7. SINIF TÜRKÇE. Fiiller - 1 (Anlam - Kip - Kişi - Anlam Kayması) 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil, haber kipi ile çekimlenmiştir?

(1)

MEB 2017 - 2018 Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Kazanım Kavrama Te sti Ölçme, Değerlendirme

ve Sınav Hizmetleri

Genel Müdürlüğü

7. ^SINIF

TÜRKÇE

Fiiller - 1 (Anlam - Kip - Kişi - Anlam Kayması)

1

1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde iş (kılış) bildiren bir fiil vardır?

A) Proje görevimiz için kaynak araştırıyoruz.

B) Sıcak bir temmuz gecesi doğmuşum.

C) Otobüste hep cam kenarında otururum.

D) Bebeği iki ayda ne kadar da büyümüş!

2. Öznenin etkisi olmadan onun iradesi dışında, kendiliğin- den oluşan ve öznedeki değişimi gösteren fiiller oluş anla- mı taşır.

Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde oluş fiili yoktur?

A) Uzun süre dolapta bekleyen ekmek küflenmişti.

B) Sonbaharın gelmesiyle bütün yapraklar sarardı.

C) Aklına gelen her soruyu mutlaka sorardı.

D) Ağaçtaki meyvelerin tamamı olgunlaştı.

3. I. Çayı her zaman şekersiz içerim.

II. Durakta tam yirmi dakika beklemiş.

III. Çocuklar okula doğru yürüyorlar.

IV. Yaşlı geminin her yanı paslanmış.

Numaralanmış cümlelerden hangisinde durum fiili kullanılmıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil, haber kipi ile çe- kimlenmiştir?

A) Ödevini en kısa sürede tamamlamalısın.

B) Arkadaşlarına biraz sessiz olmalarını söyle.

C) Pikniğe ben de sizinle geleyim.

D) Yorgunluktan erkenden uyumuş.

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde anlam kayması vardır?

A) İnsanlar çocuklarına hoşgörüyü öğretmeli.

B) Soğuk havalarda yüzüm hemen kızarıyor.

C) Güneş tutulmasını ilk kez çocukken izlemiş.

D) Yaz tatilinde bağlama kursuna yazılacağız.

6. “Oku-” fiili aşağıdakilerden hangisinde çekimli fiil ola- rak kullanılmıştır?

A) Kitap okurken mutlaka sessiz bir ortam gerekir.

B) Gündemi takip etmek için gazete okumalısın.

C) Bu kütüphanede insanın hep kitap okuyası geliyor.

D) Dünyada olup bitenleri sadece okuyarak anlayabilirsin.

(2)

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/

Fiiller - 2 (Anlam - Kip - Kişi - Anlam Kayması) Fiiller - 1 (Anlam - Kip - Kişi - Anlam Kayması)

7. I. Görülen geçmiş zaman II. Geniş zaman

III. Gelecek zaman

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde, numaralanmış kiplerden herhangi biriyle çekimlenmiş bir fiil yoktur?

A) Mağazasına yeni bir satış temsilcisi alacak.

B) Askerliğini 2012 yılında Tunceli’de yaptı.

C) Muğla’ya her gidişinde teyzesine de uğrar.

D) Kardeşim, sobanın yanında uyuyakalmış.

8. Bazı durumlarda bildirme kipiyle çekimlenmiş bir fiil, dilek kipi anlamı verebilir.

Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede verilen bilgiye örnek olabilir?

A) Temizliği hafta sonunda yaparsın.

B) Her akşam mutlaka Türk kahvesi içerim.

C) Yarın sınıfta şiir dinletisi düzenliyoruz.

D) Susuz kalan çiçeklerimin hepsi solmuş.

9. “Bekle-” fiilinin emir kipi, olumsuz, 2. tekil şahıs çekimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Beklemeyeyim B) Bekleme C) Beklemesin D) Beklemeyesin

10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde şimdiki zamanla çekimlenmiş olumsuz soru fiili vardır?

A) Sınav sonuçları yarın açıklanıyor mu?

B) Bizimle tiyatroya neden gelmiyorsun?

C) Kitabı haftaya bana getirir misin?

D) Komşunun oğlu bu sınava girmiyor mu?

11. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde geniş zaman kipi, öğrenilen geçmiş zaman anlamında kullanılmıştır?

A) Keloğlan’ın yolu bir gün, çok özlediği köyüne düşer.

B) Yaz geceleri cırcır böcekleri durmadan öter.

C) Paraya dokunduktan sonra ellerimi hemen yıkarım.

D) Çocuklar her akşam babalarının yolunu gözler.

12. Fiillerin olumsuz biçimleri, fiile kip eklerinden önce “-ma, -me” olumsuzluk ekinin getirilmesiyle yapılır.

Aşağıdakilerden hangisinde bu cümlede verilen bilgi- ye örnek bir kullanım yoktur?

A) Soğuk havalarda dışarıya çıkmamalısın.

B) Onunla ne zamandır konuşmadım.

C) Bahçeyi, yapma çiçeklerle süslemeliyiz.

D) Tembel kardeşim hiç spor yapmıyor.

(3)

7. ^SINIF

TÜRKÇE

2

Fiiller - 2 (Anlam - Kip - Kişi - Anlam Kayması) 1. Can kafeste durmaz, uçar

Dünya bir han, konan göçer Ay dolanır, yıllar geçer Dostlar beni hatırlasın.

Bu dizelerde kaç tane çekimli fiil vardır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6

.

2. Hava sıcak olduğu için güller hemen solmuş.

Aşağıdaki altı çizili fiillerden hangisi, bu cümledeki fi- ille aynı anlam özelliğine sahiptir?

A) İki gün önce aldığım ekmekler bayatladı.

B) Çocuklar sabahtan akşama kadar derede yüzdü.

C) Kar yağınca okuldan eve kadar yürüdük.

D) Bayram geldiği için evin her yerini temizledi .

3. Unuttum, kaç yıl oldu? Bilmem şimdi nerede?

Bir yayla sahnesine açıldı mavi perde.

Bu dizelerdeki altı çizili fiillerin özellikleri aşağıdaki- lerden hangisinde sırasıyla verilmiştir?

A) Olumlu - Olumsuz soru - Olumlu B) Olumlu soru - Olumlu - Olumsuz C) Olumlu - Olumsuz - Olumlu D) Olumsuz - Olumsuz soru - Olumlu

4. Aşağıdaki fiillerden hangisinin kip veya şahsından biri yanlış verilmiştir?

A) gülüyorlar: Şimdiki zaman - Üçüncü çoğul şahıs B) koşacağım: Gelecek zaman - Birinci tekil şahıs C) çarptık: Bilinen geçmiş zaman - İkinci çoğul şahıs D) söyler: Geniş zaman - Üçüncü tekil şahıs

5. I. Her sabah evden çıkmadan iki bardak süt içerdi.

II. Biberleri ve olgunlaşan domatesleri topluyoruz.

III. Akşama kadar güneşte kalan halılar ağarmış.

IV. Eve gidince bir saat dinleneceğim.

Numaralanmış cümlelerdeki fiillerin anlam özellikleri aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla doğru olarak ve- rilmiştir?

I II III IV

A) Oluş İş (Kılış) Oluş Durum

B) İş (Kılış) İş (Kılış) Durum Oluş

C) Durum Oluş İş (Kılış) Oluş

D) İş (Kılış) İş (Kılış) Oluş Durum

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde fiil diğerlerinden farklı bir kiple çekimlenmiştir?

A) Üniversite sınavına hazırlanmak için kursa yazıldım.

B) Hava iyice kararmadan eve dönelim bence.

C) Şiir yarışmasına bizim sınıftan kim katılacak acaba?

D) Arkadaşım evden çıkalı yarım saat oluyor.

(4)

Sözcükte Anlam - 1 (Çok Anlamlılık) Fiiller - 2 (Anlam - Kip - Kişi - Anlam Kayması)

7. “Önümüzdeki yıl, dil öğrenmek için yurt dışına gidiyorum.”

cümlesindeki anlam kayması aşağıdakilerden hangi- siyle açıklanabilir?

A) Şimdiki zaman kipi geniş zaman anlamında kullanıl- mıştır.

B) Geniş zaman kipi emir kipi anlamında kullanılmıştır.

C) Şimdiki zaman kipi gelecek zaman anlamında kullanıl- mıştır.

