• Sonuç bulunamadı

ULUSAL GÖRME TARAMA PROGRAMI

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "ULUSAL GÖRME TARAMA PROGRAMI"

Copied!
80
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI

HALK SAĞLIĞI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ÇOCUK VE ERGEN SAĞLIĞI DAİRE BAŞKANLIĞI

ULUSAL GÖRME TARAMA

PROGRAMI

(2)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Tarama

Sağlıkta taramanın amacı “kendini sağlıklı zanneden veya kabul eden kişilerde fark edilmeyen bir hastalık ya da kusur için, hızlı uygulanabilen test, muayene veya diğer

işlemlerle muhtemel tanının konması hastalık veya hastalık öncesi durumların saptanması”

(3)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Gerekli Kriterler

Halk sağlığı sorunu olması

Tespit etmenin nispeten kolay olması

Seyrinin bilinmesi

Tedavi imkanının bulunması

Maliyetinin uygun olması

Uzun vadeli prensip ve kriterlerin belirlenmesi

1- Thorner RM, Remein QR (1961). Principles and Procedures in the Evaluation of Screening for Disease. PHS publication no. 846. Public Health Monograph no. 67. Washington: Public Health Service

2- Wilson JMG, Jungner G (1968). Principles and Practice of Screening for Disease. Geneva: World Health Organization

(4)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

• Yenidoğan Metabolik ve Endokrin Taramaları

• İşitme Taramaları

• Gelişimsel Kalça Displazisi Taraması

• Görme Taramaları

4

Ülkemizde Çocukluk Döneminde

Yapılan Taramalar

(5)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Görme Taraması

5

Amaç; görmenin normal gelişimini engelleyecek risk etmenlerini saptamak ve yetersiz görmesi olan olguları erken dönemde tanımaktır.

Bebekler ve çocuklar; şaşılık, ambliyopi,

kırma kusuru, katarakt, glokom, retinoblastom ve prematür retinopatisi açısından

değerlendirilmelidir.

(6)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

6

Görme Taraması Neden Yapılmalı ?

• Çocuklarda yapılacak göz taramaları ile tanınabilen hastalıkların başında şaşılık, refraksiyon kusurları (sıklıkla hipermetropik izoametropi ve anizometropi şeklindeki) veya katarakt ya da korneal skar gibi deprivasyona yol açan bazı durumlara bağlı olarak gelişebilen ambliyopi gelmektedir.

• Ampliyopi yalnızca gelişmekte olan vizüel sistemi

etkilediğinden, çocukların ambliyopiye en hassas olduğu dönem 2 veya 3. yaşlar olup, bu hassasiyet, vizüel

sistemin maturasyonunun tamamlandığı zamana veya 7.

yaşa kadar azalarak devam etmektedir.

(7)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Erken teşhis ile etkili tedavi sağlanabilir

İzole göz problemi diğer sistem gelişimlerini olumsuz etkileyebilir

Gelecek nesillerde ortaya çıkması engellenebilir

Görme Taraması ile;

(8)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Erişkinle kıyaslandığında çocuktaki görme kaybının yol açtığı kayıp ve engel oranı çok daha fazla

 uzun bir hayatın görme hissi olmadan yaşanması

Ülkemizdeki çocukluk çağı görme kayıplarının %69.6 sı önlenebilir nedenlere bağlı (katarakt, ROP, kırma kusurları)

Etiology of childhood blindness in Izmir, Turkey. Eur J Ophthalmol. 2004 Nov-Dec;14(6):531-7. 

Cetin E, Yaman A, Berk AT.

(9)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Prevalans

9

• ABD’de yapılan çalışmalarda göz patolojileri

prevalansının %15 olduğu, bu değerin 14 yaşında

%32’ye yükseldiği saptanmıştır.

• 1970 ABD Ulusal Sağlık Araştırması’nda 12-54 yaş arasında tek gözde myopi prevalansı %25 olarak bulunmuştur.

