyanname tesciline kadar geçen süre içerisinde başka bir ülkede kullanılmış olması durumunda, gümrük

kıymetinin eşyanın satış bedeli olması aranmaz.

(27)

f) Kanunun 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin uygulanmasında, satış veya fiyatın, kıymeti belirlenmekte olan eşya bakımından

kıymeti belirlenebilir mahiyette bir koşul veya edim konusu olması durumunda, Kanunun 24 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi kapsamındaki bir faaliyet ya da Kanunun 27 nci maddesi kapsamında fiilen ödenen veya

ödenecek fiyata ilave edilecek bir unsur ile ilgili olmaması koşuluyla, bu kıymet alıcı tarafından satıcıya yapılan dolaylı bir ödeme sayılır ve fiilen ödenen veya ödenecek fiyatın bir parçası kabul edilir.

(28)

• g) Eşyaya ilişkin fiilen ödenen veya ödenecek fiyat içerisinde, menşe ülkesi veya ihraç

ülkesinde ödenen bir dahili verginin mevcut olması ve bu meblağın fiyatta alıcı lehine

düzeltme yapılarak düşüldüğünün veya düşüleceğinin gümrük idaresine tevsiki ve idarece uygun bulunması halinde, gümrük kıymetine dahil edilmez.

(29)

2-AYNI EŞYANIN SATIŞ BEDELİ YÖNTEMİ

MADDE 46

• (1) Satış bedeli yöntemine göre

belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti Türkiye’ye ihraç amacıyla satılarak kıymeti

belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç edilen aynı eşyanın satış bedelidir.

(30)

(2) Bu yönteme göre gümrük kıymeti

belirlenirken, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı ticari düzey ve yaklaşık aynı miktarda satılan aynı eşyanın satış bedeli kullanılır. Böyle bir satışın

bulunmaması durumunda, farklı ticari düzey ve/veya farklı miktarlardaki aynı eşyanın satış

bedeli, bu ticari düzey ve/veya miktar farkları göz önüne alınarak yapılacak düzeltmeden sonra

kullanılır. Kıymet artış veya azalışına da yol açsa, düzeltmenin yapılabilmesi için makul olduğunun ve doğruluğunun kesin delillerle ispatı gerekir.

(31)

• (3) İthal eşyası ile söz konusu aynı eşya arasında, ithal eşyasının giriş liman ve mahalline kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan nakliye ve sigorta giderlerinin satış

bedeline dahil edildiği durumlarda, mesafe ve nakliyatın türünden doğan ciddi farklılıklar göz önüne alınarak satış bedelinde düzeltme

yapılır.

(32)

• (4) Bu yöntemin uygulanması sırasında aynı eşyaya ilişkin birden fazla satış bedeli tespit edilirse, ithal eşyasının gümrük kıymetini

belirlemek üzere bunlardan en düşük olanı kullanılır.

• (5) Bu maddenin uygulanmasında, aynı

eşyanın satış bedeli, önceden kıymeti satış bedeli yöntemine göre belirlenmiş ve bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına göre düzeltilmiş gümrük kıymetidir.

(33)

3-BENZER EŞYANIN SATIŞ BEDELİ YÖNTEMİ

MADDE 47

• (1) Yukarıda belirtilen yöntemlere göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti Türkiye’ye ihraç amacıyla

satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile

aynı veya yakın bir tarihte ihraç edilen

benzer eşyanın satış bedelidir.

(34)

(2) Bu yönteme göre gümrük kıymeti

belirlenirken, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı ticari düzey ve yaklaşık aynı miktarda satılan benzer eşyanın satış bedeli kullanılır. Böyle bir satışın bulunmaması durumunda, farklı ticari

düzey ve/veya farklı miktarlardaki benzer eşyanın satış bedeli, bu ticari düzey ve/veya miktar

farkları göz önüne alınarak yapılacak

düzeltmeden sonra kullanılır. Kıymet artış veya azalışına da yol açsa, düzeltmenin yapılabilmesi için makul olduğunun ve doğruluğunun kesin delillerle ispatı gerekir.

(35)

• (3) İthal eşyası ile söz konusu benzer eşya arasında, ithal eşyasının giriş liman ve

mahalline kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan nakliye ve sigorta giderlerinin satış

bedeline dahil edildiği durumlarda, mesafe ve nakliyatın türünden doğan ciddi farklılıklar göz önüne alınarak satış bedelinde düzeltme

yapılır.

(36)

• (4) Bu yöntemin uygulanması sırasında benzer eşyaya ilişkin birden fazla satış bedeli tespit edilirse, ithal eşyasının gümrük kıymetini belirlemek üzere bunlardan en düşük olanı kullanılır.

• (5) Bu maddenin uygulanmasında, benzer

eşyanın satış bedeli, önceden kıymeti satış

bedeli yöntemine göre belirlenmiş ve bu

maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına göre

düzeltilmiş gümrük kıymetidir.

(37)

4-İNDİRGEME YÖNTEMİ

MADDE 48

• (1) Bu yöntemde, kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer eşya, Türkiye’de ithal

edildiği hal ve durumda satılmışsa, bu yönteme göre ithal eşyasının gümrük

kıymetinin belirlenmesinde, bu eşyanın ya da aynı veya benzer ithal eşyasının yurt içindeki satıcıdan müstakil alıcılara kıymeti

belirlenecek eşyanın ithal tarihi ile aynı veya yakın bir tarihte yapılan en büyük miktardaki satışına ait birim fiyat esas alınır.

(38)

• (2) Yukarıda belirtilen birim fiyattan aşağıdaki indirimler yapılır:

• a) Türkiye’ye ithal edilen, ithal eşyası ile aynı sınıf veya cins eşyanın satışında mutat olarak ödenen veya ödenmesi kararlaştırılan

komisyon veya kar ve söz konusu eşyanın

pazarlanmasına ilişkin doğrudan ya da dolaylı giderler dahil olmak üzere genel giderler için yapılması mutat olan ilaveler.

