TÜRK BAjININDA HABER FOTOGRAFLARININ

Kurgu Dergisi 5:14,201-210,1996

TÜRK BAjININDA HABER FOTOGRAFLARININ

Arş.Gör.Hüseyin ERYILMAZ*

Gazete, kitle iletişim araçları içinde _farklı bir yere sahip. Özellikle, biriktirilip saklanabilmesi, belgesel _niteliğini ön plana çıkarırken, hergün _satın

alınmasıda gazeteyidiğerkitle iletişim araçlarından ayıranbirözelliği.

Demokratik toplumlarda önemli bir güç olarak kabul edilen basın, kamuoyu

oluşturması nedeniyle farklı çevrelerce belirli amaçlar doğrultusunda kullanılmaktadır.Radyo ve TV gibi kitle iletişim araçlarında verilen haberler, belirli bir süre içinde akıp giderken, gazetede yer alan haberler kalıcıdır.Gazete okuru, gazetesini daha geniş bir zaman diliminde okuyabildiği için, haber ve görüntüleri daha rahat_algılayıp,anlayabilir.

Bu nedenlerden _dolayı, gazetede yer alan haber ve fotoğrafların daha etkili

olabileceğisavunulabilir. Bu da, gazete haberinin özellikle de fotoğrafınınönemini ortaya koymaktadır. Gazete fotoğrafı bu kadar önemli bir konumda kabul edilince,yayımlanan fotoğrafların biçim veiçeriğideayrıbir önemkazanmaktadır.

Vietnam _Savaşı'nda çekilen bir_fotoğrafın günümüze kadar etkisini sürdürmesi,

yayımlandığındaABD'de oluşturduğukamuoyu nedeniyle _savaşın bitirilmesinde en

(*) Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi

(**) Buçalışma ı995 yılındaAnadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü iletişim Bilimleri Yüksek Lisans Tezi olarak sunulmuştur.

önemli etkenlerden biri olması, fotoğrafın ne denli önemli olduğunu kanıtlamaktadır.

Gazeteler fotoğraf yayımlayabildikleri ıçın, daha çabuk haber verebilen radyodan_farklıbir _özelliğesahiptir. Fakat TV'ninyayına başlaması,gazeteleri TV ile bir rekabet ortamına sokmuştur.Bu rekabet ortamındagazeteler TV'den daha

ayrıntılıhaber vefotoğrafvererektirajlarınıkorumayaçalışmış,bir süre sonra da renkli fotoğrafkullanmayabaşlayarak,siyah-beyaz TV' den ayırdedici önemli bir özellikkazanmışlardır.

Fakat TV'nin de renkli yayınageçmesi ile, gazeteler için yeni bir sıkıntı başlamıştır.Bu dönemde gazetelerfarklılık arayışlarına girmişlerdir.

Türkiye'de 1980 askeri yönetimi dönemindebasın, yoğunbir baskıve sansür dönemi yaşamıştır. Gazeteler toplatılmış, gazeteciler hapis cezalarına çarptırılmışlardır.Askeri rejim sonrası demokratik sistemin yeniden hayata geçirilmesi ilekısmen de olsaözgürlüğünükazanan basın,özellikle de gazeteler bu kez de yasalardakiboşluklar kullanılarakkurulan özel TV'Ierle karşılaşmışlardır.

Önceleri devletin resmi yayın organı TRT karşısında, çokseslilik, siyasi düşünce

farkları ve yorum yazılarıile farklılık sağlayan gazeteler, özel TV'ler yayına başladığındabu özelliklerini dekaybetmişlerdir. Bu dönemde özel TV'Ierle rekabet etmek zorunda kalan gazeteler okuyucularınıkaybetmekle karşı karşıya kalmış,

tekrar farklılık arayışlarına girmiştir. Lotarya ve benzeri girişimlerleokuyucu toplamaya çalışan gazetelerin diğer bir girişimi de, kolayokunabilir olmak biçimindegerçekleşmiştir.

