1. Yüksekte Çalışmada Kullanılan Ekipmanlar 2. Koruyucu Giysiler
Yüksekte Çalışma ve İp Sistemleri
İp sistemlerin amacı; kişinin düşmesine izin vermemek veya düşen kişiyi kısa sürede durdurmak, havada yakalamaktır.
Kullanılan ip sistemleri çalışma prensiplerine bağlı olarak değişik isimlendirilirler.
• Düşüş engelleme sistemleri
• Pozisyon ayarlama sistemleri
• Düşüş durdurma sistemleri
İp Sistemlerinin Elemanları - Teknik Malzemeler
Tüm bu ip sistemleri ile çalışırken ortak olarak kullanılan sentetik yada metalden üretilmiş teknik malzemelerin başlıcaları ise;
• Emniyet Kemerleri
• Karabinalar ve diğer konektörler
• İpler
• Perlonlar - Şok emiciler
• İndirici ve tırmandırıcı malzemeler
• Makaralar
• Düşüş durduruculardır.
EMNİYET KEMERLERİ
Yüksekte yapılan çalışmalarda kullanılan emniyet kemerleri;
• Tam vücut kemeri (paraşüt tipi)
• Oturma kuşağı
• Bel kemeridir
Tam vücut kemerleri düşüş durdurucu amaçla kullanılır, ancak bir çoğu aynı zamanda oturma kuşağı ve bel kemeri standartlarını da sağladığından düşüş engelleme amaçlı da kullanılabilir. Oturma kuşağı (bel ve bacakları saran emniyet kemeri) ve bel
kemerleri ise pozisyon ayarlama maksatlı ve düşüş engellemek için kullanılabilir.
Bu nedenle hareketli olunmasını gerektiren yüksekte çalışma işlerinde paraşüt tipi kemerler seçilmeli, bel tipi kemerler sadece belli bir yerdeki işin tamamlanmasını
gerektiren, fazla hareket gerektirmeyen işlerde tercih edilmelidir. Bunun temel nedeni düşme sırasında oluşacak güç; paraşüt tipi kemerler söz konusu olduğunda tüm
gövdeye eşit yayılacağı halde, bel tipi emniyet kemerinde bu güç tamamen karın
bölgesinde etkili olacaktır ve karın içi organlara zarar verebilecektir. Bu nedenle bel tipi emniyet kemerleri sadece kişiyi belli bir pozisyonda tutmak için kullanılmalıdırlar.
DÜŞÜŞ DURDURMA, KONUMLANDIRMA VE SÜSPANSİYON KEMERİ
Düşüş Durdurma ve Konumlandırma işlemleri için özel olarak tasarlanmıştır. Süspansiyon
sistemi sayesinde vücudun şeklini alarak yüksek ergonomi sağlar. Breath-Tech anti-bakteriyel, nefes alabilen ergonomik bel, bacak ve omuz desteği sayesinde maksimum konfor sağlar. Özel tasarım, alüminyum eğik D halkalara sahiptir.
Otomatik tokaları sayesinde giyilip çıkarılması çok kolaydır.
Ürün Teknik Özellikler
• İple erişim, düşüş durdurma, konum alma ve çalışma alanı sınırlama sistemlerinde güvenli kullanım.
• 5 noktadan D halkasına sahiptir.(Düşüş durdurma için sırt ve göğüste 1'er adet, konumlandırma için bel desteği üzerinde 2 adet, kurtarma ve iple erişim için karın üzerinde 1 adet.)
• Bacak kolonları, süspansiyon sistemi sayesinde vücudun şeklini alır ve çalışma konforunu artırır.
• Bel, bacak ve omuz yastıkları anti-baktriyel özelliktedir ve bel yastığı Breath-Tech nefes alabilen ergonomik özelliktedir.
• Bel ve bacaklarda kolay ayarlanabilen alüminyum otomatik tokalara sahiptir. Tek hareketle açılıp kapanır. (Tokanın kilitli olduğunu gösteren indikatöre sahiptir.)
• Omuzda çelik hızlı tokaya sahiptir, kolay ayarlanır, ergonomiktir.
• Bonded tip dikiş ipliği yüksek UV dayanımlıdır, toz ve çevresel etkilere karşı uzun ömürlüdür.
• Bel yastığı üzerinde malzeme taşınması için 4 adet malzeme taşıma halkasına sahiptir.
• Üzerinde ürün periyodik kontrollerin kayıt altına alınabileceği etikete sahiptir. Etiket korumalıdır, kullanım ömrü boyunca deforme olmaz.
Standart: EN 361, EN 358, EN 813, EN 12277
OTURAK TİPİ KONUMLANDIRMA KEMERİ (SÜSPANSİYONLU)
Ürün Teknik Özellikler
• Konum alma, çalışma alanı sınırlama, kurtarma sistemlerinde güvenli kullanım.