(39)

• b) Türkiye sınırları içinde

gerçekleşen mutat nakliye ve sigorta giderleri ile bunlarla ilgili diğer

giderler.

• c) Eşyanın ithali veya satışı

nedeniyle Türkiye’de ödenecek

gümrük vergileri ile diğer dahili

vergiler.

(40)

• (3) Kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer ithal eşyasının, kıymeti belirlenecek eşyanın ithal tarihi ile aynı veya yakın bir

tarihte satışı yoksa, bu eşyanın ya da aynı veya benzer ithal eşyasının ithal tarihinden itibaren doksan gün içinde ithal edildiği hal ve

durumda Türkiye’de yapılan ilk satışına ait birim fiyat esas alınır.

(41)

(4) İthal edildiği hal ve durumda satılan kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer eşya yoksa; ithalatçının talebi üzerine ithal edildikten sonra işlenen veya değişikliğe tabi tutulan kıymeti belirlenecek eşyanın, yurtiçindeki satıcıdan

müstakil alıcılara en büyük miktardaki satışına ait birim fiyat gümrük kıymetine esas alınır. Bu birim fiyatından eşyanın işlenmesi veya değişikliğe tabi tutulmasından doğan ilave kıymetin düşülmesi ve ikinci fıkrada belirtilen indirimlerin yapılması

gerekir.

(42)

• (5) Bu maddenin uygulanmasında,

eşyanın en büyük miktardaki satışına ait birim fiyat, ithal edildikten sonraki ilk

ticari düzeyde satıcıdan müstakil alıcılara, farklı fiyatlarda yapılan satışlardan en

yüksek sayıda birimin satıldığı fiyat

anlamına gelir.

(43)

• (6) İthal eşyasının üretimi ve ihraç amaçlı satışı ile ilgili kullanılmak üzere, Kanunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (b)

bendinde belirtilen unsurları doğrudan

veya dolaylı olarak bedelsiz veya düşük

bedelle sağlayan bir kişiye Türkiye’de

yapılan herhangi bir satış, bu madde

kapsamında birim kıymetin tespitinde

kullanılmaz.

(44)

• (7) Üçüncü fıkranın uygulamasında ilk satış, birim fiyatın belirlenmesini sağlamaya yetecek miktardaki

kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı

veya benzer ithal eşya satışıdır.

(45)

• (7) Üçüncü fıkranın uygulamasında ilk satış, birim fiyatın belirlenmesini sağlamaya yetecek miktardaki

kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı

veya benzer ithal eşya satışıdır.

(46)

5-HESAPLANMIŞ KIYMET YÖNTEMİ

MADDE 49

• (1) Bu yönteme göre ithal eşyasının gümrük kıymeti, hesaplanmış kıymet esas alınarak belirlenir. Bu yöntemin uygulanması için

ithalatçının gerekli bilgi ve belgeleri gümrük idaresine ibraz etmesi ve bu bilgi ve belgelerin doğruluğunu ispata hazır olduğunu üretici ülke makamlarından alacağı belge ile tevsik etmesi gerekir.

(47)

(2) Hesaplanmış kıymet aşağıdaki unsurların toplamından oluşur;

a) İthal eşyasının üretiminde kullanılan malzeme ve yapılan imalat veya diğer imal işlemlerinin

bedel veya kıymetleri,

b) Türkiye’ye ihraç edilmek üzere ihraç

ülkesindeki üreticiler tarafından üretilen, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı sınıf veya cins eşyanın satışında mutat olan kar ve genel giderlere eşit bir tutar,

c) İthal eşyasının giriş liman veya yerine kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan yükleme,

boşaltma, elleçleme giderleri ile nakliye ve sigorta giderleri.

(48)

• (3) Hesaplanmış kıymetin

belirlenmesinde, gümrük idaresince ithalatçı tarafından ibraz edilen

bilgilerin dışında bilgilerin de

kullanılması halinde, talep üzerine gümrük idaresi, Kanunun 12 nci

maddesi hükümlerine uyulmak kaydıyla, beyan sahibini kullanılan bilginin

kaynağı ve bu bilgiye dayanılarak yapılan hesaplama konusunda

bilgilendirir.

(49)

• (4) İkinci fıkranın (b) bendinde sayılan genel giderler, ikinci

fıkranın (a) bendinde sayılan giderlerin dışında kalan ve

eşyanın üretimi ve ihraç amaçlı satışı ile ilgili doğrudan veya

dolaylı giderleri ifade eder.

(50)

6-SON YÖNTEM

MADDE 50

• 45 ila 49 inci maddelerde yer alan yöntemlere göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti

Kanunun 26 ncı maddesinde

belirtilen esaslar çerçevesinde

belirlenir.

(51)

Son yöntemde dikkate alınacak esaslar

1.Önceki metotların tutarlı, esnek bir şekilde uygulanması

2.Mevcut verilere dayanması.

(Önceden beyan edilmiş gümrük kıymetleri, fiyat listeleri)

3. Amaca uygun yöntemler olması (AB’nin, GATT’ ın gümrük kıymeti anlaşması ve olağan ticaret şartları ile uyumlu)

4.Hariç tutulan değerlendirme dayanaklarının olması ( Keyfi ve hayali kıymetler değil, fakat bir tahmin

yapılması mümkün olan kıymetler)

(52)

Son yöntemde esas alınamayacak unsurlar

Bu yönteme göre gümrük kıymetinin belirlenmesinde aşağıdaki hususlar esas alınmaz:

1. İthalat ülkesinde üretilen eşyanın ithalat ülkesindeki satış fiyatı,

2. Gümrük idaresinin iki alternatif kıymetten yüksek olanını kabul etmesini öngören bir sistem,

3. Eşyanın ihraç ülkesindeki iç piyasa fiyatı,

4. Aynı veya benzer eşyanın hesaplanmış kıymet yöntemi hükümlerine göre belirlenen kıymeti dışındaki maliyet bedeli, 5. Başka bir ülkeye ihraç edilmek üzere satılmış eşyanın fiyatı, 6. Asgari gümrük kıymetleri,

7. Keyfi veya hayali kıymetler.

(53)

İTHALATTA ÖDEME ŞEKİLLERİ

(54)

1. Akreditifli Ödeme

Bu ödeme şeklinde uluslararası kurallar ile bankacılık teamülleri uygulanır.

