Kusurlu Davranışlar:Tanım ve Nedenleri

BİLİM EL EKN L İK BİLİM EL EKN L İK BİLİMSEL ve TEKNOLOJİK BİLİMSEL ve TEKNOLOJİK

ARAŞTIRMALARDA ARAŞTIRMALARDA ARAŞTIRMALARDA ARAŞTIRMALARDA

Kusurlu Davranışlar:Tanım ve Nedenleri

Prof. Dr. İhsan EFEOĞLU Atatürk Üniversitesi Atatürk Üniversitesi

Kasım 2007

12/18/07 1

BİLİM ve İNSAN BİLİM ve İNSAN

Neden

Neden bilimbilim vardır?vardır?

B il bil k l d bi i d B il bil k l d bi i d Bu soruya verilebilecek cevaplardan biri de;

Bu soruya verilebilecek cevaplardan biri de;

insan yapısında bilim yapma özelliğinin insan yapısında bilim yapma özelliğinin insan yapısında bilim yapma özelliğinin insan yapısında bilim yapma özelliğinin

bulunduğudur.

bulunduğudur.

Günümüzde ülke ve toplumların mutluluk Günümüzde ülke ve toplumların mutluluk

ve gelişmeleri bilimde ve teknolojide ve gelişmeleri bilimde ve teknolojide ve gelişmeleri, bilimde ve teknolojide ve gelişmeleri, bilimde ve teknolojide

gerçekleştirdiği atılımlara bağlıdır.

gerçekleştirdiği atılımlara bağlıdır.

Bunu gerçekleştiren “

Bunu gerçekleştiren “bilim insanıg çg ç şş bilim insanı” ise hiç ” ise hiç çç kuşkusuz

kuşkusuz özel niteliklere sahip bir kişidirözel niteliklere sahip bir kişidir..

Bilim insanlığı

Bilim insanlığı; uzun ve zahmetli yoldan ; uzun ve zahmetli yoldan

ÇÜNKÜ

Bilim insanlığı

Bilim insanlığı; uzun ve zahmetli yoldan ; uzun ve zahmetli yoldan geçerek gerçekleşen, bilgi ve

geçerek gerçekleşen, bilgi ve deneyimlere,

deneyimlere, sabırlısabırlı ve ve süreklisürekli çalışmaya çalışmaya

12/18/07 3

deneyimlere,

deneyimlere, sabırlısabırlı ve ve süreklisürekli çalışmaya çalışmaya dayanan bir

dayanan bir yaşam biçimidiryaşam biçimidir..

Bilimsel Yazım Nedir ? Bilimsel Yazım Nedir ?

Bilimsel bir yazım, alıcıya açık bir sinyalin iletilmesidir

Bili l bil i

Bili l bil i ki ki k k li l l if d k k li l l if d iletilmesidir.

Bilimsel bilgi

Bilimsel bilgi, etkin, açık kelimelerle ifade etkin, açık kelimelerle ifade edilmelidir

edilmelidir.

Bu nedenle bilim insanıbilim insanı, başarılı olmak için kültürlü olmalıdır.

kültürlü olmalıdır.

Bilimsel Çalışmanın Doğası ve Bilim Bilimsel Çalışmanın Doğası ve Bilim ğğ İnsanlarının Görev ve Sorumlulukları İnsanlarının Görev ve Sorumlulukları

Bilimsel araştırmalar

Bilimsel araştırmalar, bilim insanlarının zihinsel çabalarını ve uygulamalarını, özgün araştırma sonuçlarını içerirözgün araştırma sonuçlarını içerir.

Bilim

Bilim tarihinetarihine bakıldığında,bakıldığında,

yüzyıllar

yüzyıllar boyuncaboyunca bilimbilim etiğineetiğine dayalıdayalı güvengüven ortamıortamı büyükbüyük yüzyıllar

yüzyıllar boyuncaboyunca bilimbilim etiğineetiğine dayalıdayalı güvengüven ortamıortamı büyükbüyük ölçüde

ölçüde sağlanmıştısağlanmıştı..