D) Geniş zaman kipi gelecek zaman anlamında kullanıl- mıştır.

8. Bir makine sesiyle işleyen kalbi, Alıp gezdirsin onu bir gemi gibi Hülyasının durgun, mavi denizinde.

Bu dizelerdeki altı çizili fiil aşağıdaki dilek kiplerinden hangisiyle çekimlenmiştir?

A) Şart kipi B) Emir kipi C) İstek kipi D) Gereklilik kipi

9. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde fiil, anlam özelliği bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) Çocuk gemiye uzun uzun baktı.

B) Basketbola başlayınca boyu uzamış.

C) Fırında iki tepsi börek pişiyor.

D) Dondurmam, sıcak havada hemen eridi.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde şimdiki zaman eki alan fiilde ünlü daralması olmamıştır?

A) Arabanın motoru ara sıra tekliyor.

B) Mutfak dolabı için duvarı matkapla deliyorum.

C) Elindekileri hiçbir zaman israf etmiyorsun.

D) Uykusu geldiğinden sürekli esniyordu.

11. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

A) geliyorlar mı - olumlu soru fiili B) kazanmalıydık - olumlu fiil C) acıkmamışlar - olumsuz fiil D) izlesem mi – olumsuz soru fiili

12. I. Ben her salı alışverişe giderim.

II. Dilekçenizi sonra bırakırsınız.

III. Bu antika, Bizanslılara ait olacak.

IV. Bize gelmekten son anda vazgeçmiş.

Numaralanmış cümlelerden hangilerinde anlam kay- ması vardır?

A) I ve II. B) I ve III.

C) II ve III. D) II ve IV.

(5)

7. ^SINIF

TÜRKÇE

3

Sözcükte Anlam - 1 (Çok Anlamlılık) 1. Kuşların bakışından büyülenip

Dalmışım akşamın alacasına.

Yetmez mi uzun gün unutmak için?

Bu dizelerdeki altı çizili sözcüğün cümleye kattığı an- lam aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) Her dinleyişimde bu şarkıya kendimi kaptırırım.

B) Öğrenciler zil çalınca hep birlikte sınıfa doluştular.

C) Bu soğuk havada denize girmek cesaret ister.

D) Beş metre derinde yüzerken türlü balıklar gördüm.

2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “yüzmek” sözcüğü yay ayraç içinde verilen anlamda kullanılmamıştır?

A) Aylarca çalışamadığı için şimdi borç içinde yüzüyor.

(Mecaz anlam)

B) İki yüz metreyi bir buçuk dakikada yüzdü. (Gerçek anlam) C) Kütüphanedeki kitaplar toz içinde yüzüyor. (Terim anlam) D) Çocukken yaz aylarında derede yüzerdik. (Gerçek anlam)

3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde terim anlamda kul- lanılmış bir sözcük yoktur?

A) Kök hücre tedavisiyle birçok hastalığın önüne geçiliyor.

B) Plüton, Güneş sisteminin dokuzuncu gezegeni kabul edilir.

C) İstiklal Marşı uyaklar sayesinde kolayca ezberlenebilir.

D) Dün akşam ilerideki yol ağzında trafik kazası olmuş.

4. Öğretmenimiz, veli toplantısında benim - - - - bir öğrenci olduğumu söylemiş.

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi, bu cümlede boş bı- rakılan yere getirilirse mecaz anlam kazanır?

A) çalışkan B) tatlı

C) iyi D) sakin

5. Aşağıdakilerin hangisinde, “atmak” sözcüğünün cüm- lede kazandığı anlamla ayraç içinde verilen anlamı uyuşmamaktadır?

A) Olayla alakam olmamasına rağmen bütün suçu bana attılar. (Yapılmış kötü bir işi, birine yüklemek)

B) Ben, buluşacağımız yeri ve saati bildirmek için mesaj atarım. (Göndermek, yollamak)

C) Sahneye çıkan seyircileri güvenlik görevlileri zorla attı.

(Kovmak, dışarıya çıkarmak)

D) Yapamadığı soruları attı ama tutturamadı. (Yalan veya abartılı söz söylemek)

6. Saat altıya gelmek üzere. Arkadaşım, geciktiğim için artık I

kızmaya başlamıştır. O, beni her akşam bu sıralarda dört II III

gözle bekler. Bir hafta öncesine kadar ben de onu bekliyordum.

IV

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi mecaz anlamda kullanılmıştır?

(6)

Sözcükte Anlam - 2 (Sözcükler Arası Anlam İlişkisi - Söz Sanatları) Sözcükte Anlam - 1 (Çok Anlamlılık)

7. I. Çok fazla kıyafet asınca çamaşır ipi koptu.

II. Sanat camiasından kopan şarkıcı televizyonlarda gö- rünmüyor.

III. Gömleğin kopan düğmesini bir türlü bulamadım.

IV. Geçmişinden bir türlü kopamayınca mutsuz oldu.

“Kopmak” sözcüğü numaralanmış cümlelerden hangi- lerinde gerçek anlamda kullanılmıştır?

C) II ve IV. D) III ve IV.

8. “Kaçmak” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde yay ay- raç içinde verilen anlamda kullanılmamıştır?

A) Bir tehlike sezersen hemen dükkâna kaç. (Hızla ko- şup bir yere saklanmak)

B) Çorabının kaçtığını görünce hemen yeni çorap aldı.

(İpi kopmak)

C) Bu gömleğin ve pantolonun rengi yeşile kaçıyor. (Ben- zemek, andırmak)

D) Neşesi kaçtığı için biraz önce dışarı çıktı. (Görünme- den gitmek, sıvışmak)

9. “Kuru” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “akıcı olmayan, duygudan yoksun” anlamında kullanılmıştır?

A) Yazarın kuru anlatımı romanı maalesef okunmaz kılıyor.

B) Bu kuru tepelerde yaşam belirtisi yoktu.

C) Kuru bir selam verip yanından geçmek doğru olmaz.

D) Çayın yanında kayısı kurusu getirmemi ister misin?

10. Deniz kaplumbağaları, hem üreme hem de beslenme alanlarının insanlar tarafından bozulması nedeniyle soyla- rını devam ettiremeyecek duruma geldi. Balıkçıların olta- ları, ağları, misinaları, zıpkınları; sürat teknelerinin perva- neleri de onlar için en büyük tehditler.

Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden hangileri balıkçılık terimleri sözlüğünde yer alabilir?

A) ağ, pervane, olta

B) kaplumbağa, olta, misina C) ağ, misina, zıpkın D) soy, tekne, zıpkın

11. Taşlık bir patikadan aşağı inen hayvanlarımızın dizleri tit- remeye başlamıştı. Söğüt ağaçlarını ve serin kaynağı gö- rünce bir parça durup dinlenme ihtiyacı hissettik. İndiğimiz yamacın eteğinde küçük ve eski bir köy vardı. Köydeki evlerin damlarını kuş bakışı görüyorduk.

Bu parçadaki bazı sözcüklerin anlamı aşağıda verilmiştir.

ANLAMLAR

• Engebeli yerlerden gelip geçenlerin ayak izlerinden oluşan, tekerlekli araç işlemeyen dar yol.

• Dağın veya tepenin herhangi bir yanı.

• Yapıları dış etkilerden korumak için yapılan, çoğu kire- mit kaplı bölüm.

Buna göre aşağıdaki sözcüklerden hangisinin anlamı verilmemiştir?

A) Dam B) Yamaç

C) Patika D) Kaynak

12. I. Bize bir şeyler öğretmeye çalışıyor ama konu hakkın- daki bilgisi çok zayıf.

II. Zayıf bir orduyla yola çıktığı için başarılı olamadı.

III. Yaşadığı felaketler zayıf ruhunda derin yaralar aç- mıştı.

IV. Uzun boylu, zayıf ve genç bir doktordu.

“Zayıf” sözcüğü numaralanmış cümlelerin hangisinde

‘‘kişilik bakımından gerektiği kadar güçlü olmayan’’ anla- mında kullanılmıştır?

(7)

7. ^SINIF

TÜRKÇE

4

Sözcükte Anlam - 2 (Sözcükler Arası Anlam İlişkisi - Söz Sanatları) 1. Bazı balıklar sığ, bazı balıklar da derin sularda yaşar.