Bankaca, ithalatçının akreditif açılması talebi

üzerine mal bedeli tahsil edildiği takdirde, henüz akreditif açılmamış olsa dahi döviz satışı yapılarak DSB düzenlenir. Bir başka ifadeyle banka ile

ithalatçının anlaşması halinde akreditifin açılması veya muhabir hesaplarının borçlandırılmış olması beklenmeksizin döviz satışı yapılabilir. Satışı

yapılan bu dövizler sadece akreditif konusu

ithalat bedellerinin ödenmesinde kullanılabilir.

(55)

Bu ödeme şeklinde, ithalat hesabı, muhabir hesaplarının borçlandırıldığı tarihten itibaren 180 gün içinde ithalatçının GB ile yapacağı

başvuruya istinaden transferi yapan bankaca GB ile ödemeye ilişkin belgeler arasında

uygunluğun sağlanması halinde kapatılır.

• Akreditif bedelinin kısım kısım transfer

edilmesi halinde 180 günlük hesap kapatma süresi son transfer tarihinden itibaren

başlatılır ve hesabın kapatılmasında yapılan toplam ödeme tutarı dikkate alınır.

(56)

Ancak, son transfere ilişkin 180 günlük süre

dolmakla birlikte akreditif vadesi sona ermemiş ve bakiyesi bulunan işlemlerde, akreditif vadesi sonuna kadar beklenilir ve bu süre içerisinde yeni bir kullanım talebinde bulunulması halinde bu

transferi takip eden 180 gün içinde hesap

kapatılır. Akreditif bakiyesinin kullanılmaması

halinde ise o güne kadar yapılan transferlerle ilgili açık ithalat hesabı akreditif vadesini takip eden 10 iş günü içinde ilgili kambiyo müdürlüğüne

bildirilir.

(57)

Ödemesi fiili ithalden sonra yapılan vadeli

akreditifli işlemlerde ise ithalat hesabının ödeme tarihinden itibaren 180 gün içinde kapatılması

gerekir.

Açılmış bulunan bir akreditifte, bedelin bir

kısmının, malın özelliği sebebiyle geçici veya kesin kabulünden, malın montajından, çalışır vaziyette teslim alınmasından veya değerinin ihtiva ettiği evsafa göre tespit edilmesinden veya benzeri hallerden sonra ödenmesinin şart edildiği

durumlarda, bahse konu hallerin meydana

gelmesini müteakip akreditif şartında belirlenen süre içinde müracaat edilmek kaydıyla transfer yapılabilir.

(58)

• Bu şekildeki akreditifle ilgili ithalat hesabı, döviz satışı yapılan kısım için genel esaslar çerçevesinde, bedeli yukarıda belirtilen

hallerin meydana gelmesinden sonra ödenecek kısım için transfer sırasında kapatılır.

• Bedeli banka kaynaklarından karşılanan

akreditifin iptal edilmesi halinde, karşılığı TL serbest kurlardan DAB düzenlenmek suretiyle ilgilisine ödenir.

• Döviz satışından sonra meydana gelecek kur değişikliği sebebiyle ilgililerden herhangi bir fark istenemez.

(59)

• Bankalarca, Türkiye dışındaki bir ülkeden diğer bir üçüncü ülkeye kendi ihtiyaçları için mal

ithalatı yapacak yurt içinde veya dışındaki firmalar lehine bankacılık teamüllerine göre

bedelleri kendi kaynaklarından veya firmaların DTH'lerinden karşılanmak üzere üçüncü

ülkelerdeki (serbest bölgeler dahil) bankalar nezdinde akreditif açılabilir.

• Açılan bu akreditifler kapsamında yapılan ödemelerle ilgili olarak kambiyo taahhüdü doğmaz.

(60)

2. Vesaik Mukabili Ödeme

• Bu ödeme şeklinde uluslararası kurallar ile bankacılık teamülleri uygulanır.

• Vesaik mukabili ödeme şekline göre yapılacak ithalatta, sevk belgelerine istinaden yapılacak müracaat üzerine bankalarca mal bedelinin tahsilini

müteakip transfer yapılır.

(61)

• Bu ödeme şeklinde ithalat hesabı, transfer tarihinden itibaren 180 gün içinde

ithalatçının GB ile yapacağı başvuruya istinaden transferi yapan bankaca

kapatılır.

• Vesaik bedelinin kısım kısım ödendiği durumlarda belgeler, ödemenin

tamamının yapılmasını müteakip firmaya

verilir ve 180 günlük hesap kapatma süresi

son ödeme tarihinden itibaren hesaplanır.

(62)

3. Mal Mukabili Ödeme

• Bu ödeme şeklinde uluslararası kurallar ile bankacılık teamülleri uygulanır.

• Mal mukabili ödeme şeklinde, ithalatçıların ithalat hesabını kapatma, bankaların da takip yükümlülüğü bulunmamaktadır. Ancak

firmaların mal bedelinin transferine ilişkin

talepleri GB'nin ibrazı kaydıyla yerine getirilir.

Bankaca GB üzerine transfere ilişkin not konulur.

(63)

İhracatçı tarafından mal bedelinin diğer bir firmaya transfer edilmesinin yazılı olarak

istenmesi halinde GB’de kayıtlı ihracatçı firma yerine diğer bir firmaya transfer yapılabilir.