• Bel desteği üzerinde, sağ ve solda bulunan 2 adet D tipi güvenli bağlantı noktasına (EN 358) sahiptir.
• Yükü bele eşit yayarak çalışma konforunu artırır.
• Kurtarma çalışmaları ve iple erişim teknikleri için karın hizasından bağlantı sağlayan 1 adet D tipi güvenli bağlantı noktası (EN 12277).
• Bacak kolonları, süspansiyon sistemi sayesinde vücudun şeklini alır ve çalışma konforunu artırır.
• Bel ve bacak yastıkları antibakteriyel özelliktedir ve bel yastığı Breath-Tech nefes alabilen ergonomik özelliktedir.
• Bel ve bacaklarda kolay ayarlanabilen alüminyum otomatik tokalara sahiptir. Tek hareketle açılıp kapanır. (Tokanın kilitli olduğunu gösteren indikatöre sahiptir.)
• Bonded tip dikiş ipliği yüksek UV dayanımlıdır, toz ve çevresel etkilere karşı uzun ömürlüdür.
• Bel yastığı üzerinde malzeme taşınması için 4 adet malzeme taşıma halkasına sahiptir.
• Üzerinde ürün periyodik kontrollerin kayıt altına alınabileceği etikete sahiptir. Etiket korumalıdır, kullanım ömrü boyunca deforme olmaz.
Standart: EN 358, EN 12277
Emniyet kemerlerinin giyilmesi
Emniyet kemerlerinin giyimi, kullanımı, bakımı için üreticinin talimatları izlenmelidir.
Bu talimatlara tüm çalışanlar ulaşabilmelidir. Emniyet kemerleri, daha güvenli bir
sistem kurmak için sayısı arttırılamayan tek emniyet malzemesidir. Bu sebeple hatasız kuşanılması şarttır.
• Paraşüt tipi kemerler giyilmeden önce dikkatle incelenmelidir.
• Sonra sırttaki D halkasından tutularak sallanır ve tüm bağların yerine oturmasını sağlamış olur.
• Bacak kayışları geçirilir ve bel kemeri bel boşluğuna denk gelecek şekilde ayarlanır.
• Sonra göğüs ve sırt kayışları bağlanır.
• Koşumlar vücuda sıkı biçimde oturmalı ancak serbestçe hareketi de engellememelidir.
• Sırasıyla bel-bacaklar ve gövde perlonları sıkılaştırılır.
• Omuz ve sırt bölgesine yastıkçılar
• (destekleyici yumuşak bölümler) paraşüt tipi kemerin vücut üzerindeki baskısını azaltabilirler.
• Bayanlar için tüm vücut ancak göğüs bölümü çapraz koşumlar önerilir.
Emniyet kemerlerinin bakımı ve korunması
• Her kullanımdan önce ekipmanın incelenmesi gereklidir.
• Bir uzman tarafından ekipmanın en azından yılda bir kez kontrol edilmesi sağlanmalıdır.
• Eğer bir ekipmanın hasar gördüğü düşünülüyorsa veya kontrol zamanı gelmiş bir ekipmansa
"Kullanılmaz" olarak işaretlenmeli ve hizmet dışında tutulmalıdır.
• İnceleme, kontrol, bakım ve depolama, saklama konusunda üreticinin talimatlarına uyulmalıdır.
• Ekipmanların ısıdan, ışıktan, nemden, yağlardan, kimyasallardan ve diğer zararlı maddelerden uzakta tutulmalı ve depolanmalıdır.
• Emniyet kemerlerinin kullanılmadığı zamanlarda formunun korunması için D halkalarından asılması tavsiye edilir.
• İmalatçı tarafından önerilen incelemelerden sonra, aşağıdakilere dikkat edilmelidir;
• Görünmeyen veya okunamayan işaretler veya uyarılar
• Kayıp parçalar
• Metal kısımların hasarı (herhangi bir değişiklik, çatlama, keskin kenarlar, korozyon, kimyasal hasar, aşırı ısınma vb.)
• Liflerde veya iplerdeki hasarlar veya defektler- diğer değişiklikler, yıpranma, birleşme yerlerinde ayrılma, düzensizlik, kıvrılma, düğümlenme, kırılmış veya çekilmiş lifler, aşırı yağlanma, aşırı kirlenme
• Mekanik parçaların ve konektörlerin kayıp kısımlarının veya eskimiş parçalarının olması
• Düşmeyi önleyici ekipmanların hasara uğramasını engellemek için uygun biçimde depolanmaları gereklidir.