Bu cümledeki altı çizili sözcükler arasındaki anlam ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde yoktur?

A) Bulanık - Duru B) Artmak - Eksilmek C) Sağlam - Çürük D) Netice - Sonuç

2. Son dönemde Türk sineması önemli bir aşama kaydet- ti. İlk filmini yapan, sinemaya yeni bir heyecanla katılan yönetmenlerle genç oyuncuların, ışıkçısından kamerama- nına kadar tüm sinema çalışanlarının sayısında ciddi bir artış oldu.

Aşağıdakilerden hangisinde verilen sözcükler, bu par- çadaki altı çizili sözcüklerle aynı kavram alanına gi- rer?

A) Senarist - Yapımcı B) Dekor - Perde C) Dinleyici - Televizyon D) Dizi film - Belgesel

3. Tanıdığım bir ağaç var Etlik bağlarına yakın

Saadetin adını bile duymamış

Bu dizelerde kullanılan söz sanatı aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) Ne şiirler, ne şarkılar gerçek;

Şimdi yalnız bu ağrılar gerçek.

B) Kızıl alevler saçar atımızın yelesi, Ovaları inletir nallarımızın sesi.

C) Güneşin altın tacı tunçlaştı, bakırlaştı.

Dört yana fırlattığı mızraklar ağırlaştı.

D) Türlü hazlarla coşup aldanırım.

Koca dünyayı benimdir sanırım.

4. I. Öğrenci, haberi aldığı gibi öğretmenler odasına koştu.

II. Otobüse balık istifi gibi doluşan yolcular bunalmaya başlamışlardı.

III. Yaralı köpeği kucakladığım gibi veterinere götürdüm.

IV. Çocuk iğde ağacına kedi gibi tırmanıyor.

Numaralanmış cümlelerden hangilerinde benzetme yapılmamıştır?

5. Aşağıdaki dizelerden hangisinde konuşturma sanatı yoktur?

A) Akıl ersin ermesin sevdama

Senden yanayım, dedi yeşeren dal, senden yana B) Anneler beşikten der çocuğuna

Acını görmesin gözüm âlemde C) Dinle, ak bakışlı bir çeşme söylüyor Kaç yıldır akarım, bilmem pazar yerini D) Dal bir gün dedi ki tomurcuğuna Tenimde bir yara işler gibisin

6. İzmir’e doğru bir tren gider Yol boyunca incir ağaçları...

Ben susarım, yüzümde bir güzelin, Rüzgâr rüzgâr konuşur saçları.

Bu dörtlükte kendisine insan özelliği verilen varlık aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tren B) Ağaç

C) Rüzgâr D) Saç

(8)

Zarflar Sözcükte Anlam - 2 (Sözcükler Arası Anlam İlişkisi - Söz Sanatları)

7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yakın anlamlı söz- cükler bir arada kullanılmıştır?

A) Yorgunken sıcak bir çay içmek insana kendisini iyi his- settirir.

B) İyi ve kötü günde birlikte olmaya söz verdiler.

C) Bu kadar çalışıyor, didiniyor ama başarılı olamıyor.

D) İnsanları beğenmiyor, en ufak kusurlarını bile yeriyor- du.

8. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin yay ayraç için- de istenen karşılıklarını bulunuz ve bulmacadaki ilgili yer- lere yerleştiriniz.

K L M N

I.

II.

III.

IV.

CÜMLELER

Soldan Sağa:

I. Açık sarı saçlarıyla dikkat çekiyordu. (Karşıt anlam) II. En büyük gayesi üniversiteyi kazanmakmış. (Eş an-

lam)

III. Balkonda asılı kıyafetler hâlâ yaş. (Karşıt anlam) IV. Bence yüzyılımızın en büyük tehlikesi küresel ısınma-

dır. (Eş anlam)

Buna göre bulmacanın N sütununda yer alan harfler aşağıdakilerden hangisidir?

A) U Ç U R

B) U

U Ç R

C) Ç

U R U

D) Ç

U U R

9. Derdimi döksem ben Karadeniz’e Kırım sahillerini sel tufan alır.

Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Abartma sanatından yararlanılmıştır.

B) Eş sesli sözcüğe yer verilmiştir.

C) Karşıt anlamlı sözcükler vardır.

D) “Döksem” sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır.

10. Midem hassas olduğundan acı yemeklerden uzak duruyo- rum.

“Tatlı” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu cümledeki “acı” sözcüğünün karşıtı olarak kullanılmış- tır?

A) Bir yaşına giren bebek çok tatlı bakıyordu.

B) Öğretmenimizin tatlı sert tavrı hepimizin hoşuna gidiyor.

C) Tezgâhtaki biberlerin tatlı olanlarını özellikle seçtim.

D) Çocukluğumuzda yaşadığımız her şey tatlı bir hatıra olarak kaldı.

11. En son anımsadığım şey bana uzanan o kocaman el. İşte

I II

ne olduysa o anda oldu. Sonu olmayan bir boşluğa yuvar- III IV

landığımı hissettim.

Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangileri eş sesli değildir?

12.

Bu afişlerde dilimize henüz yerleşmemiş bazı yabancı sözcükler kullanılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisinde afişlerdeki söz konusu ya- bancı sözcükler ve Türkçe karşılıkları doğru verilmiştir?

A) ilan - duyuru B) part time - yarı zamanlı halk - ahali festival - şenlik

C) yöre - civar D) part time - yarı zamanlı festival - şenlik iş - çalışma

(9)

7. ^SINIF

TÜRKÇE

5

Zarflar 1. Ara sıra hatırlıyorum; büyük ağabeyimin elinde kazma,

ortancada kürek, küçüğünde sönük bir gaz lambası olurdu. Ürkerek o korkunç mağaradan içeri girerdik.

Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden hangisi zarf görevinde kullanılmamıştır?

A) ara sıra B) sönük

C) ürkerek D) içeri

2. Mevsimin yağmurlu bir günündeydi, I

Ufuklar dumanlı, deniz dalgalı.

II Kalbime ansızın bir korku değdi,

III

Kuytu bir sahile çektim sandalı.

IV

Bu dörtlükte numaralanmış sözcüklerden hangisi zarf görevinde kullanılmıştır?

3. Anlattığı şeyleri şaşkınlıkla dinledim geçen gün.

Bu cümledeki altı çizili zarfların türleri aşağıdakiler- den hangisinde sırasıyla verilmiştir?

A) Miktar zarfı - Durum zarfı B) Durum zarfı - Soru zarfı C) Durum zarfı - Zaman zarfı D) Miktar zarfı - Zaman zarfı

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde birden fazla zarf kullanılmıştır?

A) Akdeniz’in serin sularında saatlerce yüzdük.

B) Birçok hastalığın sebebi düzensiz beslenmedir.

C) Öykülerimi geceleyin, sessiz bir ortamda yazıyorum.

D) Çocuk, elindeki oyuncağı bir anda pencereden aşağı attı.

5. I. Sorunların çözülebilmesi için bana karşı açık davran- malısın.

II. Şirketin bütçe açığı gittikçe artıyormuş.

III. Açık pencerenin önünde saatlerce dertleştik.

IV. Ömrüm boyunca her konuda açık konuştum.

“Açık” sözcüğü numaralanmış cümlelerden hangile- rinde zarf görevinde kullanılmıştır?

A) I ve III. B) I ve IV.

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ikileme zarf göre- vinde kullanılmamıştır?

A) Minik kedi ürkek ürkek geziyordu evin içinde.

B) Küçük kız, iri iri elmaları sepete doldurup eve götürdü.

C) Mide sağlığın için lokmaları azar azar yemelisin.

D) Yağmura yakalanmamak için hızlı hızlı yürüyorum.

(10)

Cümlede Anlam - 1 Zarflar

7. “Zor” sözcüğü aşağıdaki cümlelerden hangisinde di- ğerlerinden farklı bir görevde kullanılmıştır?

A) Bu sıcak havalar hastalar için zor geçecek.

B) Zor zamanlarda birbirimize destek olmalıyız.

C) Sınavdaki zor sorular birçok öğrenciyi terletmiş.

D) Küçük çocuklar için çok zor bir oyun olacak.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiili durum yönün- den etkileyen bir zarf kullanılmamıştır?

A) Ev sahibi bugün hepimize iyi davrandı.