Ayrıca,

-İthalatta haksız rekabetin önlenmesine dair tebliğler çerçevesinde gönderici firmalara göre oranları değişen “dampinge karşı vergi” esasına dayalı Gümrük Müsteşarlığınca uygulamaya

konulan BİLGE sisteminde, yabancı gönderici firma ile menşe ülke ve firmalara göre

oluşturulan kodlar kapsamında gönderici firma ile üretici firmanın farklı olması,

(64)

-Malların aynı grubun üretici firması tarafından sevk edilmesi,

-Malların, üçüncü ülkedeki üretici firmadan alınıp bu firmanın düzenlendiği belgelerle ülkemize sevk edilmesi,

• Sebebiyle firmalar arasındaki ticari ilişkinin yukarıda sayılan hallerden birine

uygunluğunun tevsiki veya ithalatçı firma

tarafından yazılı olarak beyan edilmesi halinde GB’de kayıtlı ihracatçı firma yerine diğer bir

firmaya da transfer yapılabilir.

(65)

• Türkiye'deki bankalar aracılığı olmaksızın bedelleri doğrudan ihracatçıya ödenen

malların gümrük işlemleri de mal mukabili ödeme şekline göre sonuçlandırılır.

(66)

4. Kabul Kredili Ödeme

• Kabul kredisi ile akreditifli, vesaik veya mal mukabili olmak üzere her üç ödeme şekline göre ithalat yapılabilir.

• Vesikalı poliçelerin; ithalatçı, banka veya bu bankanın vereceği talimata istinaden

muhabirlerince kabul edilmesi mümkündür.

İthalatçı tarafından kabul edilen poliçelere bankaların aval verme zorunluluğu

bulunmamaktadır.

(67)

• Poliçelerin vadesi, kabul tarihinden başlamak üzere taraflarca serbestçe belirlenebilir.

• İlk poliçenin vadesi içinde yeni bir poliçe düzenlenmek suretiyle temdit talepleri yerine getirilebilir.

• Kabul kredili akreditifli işlemlerde, poliçenin, sevk belgeleri ile birlikte akreditif vadesi içinde ibrazı gerekir.

Poliçenin vadesi akreditif vadesini

geçebilir.

(68)

• Kabul kredili vesaik mukabili ödeme şeklinde belgeler, sevk belgeleri ile

birlikte gelen poliçenin kabul veya avalini müteakip ithalatçıya teslim edilir.

• Kabul kredili akreditifli ve vesaik mukabili ödeme şeklinde İthalat hesabı, poliçe

vadesinde bedellerin transfer edildiği tarihten itibaren 180 gün içinde

ithalatçının GB ile yapacağı başvuruya istinaden transferi yapan bankaca

kapatılır.

(69)

• Kabul kredili mal mukabili ödeme

şeklinde, bankaca transfer yapılabilmesi, poliçeye kabul veya aval verilebilmesi için ithalatçı tarafından poliçe ile birlikte

GB’nin de bankaya ibraz edilmesi zorunludur.

• Kabul kredili işlemlerde, poliçenin tabi

tutulduğu esaslar dahilinde bononun da

kabul edilmesi mümkündür

.

(70)

5. Peşin Ödeme

• İthalat bedelinin, GB ve eklerinin gümrük

idaresine onay için ibraz edildiği tarihe kadar ödendiği bu ödeme şeklinde, bankalarca firma talebine istinaden transfer işlemleri

gerçekleştirilir.

İthalat hesabı, ithalatçının transfer tarihinden itibaren 180 gün içinde ithalatın bedelin

ödendiği ihracatçıdan yapıldığını gösteren GB ile yapacağı başvuruya istinaden transferi

yapan bankaca GB ile ödemeye ilişkin belgeler arasında uygunluğun sağlanması halinde

kapatılır.

(71)

Sözleşme hükümlerine göre söz konusu sürenin yeterli olmaması halinde firmalarca ilgili kambiyo müdürlüğünden ek süre talep edilebilir.

Ancak,

- İthalatta haksız rekabetin önlenmesine dair

tebliğler çerçevesinde gönderici firmalara göre oranları değişen "dampinge karşı vergi" esasına dayalı Gümrük Müsteşarlığınca uygulamaya

konulan BİLGE sisteminde, yabancı gönderici firma ile menşe ülke ve firmalara göre

oluşturulan kodlar kapsamında gönderici firma ile üretici firmanın farklı olması,

(72)

- Mal bedellerinin grup şirketlerden ihracatçı konumunda olana transfer edilmesi, malların ise aynı grubun üretici firması tarafından sevk edilmesi,

- Mal bedeli transit tacirine ödenen malların, üçüncü ülkedeki üretici firmadan alınıp bu

firmanın düzenlediği belgelerle ülkemize sevk edilmesi,

- İhracatçı tarafından mal bedelinin ticari ilişkide olduğu diğer bir firma hesabına transfer edilmesinin istenilmesi,

(73)

• sebebiyle ödemeye ilişkin belge ile ibraz edilen GB'de kayıtlı ihracatçı

firma arasında farklılık olması halinde farklı firmalar arasındaki ticari

ilişkinin yukarıda sayılan hallerden birine uygunluğunun tevsiki veya ithalatçının bu konudaki yazılı

beyanının alınması suretiyle ithalat

hesabı kapatılır.

(74)

• Yatırımcı firmalar tarafından yurt dışına verilen sipariş kapsamında belirli bir tutarı

peşin ödenen malların kalan bedelinin yapılan sözleşme hükümlerine göre finansal kiralama şirketince ödenerek fiili ithalatının anılan

şirketçe yapılması durumunda, açık bulunan peşin ödemeye ilişkin ithalat hesabı, peşin

ödemenin akreditif mektubu, proforma fatura ve satıcı firma yazısıyla teyit edilmesi, peşin ve bakiye ödemeye ilişkin belgelerle uyumlu GB ve finansal kiralama sözleşmesinin ilgili

bankaya ibrazı kaydıyla kapatılır.

(75)

Türkiye'de yerleşik faktoring kuruluşu ile ihracatçı firma arasında imzalanan faktoring sözleşmesi

kapsamında faktoring kuruluşu tarafından

ithalden önce ithalatçı firma adına yurt dışına transferi gerçekleştirilen tutarlar, ithalat ve ihracat faktoring sözleşmelerinin transferi gerçekleştiren bankaya ibrazı kaydıyla peşin ödeme olarak dikkate alınır. Transferi yapan

bankaca ithalatçı firmaya verilecek ilgili gümrük müdürlüğüne yönelik transfer yazısında, faktoring kuruluşu yerine ithalatçı firmaya ait bilgiler

kaydedilir. Bu durumda ithalat hesabının kapatılmasından ithalatçı firma sorumludur.