ANCAK, ANCAK, bu

bu güvengüven ortamıortamı özellikle,özellikle, geçengeçen yüzyılınyüzyılın sonson çeyreğinde,çeyreğinde, çeşitli

çeşitli teknolojikteknolojik gelişmelergelişmeler veve toplumsaltoplumsal değişimlerdeğişimler sonucu

sonucu birtakımbirtakım sarsıntılarasarsıntılara uğramıştıruğramıştır..

12/18/07 5

sonucu

sonucu birtakımbirtakım sarsıntılarasarsıntılara uğramıştıruğramıştır..

BAŞLICA

BAŞLICA NEDENLERİNEDENLERİ ......

BAŞLICA

BAŞLICA NEDENLERİNEDENLERİ

1.

1. BilimselBilimsel araştırmaaraştırma desteklerişş destekleri giderekgiderek artmışgg artmış veşş ve bilim

bilim insanlarıinsanları arasındakiarasındaki yarışyarış hızlanarakhızlanarak büyümüştür

büyümüştür..

2.

2. YayınlarYayınlar bilimselbilimsel başarınınbaşarının ölçütüölçütü olarakolarak dahadaha fazla

fazla önemönem kazanmışkazanmış bubu dada bilimbilim insanlarıinsanları fazla

fazla önemönem kazanmış,kazanmış, bubu dada,, bilimbilim insanlarıinsanları üzerinde

üzerinde baskılarbaskılar yaratmıştıryaratmıştır.. BÖYLECE,BÖYLECE, enkısa

enkısa yoldanyoldan veriyy veri veve sonuçlarasonuçlara ulaşmauçuç ulaşmau şmu şm şeklindeşeklindeşş etik

etik dışıdışı davranışlardavranışlar gelişmiştirgelişmiştir..

Nedenler 1 Nedenler 1

Kariyer ve prestij Kariyer ve prestij

„ Akademik camiada kariyerkariyer; yapılan yayınlar, kazanılan burslar, yürütülen projeler ve akademik görevlerle ölçülür.

„

„ BilimBilim insanlarıB l mB l m nsanlarinsanları kariyerlerininnsanlar kar yerler n nkariyerlerinin üstkar yerler n n üstüst basamaklarınaüst basamaklar nabasamaklarına yükselirkenbasamaklar na yüksel rkenyükselirkenyüksel rken prestijlerini

prestijlerini koruyabilmekkoruyabilmek içiniçin kendilerinikendilerini yayınyayın yapmakyapmak zorunda

zorunda hissetmektedirlerhissetmektedirler..

Sonuçta bilim insanları arasında da etik kuralları Sonuçta bilim insanları arasında da etik kuralları

çiğneme eğiliminde olanlar çıkabilmektedir çiğneme eğiliminde olanlar çıkabilmektedir

12/18/07 7

çiğneme eğiliminde olanlar çıkabilmektedir.

çiğneme eğiliminde olanlar çıkabilmektedir.

Nedenler 2 Nedenler 2

Bilimin denetim Bilimin denetim Bilimin denetim Bilimin denetim mekanizmalarındaki eksiklikler mekanizmalarındaki eksiklikler

„

„ Danışmanlık,Danışmanlık, yayınlamayayınlama veve cevapcevap hakkıhakkı gibigibi-- kendinikendini düzeltmedüzeltme mekanizmaları

mekanizmaları;; hatalarıhataları veve sahtekârlıklarısahtekârlıkları ortayaortaya çıkarmayaçıkarmaya çoğuçoğu kere

kere yeterliyeterli olmazolmaz..

„

„ HakemlerinHakemlerin;; hatalarıhataları veve hilelerihileleri tespittespit etmeketmek içiniçin detaylıdetaylı birbir inceleme

inceleme yapacakyapacak zamanlarızamanları olmayabilirolmayabilir..

„

„ MakalelerinMakalelerin çoğuçoğu okunmazokunmaz veve deneylerindeneylerin çoğuçoğu tekrarlanmaztekrarlanmaz..