B) Salondaki bütün masalar kusursuz görünüyor.

C) Sıkıntılı günlerimde bana çok yardım etmişti.

D) Yan masadakiler duymasın diye sessiz konuşuyorduk.

9. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde diğerlerinden farklı işlevde bir zarf kullanılmıştır?

A) Hafta sonu üniversite sınavına girecek.

B) Karnı ağrıyan öğrenci dışarı çıktı.

C) Akşam sinemaya gidiyor muyuz?

D) Yürüyüşe gün doğmadan başlarmış.

10. I. Bu güneşli sabah, insana yaşama sevinci veriyor.

II. Sabah, telaşlı bir şekilde evden çıktı.

III. Söğüt gölgesinde sabah keyfi yapıyormuş.

IV. Bütün evrak işlerini nihayet bu sabah bitirdim.

“Sabah” sözcüğü numaralanmış cümlelerden hangile- rinde zaman zarfı olarak kullanılmıştır?

A) I ve III. B) I ve IV.

11. Öğretmenimin tavsiye ettiği romanı - - - - okudum.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki sözcükler- den hangisi getirilirse fiil zaman yönünden belirtilmiş olur?

A) tatilde B) sınıfta

C) okulda D) parkta

12. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde fiili miktar yönün- den etkileyen bir zarf kullanılmamıştır?

A) Sinemada izlediğimiz son filmi pek beğendik.

B) Bugün karşılaştığım ilkokul arkadaşım epey değişmiş.

C) Biraz iyileşirsem hemen işe başlayacağım.

D) Barajlardaki su miktarı her geçen gün azalıyor.

(11)

7. ^SINIF

TÜRKÇE

Cümlede Anlam - 1 1. Orhan Kemal, bazı öykülerini - - - -

Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse öznel bir yargı ortaya çıkar?

A) Adana’da yaşadığı yıllarda yazmıştır.

B) yayımlarken takma isim kullanmıştır.

C) etkileyici bir dille kaleme almıştır.

D) edebiyat dergilerinde yayımlamıştır.

2. Film tadında bir roman olan “Kalpaklılar”ın yazarı I

Samim Kocagöz, çocukluğunu Millî Mücadele yıllarında II

Söke’de geçirmiştir. Söke çevresinde gelişen olayları

romanın kurgusuna ustaca yerleştiren Kocagöz, Millî III

Mücadele yıllarını başarılı bir şekilde romanlaştırmıştır.

IV

Bu parçada numaralanmış söz gruplarından hangisi cümleye öznellik kazandıran bir ifade değildir?

3. Aşağıdaki cümlelerden hangisi kanıtlanabilirlik açı- sından diğerlerinden farklıdır?

A) Ressam anlamsız fırça darbeleriyle sanatını baltalıyor.

B) Romanda küçük bir kasabada geçen olaylar anlatılıyor.

C) Bu sene futbol turnuvası Fransa’da düzenlendi.

D) Toros Dağları, denizin etkisinin iç bölgelere ulaşması- nı engeller.

4. Doktorlar hastanın iyileşmesi için - - - - çalıştılar.

Bu cümlenin öznellik kazanması için boş bırakılan yere aşağıdaki sözcüklerden hangisi getirilmelidir?

A) nöbetleşerek B) ameliyathanede C) fedakârca D) geceleyin

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde nesnel anlatım vardır?

A) Yaylanın temiz havasını derin derin solumak çok zevklidir.

B) Yedi katlı bir binanın altıncı katında oturuyoruz.

C) Oyuncu, üstün yeteneğiyle tüm izleyenleri büyüledi.

D) İnsanlar çok yakında şehir hayatından bıkıp köylere taşınacaklar.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde amaç-sonuç ilişkisi söz konusudur?

A) Düzenli olma konusunda biraz daha hassas davran- malıyız.

B) Kendilerini geleceğe hazırlayanlar doğru yoldadır.

C) İnsan, yaşlanmaya karar verdiği gün yaşlanır.

D) Gençleri kitapla buluşturmak için çalışmalar yapılıyor.

6

(12)

Parçada Anlam - 1 (Ana Düşünce - Ana Duygu - Konu - Başlık - Yardımcı Düşünce) Cümlede Anlam - 1

7. Türkiye’nin en büyük beş antik şehrinden biri unvanıyla Pamukkale’ye değer katan Hierapolis, geçtiğimiz yıl milyonlarca ziyaretçiyi ağırladı.

Bu cümleden Hierapolis’le ilgili kesin olarak çıkarıla- cak yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ziyaretçi sayısı bakımından Pamukkale’yi geride bı- rakmıştır.

B) Türkiye’nin en büyük antik kentlerinden biridir.

C) Her yıl milyonlarca turist tarafından ziyaret edilmektedir.

D) Pamukkale’deki en eski antik şehirdir.

8. Bir cümlede doğrudan söylenmeyen ancak cümlenin an- lamından çıkarılan diğer anlamlara örtülü anlam denir.

Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde örtülü anlam yoktur?

A) Yazar bu romanında da İstanbul’un fethini işlemiş.

B) Halı saha maçlarında eskisi kadar hızlı koşamıyorum.

C) Sen onun pahalı arabasını ancak rüyanda görürsün.

D) Bakkaldan iki ekmek, bir kilo peynir ve üç paket süt aldım.

9. Genç ressam, bu yılki ikinci ödülünü yine Ankara’da aldı.

Bu cümleden ressamla ilgili kesin olarak çıkarılacak yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hayatı boyunca iki ödül almıştır.

B) Farklı sanat dallarıyla uğraşmaktadır.

C) Ankara’da birden fazla ödül almıştır.

D) Resimlerini Ankara’da yapmaktadır.

10. I. Yakınma II. Üzüntü III. Pişmanlık IV. Özlem

Numaralanmış duyguları karşılayan cümleler aşağıda ve- rilmiştir:

K. Kış lastikleri olmadan trafiğe çıkmamalıydım.

L. Haberleri izleyince yüreğim kan ağlıyor.

M. Oğlumun askerden döneceği günü iple çekiyorum.

N. Yıllardır yanımda çalışıyor ama hâlâ huyumu öğre- nemedi.

Buna göre duygular ve bu duyguları karşılayan cüm- leler aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiş- tir?

A) I - N B) I - K C) I - N D) I - K

II - L II - M II - K II - L

III - K III - L III - M III - N

IV - M IV - N IV - L IV - M

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yargı, sebebiyle birlikte verilmiştir?

A) Işıklandırma yapılan yolda sürücüler daha rahat ilerledi.

B) İş yerinde çok yorulduğundan bir an önce eve gitmek istiyordu.

C) Bilgisayarı açmadan önce kullanma kılavuzunu ince- lemekte fayda var.

D) Yeni aldığı muhabbet kuşları iki gün boyunca ötmedi.

12. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yay ayraç içinde veri- len anlamı ifade etmemektedir?

A) Şimdiye kadar İzmir’e varmış olmalı. (İhtimal) B) Kalemlerden hangisini alacağımı bilemedim. (Kararsızlık) C) Öykümün dergide yayımlanmasını umuyorum. (Beklenti) D) Sınavı kazanamazsam çok üzülürüm. (Varsayım)

(13)

7. ^SINIF

TÜRKÇE

Parçada Anlam - 1 (Ana Düşünce - Ana Duygu - Konu - Başlık - Yardımcı Düşünce)

7

1. Çiçek açmış ağaçlara bak ne güzel;

Gel bizim olsun serçelerin neşesi!

Gel seninle kırlara açılalım gel!

Neler vadetmiyor akarsuyun sesi!

Bu şiirin konusu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Memleket sevgisi B) Yaşama sevinci C) Bahar özlemi D) Dostluğun önemi

2. Her edebî eser, insanoğlunun gördüklerini, bildiklerini başkalarına anlatma tutkusunun sonucunda ortaya çık- mıştır. İnsanın gördüklerini, duyduklarını, öğrendikleri- ni başka insanlarla paylaşma isteği ilk yazılı metinlere, masallara, destanlara, efsanelere kadar uzanır. Bu istek olmasa Gılgamış Destanı’ndaki ölümsüzlüğe ulaşma ar- zusunu, Ergenekon Destanı’nda anlatılan yurt vaadi ile yollara düşenlerin maceralarını nasıl öğrenecektik?

Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Destanlar sayesinde geçmiş daha iyi öğrenilebilir.