KONEKTÖRLER, KARABİNALAR VE D HALKALARI
Paraşüt tipi veya bel tipi emniyet kemerleri ile bağlantı ipleri arasındaki bağlantı D halkaları ve konektörler aracılığı ile gerçekleştirilir. En yaygın kullanılan konektörler karabinalardır. D halkaları paraşüt tipi emniyet kemerlerinin genelde sırt kısmında bulunurlar. Ancak yapılacak işe ve bulunulması gereken pozisyona bağlı olarak göğüs seviyesinde, bel seviyesinde veya her iki omuzda da bulunabilirler. Bu metal akşamlar;
emniyet kemerleri ile can ipleri arasındaki bağlantıyı sağlar. D halkaları ve konektörler kullanılmadan önce paslanmalar, çatlaklar ve kırıklar açısından kontrol edilmeli ve
hareketli parçaların muntazam çalıştığından emin olunmalıdır.
OVAL ÇELİK KARABİNA Ürün Teknik Özellikler
• Zorlu çalışma alanları için tasarlanmıştır.
• Oval simetrik şekli sayesinde çok yönlü kullanım sağlar.
Mukavemet : 23 kN (K-2) Ağız Açıklığı: 18 mm (K-2) Ağırlık : 161 gr (K-2)
Standart : EN 362, EN 12275, UIAA
BÜYÜK ÇİFT EMNİYETLİ ÇELİK KARABİNA Ürün Teknik Özellikler
• Geniş yapılı metal yapılara veya büyük çaplı profillere bağlanması için tasarlanmıştır.
• Çift emniyet kilitleme sistemine sahiptir.
Mukavemet: 20 kN Ağız Açıklığı: 51 mm Ağırlık: 504 gr
Standart: EN 362
İPLER
Üretim teknikleri ve kullanılan ham maddelerine göre birçok değişik ipten bahsetmek mümkündür ancak söz konusu yüksekte çalışma ve ip sistemleri olduğunda
bahsedeceğimiz ipler şüphesiz mantolu iplerdir.
Mantolu ipler bükümlü olarak üretilmiş bir demet ipin üzerine giydirilmiş bir
mantodan oluşur. Manto kısmı yük taşımaya katkıda bulunduğu gibi aynı zamanda içteki lifleri dış koşullar ve sürtünme gibi etkenlerden korur.
Dinamik İpler
Dinamik ipler EN'ye dahil edilmeden önce Uluslararası Dağcılık Kuruluşları Birliğinin (UIAA) de uyguladığı gibi tek ip, yarım ip ve ikiz ip olmak üzere üç kategoride
sınıflandırılırlar. İplerin üzerinde ve
karnelerinde bulunan daire içine alınmış
1, 1/2 ve ikiz logoları (kesişen iki daire) ile ayırt edilirler. Günümüzde tek iplerin kalınlığı 9,4 ile 11 milimetre arasındadır. Çift ipler 8 milimetre ikiz ipler ise 7,6
milimetre çapına kadar düşmüştür. Endüstriyel alanda diğer metotlarla ulaşılamayan yerlere tırmanırken kullanılır. Tırmanış dışında pek kullanım alanı yoktur. Esneme
payları %6-10 civarlarındadır.
Statik İpler
Bazı kaynaklarda statik diğerlerinde ise semi- statik (yarı statik) olarak geçen bu kategori, endüstriyel alanda ve teknik kurtarma amaçlı kullanılır, %3-4'lük esneme oranları ile dinamik iplere kıyasla çok daha durağandırlar. Bu
özellikleri sebebiyle dikey ve yatay hatlarda kullanımları daha kolaydır ve çok daha az salınım yaparlar.
Ancak kısıtlı şok emici özellikleri sebebi ile serbest düşüşlerde bağlantı noktalarına ve ipe bağlı kişiye büyük kuvvetler etki eder. Tırmanışlarda emniyet almak için
kullanılmamalıdır. Serbest düşüşün olmayacağı düşüş engelleme ve pozisyon ayarlama sistemleri ile kullanılmalıdır. Eğer düşüş durdurma sisteminin parçası olarak
kullanılacak ise mutlaka şok emicilerle kombine edilmelidir. EN 1891 A ve B olmak üzere iki kategoriye ayrılırlar, eskiden 'A' yatay hatlarda da kullanılabilen ipler, 'B' ise sadece dikey iniş ve çıkış amaçlı olarak sınıflanırdı, günümüzde 'A' normu ağır işler için, 'B' normu ise genel maksatlı kullanılabilen statik ipler adıyla anılmaktadır.
Yardımcı İpler
9mm'nin altında kalınlıkları olan yaygın olarak
malzeme bağlama ve prussik amaçlı kullanılan statik özellikli iplerdir. Can ipi olarak kullanılamazlar.