(76)

6- Özel Takas

• Mal ve/veya hizmet ihraç ve ithalinde tarafların aynı gerçek veya tüzel kişiler olması halinde mal ve/veya hizmet ihraç bedelleri ile mal ve/veya hizmet ithal

bedelleri herhangi bir para hareketi söz

konusu olmaksızın kısmen veya tamamen

takas (mahsup) edilebilir.

(77)

• Takas talebi,

-Mal ve/veya hizmet ihracatının önce

yapılması halinde mal ihracatı için ihracatla ilgili olarak belirlenen tahsil süreleri, hizmet ihraç bedelleri için ise hizmete ilişkin fatura ve/veya hakediş raporu tarihinden itibaren 180 gün içinde,

- Mal ithalatının önce yapılması halinde ithal tarihinden itibaren 180 gün, hizmet ithalinin önce yapılması halinde ise mal ihracına ilişkin bedellerin tahsil süreleri içinde,

• bankalara yapılır.

(78)

Hizmet ihracı bedelleri ile hizmet ithali bedellerinin takas talebi herhangi bir süreyle sınırlı değildir.

Takas talebinde, mal ithal ve ihracı için ithalat ve ihracat hesabının kapatılmasına ilişkin belgelerin, hizmet ithal ve ihracında ise fatura ve/veya hakediş raporunun ibrazı gerekir.

Hesapların izlenmesi bakımından ithalat ve ihracat işlemleri aynı banka tarafından yürütülür.

Bankalarca, takasa tabi tutulan bedeller için TL olarak aynı kur üzerinden DAB ve TPTB

düzenlenir. Bu belgelerde kayıtlı kur,

düzenlenme tarihindeki TCMB döviz alış kurundan az olamaz.

(79)

Aracı ihracatçı vasıtasıyla yapılan ihracatta, bağlı muamele kapsamında olmaksızın yurt dışındaki satıcı ve alıcının aynı gerçek veya tüzel kişi olması, ithalat ve ihracata ilişkin GB'lerde imalatçı ve

ihracatçı firma unvanlarının birlikte kayıtlı olması, mahsup işleminden yararlanacak firmanın

imalatçı niteliğini haiz olduğunun sanayi sicil belgesi veya diğer belgelerle tevsiki ve fiili ihraç veya ithal tarihinden itibaren 180 gün içinde

mukabil ithalat veya ihracatın gerçekleştirilmesi kaydıyla imalatçı ve ihracatçıların yapacakları

ithalat ve ihracata ilişkin mal bedelleri, kısmen veya tamamen takas (mahsup) edilebilir. Bu durumda takasa tabi tutulan bedeller için TL olarak aynı kur üzerinden ihracatçı adına DAB, imalatçı adına TPTB düzenlenir.

(80)

• Dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri aracılığıyla yapılan ihracatta da yurt dışındaki satıcı ve alıcının aynı gerçek veya tüzel kişi olması, firmalardan muvafakat yazısı alınması, ihracata ilişkin GB'de tedarikçi firma unvanının kayıtlı olması veya firmanın tedarikçi niteliğini haiz olduğunun satış

faturasıyla tevsiki kaydıyla tedarikçi firmanın yaptığı ithalatın bedelleri dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketlerinin ihracat bedelleri ile kısmen veya tamamen takas (mahsup) edilebilir.

(81)

Malların ithalatı sırasında ilgililerce GB'ye ödeme şekli olarak "Özel Takas" yazılır. İlgili gümrük

müdürlüğünce de söz konusu GB'nin 28.

hanesinde kayıtlı bankaya bu ithalatla ilgili gerekli bilgi iletilir.

Mal ihracının takasa tabi tutulmayan kısmının tahsilinde genel esaslar uygulanır.

İthalatla ilgili olarak bankaya ulaşan bilgiye

istinaden ithal tarihinden itibaren 180 gün içinde bir ihracat veya hizmet ihraç bedeli ile bu

ithalatın takas edilmesi talebinde bulunulmaz veya söz konusu bedeller ithalat bedeli tutarını karşılamaz ise ithalatın karşılanmayan kısmı mal mukabili ödeme hükümlerine tabi tutulur.

(82)

Takas konusu ihracata ilişkin GB'nin, peşin bedelin tasfiyesi suretiyle kapatılmasında kullanılması

mümkündür.

GB'de ödeme şekli mal mukabili belirtilmek

suretiyle gerçekleştirilen ithalat ve/veya ihracat işleminin özel takas ödeme şekline dönüştürme talepleri, takas taleplerine ilişkin süreler içinde müracaat edilmesi, ihracat ve ithalatla ilgili

bedellerin alış ve satış işlemlerinin yapılmadığının tespit edilmesi ve bu işlemlere ait GB'lere takasa

tabi tutulduğuna dair not konulması kaydıyla yerine getirilir.

Mal mukabili ödeme şekline göre yapılan ithalatın özel takasa dönüştürme taleplerinin, hizmet

ithalatının tabi olduğu süreler içinde yapılması gerekir.

(83)

7. Bağlı Muamele

İthal edilen mal, hizmet ve teknoloji bedelinin mal, hizmet ve teknoloji ihracıyla karşılandığı,

ithal veya ihraç fazlalığının döviz olarak ödendiği veya tahsil edildiği bu ödeme şeklinde aşağıda belirtilen esaslar çerçevesinde işlem yapılır.

Bankaca, ihracatçı firmanın üyesi olduğu veya bulunduğu bölgedeki ihracatçı birliğinin izin belgesi aranır.

İhracatçı birliği, verdiği izin belgesinin bir örneğini

“Bağlı Muamele veya Takas Başvuru Formu”nda beyan edilen bankaya gönderir.

(84)

Hesapların izlenmesi ve işlemlerin takibi

bakımından ithalat ve ihracat işlemleri aynı banka tarafından yürütülür.