• Türkiye’de Sağlık Bakanlığı tarafından 1990 yılında yapılan sağlık tarama sonucuna göre, Türkiye

genelinde kırma kusuru prevalansı %3’tür.

• Daha önce yapılan araştırmalarda ise sadece

ambliyopi prevalansı %1-4 arasında bulunmuştur.

(10)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Sıklık (bebek/yıl)

FKU 150-200

Hipotiroidi 3000

Biotidinaz 800

İşitme kaybı 2500

Kalça çıkığı 14-16000

Konj katarakt 1500-2000

Körlüklerin %15-20 si katarakt nedeniyle

Konj glokom 100-150

Retinoblastom 60-100

Ambliyopi %2-4 (şaşılık, anizometropi)

Prematür Retinopatisi 1700 (ileri evre)

(11)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel MüdürlüğüÇocukluk çağında sık görülen görme problemleri

11

>6 ay –

<6 yaş % >6 yaş –

<18 yaş %

Hipermetropi 33 23

Astigmatizm 22,5 22,5

Miyopi 9.4 20.2

Nonstrabismic Binoküler

Bozukluklar 5.0 16.3

Şaşılık 21.1 10.0

Göz Tembelliği 7,9 7,8

Akamodasyon Bozuklukları 1.0 6.0

Periferik Retinal Anarmollikler 0.5 2

University of Iowa Department of Ophthalmology Vision Screening Guidelines August 2010

(12)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

• 0-3 aylık bebeklere göz muayenesi

• Okul öncesi dönemde ise 36-48 aylık çocuklara VE

• İlköğretim 1. sınıf çocuklara göz taraması yapılmalıdır

12

Kimlere uygulanır?

(13)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

• Birinci basamakta ilk tarama testleri aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı tarafından

• Bir üst merkeze sevk edilen bebek ve çocuklara ise göz hastalıkları uzmanları tarafından uygulanır.

13

Kimler tarafından uygulanır?

(14)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

 

Muayene ve testler, taramada kullanılacak test metotlarının özelliklerine uygun olan, Aile Sağlığı Merkezlerinin mevcut odalarında yapılmalıdır.

14

Test yapılan yerin özellikleri

(15)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

• Göz Muayenesi

• Kırmızı Refle Testi

• Lea sembol Testi

15

Tarama metodları

(16)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

• 15. gün izlemi ve sonrasında her izlemde belirlenen yönergelere göre bebeğin görmesini

değerlendirmesi

• 3 yaştan sonra ve ilköğretim 1. sınıf çocuklarına görme keskinliği muayenesi yapması, gerektiğinde sevk etmesi

• Taramada şüpheli bulunan vakaları 2. veya 3.

basamak sağlık kuruluşlarına vakit geçirmeden sevk etmesi

• Ayrıca strabismus saptanan bebek ya da çocukları her yaşta sevk etmesi

istenir

   

16

Aile hekimlerinden:

(17)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

• 36-48 aylık çocuklara ve ilköğretim 1. sınıf çocuklara Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM), Aile Hekimi tarafından kırmızı refle testi

yapılacak ve Aile Sağlığı Çalışanları (ASÇ) tarafından “Lea Sembol Testi” ile görme

keskinliği testi uygulanır.

• Teste uyum göstermeyen çocuklar, aileleri tarafından evde “Lea Sembol Testi”

çalıştırılarak tekrar test için 1 hafta içinde ASM’ye çağrılır.

17

Okul öncesi çocuklar için;

(18)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

18

Bebek çocuk ergen izlem protokolleri

Görme taraması rehberi

(19)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

19

0-3 AY BEBEKLER İÇİN GÖZ MUAYENESİ AKIŞ ŞEMASI

(20)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

20

36-48 AY ÇOCUKLAR İÇİN GÖRME TARAMASI AKIŞ ŞEMASI

(21)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

21

İLKÖĞRETİM 1. SINIF ÇOCUKLAR İÇİN GÖRME TARAMASI AKIŞ ŞEMASI

(22)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Acil Sevk Gerekenler

• 32 hafta ve altındaki tüm prematüreler ve 1500 gram ve altında doğan tüm bebekler 4. haftada Prematüre Retinopatisi açısından değerlendirilmek üzere göz muayenesi için sevk edilmelidir.