B) Edebî metinler, insanların öğrendiklerini paylaşma is- teğinden doğar.

C) İnsanların en büyük tutkusu gezip gördüklerini anlat- maktır.

D) Edebî eserler, insanlara farklı maceralar yaşatmak için oluşturulur.

3. Kulak ver sözüme, dinle arkadaş!

Uyma lak lak edip gülüşenlere!

Meşgul eder seni, işinden eğler, Karışırsın tembel perişanlara.

Bu dörtlükte şairin asıl anlatmak istediği aşağıdaki- lerden hangisidir?

A) Toplum içinde gülmek yanlış bir davranıştır.

B) Başarılı olmanın yolu az konuşmaktan geçer.

C) Zamanı boş konuşmalarla harcamak kişiye zarar verir.

D) Meşgul insanlar, tembel insanlardan daha az konu- şurlar.

4. Günümüzde çocuklar bilgisayarda oynadıkları oyunlarla pek çok maceraya atılıyorlar. Ne var ki bu sanal oyunlar, çocukların toz toprak içinde debelenerek, dağ bayır tır- manarak, ağaçların tepesinde sincap gibi gezerek oyna- dıkları oyunların yerini tutar mı, bilmiyorum.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın anahtar sözcük- lerinden biri değildir?

A) Çocuklar B) Bilgisayar C) Oyun D) Sincap

5. İnsan, doğadaki en karmaşık, en şaşırtıcı varlıklardan bi- ridir. Daha zeki, daha sağlıklı ve daha başarılı olmak için bu karmaşık varlığı, bu muhteşem makineyi yakından ta- nımaya, ona daha iyi bakmaya ne dersiniz? Yazarın son kitabında bu olağanüstü makinenin nasıl çalıştığını, gi- zemlerini ve ona nasıl bakmanız gerektiğini bulacaksınız.

İçerdiği anlaşılır bilgiler, çarpıcı fotoğraflar ve çizimlerle genç yaşlı herkesin beğenerek okuyacağı bir kaynak.

Bu parçada tanıtılan kitapla ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

A) İnsan vücuduyla ilgili bilgiler verdiğine B) İçeriğinin görsellerle desteklendiğine C) Her yaştan insana hitap ettiğine D) Çok satan kitaplar arasında olduğuna

6. Birçok öyküm, ilginç karakterlerden esinlenir. Öyküyü, bu karakterlerin başına gelebilecek en kötü şeyi bulduğum- da yazmaya başlarım. Yazdıkça aklıma yeni fikirler gelir.

Öykünün düğümleri, kırılma noktaları ve sonu yazarken ortaya çıkar. Öyküdeki olay zincirini hiçbir zaman önce- den bilmem.

Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?

A) Öykü yazma süreciniz nasıl başlar?

B) Öykülerinizin ilham kaynağı nedir?

C) Öyküleriniz neden çok ilgi görüyor?

D) Öykülerinizin sonunu nasıl belirliyorsunuz?

(14)

Parçada Anlam - 2 (Ana Düşünce - Ana Duygu - Konu - Başlık - Yardımcı Düşünce) Parçada Anlam - 1 (Ana Düşünce - Ana Duygu - Konu - Başlık - Yardımcı Düşünce)

7. Belli bir ahlak dersi vermek amacıyla oluşturulan hayvan hikâyelerine fabl denir. Fabllarda öğretici bir amaç güdü- lür, gündelik hayatla ilgili dersler verilir. Okurlar, bu dersi kolaylıkla anlar. Çünkü öğüt, fablın sonunda atasözü ya da özdeyiş şeklinde verilir. Fabllar kısa hikâyelerdir; giriş, gelişme, sonuç ve ders bölümü olmak üzere dört bölüm- den oluşur. Çocuklara tokgözlülük, yardımseverlik, özve- ri gibi iyi insan davranışları kazandırma amacı taşır. Bu yüzden fablların eğitici yanı güçlüdür.

Bu parçaya getirilebilecek en uygun başlık aşağıdaki- lerden hangisidir?

A) Fabllarda Gündelik Hayat B) Fablların Özellikleri C) Fablın Önemi D) Öğretici Eserler

8. Yaşamak güzel şey doğrusu Üstelik hava da güzelse

Hele gücün kuvvetin yerindeyse Elin ekmek tutmuşsa bir de Hele tertemizse gönlün Hele kar gibiyse alnın

Bu şiirden aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Uzun yaşam için sağlık ve para gereklidir.

B) Temiz kalpli insanlar için yaşam güzeldir.

C) Kendi emeğiyle geçimini sağlayanlar hayattan zevk alır.

D) Güzel havalar insana yaşama sevinci verir.

9. Genç nesillere tiyatro sevgisi aşılamayı amaçlayan bir yarışmada birincilik ödülüne layık görülen “Çipilip”, âdeta yetişkinlerin dünyasıyla çocukların dünyası arasında bir köprü kuruyor. Oyunun ana temasını oluşturan güven ve dostluk ise yalnızca çocukları değil, yetişkinlerin içindeki çocuğu da uykusundan uyandırıyor.

Bu parçadan hareketle “Çipilip” adlı tiyatro oyunuyla ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Bir yarışmada ödül aldığına

B) Yetişkinlerle çocuklar arasında bağ kurduğuna C) İnsanlara olumlu duygular yaşattığına

D) Yetişkinlerden çok, çocuklara hitap ettiğine

10. Sivas’ta iplik iplik bir yağmurla ansızın Bir ince hüzünle başladı yine akşam.

Bütün kuşlar döndü yuvalarına Ya sen nerdesin turnam?

Bu dörtlükte aşağıdaki duygulardan hangisi yoktur?

A) Özlem B) Endişe C) Kızgınlık D) Üzüntü

11. En güzel maceralar masallarda saklı, dersem abartmış olmam. Masallar olmasa omuzlarında gök kubbeyi taşı- yan veya dokunduğu her şeyi altına çevirebilen birini, bir günde yeryüzünden silinen bir uygarlığı, yarı balık, yarı insan veya yarı keçi canlıları nasıl hayal edebilirdik?

Bu parçadan masallarla ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Olağanüstü olayların anlatıldığı bir türdür.

B) Çocukların gelişiminde önemli bir rol oynar.

C) Anlatılan olaylar serüven doludur.

D) Gerçek hayatta olmayan varlıklara yer verilir.

12. Benim gençliğimde yazarlığın birinci koşulu, dili doğru kullanmaktı. Bugün ise dil yanlışlarıyla dolu kitaplarla büyük romancı veya büyük düşünür oluvermiş pek çok yazar görebilirsiniz. Üstelik bu dil yanlışları, bunları fark eden dikkatli okuyuculara “yaratıcılık” olarak sunuluyor.

Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada ortaya konan soruna yönelik bir çözüm olamaz?

A) Gençleri, daha çok yazmaları için teşvik etmek B) Eserlerinde dil yanlışlığı yapanları uyarmak C) Bir eser ortaya koyarken dilin kurallarına uymak D) Dili düzgün kullanan yazarlara değer vermek

(15)

7. ^SINIF

TÜRKÇE

Parçada Anlam - 2 (Ana Düşünce - Ana Duygu - Konu - Başlık - Yardımcı Düşünce) 1. Bir insanı bağışlamak büyük bir özgürlüktür. İçinde kin

biriktiren insan, sırtında bir çuval yük taşıyan kimseye benzer. Bu insanın özgürlüğü, taşıdığı yükün etkisiyle kı- sıtlanmıştır fakat yükünü atan yani içindeki kin ve intikam duygusunu yenebilen kişi özgürlüğüne kavuşur.

Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisi- dir?

A) İntikam duygusu, insanı toplumdan uzaklaştırır.

B) Kin, insanı kendisine tutsak eden bir duygudur.

C) Özgür insan, başkalarına her zaman hoşgörüyle yak- laşır.

D) İnsan kin duygusundan hiçbir zaman kurtulamaz.

2. Su, bütün canlılar için en önemli doğal kaynaklardan bi- ridir. İçme, temizlik ve enerji üretimi için kullanılır. Son 20 yıl içinde artan insan nüfusu ve bunun sonucu olarak ortaya çıkan aşırı su tüketimi, su kaynaklarının yavaş yavaş yok olmasına neden olmaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada ortaya konan so- runa yönelik bir çözüm olamaz?