Gazetelerin görsel yanıön planaçıkarılmaya çalışılırken. fotoğraf altıhaber;

büyük başlıklar; başladığıyerde biten, devama gitmeyen ya da spotlarla verilen haberler artmaya başlamıştır.Hürriyet ve Milliyet gazetelerinin logo ve sayfa düzenleme biçimlerinideğiştirmeleride, buçabalarınürünü olarak kabul edilebilir.

Bu dönemde gazetelerin okuyucu kaybetme korkusu ile kolayokunabilir gazete

çıkarmakve daha çok görsel malzeme kullanmak biçiminde birfarklılıkyaratmaya

çalıştığı düşünülebilir.

Fotoğrafıngazetede manipüle edilebilmesi, gerçekliközelliğinin yanındaçok kolay yalan söyleyebilmesi, fotoğrafıçok önemli bir iletişim aracı konumuna

sokmaktadır.Teknolojinin gelişmesi, fotoğraflarüzerinde değişiklik yapmayıçok

kolaylaştırırken,bu özellik de kimi çevrelercekullanılmaktadır. Yakınbirgeçmişte

bir basın toplantısında çekilmiş fotoğrafta yapılan değişiklik, belleklerden

silinmemiştir. Toplantıda konuşan kişinin arkasındayer alan Atatürk fotoğrafı

gazetelerde yayımlanırken,Atatürkçü düşünce karşıtı bir gazetede aynı fotoğraf değiştirilerek,Atatürk görüntüsü yok edilerekyayımlanmıştır.

Gazetelerin görsel malzemeye yönelmeleri dikkate alındığında, özellikle de

fotoğraflarınbiçim ve içeriklerinde iyi ya da kötü yönde birdeğişmeolup olmadığı

önemkazanmaktadır.

Bu çalışmanın amacı, 1984-1993yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde kullanılanhaber fotoğrafları arasında, haberfotoğrafının

sahip_olmasıgereken özelliklerbakımından farklılıkolupolmadığını araştırmaktır.

Ayrıca bu çalışmada, 1984-1993 yılları arasında bu üç gazetede yer alan

fotoğraf sayıları, kapladıkları alan ve siyah-beyaz fotoğraf kullanım oranı

belirlenecektir.

Amaç

Buçalışmanın amacı, 1984-1993yıllarında yayımlananHürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerindekullanılanhaberfotoğrafları arasında,haber fotoğrafının

sahip olmasıgereken özellikler bakımından farklılıkolup olmadığını araştırmakve yine buyıllar arasındabu üç gazetede yer alanfotoğraf sayıları, kapladıklarıalan ve siyah-beyazfotoğraf kullanım oranınıbelirlemektir.

A-1984-l993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haberfotoğrafları arasındakompozisyon özellikleri_bakımından

farklılıklarvarmıdır?

1-1984 ve 1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haber fotoğraflarındaüç çizgi kuralına yer vermeleri

bakımından farklılıklarvarmıdır?

2-1984 ve 1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haber fotoğraflarında görsel denge kuralınayer vermeleri

bakımından farklılıklarvar_mıdır?

3-1984 ve 1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haberfotoğraflarında,çizgikuralınayer vermeleribakımından farklılıklarvarmıdır?

4-1984 ve 1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haber fotoğraflarında kontrast kuralına yer vermeleri

bakımından farklılıklarvarmıdır?

B-1984-l993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haber fotoğrafları arasında anlatım özellikleri bakımından farklılıklarvarmıdır?

1-1984 ve 1993 yıllarında yayımlananHürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haber fotoğraflarındahaber hakkında ipucu taşıması bakımından farklılıklarvarmıdır?

2-1984 ve 1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haber fotoğraflarındahaberin anlaşılır olması için başka fotoğraflarayer verilmesibakımından farklılıklarvarmıdır?

3-1984 ve 1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haber fotoğraflarındahaberin kolayanlaşılır olması için

fotoğrafın yayınlanma zorunluluğu bakımından farklılıklarvarmıdır?

4-1984 ve 1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haberfotoğraflarında kadrajınhaberiçeriğiniaktarmayeterliliği bakımından farklılıklarvar_mıdır?

C-1984 ve 1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haberfotoğraflarının sayısınedir?

1-1984-1993yıllarındaekim ayında yayımlananHürriyet gazetesinde yer alan haberfotoğraflarının sayısınedir?