• Retinoblastom, Konjenital Glokom ve Konjenital Katarakt şüphesi olan bebekler acilen göz hastalıkları uzmanına sevk edilmelidir.

(23)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

 

 

Sorun saptanan vakalar göz hastalıkları uzmanlarına sevk edilecektir

23

Nerelere sevk edilecek?

(24)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü SEVK BELGESİ

24

(25)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Aile Hekimleri tarafından AHBS’ye kaydedilen veriler İl Sağlık Müdürlükleri tarafından KDS üzerinden takip edilecektir.

25

Tarama Verileri Nereye Kaydedilecek?

(26)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

26

(27)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

27

Teşekkürler.

(28)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

GÖZ TARAMASI

(29)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Duyu Sistem Gelişimi

Normal işitme

Konuşma ve lisan gelişimi

Sosyal, duygusal ve zihinsel gelişim

Normal görme

Mental gelişim Psikolojik gelişim Fiziksel gelişim

(30)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Görme Gelişimi

• 30-32 haftada bebek anne karnında ışığa tepki verir gözlerini kırpar

• Yenidoğan bebek ışık değişikliklerine tepki

verir, parlak renkli objelere fiksasyon

yapabilir/görmesi (yaklaşık 0.05-0.1)

(31)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Görme Gelişimi

• Görsel sistem diğer duyulardan daha fazla önemli çünkü görme bebeklikte en önemli uyaran ve bilgi kaynağı

• Çocuk taklit ederek öğrenir, elinin ayağının etrafının farkına varır, göz kontağı ile onay alır

• Görme azlığı/körlük, motor gelişimi ve diğer gelişimsel faktörleri olumsuz etkiler

• Sadece göz değil santral sinir sisteminin büyüme ve olgunlaşması da göz önünde bulundurulmalıdır

(32)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

• Kritik dönem görme sisteminin hassas ve olumsuzluklardan fazla etkilendiği dönem

• Normal gelişim için gözlerin paralelliği ve simetrik (netlik, büyüklük, şekil ve kontrast) görüntü olması gerekli

• Göz paralelliği için hassas dönem ilk 6 ay ancak 4 ayda normal paralellik sağlanmakta

• Bebeklik döneminden sonra 9-12 yaşa dek daha yavaş seyirli dönem

Görme Gelişimi

(33)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Çocukluk Çağı Görme Kaybı Nedenleri

• Prematüre retinopatisi

• Konjenital katarakt

• Konjenital glokom

• Retinoblastom

• Şaşılık, kırma kusurları ve ambliyopi (göz tembelliği)

(34)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Prematüre Retinopatisi

• Düşük doğum ağırlığı

• Küçük doğum haftası

• <1500 gr ve < 32 hafta => tarama

• Doğumdan sonraki 4-6 hafta / postkonsepsiyonel 31- 33 hafta

• Ülkemizde yıllık yaklaşık 1700 ileri evre ROP

Türkiye’ de prematüre retinopatisi sıklığının durumu. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları dergisi. 

2010;53:4-9. Ergenekon E ve ark.

(35)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Düşük doğum ağırlıklı ve erken doğan (1500 gr; 32 hf) prematüre bebeklere doğumdan itibaren 4-6 hafta içerinde mutlaka göz muayenesi yapılmalıdır !!!

Bebek prematüre ise

(36)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Konjenital Katarakt

İnsidans 1,2 – 6 / 10000 doğum

Ülkemizde yıllık 1500-2000 yeni vaka

Erken tanı tedavi ile normale yakın görme

Konjenital kataraktlar: Epidemiyoloji, sınıflama, etiyopatogenez. T Klin Oftalmoloji. 

1999;8:235-41. Özdemir G, Karel F.