İthalat ve ihracatın, ihracatçı birlikleri tarafından verilen izin belgesindeki süre (ek süreler dahil) içinde gerçekleştirilmesi gerekir.

Bu ödeme şeklinde firmalarca gerek ithalat gerek ihracata ilişkin GB’nin 28. hanesine bu işlemlere aracılık eden aynı banka şubesi ile ödeme şekli olarak “Bağlı Muamele” yazılır.

İhracatçı birliklerince verilen süreden itibaren 90 gün içinde ithalat ve ihracat hesabının

kapatılmasını teminen aracılık eden bankaya müracaat edilmesi zorunludur.

(85)

Birliklerce verilen izin belgesinde ithalat ve ihracat bedelleri,

a) TL olarak gösterilmiş ise DAB ve TPTB bankaya başvuru tarihi itibarıyla TL olarak düzenlenir.

b) Döviz olarak gösterilmiş ise bankaya başvuru tarihi itibarıyla serbestçe belirlenen alış kurundan TL'ye çevrilerek TPTB ve TL olarak DAB

düzenlenir. Uygulanacak kur, belgelerin düzenlenme tarihindeki TCMB döviz alış kurundan az olamaz.

Her iki halde de belgeler üzerine “Bağlı Muamele”

olduğuna ilişkin not konulur ve fiili ihraç ve ithal tarihi yazılır.

(86)

• Bankalarca, ithalat ve ihracat hesabının ihracatçı birliklerince verilecek izin

belgesindeki süreden itibaren 90 gün içinde kapatılması için başvurulmaması veya bu süre içinde ithalatın ve ihracatın

gerçekleştirilmediğinin tespiti halinde 10 iş günü içinde ilgili kambiyo müdürlüğüne

ihbarda bulunulur.

• Banka tarafından hesabı kapatılan veya

kambiyo müdürlüğüne ihbar edilen işlemler

hakkında izin belgesini veren ihracatçı birliğine 10 iş günü içinde bilgi verilir.

(87)

• İhracat bedelinin verilen süre içinde mal ile karşılanmaması durumunda döviz

olarak tahsil edilen kısım ilgililere serbest kurdan ödenir.

• İhracatın yapılmaması veya ihracatın

ithalatın tamamını karşılamaması halinde ithalatın ihracatla karşılanmayan kısmı

mal mukabili ödeme hükümlerine tabi

tutulur.

(88)

• İhracat veya ithalat bedellerinin kısmen veya tamamen hizmet veya teknoloji

transferiyle ödenmesinin öngörüldüğü durumda ithalatçı veya ihracatçının

düzenlediği fatura veya gerek duyulacak diğer belgelerdeki tutarlar esas alınır.

• Bağlı muamele konusu ihracata ilişkin

GB’nin, peşin bedelin tasfiyesi suretiyle

kapatılmasında kullanılması mümkündür.

(89)

İskontolar

(90)

• İskonto, faturadaki değer ve miktarlar üzerinden satıcının alıcıya uyguladığı indirimler şeklinde tanımlanabilir.

• Fatura fiyatı – iskonto = Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olarak hesaplanır.

(91)

Kabul Edilecek İskontolar 1.Peşin ödeme iskontosu:

Mal bedelinin peşin ödenmesi nedeniyle alıcıya tanınan bir fiyat indirimidir. Kabul edilmesi için; Ödeme şekli peşin ödeme

olmalı, ödeme yapılmış olmalı, oran “mutad iskonto” kapsamında olmalı, satıcının

bulunduğu ülkede benzer işlemlerde uygulanan oranlara yakın olmalıdır.

(92)

2. Miktar iskontosu

Satıcının alıcıya, belli bir dönem içinde satın aldığı miktara göre yaptığı indirimdir, yalnızca satıcının satılan mal miktarına göre fiyat uyguladığı

durumlarda söz konusudur. Mutad oranlarda olmalı ve tüm alıcılara uygulanmalıdır.

Kabul edilmeyecek iskontolar;

Yukarıda anlatılan koşulları taşımayan, mutad olmayan ve alıcı ile satıcının kişisel ilişkilerinden kaynaklanan özel iskontolar kabul edilmez.

(93)

Gümrükler Genel Müdürlüğünün 2001/38 Sayılı 14.11.2001 Günlü Genelgesi

1. 4458 sayılı Gümrük Kanununun 24 üncü maddesine göre ithal eşyasının gümrük kıymeti eşyanın satış

bedelidir. Satış bedeli, Türkiye'ye ihraç amacıyla yapılan satışta, Gümrük Kanununun 27 ve 28 inci maddelerine göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır.

Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat, ithal eşyası için alıcının satıcıya veya satıcı yararına yaptığı veya yapması gereken ödemelerin toplamıdır.

Bu kapsamda, gerekli koşullara uygunluk sağlayan iskontoların satış bedeli yöntemine göre gümrük

kıymetinin tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

(94)

2. Satış bedeli yöntemine göre ithal eşyasının gümrük kıymetinin tespitinde dikkate alınacak iskontolar "peşin ödeme iskontosu" ve

"miktar iskontosu"dur.

• Bu konuda, öncelikle yapılan iskontonun peşin ödeme veya miktar iskontosu tanımına girip girmediği, bu çerçevede gerekli koşulları

taşıyıp taşımadığı hususlarının incelenmesi

gerekmektedir. Bu inceleme sırasında iskonto oranları da gözönünde bulundurulmalıdır.

(95)

a)Satışa konu eşyanın sevk edilmesinden önce alıcı tarafından eşya bedelinin ödenmesi uluslararası ticarette "peşin ödeme" olarak tanımlanmaktadır.

"Peşin ödeme iskontosu" ise mal bedelinin peşin

ödenmesi nedeniyle alıcıya tanınan bir fiyat indirimidir.

Dolayısıyla, peşin ödeme iskontosu yapıldığı belirtilen işlemlerde, öncelikle ödeme şeklinin ne olduğu

araştırılmalı, ithal eşyasının gümrüğe beyanından önce peşin ödeme iskontosunun yapıldığı ve buna göre mal bedeline ilişkin ödemenin de gerçekleştirilmiş

bulunduğu tespit edilmelidir.