Bütün bu sıralanan nedenler, Bütün bu sıralanan nedenler,

kariyer kazanmak isteyen bazı kişileri kariyer kazanmak isteyen bazı kişileri ar y r azanma y n az ş r ar y r azanma y n az ş r

cesaretlendirebilmektedir.

cesaretlendirebilmektedir.

Nedenler 3 Nedenler 3

Bilim Etiğinin Öğretilmemesi Bilim Etiğinin Öğretilmemesi

„

„ EtikEtik değerlerdeğerler dede görgügörgü kurallarınakurallarına benzerlerbenzerler.. GörgüGörgü kuralları

kuralları öğretilmeyenöğretilmeyen birbir insanıninsanın “görgüsüz”“görgüsüz”

kuralları

kuralları öğretilmeyenöğretilmeyen birbir insanın,insanın, görgüsüzgörgüsüz davranışlarını

davranışlarını normalnormal karşılamakkarşılamak gerekirgerekir..

„

„ TıpkıTıpkı bununbunun gibigibi,, öğrencilereöğrencilere nasılnasıl etiketik değerleredeğerlere saygısaygı ö t il ği

ö t il ği öğ tilöğ til ll bilibili k ik i l i dl i d gösterileceği

gösterileceği öğretilmezse,öğretilmezse, onlarınonların bilimbilim kariyerlerindekariyerlerinde bu

bu değerleredeğerlere aykırıaykırı tavırtavır sergilemesinisergilemesini dede normalnormal karşılamak

karşılamak gerekecekgerekecek mi?mi?

12/18/07 9

şş gg

Nedenler 4 Nedenler 4

Teoriye ve literatüre çok sıkı bağlılık Teoriye ve literatüre çok sıkı bağlılık

„

„ Öğrenci,Öğrenci, sonuçlarınsonuçların nerelerdenerelerde çıkmasıçıkması gerektiğinigerektiğini önceden

önceden tahmintahmin edebiliyorsaedebiliyorsa,, verileriverileri bulandırıp,bulandırıp, kırpıp,

kırpıp, uydurarakuydurarak hocasınahocasına getirebilirgetirebilir..

„

„ HocaHoca iseise bunubunu kabulkabul etmeyeetmeye zatenzaten hazırhazır olduğundan,olduğundan,

bb dd l ll l ll h lih li

bu

bu uydurmauydurma sonuçlarlasonuçlarla çalışmayıçalışmayı yayınyayın halinehaline getirecektir

getirecektir..

Bilimsel makale yazılırken bazı Bilimsel makale yazılırken bazı yy aşamalarda etik sorunlar çıkabilir aşamalarda etik sorunlar çıkabilir

„

„ Yazarların sıralanmasıYazarların sıralanması

„

„ Materyal ve yöntemlerMateryal ve yöntemler (metodoloji)(metodoloji)

„

„ Kaynak göstermeKaynak gösterme

„

„ Makaleyi bölmeMakaleyi bölme D lik

D lik

12/18/07 11

„

„ DuplikasyonDuplikasyon

Yazarların sıralanmasında Yazarların sıralanmasında Yazarların sıralanmasında Yazarların sıralanmasında ortaya çıkan etik sorunlar ortaya çıkan etik sorunlar

İlkeler:

İlkeler:

„

„ Yazarlar,araştırmayıYazarlar,araştırmayı tümüyletümüyle yapanyapan insanlarinsanlar olmalıdırolmalıdır..

ll ll bb kk k kk k ll kk

„

„ YazarYazar isimleri,isimleri, çalışmayaçalışmaya enen büyükbüyük katkısıkatkısı olanolan veve mümkünmümkün olduğunca

olduğunca dada gençgenç araştırıcılarıaraştırıcıları önön planaplana geçirecekgeçirecek tarzdatarzda sıralanmalıdır

sıralanmalıdır..