2- 1984-1993yıllarındaekim ayında yayımlananMilliyet gazetesinde yer alan haberfotoğraflarının sayısınedir?

3- 1984- 1993yıllarındaekim ayında yayımlananCumhuriyet gazetesinde yer alan haberfotoğraflarının sayısınedir?

D- 1984 ve 1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haberfotoğraflarının kapladığıalan nedir?

1-1984-1993yıllarındaekim ayında yayımlananHürriyet gazetesinde y,er alan haberfotoğraflarının kapladığıalan nedir?

2-1984- 1993yıllarındaekim ayında yayımlananMilliyet gazetesinde yer alan haberfotoğraflarının kapladığıalan nedir?

3- 1984- 1993 yıllarındaekim ayında yayımlanan Cumhuriyet gazetesinde yer alan haberfotoğraflarının kapladığıalan nedir?

E-1984 ve 1993yıllarında yayımlananHürriyet ve Milliyet gazetelerinde yer alan siyah-beyaz haber fotoğraf sayısı nedir? Cumhuriyet gazetesi siyah-beyaz

yayınlandığıiçin, bukapsamın dışında tutulmuştur.

1-1984-1993yıllarındaekimayında yayımlananHürriyet gazetesinde yer alan siyah-beyaz haberfotoğraf sayısınedir?

2-1984-1993yıllarında^ekim ayında yayımlananMilliyet gazetesinde yer alan siyah-beyaz haberfotoğraf sayısınedir?

Evren ve Ömeklem

Araştırmanınevreni Eskişehir il merkezinde oturan, en az 4 yıllık bir üniversite mezunu, günlük gazete okuyan kişilerden oluşmaktadır. Araştırmanın

örneklemibelirlenen evrendenyansızatama yolu ile seçilen 30kişiden oluşmaktadır.

Veri ToplamaAraçları

Araştırma amaçlarının gerçekleşmesini sağlamaküzere araştırmacı tarafından

geliştirilen "FotoğrafınKompozisyon veAnlatımÖzelliklerini DerecelemeÖlçeği"

kullanılmıştır.

Ölçek iki bölümdenoluşmaktadır-;Birinci bölümde fotoğrafınkompozisyon özellikleri derecelendirilmeye, ikinci bölümde ise fotoğrafın anlatım özellikleri derecelendirilmeyeçalışılmıştır.Her iki bölümde de 4'er soru yer almıştır. Soruların değerlendirilebilmesi için 5-1 puan aralığında S'li derecelendirme ölçeği kullanılmıştır.Ölçekten ne kadar yüksek puan alınırsa, fotoğrafın araştırılan niteliğinino kadar iyiolduğukabuledilmiştir.

Ölçeğin amacı düşünülerek yapı geçerliliği çalışması yapılmıştır. Yapı geçerliğini belirlemek amacıyla,haberfotoğrafında bulunmasıgereken özellikler

sıralanmışve anketsorularınınbu nitelikleri ölçüp ölçmediğiörneklem grubunun tüm özelliklerini yansıtan iki birey üzerinde sınanmış ve ölçeğe son şekli

verilmiştir. Ölçeğin güvenirliğini belirleyebilmek _amacıyla test-tekrar test güvenirlikkatsayısı hesaplanmıştır.Ölçek örneklem grubunun özelliklerini_yansıtan 14 kişiye 2 hafta ara ile iki kez uygulanmış ve güvenirlik katsayısı .82 olarak

bulunmuştur.

1984 ve 1993 yıllarında yayımlanan Milliyet, Hürriyet ve Cumhuriyet gazetelerinde haber fotoğraflarnun-niceliksel bakımdan (1.sayfada yer alan

fotoğrafların kapladığıalan, fotoğraf sayısı ve siyah-beyaz fotoğraf kullanımı) farklılıkgösteripgöstermediğinibelirlemek üzere bu gazetelerin birinci sayfaları,bu

özellikler bakımındandemografik verileri araştırmacı tarafından ölçülmüştür.

Fotoğrafın kapladığıalan için cm2hesabı, fotoğraf sayısıve siyah beyaz fotoğraflar için ise sayım yapılmıştır.