(37)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Konjenital Glokom

• Başlangıçta bulgu vermeyen sinsi bir hastalık

• Sulanma, fotofobi (ışıktan rahatsızlık)

• Korneada kesifleşme, buftalmus

• 1-5,1/10000 doğum

• Ülkemizde yılda 300-450 vaka

Konjenital glokomun sınıflandırılması ve kliniği. Türkiye Klinikleri Oftalmoloji Dergisi. 2004;13:111-3. 

Devranoğlu K. 

The British infantile and childhood glaucoma (BIG) eye study. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2007;48:4100-6. 

Papadopoulos M, Cable N, Rahi J, Khaw PT, BIG Eye Study Investigators. 

(38)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Retinoblastom

• !! Hayati tehlike!!

• İnsidans yaklaşık 1/15000

• Ülkemizde yıllık 100 yeni vaka

• Aile hikayesi**

Retinoblastoma: a review. Arch Pediatr. 2006;13:1329-37. Doz F. 

(39)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Tarama mı? / Muayene mi?

• “Tüm çocuklar tam bir göz muayenesi olmalıdır”

şeklindeki bir yaklaşım;

Mümkün değil (yaklaşık 1.3 milyon doğum/yıl)

Maliyet yüksek

Tek bir muayene, çocuk geliştiği için yeterli değil, her izlemde yeniden muayene edilmesi gerekir

Ne zaman?

Farklı zamanda tarama

• Risk altındakileri ve şikayeti olanları sevk

(40)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Risk Grupları

Prematürite (gözlük ve kayma riski fazla)

Serebral Palsi

Down Sendromu

Ailede gözde kayma, göz tembelliği, 5 numaranın (5D) üzerinde gözlük numarası kullanma öyküsü

Metabolik Hastalıklar

Sensorinöral İşitme Kaybı, özellikle Refsum Hastalığı varlığı

Ailede (anne, baba veya kardeşlerde) bebeklik ve çocukluk döneminde glokom ve katarakt bulunma öyküsü

Bebek veya çocukta kranofasial anomali, kapak düşüklüğü, pitozis, hemanjiom, nazolakrimal kanal patolojisi öyküsü

Ailenin bebek ya da çocukta göz patolojisi olmasını düşünmesi

(41)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

41

• Serebral palsi, Down Sendromu, genetik, metabolik hastalık varlığı, ailede konjenital glokom veya katarakt hikayesi varsa

• Ailenin bebeğin gözleri ile ilgili herhangi bir şikayeti olması halinde

bebekler bir Göz Hastalıkları Uzmanına sevk edilmelidir

32 hafta ve altındaki tüm prematüreler ve 1500 gram ve altında doğan tüm bebekler 4. haftada Prematüre Retinopatisi açısından değerlendirilmek üzere göz muayenesi için sevk edilmelidir.

Retinoblastom, Konjenital Glokom ve Konjenital Katarakt şüphesi olan bebekler acilen göz hastalıkları uzmanına sevk edilmelidir.

(42)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

• Işık kaynağından çıkan ışığın normalde gözün saydam olan yapılarından geçerek fundusa ulaşan ve buradan geri yansıyan ışık değerlendirilir.

•Bu saydam yapılar:

Kornea

Aköz hümör

Lens

Vitreus

(43)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

• Test için direkt oftalmoskop gibi koaksiyel ışık kaynağı uygundur.

• Otoskop veya penlight gibi ışık kaynakları aynı etkiyi göstermez

• Test, pupil dilatasyonu sonrası da uygulanabilir

(44)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

• Roland Brückner 1961 “pupiller transilluminator test”

• Her iki gözden gelen kırmızı reflenin birlikte değerlendirilmesi “Brückner testi” olarak da bilinmektedir