Olmaması gerekenler:

Olmaması gerekenler:

„

„ ÇalışmayaÇalışmaya hiçhiç katkısıkatkısı olmayanolmayan birbir kişininkişinin kariyerkariyer kazanmasıkazanması içiniçin k l

k l dd ll

makaleye

makaleye adınınadının yazılması,yazılması,

„

„ ÇalışmanınÇalışmanın dahadaha kolaykolay yayınayayına kabulkabul edilebilmesiedilebilmesi için,için, çalışmaylaçalışmayla hiç

hiç ilgisiilgisi olmayanolmayan prestijliprestijli birbir isminismin birbir makaleyemakaleye adınınadının yazılması,yazılması,

etiksel bir davranış değildir.

etiksel bir davranış değildir.

Metodolojide

k l l tik l

karşılaşılan etik sorunlar

„ Takip edilen metot, genel kabul görmüş bir metottan farklılıklar içeriyorsa, açık olarak belirtilmelidir. “Kabul

ö ” di i l t d i l k k b l dil i

V il

V il üü i di d kk i i l l i

görmez” endişesiyle, metodu gizlemek ve kabul edilmiş bir metoda atıfta bulunmamak, etiketik dışıdışı bir davranıştır.

„

„ VerilerVeriler üzerindeüzerinde oynamaoynama yapmakyapmak, işine gelmeyenleri ayıklamak, hayâli veriler yazmak, etiketik dışıdışı bir davranıştır.

„ Geliştirilen metodun başarılı kısımını yazarken, başarısız noktaları “küçükküçük düşerimdüşerim”, “yayınayayına kabulkabul edilmezedilmez”,

“başka birisi yapabilir bana negatif atıf yapar”

12/18/07 13

başka birisi yapabilir, bana negatif atıf yapar endişesiyle gizlemek de bilimin “açıklık” ilkesine uymaz.

Kaynak Göstermede (

Kaynak Göstermede (yy ^{AtıftaAtıfta}))

Karşılaşılan Etik Sorunlar Karşılaşılan Etik Sorunlar

„

„ “Büyük“Büyük adamlaradamlar başkalarınınbaşkalarının çalışmalarına/fikirlerineçalışmalarına/fikirlerine atıfta

atıfta bulunduklarıbulundukları içiniçin büyükbüyük adamlaradamlar olmuşlardırolmuşlardır.. KüçükKüçük adamlar

adamlar iseise başkalarınıbaşkalarını görmezdengörmezden geldiklerigeldikleri veve hephep kendi

kendi fikirlerinifikirlerini söylediklerisöyledikleri içiniçin küçükküçük adamlaradamlar olarakolarak kalmışlardır

kalmışlardır..””Amerikalı bir filozof

kalmışlardır

kalmışlardır.. Amerikalı bir filozof

Olmaması gereken Olmaması gerekengg

„ Yazarların kendilerinden önce yapılmış olan benzerbenzer birbir çalışmayıçalışmayı görmezden

görmezden gelmelerigelmeleri,

„ Başka bir makalede gösterilen bir kaynağı, kendisineBaşka bir makalede gösterilen bir kaynağı, kendisinekendisine veyakendisine veyaveya güvenilirveya güvenilirgüvenilir birgüvenilir birbirbir veri

veri tabanındantabanından özetineözetine ulaşılmaksızınulaşılmaksızın kaynak göstermek,

Makalelerin Teşekkür Kısmında Makalelerin Teşekkür Kısmında şş

Karşılaşılan Etik Sorunlar Karşılaşılan Etik Sorunlar

Bazı Teşekkür Örnekleri:

Bazı Teşekkür Örnekleri:

„

„ WeWe thankthank AtatürkAtatürk UniversityUniversity ScientificScientific ResearchResearch FoundationFoundation (BAP(BAP 20042004//1212)) forfor support

support ofof thisthis workwork..

„

„ WeWe thankthank EPSRCEPSRC forfor provisionprovision ofof analyticalanalytical servicesservices (at(at thethe UniversityUniversity ofof Swansea)Swansea) and

and thethe UniversityUniversity ofof ReadingReading andand FF.. HoffmannHoffmann--LaRoche,LaRoche, LtdLtd..,, forfor financialfinancial an

an thth Un rs tyUn rs ty ofof a nga ng anan FF.. HoffmannHoffmann La och ,La och , LtLt ..,, forfor f nanc af nanc a support

support,, andand wewe acknowledgeacknowledge thethe mentorshipmentorship providedprovided byby MrMr.. GG.. BuchmanBuchman andand MrMr..