Buçalışmada1984 ve 1993yıllarıEkimayında yayımlananMilliyet, Hürriyet ve Cumhuriyet gazeteleri kullanılmıştır.Bu gazetelerin kullanılmanedeni, haber

yayımlamaktaolan en eski 3 gazete olmasıdır. 1984 ve 1993 yıllarının seçilmiş olması ise 1984'te, çok partili yaşama geçişin getirmiş olduğu basın özgürlüğü ortamının olması, 1993'te ise özel TV'lerin_yayınageçmesi dönemi ve gazetelerde

olasıgörseldeğişimin hedeflendiğidönem_olmasıdır.Yine bu_çalışmadasadece Ekim

ayında yayımlanan gazetelerin seçilmiş olması ise yansız atama yöntemi ile

sağlanmıştır. Araştırmanın getireceği mali yük düşünülerek sadece 1 ay ile

sınırlandırılmıştır.

AraştırmanınYöntemi

Bu araştırmada iki tür araştırma yöntemi kullanılmıştır.Birincisi, 1984 ve 1993 yılları arasında yayımlanan Milliyet, Hürriyet ve Cumhuriyet gazetelerinin kompozisyon ve anlatım özellikleri bakımında farklılıklar olup olmadığını

belirlemek üzere, "nedensel karşılaştırmayöntemi", ikincisi de. 1984 ve 1993

yıllarında yayımlanan Milliyet, Hürriyet ve Cumhuriyet gazetelerinde haber

fotoğraflarınınnicelikselbakımdan (kapladığıalan, fotoğraf sayısı ve siyah-beyaz

fotoğraf kullanımı) nasıl bir dağılım gösterdiğini belirlemek üzere "betimsel yöntem"kullanılmıştır(Kaptan, 1977; Karasar, 1991).

VerilerinToplanmasıve Çözümlenmesi

Birinci amacailişkinverileraraştırmacı tarafından toplanmıştır.Bunun için, her üç gazetenin 1984-1993yıllarıekimaylarınaait gazetelerin l.sayfalarındaher üç gazetede de yer alan 10 haberfotoğraflarıbelirlenerek, kesildi. Her birdeneğe3 tane 1984 yılı ekim ayında yayımlananhaber fotoğrafıve 3 tane de 1993 yılı ekim

ayında yayımlananhaberfotoğrafıdosyalanarak verildi. Ve deneklerin ölçekte yer alan sorulara göre, nitelikbakımından değerlendirmeleri istenmiştir.Deneklerden, ölçektekisorularıanlamayanlarolduğudurumda araştırmacı tarafından kısacaher bir özellikanlatılmıştır.

Haberfotoğraflarınınnicelik yönden değerlendirilmesiiçin de 1984-1993 yılı

ekimayında yayımlananher üç gazetede yer alan haberfotoğrafları kapladıklarıalan bakımından ^cm2 hesaplaması yapılarak, fotoğraf sayısı ve siyah-beyaz fotoğraf

kullanımıise sayım yapılarak araştırmacı tarafından belirlenmiştir.

Bu üç gazetenin haber ve anlatım özellikleri açısından farklılıkgösterip

göstermediğinibelirleyebilmek için istatistiksel yöntemlerden t test kullanılmıştır. t testi grupların ortalamalarıhesaplanarak aralarındaistatistikselolarakanlamlıfark olupolmadığınıortaya koyan istatistiksel yöntemdir.

BULGULAR

1984-1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haberfotoğraflarındakompozisyon özelliklerikapsamında:üç çizgikuralına,görsel dengekuralına, bakışıyönlendiren çizgikuralınayer vermeleri

bakımından farklılık bulunamamışancak kontrastkuralınayer vermeleri bakımından anlamlı farklılıklar bulunmuştur.

Bu üç gazetede yer alan haber fotoğraflarında anlatım özellikleriaçısından:

haberin anlaşılır olmasıiçinbaşka fotoğraflarayer verilmesi, haberin kolayanlaşılır olması için fotoğrafın yayınlanma zorunluğu, haber fotoğraflarında kadrajınhaber

içeriğiniaktarma yeterliği bakımından farklılık bulunamamışancak fotoğrafların

haberhakkındaipucutaşıması bakımından farklılıklar bulunmuştur.