• Ortam opasitesi, şaşılık, anizometropi tesbitinde faydalı

• Konuşma öncesi dönemde objektif yöntem

(45)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

Kolay, basit

Öğrenmesi kolay

Maliyeti ucuz

Kısa sürede çok kişi taranabilir

Sensitivitesi yüksek

Tecrübe ile sensitivite ve spesifite artar

Sonuçların niceliği yok

Kişilerarası sonuç farkı fazla

Koyu renk fundusda düşük sensitivite

Düşük (+) prediktif değer (%69),

Yüksek yalancı pozitiflik

(46)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

Direkt oftalmoskop lens gücü sıfır ayarında

Loş - karanlık bir odada

Dilate pupilla için

Önce her bir gözü ayrı ayrı

Yaklaşık 30-45 cm mesafeden

Sonra her iki gözünü aynı anda

Yaklaşık 90 cm mesafeden

(47)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

• İnspeksiyon

• Pupil ve ışık reaksiyonları

(48)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

• Kayma -Hirshberg testi

(49)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

Fundus reflesi

 Varlığı

 Simetrisi

Normal gözde kırmızı refle, parlak kırmızı-sarı (veya yoğun pigmentasyonlu gözlerde açık gri renkte) olarak gözlenir

Göz yaşı filmi içindeki mobil mukus kaynaklı ve göz kırpma ile kaybolan geçici opasiteler olabilir

(50)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

• Görme aksı üzerinde yer alabilecek katarakt, korneal opasite gibi engellerin ve retinoblastom, retina

dekolmanı gibi retina bozukluklarının belirlenmesinde kullanılır.

• Her iki göz birlikte değerlendirildiğinde asimetrik kırma kusuru ve şaşılık gibi potansiyel olarak

ambliyopiye neden olabilecek durumların tespit edilmesini sağlar.

(51)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

Optik yolu bozabilecek/engelleyecek her türlü faktör kırmızı reflede anormallik

•Kornea opasiteleri

•Pupillayı etkileyen iris bozuklukları

•Katarakt

•Vitreus içi opasiteler

•Tümör

•Retinal hastalıklar

•Yüksek numaralı gözlük

•Anizometropi

•Şaşılık

(52)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

Normal bir gözde kırmızı refle,

•Parlak kırmızı-sarı renkte

•Simetrik

Kırmızı refle içinde yer alan karanlık noktalar

Bozuk veya kaybolmuş kırmızı refle,

Beyaz refle (lökokori),

Reflelerde asimetri

durumlarında hasta göz

hekimine yönlendirilmelidir

(53)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

• Refle içindeki karanlık alanlar:

(54)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

Beyaz refle (Lökokori): leukos: beyaz kore:pupil

(55)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

• Bozulmuş, kaybolmuş, asimetrik kırmızı refle

(56)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Patolojileri - Asimetri

(57)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Ortam Opasitesi

İlk hafta ve aylarda katarakt gibi ortam opasiteleri ve diğer organik hastalıklar açısından önemli

Bebek uyuyorsa gözleri açılarak veya dik tutularak yukarı aşağı sallanarak da açtırılabilir

Asimetri daha kolay tanınıyor

50 cm’den de yapılabilir

Şaşılık, katarakt ve organik göz hastalıklarında yakın mesafe daha kolay

(58)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle – Kırma Kusuru

Kırmızı reflenin yerleşimine göre kırma kusurları tesbit edilebilir.

Pupilin;

Alt kenarında yerleşimli hilal görüntüsü miyopi

Üst kenarında yerleşimli hilal görüntüsü hipermetropi

Hilal görüntüsünün merkezden 1 saat kadranından daha fazla

uzaklaşması ise astigmatizma lehine bir bulgudur.