A) Suyu tasarruflu kullanmak

B) Su sorunuyla ilgili farkındalık yaratmak C) Su yerine başka sıvılar tüketmek D) Su kaynaklarını korumak

3. Bir gün nehirler gibi çağlayarak derinden Dağlardan, ormanlardan sana akacak mıyım?

Ey deniz, söyle bir gün sana bakacak mıyım, Elma bahçelerinden, fındık bahçelerinden?

Bu dörtlüğün konusu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Deniz özlemi

B) Gemicilerin yalnızlığı C) Doğanın güzelliği D) Denizci olmanın zorluğu

4. Başarı, planlı ve verimli çalışmaya bağlıdır. Çalışmanın verimli olması için de insan önce mesleğini sevmelidir.

Bu sevgi olmadan insanın mesleğinde ilerlemesine im- kân yoktur. Halkımız da bu gerçeği “Aşk olmayınca meşk olmaz.” atasözüyle anlatmıştır.

Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?

A) Gençler meslek seçerken nelere dikkat etmelidir?

B) Gençlere hangi meslekleri tavsiye edersiniz?

C) Meslek hayatında başarılı olmanın şartları nelerdir?

D) İş hayatınızdaki yükselişinizi neye bağlıyorsunuz?

5. İnsanın mutsuz olmasının nedeni elinde olanla yetinmeyi bilmemesidir. İnsan, hep daha fazlasını ister, ona ulaş- mak için çabalar. En son çıkan telefonu almak ister, son model arabası olsun ister, en iyi evde oturmak ister. İster de ister. Elde edemeyince de mutsuz olur.

Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdaki- lerden hangisidir?

A) İnsan elindekiyle yetinirse büyük başarılara imza ata- maz.

B) İnsanlar isteklerine ulaşmak için çalışmalıdır.

C) İnsanların bütün isteklerinin karşılanması zordur.

D) İnsan elindekiyle yetinmeyi bilmediği için mutsuz olur.

6. Ömrümün hasretle geçen her günü Bilmezsin gün müdür, hafta mı, ay mı?

Günlerce görmeden güzel yüzünü, Bu gizli sevdayı çekmek kolay mı?

Bu dörtlüğün şairiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Özlem duygusu içindedir.

B) Kimsesiz yaşamaktadır.

C) Sevgisini saklamaktadır.

D) Sevdiğinden ayrı kalmıştır.

8

(16)

Fiilde Yapı - Ek Fiil Parçada Anlam - 2 (Ana Düşünce - Ana Duygu - Konu - Başlık - Yardımcı Düşünce)

7. Güneşin başka doğar, ayın bir başka, Şehrin başka güzel, köyün bambaşka, Ay yıldızlı bayrak getirir aşka,

Dünyada bulunmaz eşin Türkiyeʼm!

Bu dörtlüğün ana duygusu aşağıdakilerden hangisi- dir?

A) Memleket özlemi B) Sıla hasreti C) Yaşama sevinci D) Yurt sevgisi

8. Arılar, uçarken farklı yörünge ve doğrultularda hareket eder. Bize anlamsız gelen veya dansa benzettiğimiz bu hareketlerle, yerini tespit ettikleri bir çiçeği diğer arılara haber verir. Yani aslında dans sandığımız bu hareketler arıların birbirleriyle haberleşmelerini sağlar.

Aşağıdakilerden hangisi bu parça için uygun bir baş- lık değildir?

A) Arıların Hareketleri B) Dans Eden Arılar C) Arıların Önemi D) Arıların İletişimi

9. Kâğıtları üst üste dizerek yapılar oluşturmanın doğasın- da bence sanat var. Çünkü böylesine bir işi yerine getir- mek için sanatsal ve yaratıcı bir enerjiye gereksiniminiz var. Oyun kâğıtlarından kocaman bir bina yapmak, resim yapmak ya da bir müzik aleti çalmak gibi bir şey. Hepsi bir şeyler anlatabilme düşüncesiyle yapılıyor. Aynı zamanda bir tür mimarlık da var işin içinde. İnsanlar yaptığım şeyin mimarlık olup olmadığı konusunda farklı düşünceler öne sürüyorlar. Kimileri bu yapıların içinde kimsenin yaşaya- mayacağı gerekçesiyle bunun mimarlık olmadığını belirti- yor.

Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?

A) Kâğıttan yapılar oluşturmak sanat mı yoksa bir tür mi- marlık mı?

B) Eserlerinizi nasıl planlıyorsunuz ve hayata geçiriyor- sunuz?

C) Mimarlık ve tasarım eğitimi almanız, kâğıttan yapılar oluşturmada size yardımcı oluyor mu?

D) Kâğıttan yapılar oluşturmak için özel bir yetenek ge- rekiyor mu?

10. Uzmanlara göre yaşamımızın pek çok alanında bir işi yapmaktan kaçınmamızın ya da işi yapmayı ertelememi- zin nedeni, hissettiğimiz korku ve endişelerdir. İşi daha en başından ‟çok zor” olarak tanımlamamız, sonunda başarısız olmaktan, eleştirilmekten korkmamız gibi ne- denler bizi erteleme davranışına iter. Aslında işlerimizi erteleyerek yeteneklerimizin sorgulanmasından kaçmaya çalışırız. ‟Neyse sonra başlarım.”, ‟Henüz vakit var.” gibi cümleler, erteleyen insanların en sık kullandığı cümleler- dir.

Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi insanların erteleme davranışının sebeplerinden biri değildir?

A) İnsanın korku ve endişelerinden kurtulamaması B) Yeteneklerin başkaları tarafından sınanmasının isten-

memesi

C) Yapılacak işin çok zor olarak görülmesi D) Çalışmaktan ve yoğunluktan korkulması

11. Çocukluğumda okuduğum kitaplardaki kahramanların yerine kendimi koyup ne hayaller kurardım! Her kitap ile birlikte dünyanın bir köşesine yolculuğa çıkardım. Uçakla, trenle, balonla, uçan otomobille… Bugünün çocukların- dan farklı olarak sanal âlemde değil, düşlerimde dolaşır- dım. Zaman makinesini keşfetmiş gibi farklı yüzyıllarda dolanıp dururdum.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın anahtar sözcük- lerinden biri değildir?

A) Otomobil B) Çocukluk

C) Hayaller D) Kitaplar

12. Çok yaşlı insanlarla çok genç insanlar arasında hep özel bir bağ olduğunu düşünmüşümdür. Onların arasındaki bu bağ belki de birinin henüz ön yargıları tanımamasından, diğerininse koca bir hayat deneyiminin ardından ön yar- gıları bir kenara bırakmasından kaynaklanıyor.

Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Ön yargısız olmak gençlerle yaşlıların ortak özelliğidir.

B) Yaşlılarla gençlerin anlaşamamasının nedeni kuşak farklılığıdır.

C) Gençlerle yaşlılar arasında özel bir ilgi vardır.

D) Yaşlılar tecrübe kazandıkça ön yargılarından uzaklaşır.

(17)

7. ^SINIF

TÜRKÇE

1. Fiiller yapı bakımından basit, türemiş ve birleşik fiiller ol- mak üzere üçe ayrılır. Yapım eki almamış fiillere basit fiil denir. Yapım eki almış fiillere türemiş fiil denir. En az iki sözcüğün bir araya gelmesiyle oluşan fiillere birleşik fiil denir.

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer alan fiil, yapısı bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) Şair, şiirlerini genellikle yalnızken yazıyormuş.

B) Bahçedeki kayısı ağaçlarının yaprakları sarardı.

C) Memlekete vardığında sık sık mektup yolla.

D) Ağır sözlerinden dolayı ona çok kırıldım.

2. Bırak, geçmiş günleri gönlüm hatırlasın;

Hatırada kalan şey değişmez zamanla.

Aşağıdakilerin hangisinde bu dizelerdeki altı çizili fiil- le yapıca özdeş bir fiil kullanılmıştır?

A) Çocuk sabahtan beri narın tanelerini sayıyor.

B) Bulaşıkları söylene söylene yıkıyor.

C) Sıcak havada dışarı çıkınca burnu kanardı.

D) Çocuk, koca çantayı tek başına taşıyabildi.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde basit fiil vardır?

A) Arkadaşımla dün akşam pastanede görüştüm.