Bu üç gazetede 1984-1993 yıllarında yer alan haber fotoğrafları sayısı şu şekildedir.

Hürriyet Milliyet Cumhuriyet

1984

1993

Haber fotoğraflarının kapladığı alan (cm2) incelendiğinde şu sonuçlara

ulaşılmıştır.

Hürriyet Milliyet Cumhuriyet

1984

1993

1984 ve 1993yıllarında yayımlananHürriyet ve Milliyet gazetelerinde yer alan siyah-beyaz haberfotoğraf sayıları incelendiğinde:Hürriyet gazetesinde 1984yılında

28 siyah-beyaz haber fotoğrafı yer almış, 1993 yılında ise siyah-beyaz haber

fotoğrafıyer almamıştır;Milliyet gazetesinde 1984 yılındabusayı 20 iken, 1993

yılındaO'dır.

TARTIŞMA

Bu araştırmada 1984-1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haberfotograflarındanitelikselaçıdan (anlatımve kompozisyon özellikleri) farklılıklarolup olmadığı araştırılmış; ayrıcayine bu

yılların ekim ayında yayımlanan bu üç gazetenin niceliksel açıdan (haber

fotoğraflarının kapladığı alan, fotoğraf sayısı ve siyah-beyaz fotoğraf sayısı)

özellikleribelirlenmiştir.

Bu tür araştırmalarla ilgili kaynaklar incelendiğinde,özelolarak böyle bir

çalışmaya rastlanamamıştır ancak, araştırmada belirlenen nitelik ve niceliksel özelliklere kaynaklardarastlandığı,bu nedenle de bubağlamdabirtutarlılık olduğu

söylenebilir.(*)

Denekler, 1984 ve 1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haber fotoğrafları arasında kompozisyon özellikleri bakımından, farklılıklar olup olmadığını değerlendirmişlerdir.

Kompozisyon özellikleri, üç çizgi kuralı (dikkat noktasının altınoran kurallarına

göre seçilmesi), görsel denge, çizgi ve güç çizgileri (fotoğraftabakışıyönlendiren el, kol, yol gibi çizgiler), ve kontrast (dikkatnoktasınıön ve arka plandanayıranrenk ya da ton zıtlığı) olmak üzere 4 grupta toplanmıştır. Bu dört grubun denekler

tarafından değerlendirilmesinde,1984-1993yıllarında yayımlanan üç gazetede üç çizgi

kuralı, görsel denge ve güç çizgileri açısından fark bulmadıklarını belirtirlerken, kontrast açısından bir farklılık olduğunu belirtmişlerdir. Fotoğraf tekniğinde

kontrast, gerekli olan fakat çok önemli olmayan bir ögedir. Günümüzdekullanılan

teknolojiningetirdiğiolanaklar dikkate alındığındada, birfotoğrafı kontrastlaştırınak

için özel bir yetenekgerekmediği,bilgisayarprogramlarınınbu anlamda çok büyük

kolaylıklar sağladığıifade edilebilir. Yeterince kontrast olmayan bir fotoğraf,ilgili programlarkullanılarakistenilen ölçüdekontrastlaştırılabilmektedir.

1984-1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan haberfotoğraflarının anlatımözellikleribakımından farklılığı

olup olmadığı değerlendirildiğindeise, haber fotoğrafınınhaber hakkındaipucu

taşıması özelliği bakımından farklılık bulunmuştur. Her iki grubun ortalama

puanları incelendiğinde1993yılında yayımlanan fotoğraflara ilişkin ortalamaların

daha yüksek _olduğu görülmektedir. Bu nedenle de, 1993 yılında yayımlanan fotoğraflarda, fotoğrafın haber hakkında ipucu taşıması bakımından olumlu

gelişmeler olduğu söylenebilir. Ancak, haberin anlaşılır olabilmesi için başka

(*) _{Bu konuda ayrıntılı bilgi ıçın} bkz: Robert Bohle, From News To Newsprint; Sabit Kalfagil, Sanat ve Sanat Eğitimi.