(59)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırma Kusurları

Yüksek miyopide fundus reflesi koyu, yüksek hipermetropide parlak

Kırma kusurları tesbitinde özellikle yakın mesafede başarı düşük

Standart 1 metre yerine 3-4 metreden yapıldığında hassasiyet artıyor

Benzer şekilde anizometropide de (+1D fark) 4 metrede hassasiyet %62den %85’e yükseliyor

Graf, Jung. The Brückner test: extended distance improves sensitivity for ametropia. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 208:135-41, 2008

(60)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırmızı Refle Testi

(61)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Fiksasyon Kontrolü

(62)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

62

36-48 AY ÇOCUKLAR İÇİN GÖRME TARAMASI AKIŞ ŞEMASI

(63)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

63

İLKÖĞRETİM 1. SINIF ÇOCUKLAR İÇİN GÖRME TARAMASI AKIŞ ŞEMASI

(64)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kırma Kusurları, Şaşılık,

Göz Tembelliği - Ambliyopi

• Görme keskinliğinin en kolay artırılabildiği

• Tedavileri bulunan

• Yaygın görülen

görme kaybı nedenleri

(65)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Ambliyopi riski %1,3-6,5 .

 Kırma kusuru oranı yaklaşık %10

65

Ülkemizde Okul Öncesi/Okul Dönemi;

İstanbul’da ilköğretim çağı çocuklarında yapılan göz taraması sonuçları. Turk J Ophthalmol. 2003;33:585-91. Toygar O,  Öğüt MS, Kazokoğlu H. 

(66)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

•Normal binoküler (iki gözün birlikteliği ile) görme gelişimi için 3 şey gerekli:

* her iki gözde net retinal görüntü

* her iki gözde eşit görüntü netliği

* gözlerde kayma olmaması

•Bu bulgularla ilgili:

her iki göz arasında bir dengesizlik varsa

AMBLİYOPİ (göz tembelliği) ortaya çıkıyor

Ambliyopi (Göz Tembelliği) Ne Demektir?

(67)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Ambliyopi (Göz Tembelliği)

• Gözde veya görme yollarında bilinen bir patoloji olmaksızın, net görmenin engellenmesi ve/veya anormal bilateral etkileşim sonucu ortaya çıkan, genellikle tek taraflı nadiren çift taraflı en iyi düzeltilmiş görme keskinliğindeki azalmadır.

• Görme azlığının önlenebilir bir nedenidir.

(68)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

• Pitozis

• Ortam opasiteleri

• Fundus patolojileri

• Şaşılık

• Kırma kusuru

• Anizometropi

68

Ambliyopi Risk Faktörleri

(69)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü• Görme

Ambliyopi

verisinin beyinde

“işlenm esi”

(visual processi ng) bozuklu ğu

• Bu

disfonks iyon görme azlığı olarak kendini gösterse de birçok farklı görme fonksiyo nunda da bozuklu k var

• Gelişme yaşı:

Görme gelişimi nin “DUYA RLI”

periyod u kabul edilen 0- 7 yaşta gelişir

• Tedavi yaşı:

Tedavi yaşının bu “duyarlı

gelişim periodu yla (0-7 yaş)

sınırlı olmayab ileceğini gösteren bulgular var

(70)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Ambliyopi prevalansı %2-5

Esas göz tembelliği görme keskinliğindeki düşüklük

Okul öncesi dönemde populasyonun %95’inde +3 hipermetrop, +1.5 astigmatizma ve 1.5

anizometropinin altında

Ambliyopi

(71)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

• Ambliyopi (göz tembelliği) tanı konulduğunda tedavisi mümkün bir görme problemidir.

•Bu nedenle 3-7 yaşta görme tarama programları çok önemli!!

(72)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Kimde Ambliyopi Var?

NORMAL GÖRME değerleri:

3-4 yaş için : 0.3 LogMAR (0.5

Snellen)

Daha büyük yaş için: 0.0 LogMAR (1.0

Snellen) kabul

edildiğinde

Refraktif düzeltme sonrası iki

arasında göz 2 Snellen

ya da LogMAR sırası fark

varsa

AMBLİ

YOPİ (+)

(1 sıra fark veya 0.2-0.3

lük görme azlığının ambliyopi

değil muayeneler

arası farklılıkları

yansıttığı kabul ediliyor)

(73)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Görme Keskinliği Ölçümü

• Sözel iletişim kurulabilen çocuklarda (>3yaş);