B) Boyacı, salonu boyamaya geçen hafta gelecekti.

C) Ağaçtaki elmaların en kırmızısını kopardı.

D) Yeni komşumuzu akşam yemeğine davet ettik.

4. Birleşik fiiller en az iki sözcüğün bir araya gelmesiyle olu- şur. Oluşumu bakımından üçe ayrılır: Kurallı birleşik fiiller, yardımcı fiille kurulan birleşik fiiller ve anlamca kaynaş- mış birleşik fiiller.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik fiil, oluşu- mu bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) Kendisine yapılan haksızlıklara sabretti.

B) Bu kadar ağır bir yükü kaldırabilir mi?

C) Koşan çocukların arkasından bakakaldı.

D) Karşımda parlak bir ışık beliriverdi.

5. Aşağıdaki altı çizili fiillerin hangisinde bir işi başkası- na yaptırma anlamı yoktur?

A) Bahçedeki bütün ağaçları sulatmışlar.

B) Bahar temizliği için evi güzelce boyattık.

C) Usta, tüm odunları çırağına kırdırıyor.

D) Aniden misafir gelince ne yapacağını şaşırdı.

6. Türkçede isim soylu sözcüklerin sonuna gelerek onların yüklem olmasını sağlayan eklere (-di, -miş, -se, -dir) ek fiil denir.

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek fiil yoktur?

A) Ne vefalı komşumuzdun sen!

B) Koyunların hepsini çabucak sağdı.

C) Gideceğimiz yer epey uzakmış.

D) Evimiz kutu gibi küçücük bir evdi.

Fiilde Yapı - Ek Fiil

9

(18)

Söz Gruplarında Anlam (Kalıplaşmamış Söz Grupları - Deyimler ve Atasözleri) 7. Ek fiillerin iki görevi vardır: İsim soylu sözcüklerin sonuna

gelerek onları yüklem yapmak, basit zamanlı fiilleri birle- şik zamanlı yapmak.

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek fiil farklı bir görevde kullanılmıştır?

A) Elindeki, çok güzel kokan bir güldü.

B) Sabahları mutlaka bir yumurta yerdi.

C) O, herkesin beğenisini kazanmış bir yazardı.

D) Bu pazarda organik ürünler çok fazlaydı.

8. İsimlerde ek fiilin dört kipe göre çekimi yapılır: Ek fiilin ge- niş zamanı (-dir), ek fiilin görülen geçmiş zamanı (-di), ek fiilin öğrenilen geçmiş zamanı (-miş) ve ek fiilin şartı (-se).

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek fiilin görülen geçmiş zamanıyla çekimlenmiş bir isim yoktur?

A) Gözümüzün alabildiği her yer kardı.

B) İstekleri son derece mantıklıydı.

C) Bu, gördüğüm en güzel resimdi.

D) Polis olay yerine çabucak vardı.

9. Ek fiiller, basit zamanlı fiillere gelerek birleşik zamanlı fiiller oluşturur. Örneğin “Hafta sonunda kursa gidecek.”

cümlesinde “gidecek” fiili, gelecek zamanla çekimlenmiş- tir. Bu yüzden basit zamanlı bir fiildir. Ancak “Hafta sonunda kursa gidecekmiş.” cümlesinde “gidecekmiş” fiili, ek fiil (-miş) almış ve birleşik zamanlı bir fiil hâline gelmiştir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik zamanlı fiil kullanılmamıştır?

A) Balkondaki çiçekleri her pazar sulardı.

B) Sabahleyin uyanamayınca otobüsü kaçırdı.

C) Çocuk bir suç işlediyse önüne bakarmış.

D) O sıcaklarda günde iki litre su içiyordum.

10. I. Arkadaşım hastaysa mutlaka ziyaret etmeliyim.

II. Düzenli çalışırsan daha başarılı olacağına eminim.

III. Söylediklerin doğruysa çabuk özür dile!

IV. Ders çalışmak için kütüphaneye mi gitsem?

Numaralanmış cümlelerin hangilerinde ek fiilin şart kipiyle çekimlenmiş bir isim yoktur?

11. Ek fiiller, birleşik zamanlı fiil oluştururken cümleye ger- çekleşmemiş niyet, terk edilmiş alışkanlık, küçümseme, şart, gereklilik, kesinlik, başkasından duyma, olasılık an- lamları katar.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek fiil cümleye “terk edilmiş alışkanlık” anlamı katmıştır?

A) Bütün hareketlere çok iyi çalışmışmış.

B) Maçla ilgili yorumları dinlemeliydin.

C) Biz de çocukluğumuzda çok iyi top oynardık.

D) Yağmur yağarsa taksiye binip gelirim.

12. Aşağıdakilerin hangisinde ek fiil cümleye yay ayraç içinde verilen anlamı katmamıştır?

A) Soruların hepsini doğru çözmüşmüş. (Küçümseme) B) Üçümüz Kızılırmak’ta balık tutacaktık. (Gerçekleşme-

miş niyet)

C) Bizim oralara bugünlerde yağmur yağmıştır. (Olasılık) D) Yurt dışına gitseydi haberimiz olurdu. (Terk edilmiş

alışkanlık) Fiilde Yapı - Ek Fiil

(19)

7. ^SINIF

TÜRKÇE

Söz Gruplarında Anlam (Kalıplaşmamış Söz Grupları - Deyimler ve Atasözleri) 1. Bir sanatçının göz nuru dökerek, fikir sancılarıyla ve iç

burkulmalarıyla, kalp ağrıları içinde yazdığı her eser de- ğerlidir. Bu şekilde yazılan sanat eserlerini zaman yok ba- hanesine sığınmadan okumak gerekir.

Bu parçadaki altı çizili deyimle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Her türlü tehlikeyi önceden fark etmek B) Dikkati üzerine çekmek

C) Fazla emek harcamak

D) Davranış ve yetenekleriyle önem kazanmak

2. • Su, bulanmayınca durulmaz.

• Baş, dille tartılır.

• Laf torbaya girmez.

• Boş çuval ayakta durmaz.

Aşağıdakilerden hangisi, bu atasözlerinden herhangi birinin açıklaması değildir?

A) Kişinin aklı, söylediği sözlerle ölçülür.

B) Bir sorun, türlü çekişmelerden sonra çözülür.

C) Ağızdan çıkan bir söz artık gizli kalmaz, herkes onu duyar.

D) Mert olan kişi, sözünde durur, verdiği sözü yerine getirir.

3. Yenilikçi bir kapak tasarımcısı olarak kendini tekrar etme- yen tasarımlara odaklanmayı tercih ediyorum. Bununla birlikte oluşturduğum kapağın, okura kitabın içeriği hakkında fikir verebilmesi benim için önemli.

Bu parçadaki altı çizili sözle tasarımların vurgulanan özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Evrensellik B) Kalıcılık

C) Özgünlük D) Etkileyicilik

4. Ne yapsam, ne etsem günler sayılı...

Çıkarabilseydim bari bu yılı!

Gülümsemeye de üşeniyorum.

Ben zaten böyleydim, oldum olalı.

Bu dizelerdeki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) O kadar disiplinli bir insandır ki her koşulda titiz bir şekilde çalışabilir.

B) Burası, kendimi bildiğimden beri maviyle yeşilin bu- luştuğu eşsiz bir şehirdir.

C) Bu sakin adamın ağzından bazen olur olmaz sözler dökülüveriyordu.

D) Dün akşam parkta hemen hemen iki saat yürüyüş yaptım.

5. Okuldan eve dönerken yolda güçlükle yürüyen yaşlı bir adamla karşılaştım. Yardım etmek için yanına yaklaştım.

Elindeki poşetleri alıp gideceği yere kadar götürdüm onu.

Onun kimsesiz ve çaresiz hâline çok üzüldüm. Bu duy- gularla dalgın dalgın yürürken simsiyah ve kocaman bir köpek karşıma çıkmasın mı? - - - -.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki deyimler- den hangisi getirilirse kişinin çok korktuğu anlatılmış olur?

A) Eteklerim tutuştu B) Ağzım kulaklarıma vardı C) Ödüm patladı

D) İçim sızladı

6. Mal sahibi mülk sahibi Hani bunun ilk sahibi Mal da yalan mülk de yalan Gel biraz da sen oyalan

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu dörtlükte vurgu- lanan düşünceyi destekler niteliktedir?