PERLONLAR
İki yaygın tipi vardır. Düz perlonların çekeri, eni aynı olan boru şekilli perlona oranla genelde daha düşüktür, yapısı arabalarımızdaki emniyet
kemerlerine benzer, tek kattır. Boru şekilli
perlonların ise yapısı ise bez yangın hortumları gibi yassılaştırılmış boru şeklindedir. Perlonların yük altındaki davranışları statik iplere benzer,
esnemeleri çok azdır. İplerde kullanılan düğümler ile birleştirilmeleri uygun olmayabilir, perlon
düğümleri kullanılmalıdır.
Sportif alanda kullanılan dikişli perlonların ekspres (alt ve üst kısmına karabinalar için halka yapılmış ve iki ucu ortada dikilmiş) ya da sonsuz perlon ( iki ucu dikişle
birleştirilerek büyük bir halka oluşturulmuş) gibi isimleri vardır. Dikişli perlonların sportif, endüstriyel, ve şok emici perlonlar gibi türevleri olup EN 565, 566 ve EN 354 gibi standartlara tabidir.
• Düz perlonlar
• Boru şekilli perlonlar
ŞOK EMİCİLER
Üst üste katlanarak dikilen ve aşırı yüklenme durumunda kontrollü olarak sökülerek düşüşün darbesini soğuran güvenlik elemanlarıdır.
Şoku emme özellikleri ile hem istasyon noktalarına hem de kişilere etki eden kuvveti azaltır.
Düşüş yaşanmaz ise tekrar kullanılabilirler ancak, görevlerini sökülerek yaptıklarından düşüş sonrası tekrar kullanılamazlar. Kullanılacak platform yere yakın ise bu malzemelerin
kullanılması uygun olmayabilir zira söküldükleri zaman boyları uzar ve kişilerin yere
çarpmasına sebep olabilirler. Bir diğer husus düşüş durdurucu bir cihazla kullanılırken, kişi
düşüşten sonra şok emici perlonun boyu uzaması sebebi ile düşüş durdurucuya ulaşamayabilir.
Bu sebeple şok emicilerin kullanıldığı ortamlarda da gerektiğinde kişilerin askıdan kurtarılması ile ilgili önlem alınması ve hazırlık yapılması gerekir.
ÇİFT KOL ŞOK EMİCİLİ ELASTİK LANYARD Ürün Teknik Özellikler
• Elastik şok lanyard, kendini geri toplama özelliği
sayesinde ürün kullanılmadığı zaman az yer kaplayarak size rahat bir çalışma sunar.
• Çift kollu olması sayesinde bir bağlantı noktasından diğer bağlantı noktasına güvenli geçiş olanağı sağlar.
• Şok kolonu, yüksekte yapılan çalışma esnasında düşüş yaşayan personel üzerinde ilk darbe kuvveti ile oluşacak enerjiyi uzayarak sönümler ve çalışanın bedeninde oluşacak hasarı
minimuma indirir. (Şok kolonunun uzaması halinde elastik bant kopar ve ürünün esneme özelliği kaybolur. Böyle bir durumda ürünün kullanımdan kaldırılması gerekir.)
• Kolon ve halat renklerinden farklı, UV ve toz almayan bonded tip, yüksek mukavemetli iplik ile dikilmiştir.
Uzunluk : 1,2 - 2 m uzunluğunda üretilmektedir.
Standart: EN 355, EN 362, EN 12275
ÇİFT KOL ŞOK EMİCİLİ WEBBİNG LANYARD Ürün Teknik Özellikler
• Yüksek mukavemetli kolon halat sayesinde sürtünme ile oluşan hasarları minimuma indirdiği için yüksek emniyet sağlar.
• Çift kollu olması sayesinde bir bağlantı noktasından diğer bağlantı noktasına güvenli geçiş olanağı sağlar.
• Şok emici, düşüş yaşayan personel üzerine ilk darbe kuvveti ile oluşacak enerjiyi kademe kademe yırtılarak sönümler ve personelin bedeninde oluşacak hasarı minimuma indirir.
• Şok emici kumaş kılıfa sahiptir.
• Dış kılıfında bulunan fermuar sayesinde kontrol etmek ve tekrar kılıfına koymak çok kolaydır.
• Kolon ve halat renklerinden farklı UV ve toz almayan bonded tip yüksek mukavemetli iplik ile dikilmiştir.
• Tüm dikişler CNC tip dikiş makinelerinde, son sistem teknolojik uygulamalarla tek tek kontrol edilerek hazırlanmıştır.
Uzunluk : 1,2 - 2 m uzunluğunda üretilmektedir.
Standart: EN 354, EN 355, EN 362, EN 12275