Ayrıca peşin ödeme iskontosunun ticarette "mutat iskonto" olarak kabul edilen oranlarda ve satıcının bulunduğu ülkede benzeri ticari muamelelerde

uygulanan oranlara yakın olması gerekmektedir.

(96)

• b) "Miktar iskontosu," satıcının alıcıya, belli bir dönem içinde satın aldığı miktara göre fiyattan yaptığı indirimdir. Miktar iskontosu yalnızca

satıcının satılan eşya miktarına bağlı olarak önceden belirlenen bir ödeme planına göre fiyat uygulandığı durumlarda söz konusudur.

• Bu iskontonun da ticarette mutat olarak kabul edilen oranlarda bulunması ve aynı miktarda mal alan tüm alıcılara uygulanması

gerekmektedir.

(97)

• 3. 1 ve 2 nci maddelerde belirtilen koşulları taşımayan, alıcı ile satıcının kişisel

ilişkilerinden kaynaklanan özel iskontolar ile mutat olmayan miktardaki iskontolar eşyanın gümrük kıymetini azaltıcı bir unsur olarak

kabul edilmez.

• 4.Yükümlü tarafından ibraz edilen belgelerde gösterilen iskontoların kabul edilebilirliği

konusunda şüphe hasıl olduğunda 2000/13 sayılı 8.2.2000 tarihli Genelgemizde belirtilen esaslar çerçevesinde yükümlüden ek bilgi ve belge istenilerek, uygunluk araştırması

yapılacaktır.

(98)

İstisnai kıymetle beyan

MADDE 53

(99)

• (1) Kanunun 24 üncü maddesine göre kıymet tespitinin yapıldığı hallerde beyan sahibinin talebi üzerine;

• a) Konsinye şekilde teslim edilen çabuk bozulabilir eşyanın,

• b) Gümrük kıymetine ilave edilmesi gereken, ancak ihracatçı ve ithalatçı arasındaki

sözleşme gereği söz konusu kıymet unsurları gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten sonra belli olacak eşyanın,

(100)

• c) Satış sözleşmesinde, fiyatın sonradan gözden geçirilmesini öngören hükümler içeren eşyanın,

• ç) Boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve depolama imkanı olmayan sürekli akış

halinde olan eşyanın,

Gümrük kıymetinin tespitinde, beyan

sahibinin talebi üzerine, gümrük idaresince basitleştirilmiş usuller uygulanır.

(101)

• (2) Birinci fıkra uygulamasında, 22 ila 24 üncü maddelerdeki genel ve özel koşullar aranmaz.

Ancak bu genel ve özel koşulların aranmaması bu kişiye basitleştirilmiş usulle sağlanan diğer hakların kullanım hakkını vermez. Birinci

fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen durumlarda yükümlülerin, anılan kıymet unsurlarının mevcudiyetini gösteren

sözleşmelerin örneği ve onaylı çevirisini gümrük idarelerine sunmaları gerekir.

(102)

(3) Birinci fıkrada belirtilen hallerde, vergi

tahakkuku mevcut belgelerde belirtilen kıymet esas alınarak yapılır. Tamamlayıcı beyana göre gözden geçirilmiş kıymetin daha yüksek olması halinde ek vergi tahakkuku yapılır. Daha düşük olması halinde ise; farka isabet eden kıymetin

iade alındığının tevsiki ve satış sözleşmesine göre kıymetin yeniden belirlenmesini gerektiren

işleme ait tahlil raporu gibi bir belgenin onaylı örneğinin sunulması koşullarıyla ve gümrük idaresince yapılacak inceleme sonucunda söz konusu hususların tespiti üzerine Kanunun 211 inci maddesi çerçevesinde işlem yapılır.

(103)

(4) Tamamlayıcı beyana isabet eden ithalat vergileri bakımından zamanaşımı tamamlayıcı beyanın verildiği tarihten itibaren başlar.

(5) İthal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi

mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurları ile ilgili olarak, en geç söz konusu kıymet veya

matrah unsurunun öğrenildiği ayı takip eden ayın ilk üç günü içinde beyanda bulunulması ve

vergilerinin ödenmesi gerekir.

(104)

Veri ya da komut yüklü bilgi

taşıyıcılarının gümrük kıymetinin belirlenmesi

MADDE 54

(1) Bilgisayarlarda kullanılmak üzere ithal edilen veri ya da komutlar yüklü bilgi taşıyıcılarının

gümrük kıymetinin belirlenmesinde, sadece

taşıyıcı ortamın kendisinin maliyeti veya kıymeti esas alınır. Bu nedenle, taşıyıcı ortamın maliyet veya kıymetinden ayırt edilebilmesi koşuluyla, gümrük kıymeti, veri veya komutların maliyet veya kıymetini içermez.

(105)

• (2) Bu maddede geçen;

• a) Taşıyıcı ortam deyimi, entegre

devreler, yarı iletkenler ve bu tür devre veya cihazlarla bütünlük oluşturan

benzeri araç ve aletleri,

• b) Veri veya komutlar deyimi, ses,

sinematografik veya video kayıtlarını,

kapsamaz.

(106)

Alıcı ile satıcı arasındaki ilişkinin

belirlenmesi

MADDE 55

(1) Gümrük kıymetinin belirlenmesinde alıcı ile satıcı arasındaki ilişkinin varlığı yalnızca

aşağıdaki durumlarda kabul edilir.

• a) Birbirlerinin memuru veya idarecileri olmaları,

• b) Birbirlerinin yasal ortakları olmaları,

• c) İşçi ve işveren ilişkisi içinde bulunmaları,

(107)

• ç) Her iki firmanın oy hakkı veren hisse senedi veya sermaye paylarının en az

%5’i doğrudan veya dolaylı olarak aynı kişilere ait olması veya bu kişilerin

kontrolü altında veya elinde bulunması,

• d) Birinin diğerini dolaylı veya dolaysız olarak kontrol etmesi,

• e) Her ikisinin de doğrudan veya dolaylı

olarak bir üçüncü kişi tarafından kontrol

edilmesi,

(108)

• f) Her ikisinin birlikte, bir üçüncü kişiyi

doğrudan veya dolaylı olarak kontrol etmesi,

• g) Aynı ailenin üyeleri olmaları.