fotoğraflara yer verilmesi gerekliliği,haberin daha kolayanlaşılabilmesiiçin incelenen fotoğrafların yayımlanma zorunluluğuve belirlenen kadrajlarınhaber

içeriğiniaktarma yeterliliğiözellikleri bakımından farklılıklar olmadığı ifade edilmektedir. Bu açılardan değerlendirildiğindede, yazılı basının görsel malzeme kullanma konusunda yetersizolduğu,görsel malzemekullanımınagereken önemi

vermediği ifade edilebilir. Günümüzde iletişim biçimleri sürekli olarak

görselleşmeyegiderken, kimi çevrelerce "görsel kirlilik" tartışmaları yapılırken,

Türk yazılı basınınınbu konuya gereken önemi vermeyişi, görsel malzeme

kullanımındaki yetersizliği, gazetelerin haber verme işlevini yeterince yerine

getirmediği;tiraj alabilmek için yapılan uygulamalar da dikkate alındığında,

gazetecilik kaygısınınikinci planda kaldığı söylenebilir. Bilimsel ve teknik

çalışmaların yapıldığıçevrelerde 10 yıllık bir zaman diliminde meydana gelen

değişimve ilerlemeler dikkatealındığında,gazetecilik vehaberleşme alanında da önemlideğişimlerin, gelişmelerin oluşmasıbeklenmelidir. Ancak,baskıveiletişim

teknolojisinde meydana gelen gelişmelerdikkatealındığında, dünyanınherhangi bir yerinde meydana gelen birolayıngörüntülerinin bir kaç dakika içinde bütün dünyaya

ulaştığı günümüzde, yazılı basınınbu olanakları kullanamayışı, başkabir deyişle

görsel malzeme kullanma konusundakiyetersizliği tartışılmasıgereken bir konudur.

Gazetelerin künyelerinebakıldığındada bir fotoğraf editörünün olmayışı,görsel malzemeye ne düzeyde önemverildiğinigösteren birkanıtolarakdeğerlendirilebilir.

1984-1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinin her birinde ekim ayı içinde yer alan haber fotoğraf sayıları incelendiğindeher üç gazetenin de genelolarak haber fotoğraf sayısınıazaltma

eğiliminde olduğu görülmektedir. Görsel iletişimin geliştiği, özellikle de özel TV'lerin yayında bulunduklarıdönemde, okuyucuya alternatif haber ve yorum

kaynağıolmaktanuzaklaşangazetelerin alternatif görüntülerle bu açığıkapatmaya

çalışmalarıbeklenebilir. Ancak görsel malzeme kullanımındauygulanan yöntem, görüntülerinazaltılmasıbu anlamda da gazetelerin alternatif olabilirliklerini ortadan kaldıracak düzeydedir. Öte yandan, bunun olumlu bir _{gelişme olduğu} da söylenebilir. Günümüzde çok ileri boyutlara ulaşan görselleşme, yanı sıragörsel kirlenme, insanlarıokumaktan uzaklaştırmaktadır,Okuyan değil,bakan insanları çoğaltmaktadır.Böyle bir dönemde daha az görüntü, daha fazla enformasyon olumlu birgelişmeolarakdeğerlendirilebilir.

1984-1993 yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinin her birinde ekim ayı içinde yer alan haber fotoğraflarınıngazetede

kapladıklarıalanlar incelendiğindeher üç gazetenin de genelolarak fotoğrafa ayırdıklarıyeroranınıazaltmaeğiliminde olduğugörülmektedir.

1984-1993yıllarında yayımlanan Hürriyet, Milliyet gazetelerinin her birinde ekim ayı içinde yer alan siyah-beyaz fotoğraf sayıları incelendiğinde, her iki gazetenin de 1984yılındabirincisayfalarındasiyah-beyazfotoğrafa yer verdikleri görülürken, ikinci dönemde (1993 dönemi), birinci sayfalarında siyah-beyaz

fotoğrafa yer vermedikleri görülmüştür; Cumhuriyet gazetesi siyah-beyaz

yayımlandığıiçin, bukapsarnın dışında tutulmuştur.