A) Mal canın yongasıdır.

B) Dünya malı dünyada kalır.

C) Ağlayanın malı gülene hayretmez.

D) Az veren candan, çok veren maldan.

10

(20)

Söz Gruplarında Anlam (Kalıplaşmamış Söz Grupları - Deyimler ve Atasözleri)

Cümlede Anlam - 2 7. Yazar, eserlerini büyük bir titizlikle oluşturuyordu; dile ve

anlatıma çok önem veriyordu. Onun eserlerini okuyan kişi, ne demek istediğini hemen anlardı. Tam bir dil cam- bazıydı o.

Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağı- dakilerden hangisidir?

A) Fikirlerini, davranışlarıyla ortaya koyan B) Düşüncelerini çok ustaca anlatan C) İncitici sözler söyleyen

D) Çok konuşan, herkese laf yetiştiren

8. Ömrü boyunca çalışıp didinerek para kazanmış, - - - - bir insan olmayı başarmıştır.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki deyimler- den hangisi getirilirse sözü edilen kişinin hiç kimseye muhtaç olmadan yaşadığı ifade edilmiş olur?

A) ele avuca sığmayan B) burnunun dikine giden C) parmakla gösterilen

D) kendi ayakları üstünde duran

9. Her insan, dünyaya geldiği andan itibaren bir başkasının yardımına mutlaka ihtiyaç duyar. Tek başına her işin üs- tesinden gelmesi mümkün değildir. İnsanlar bu yüzden şehirler kurup birlikte yaşamaktadırlar.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılanları des- tekleyen atasözlerinden biri değildir?

A) Yalnız taş, duvar olmaz.

B) Adam adama gerek olur.

C) Birlikten kuvvet doğar.

D) Abanın kadri, yağmurda bilinir.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, cümlenin anlamına uygun bir deyim kullanılmamıştır?

A) Tatil haberini alınca sevinçten eli ayağı buz kesildi.

B) O kadar kızmıştı ki burnundan soluyordu.

C) Dedesinden miras kalan arsaları satınca köşeyi dön- dü.

D) Bir zamanlar aralarından su sızmayan bu insanlar şimdi anlaşamıyor.

11. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi konusu bakımın- dan diğerlerinden farklıdır?

A) Diken, battığı yerden çıkar.

B) Toprağı işleyen, ekmeği dişler.

C) Yazın gölge hoş, kışın çuval boş.

D) Çiftçinin ambarı sabanın ucundadır.

12. • Çıkarcı kimsenin arkadaşlığı, işi bitinceye kadardır.

• Bir acıyı dindirmek için gereken yardım hemen yapıl- malıdır.

• Eline önemsiz bir güç geçen kişi, her zaman güçlü olacağını düşünür.

Bu cümlelerde aşağıdaki atasözlerinden hangisinin açıklaması yoktur?

A) Yara sıcakken sarılır.

B) Abdalın karnı doyunca gözü pabucundadır.

C) Yuvarlanan taş yosun tutmaz.

D) Karınca kanatlanınca serçe oldum sanır.

(21)

7. ^SINIF

TÜRKÇE

Cümlede Anlam - 2

11

1. (I) Yirminci yüzyılda birçok şey gibi binalar da hızla büyü- dü. (II) İnsanların rahatça yaşayabilmesi ve çalışabilmesi için bu binalara pahalı ve çok enerji tüketen havalandır- ma sistemleri kuruldu. (III) Ama artık mimarlar ve mühen- disler birçok konuda olduğu gibi bu konuda da doğal ve ekonomik çözümler peşindeler. (IV) Bu sorunlara çözüm bulmak tabii ki hiç kolay olmayacak.

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde amaç-sonuç ilişkisi vardır?

2. I. adım adım gerçekleşen II. insanın öz güven kazanması III. yavaş bir süreçtir

IV. ve kendini gerçekleştirmesi

Numaralanmış sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur?

3. Yıllardır görmediği arkadaşıyla - - - -.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilirse cümlede amaç-sonuç anlamı ortaya çı- kar?

A) telefonda görüştüğü için mutluydu.

B) buluşmak için İstanbul’a gitti.

C) bir kitap fuarında karşılaştı.

D) bir araya gelince zamanın nasıl geçtiğini anlamadı.

4. (I) Televizyon 1980’lere doğru büyük bir hızla gelişince si- nema, seyircisini hızla kaybetmeye başladı. (II) Yeşilçam yapımcıları ve oyuncuları ne yapacaklarını bilemiyorlardı.

(III) Yıllarca sinemadan kazandıklarını başka alanlara ak- tarmışlar, bu yüzden de sinemanın altyapısıyla ilgili yatı- rım yapmamışlardı. (IV) Sanatı ikinci plana attıklarından popüler filmlere yönelmişlerdi.

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde neden-sonuç ilişkisi yoktur?

5. Kendisini sürekli geliştirmeye çalıştığı için - - - -

Bu cümlenin sonuna anlam akışına göre aşağıdaki- lerden hangisi getirilemez?

A) yenilikleri takip ederdi.

B) fırsat bulduğu her an kitap okurdu.

C) basmakalıp bir bakış açısına sahipti.

D) farklı düşünceleri değerlendirirdi.

6. Gezdiğim şehirler içinde en çok Hatay’dan etkilendim.

Aşağıdakilerden hangisi anlamca bu cümleye en ya- kındır?

A) Hatay’ın, ülkemizin en güzel şehri olduğunu düşünü- yorum.

B) Dünyadaki hiçbir şehir, Hatay kadar etkileyici olamaz.

C) Gezdiğim şehirlerden hiçbiri beni Hatay kadar etkile- medi.

D) Hayranlıkla gezdiğim şehirlerden biri de Hatay’dır.

(22)

Parçada Anlam (Parça Oluşturma - Parça Tamamlama) Cümlede Anlam - 2

7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde neden-sonuç iliş- kisi yoktur?

A) Toplantıların zaman kaybı olduğunu düşündüğünden hiçbirine katılmadı.

B) Şekerden uzak duruyorum çünkü onun sağlığa zarar- lı olduğunu biliyorum.

C) Kardeşlerin en büyüğü olduğu için tüm sorumluluk onun omuzlarındaydı.

D) Son sınavdan doksan üzeri bir not gelirse takdir bel- gesi alacakmış.

8. Hititlere ait bu kalıntılar - - - -

Bu söz grubu aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanır- sa cümlede öznel anlatım yapılmış olur?

A) arkeologlar tarafından inceleniyor.

B) 20. yüzyılın başlarında bulundu.

C) insanı geçmişin derinliklerine götürüyor.

D) tarım aletlerinden oluşuyor.

9. Zaman birçok şeyi değiştirir ama eski dostlukları değişti- remez.

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cüm- leye en yakındır?

A) Eski dostluklar, değerini hiçbir zaman kaybetmez.

B) Eski zamanlarda dostluklar daha kıymetliydi.

C) Zaman, insana eski dostlarını bile unutturur.

D) Dostluklar zamanla değerini yitirir.

10. Romanlarını akıcı bir dille yazdığı için okuyucularının sa- yısı gittikçe artıyor.

Bu cümledeki anlam ilişkisinin özdeşi aşağıdakiler- den hangisinde vardır?

A) Hikâyelerimi her zaman sessiz bir ortamda oluşturu- rum.

B) İşleri iyi giderse önümüzdeki yaz arabayı yenileye- cekmiş.

C) Şampiyon olabilmek için takıma yeni oyuncular aldı- lar.

D) Havaların ısınmasıyla su tüketimi iki katına çıktı.

11. I. çocukların II. hızlandırır III. uyku IV. gelişimini V. düzenli

Numaralanmış sözcüklerle anlamlı ve kurallı bir cüm- le oluşturulursa sıralama nasıl olur?

A) I - IV - II - V - III B) I - V - III - IV - II C) III - IV - V - I - II D) V - III - I - IV - II

12. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde amaç-sonuç iliş- kisi vardır?

A) Bütün bu hazırlıklar o mutlu olsun diye yapılmış.

B) Bizi uzun süre beklettiği için ona karşı çok öfkeliyiz.

C) Aniden başı ağrıyınca çalışmayı yarıda bırakmış.

D) Evde yiyecek olmadığından alışverişe çıktım.