KK.. MathiesonMathieson..

„

„ WeWe thankthank CongCong LiuLiu andand XiaoqingXiaoqing HanHan forfor performingperforming somesome preliminarypreliminary experimentsexperiments..

„

„ WeWe thankWW thank ProfProf.. Michaelff.. Michael FröbaFröba forFF forff continuouscontinuous supportsupport,, Günterpppp ,, Günter KochKoch forKK for valuableff valuable help

help inin recordingrecording thethe TEMTEM imagesimages,, andand DrDr.. JanJan HanssHanss (University(University ofof Augsburg)Augsburg) forfor carrying

carrying outout thethe thermalthermal analysisanalysis..

„

„ ThisThis researchresearch isis partpart ofof thethe TÜBİTAKTÜBİTAK (The(The ScientificScientific andand TechnicalTechnical researchresearch Council

Council ofof Turkey)Turkey) projectproject waswas spportedspported byby grandgrand nono:: MİSAGMİSAG--145145.. TheThe authorsauthors ld

ld l kl k h kh k İİ ff f df d hh

12/18/07 15

would

would likelike toto thankthank TUBİTAKTUBİTAK forfor fundingfunding thethe projectproject..

Makalenin Parçalanması Makalenin Parçalanması

„ Daha çok yayın yapmak için; çalışmayı bölüp parçalayıp bir çok parça halinde bölüp parçalayıp bir çok parça halinde yayınlamak da bilim etiğinin kabul edemeyeceği bir durumdur.m y c ğ r urum ur.

„

„ BuBu husustahususta akademikakademik kurumlarınkurumların kariyerkariyer

„

„ BuBu husustahususta akademikakademik kurumlarınkurumların kariyerkariyer kazanmada,

kazanmada, “niteliğiniteliği niceliğinniceliğin”, önüneönüne geçirecek

geçirecek birbir değerlendirmedeğerlendirme sistemisistemi g ç

g ç ğğ mm mm

geliştirmeleri

geliştirmeleri önemlidirönemlidir..

Aynı çalışmayı Aynı çalışmayı

k f kl d l k k f kl d l k iki farklı yerde yayınlamak

iki farklı yerde yayınlamak (Duplikasyon)(Duplikasyon)

„ Duplikasyon, bilim etiğine aykırıdır.

„ Duplikasyon yapan bir bilim insanının itibarı sıfıra iner.p y y p

„ Dergiler tarafından kara listeye alınır.

„ Hemen-hemen her makalesinin en azından özetine web

„ Hemen hemen her makalesinin en azından özetine web ortamından erişmenin mümkün olduğu günümüzde, duplikasyon

duplikasyon birbir bilimbilim insanıinsanı içiniçin intiharintihar anlamınaanlamına gelirgelir..

„ Bilim insanları, hangi nedenle olursa olsun duplikasyona zemin hazırlayacak, “aynıaynı çalışmayıçalışmayı ikiiki farklıfarklı dergiyedergiye

12/18/07 17

birden

birden sunmasunma” girişiminde katiyen bulunmamalıdır.

Bilimsel bir makalenin yayınlanma Bilimsel bir makalenin yayınlanma sürecinde karşılaşılan sürecinde karşılaşılan sürecinde karşılaşılan sürecinde karşılaşılan

etik sorunlar etik sorunlar

„

„ EditörEditör, çalışmayı, yazar(lar)la çıkar ilişkisi olan hakemlere göndermemelidir.

„

„ HakemHakem, çalışmanın dili-içeriğiyle ilgili tenkitleri yönetmeli, raporunda küçük düşürücü ifadelere yer vermemelidir.

Hakem

Hakem çalışmanın yayınlanmasına ilişkin olumsuz görüş

„

„ HakemHakem, çalışmanın yayınlanmasına ilişkin olumsuz görüş sahibi ise, hangi nedenlerle olumsuz olduğunu açıkça belirtmelidir.