Tanıdık şekiller

Subjektif görme testleri

Lea, Allen, Landolt C, HOTV kartları en sık

• Büyük çocuklarda Snellen "E" eşeli

(74)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Allen figürleri

Kısıtlı kullanım alanı

Sosyokültürel durum

Şekli tanımama

Snellen E ve Landolt C

•Yüksek kooperasyon

•Gelişmiş ifade yeteneği

(75)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Lea ve HOTV testi

Eşleştirme prensibi

Test mesafesi 3 m (daha rahat konsantrasyon)

Yakın ve uzak görme için iki farklı form

3 yaş için Lea figürlerine adaptasyon daha kolay

Effect of age using Lea symbols or HOTV for preschool vision screening. Optom Vis Sci 2010; 87: 87– 95. Vision in  Preschoolers (VIP) Study Group. 

(76)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Tarama Testleri Nasıl Uygulanır?(1)

36-48 aylık ve ilköğretim 1. sınıf çocuklara Aile Sağlığı

Merkezlerinde (ASM);

Aile Hekimi tarafından kırmızı refle testi yapılması

Aile Sağlığı Çalışanları tarfından (ASÇ) “Lea Sembol Testi” ile ilgili ailelere eğitim verilmesi

ASÇ tarafından, annesinin

kucağında, tek göz kapatılarak, 3 metre mesafeden “Lea Sembol Testi” ile görme keskinliği testi yapılması

(77)

TC. Sağlık Bakanlığı

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Tarama Testleri Nasıl Uygulanır?(2)

Teste uyum göstermeyen çocuklar, aileleri tarafından evde

“Lea Sembol Testi” çalıştırılarak tekrar test için 1 hafta içinde ASM’ye çağrılacaklar

LEA eşeli ile görme keskinliği ölçümü tekrarlanacak

36-48 aylık çocuklara; tek gözle 0.5’in altında görme keskinliği olduğunda veya iki göz arasında 2 sıra fark olduğunda göz hekimine sevk edilecek

İlköğretim 1. sınıf çocuklara; tek gözle 0.8’in altında görme keskinliği olduğunda veya iki göz arasında 2 sıra fark

olduğunda göz hekimine sevk edilecek

(78)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

78

(79)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

79

(80)

TC. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

80

Teşekkürler.

Referanslar

Benzer Belgeler

Değerli okurlarımız, dergimizin her sayısında olduğu gibi, bu sayımızda dagöz sağlığı konusunda farkındalık yaratmak ve insanları bilinçlendirmek konularında uzman

Lazer öncesi GİB ölçümü ve lazer kapsülotominin birinci hafta sonrası sonuçlar arasında anlamlı bir artış mevcuttu (p&lt;0,001).. Lazer öncesi ve lazer kapsülotominin

Cerrahi öncesi ile cerrahi sonrası 1.hafta, 1.ay ve 3.ayda minimum santral maküla kalınlığı, santral, parafoveal ve perifoveal alan- lardaki ölçümler arasında anlamlı

Olgular›n say›s› oldukça az olmakla birlikte görme engelliler ve yak›nlar›, daha önce yap›lan göz muayene- leri ve hekim davran›fllar›n› genel olarak olumlu bulur-

Tablo II: Diyabetik makula ödeminin (DMÖ) Optik koherens tomografiye göre iki morfolojik tipi olan Kistoid makula ödemi (KMÖ) ve diffüz retina kalınlaşmasının (DRK),

Değerli okurlarımız, dergimizin her sayısında olduğu gibi, bu sayımızda dagöz sağlığı konusunda farkındalık yaratmak ve insanları bilinçlendirmek konularında uzman

Kalem gibi kaşların, trigonometri gibi karışık saçların, tebeşir kokusu gibi burnumda tütüyor?. Çarpanlara ayrılmayan denklemler

Sınav soruları, bu birimde teorik sınav ile ölçülmesi öngörülen tüm bilgi ifadelerini (Ek A1-2) ölçmelidir. Açık uçlu sorularla yapılacak teorik sınavda adaylara