• (2) Tek acente, tek distribütör veya tek bayii olarak birbiri ile iş ilişkisi içinde bulunan

kişilerin yukarıdaki kıstaslara uymamaları durumunda, ilişki içinde olmadıkları kabul edilir.

(109)

Royalti ve lisans ücretleri

MADDE 56

(1) Kanunun 27 nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, ithal eşyasının gümrük kıymeti satış bedeli yöntemine göre

belirlenirken, royalti veya lisans ücreti ödemeleri fiilen ödenen veya ödenecek fiyata aşağıdaki

koşullarla ilave edilir.

a) Ödeme kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olmalıdır.

b) Ödeme bu eşyanın satış koşulu olarak yapılmalıdır.

(110)

(2) İthal eşyasının sadece Türkiye’de imal edilen

eşyanın karışımındaki maddelerden biri veya bir parçası olması durumunda, ithal edilen eşya için fiilen ödenen veya ödenecek fiyatta düzeltme sadece royalti veya lisans ücreti bu eşya ile ilgili ise yapılabilir. Eşyanın monte edilmemiş bir şekilde ithal edilmesi ya da

yeniden satılmadan önce sulandırma ya da paketleme gibi önemsiz işlemlerden geçmesi durumunda, bu, bir royalti veya lisans ücretinin ithal edilen eşya ile ilgili kabul edilmesini engellemez. Eğer royalti veya lisans ücretleri kısmen ithal edilen eşya ile kısmen de ithal edilmelerinden sonra eşyaya eklenen unsur ya da parçalarla veya ithalat sonrası faaliyetler veya

hizmetler ile ilgiliyse, uygun bir paylaştırma sadece nesnel ve ölçülebilir verilere dayalı olarak ve ek-8’de yer alan açıklayıcı notlar çerçevesinde yapılır.

(111)

• (3) Bir markanın kullanılmasına ilişkin bir royalti veya lisans hakkı, ithal edilen eşya için fiilen ödenen veya ödenecek fiyata sadece aşağıdaki durumlarda ilave edilir.

• a) Royalti veya lisans ücreti, aynı

durumda yeniden satılan veya ithal edildikten sonra sadece önemsiz

işlemden geçen eşyaya ilişkin ise,

(112)

b) Eşya, ithalattan önce veya sonra yapıştırılan ve royalti veya lisans ücretinin ödendiği marka

altında pazarlanıyorsa,

c) Alıcı, bu tür eşyayı satıcı ile ilişkisi olmayan

diğer satıcılardan temin etme özgürlüğüne sahip değilse.

(4) Alıcının bir üçüncü kişiye royalti veya lisans ücreti ödemesi durumunda, birinci fıkrada

öngörülen koşullar, satıcı veya satıcı ile ilişkili olan bir kişinin alıcıdan bu ödemeyi yapmasını

istememesi durumunda yerine getirilmiş sayılmaz.

(113)

• (5) Bir royalti veya lisans ücretinin miktarı ithal edilen eşyanın fiyatına bağlı olarak belirleniyor ise, aksi yönde bir kanıt bulunmadığı sürece, bu royalti veya lisans ücretinin ödenmesinin kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olduğu

varsayılır. Ancak, bir royalti veya lisans

ücretinin miktarı ithal edilen eşyanın fiyatına bakılmaksızın belirleniyor ise, bu royalti veya lisans ücreti ödenmesinin de kıymeti

belirlenecek eşya ile ilgili olduğu kabul edilebilir.

(114)

• (6) Kanunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin

uygulanmasında, royalti ve lisans ücretini alacak olan kişinin

yerleşik olduğu ülke dikkate

alınmaz.

(115)

İşlem görmüş ürünlerin gümrük

kıymeti

MADDE 375

• (1) Kanunun 31 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, serbest dolaşıma girecek işlem

görmüş ürünlerin kıymetinin belirlenmesinde, ilgili kişinin serbest dolaşıma giriş

beyannamesinin tescil tarihindeki tercihine göre;

• a) Herhangi bir üçüncü ülkede üretilen aynı veya benzer eşyanın aynı veya yaklaşık bir tarihte tespit edilen kıymeti,

Referanslar

Benzer Belgeler

Madde 21- İthalatta verginin matrahı aşağıda gösterilen unsurların toplamıdır. a) İthal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, gümrük vergisinin kıymet

• İzin ve kontrollerde gümrük idarelerinin yetki ve etkinliğinin arttırılması, Konularına özel bir önem verildiğini görmek mümkün. Türk Gümrük Mevzuatında

MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 19 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “sahibi ya da ortağı oldukları ticari işletmelere” ibaresi, “sahibi, ortağı, mensubu

Madde 369 – Tarım politikası kapsamındaki ürünler hariç olmak üzere, gümrük antrepo rejimine tabi tutulacak eşyaya ilişkin beyanın Gümrük Kanununun 71 inci maddesinde

• Bu yönteme göre gümrük kıymeti belirlenirken, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı ticari düzey ve yaklaşık aynı miktarda satılan aynı eşyanın satış bedeli

Madde 55 – 1. Aksine hüküm bulunmadıkça; niteliğine, miktarına, menşeine, yükleme veya varış ülkesine bakılmaksızın, bir eşya, belirlenmiş şartlar altında

MADDE 55- 1. Aksine hüküm bulunmadıkça; niteliğine, miktarına, menşeine, yükleme veya varış ülkesine bakılmaksızın, bir eşya, belirlenmiş şartlar altında

bulunulması gerektiğini bildiği veya bilmesi gerektiği halde bulunmayan kişiler, gümrük vergilerinden sorumludur. ilgili diğer bilgileri görmek için tıklayınızMADDE 190-