H k

H k bi k l i h k ikti lidi

„

„ YazarlarYazarlar, hakem tarafından istenilen görüşler çerçevesinde yeni deneyler varsa muhakkak yapmalı “yapmış gibi

„

„ HakemHakem, bir makaleyi haksız yere geciktirmemelidir.

yeni deneyler varsa, muhakkak yapmalı, yapmış gibi göstermezsek yayınlanmaz” endişesiyle, hayâlî sonuçlar ile

Bilimde Etik Dışı Davranış Bilimde Etik Dışı Davranış

K d

K d N l YN l Y l bili ?l bili ? Karşısında

Karşısında Neler Yapılabilir?Neler Yapılabilir?

„ Sözkonusu etik dışı davranışın cinsi ve kategorisi iyi tanımlanmalı

„ Sözkonusu etik dışı davranışın cinsi ve kategorisi iyi tanımlanmalı.

„ Bilimde etik dışı davranış belirlendiğinde, yapılan/yapılacak soruşturmada “yanlışlık ile kötü niyet” iyi irdelenmeli.

„

„ ÖnÖn veve temeltemel araştırmanınaraştırmanın yapılmasıyapılması EyleminEylemin ispatlanmasıispatlanması

„

„ ÖnÖn veve temeltemel araştırmanınaraştırmanın yapılması,yapılması, EyleminEylemin ispatlanmasıispatlanması durumunda

durumunda uygulanacakuygulanacak kurallarkurallar tanımlanmıştanımlanmış olmalıolmalı ((KurumunKurumun EtikEtik kuralları

kuralları oluşturmasıoluşturması gerekirgerekir))..

„ Şikayet eden ve edilen taraflar arasında çatışmanın olmamasına

„ Şikayet eden ve edilen taraflar arasında çatışmanın olmamasına dikkat edilerek, her iki tarafın hakları korunmalı.

„ Etik ihlallerine ilişkin araştırma/soruşturma gizli tutulmalıdır.

Eğer bir araştırmada bilim insanı hakkında kuşku veya şikayet

„ Eğer bir araştırmada, bilim insanı hakkında kuşku veya şikayet varsa, bir bilgebilge--uzmanuzman veyaveya küçükküçük birbir araştırma komisyonu görevlendirilmesi önerilebilir.

Sonuçta kusurlu davranışın çeşidine göre yönetmenlik ve kurallara

12/18/07 19

„ Sonuçta, kusurlu davranışın çeşidine göre, yönetmenlik ve kurallara göre uygun bir cezalandırma sözkonusu olacaktır.

„ Olay, etik dışı davranışın çeşidine göre yargıya intikal ettirilebilir.

Etik dışı davranışları Etik dışı davranışlarışş şş

en aza indirmek için…

en aza indirmek için…

„

„ EnEn baştabaşta gençgenç bilimbilim insanıinsanı adaylarınınadaylarının, bilimin ve araştırmanın akademik ilerleme veya sosyo-ekonomik araştırmanın akademik ilerleme veya sosyo ekonomik yükselmeye hizmet eden bir araçtan çok,

insanları yücelten bir hayat tarzı, uğraş ve bir ülkü olduğuna inanmaları etik dışı davranışları en aza etik dışı davranışları en aza

indirecektir indirecektir indirecektir.

indirecektir.

“Âlimlerin çürüdüğü bir toplumda sağlam adam aramaya lüzum yoktur”Âlimlerin çürüdüğü bir toplumda sağlam adam aramaya lüzum yoktur

Bir bilgelik sözü.

Bilim İnsanlarının Sorumlulukları Bilim İnsanlarının Sorumlulukları

Bilimsel ve Teknolojik bir Araştırmaya Katılanlar, Her Zaman ve Ayrıcalıksız Olarak Aşağıdaki Temel İlkelere Bağlı Olmalıdırlar.

1.

1. AraştırmanınAraştırmanın tasarımıtasarımı veve yürütülmesindeyürütülmesinde enen yüksekyüksek meslekimesleki standartlara

standartlara sahipsahip olmakolmak..

2.

2. AraştırmanınAraştırmanın yapılışıyapılışı veve bulgularınbulguların analizianalizi sırasındasırasında özeleştiriözeleştiri,, 2.

2. AraştırmanınAraştırmanın yapılışıyapılışı veve bulgularınbulguların analizianalizi sırasındasırasında özeleştiriözeleştiri,, ddürüstlükürüstlük veve açıklığıaçıklığı eldenelden bırakmamakbırakmamak..

3.

3. AynıAynı konukonu üzerindeüzerinde araştırmaaraştırma yapmışyapmış veve yapmaktayapmakta olanolan diğerdiğer araştırmacıların

araştırmacıların katkılarınıkatkılarını teslimteslim ediciedici birbir tavırtavır içindeiçinde olmakolmak;; bubu araştırmacıların

araştırmacıların katkılarınıkatkılarını teslimteslim ediciedici birbir tavırtavır içindeiçinde olmakolmak;; bubu tavırlarını

tavırlarını yazılıyazılı--sözelsözel--görselgörsel sunumlardasunumlarda tamtam olarakolarak korumakkorumak..

4.

4. BirBir araştırmacıaraştırmacı yalnızyalnız kendisininkendisinin değildeğil,, içindeiçinde bulunduğubulunduğu araştırmaaraştırma bb tütü ü l i iü l i i dd bili dbili d tiktik dd dd ll

12/18/07 21

gurubunun

gurubunun tümtüm üyelerininüyelerinin dede bilimdebilimde etiketik dışıdışı davranışlaradavranışlara girmesini

girmesini kesinliklekesinlikle önlenmelidirönlenmelidir..

Bilim Kurumlarının Sorumlulukları Bilim Kurumlarının Sorumlulukları

İstenilen düzeyde güvenilir bilimsel araştırmaların yapılabilmesi için, bilim insanlarının çalıştığı bilim kurumlarının da bu yönde:

.

Kuralları, .

Kuralları, Gerekli

Gerekli altyapılarıaltyapıları ve,ve, Saydam

Saydam yönetimleriyönetimleri

l l d l l d olmalıdır olmalıdır.

Kurumların

Kurumların ilkilk sorumluluğusorumluluğu::

Kurum içinde bilim insanlarının nitelikli bilimsel araştırma yapabilmeleri için elverişli kurallar geliştirmeli ve uygun bilimsel ortam sağlamalıdır.

Bilimsel kurum vb ortamlarda etik kurum ve kurallar korunmalı ve onların etkin ve bağımsız olarak çalışabilmeleri sağlanmalıdır.ğ ç ş ğ

TEŞEKKÜR TEŞEKKÜR F

F^{en en} BB^{ilimleri ilimleri} EE^{nstitüsü nstitüsü} MMüdürlüğüne…üdürlüğüne…

İİ^{lginiz lginiz gg} ii^{çin çin} ss^{izlere…izlere…}

Çocuklarımıza bilimsel yöntemi gerekli kılan nedenleri öğretmeliğiz.

Çocuklarımıza bilimsel yöntemi gerekli kılan nedenleri öğretmeliğiz.

Böylelikle belli bir ahlak ve tevazu düzeyine erişilir Böylelikle belli bir ahlak ve tevazu düzeyine erişilir

1 B l l b k l l l l R b D TÜBİT K

Kaynaklar:

Böylelikle belli bir ahlak ve tevazu düzeyine erişilir, Böylelikle belli bir ahlak ve tevazu düzeyine erişilir,

topluluk ruhu gelişir.

topluluk ruhu gelişir.

12/18/07 23

1. Bilimsel bir makale nasıl yazılır ve yayımlanır, Robert A. Day, TÜBİTAK yayını.

2. Bilimsel araştırmada etik ve sorunları, TÜBA yayını 3. Akıl Oyunları, Sylvia Nasar

4. Bilim tarihi yazıları-I, A. Koyre, TÜBİTAK yayını 5. Bilimin arka yüzü, A. Berry, TÜBİTAK yayını

6. Karanlık bir dünyada bilimin mum ışığı, C. Sagan, TÜBİTAK yayını 7. Bir mühendisin dünyası, James L. Adams, TÜBİTAK yayını