• Sonuç bulunamadı

ÜLKELERİN ÇEVRE POLİTİKALARI

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "ÜLKELERİN ÇEVRE POLİTİKALARI"

Copied!
37
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

ÜLKELERİN ÇEVRE POLİTİKALARI

(2)

NELER ÖĞRENECEKSİNİZ

Bu bölümde çevre politikası kavramını, çevre koruma politikalarını belirlemede kullanılan ilkeleri ve bazı ülkelerin çevre politikalarını öğreneceksiniz.

Kazanım: 12.4.2. Farklı gelişmişlik düzeyine

sahip ülkelerin çevre sorunlarının önlenmesine

yönelik politika ve uygulamalarını karşılaştırır.

(3)

Sanayi Devrimi’nden bu yana artan nüfus ve gelişen teknoloji; doğanın işleyişi ve doğal

kaynaklar üzerinde hiç olmadığı kadar baskıya neden olmuştur. Bu baskı biyoçeşitlilikte

azalma; hava, su ve toprak kirliliği gibi çevre sorunlarını açığa çıkarmıştır. Günümüzde

çevre sorunları bir taraftan ülke sınırlarını aşarak küresel bir boyuta ulaşmış, diğer taraftan

da gelecek nesillerin yaşamını tehlikeye atabilecek bir boyut kazanmıştır. Giderek artan,

karmaşıklaşan ve küresel etkileri gözlenen çevre sorunları devletleri etkin bir çevre

politikası belirlemeye zorlamıştır.

(4)

Çevre politikası; çevre sorunlarının çözümüne yönelik olarak alınan önlemler ve belirlenen ilkeler bütünüdür. Çevre politikaları; insan sağlığını ve çevreyi korumayı, beşerî ve ekonomik faaliyetlerin doğaya en az zararla yapılabilmesini amaçlar. Örneğin Güneydoğu Asya’da dağlık ve engebeli arazilerin taraçalar oluşturularak tarıma açılması, suyun tutulmasını ve erozyon nedeniyle bozulmuş alanların sürdürülebilir kullanımını sağlamıştır.

Çevre politikası; çevre sorunlarının çözümüne yönelik olarak alınan önlemler ve belirlenen

ilkeler bütünüdür. Çevre politikaları; insan sağlığını ve çevreyi korumayı, beşerî ve ekonomik

faaliyetlerin doğaya en az zararla yapılabilmesini amaçlar. Örneğin Güneydoğu Asya’da

dağlık ve engebeli arazilerin taraçalar oluşturularak tarıma açılması, suyun tutulmasını ve

erozyon nedeniyle bozulmuş alanların sürdürülebilir kullanımını sağlamıştır.

(5)

Güneydoğu Asya’da eğimli alanlarda taraçalar oluşturularak tarım yapılır.

(6)

Kirleten Öder İlkesi: Çevre kirliliğinin kontrolü için alınan önlemler ile çevreye verilen zararın giderilmesi için yapılan uygulamaların maliyetinin kirleten tarafından karşılanmasıdır.

İhtiyat (ileriyi görme) İlkesi: Çevre sorunlarına neden olabilecek durumları önceden görerek çevre sorunlarını önleme ilkesidir. Ekosistemleri korumak için uygun tedbirlerin alınıp çevre sorunlarına yol açacak faaliyetlerin engellenmesidir. Türkiye’de geniş çaplı etkileri olabilecek ekonomik faaliyetlerin yer seçimi öncesinde hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu bu uygulamaya örnektir.

Önleme İlkesi: Somut bir tehlike karşısında kirliliğin önlenmesidir.

Belirginleşen bir çevresel zararın oluşmadan engellenmesidir.

İş Birliği İlkesi: Çevre politikaları; çevre sorunlarının sınırları aşan küresel etkileri nedeniyle ülkeler arasında iş birliği gerektirir.

Çevre politikalarını belirlemede ve bu yönde karar almada yol gösterici olan,

çevre politikalarının özünü oluşturan dört temel ilke vardır. Bu ilkeler:

(7)

Günümüzde ülkelerin çevre sorunlarına karşı koruyucu ve önleyici çevre politikaları

geliştirmeleri zorunluluk hâline gelmiştir. Devletlerin ve uluslararası kuruluşların,

denetleme ve düzenleme işlevlerinin artması, çevre

sorunlarını önleyecek projelere destek vermesi

gezegenin geleceğini

kurtarmada hayati

önem taşımaktadır.

(8)

ÜLKELERİN ÇEVRE SORUNLARINA YAKLAŞIMLARI

Ülkelerin ekonomik gelişmişlik seviyeleri üzerinde doğal kaynakları nasıl değerlendirdikleri, üretim kapasiteleri ve küresel ticaretteki yerleri etkili olur.

Bir ülkede görülen çevre sorunları ve mevcut sorunların önlenmesi üzerinde ise ülkedeki çevre bilinci ve çevre politikaları yaklaşımları rol oynar.

Çevresel değerlerin hiçe sayıldığı ülkelerde artan çevre sorunları başta halk sağlığı olmak üzere canlı yaşamını tehlikeye sokmaktadır. Gelişmişlik ölçütü sadece ekonomik büyüme değildir. Gelişmişlik, yaşanabilir bir çevre içinde sürdürülebilir kalkınma anlayışı ile gelecek nesilleri ve doğadaki diğer canlıları dikkate almakla mümkündür.

Ülkelerin ekonomik gelişmişlik seviyeleri üzerinde doğal kaynakları nasıl değerlendirdikleri, üretim kapasiteleri ve küresel ticaretteki yerleri etkili olur.

Bir ülkede görülen çevre sorunları ve mevcut sorunların önlenmesi üzerinde ise ülkedeki çevre bilinci ve çevre politikaları yaklaşımları rol oynar.

Çevresel değerlerin hiçe sayıldığı ülkelerde artan çevre sorunları başta halk sağlığı olmak üzere canlı yaşamını tehlikeye sokmaktadır. Gelişmişlik ölçütü sadece ekonomik büyüme değildir. Gelişmişlik, yaşanabilir bir çevre içinde sürdürülebilir kalkınma anlayışı ile gelecek nesilleri ve doğadaki diğer canlıları dikkate almakla mümkündür.

(9)

YENİ ZELANDA’NIN ÇEVRE POLİTİKASI

Yeni Zelanda’nın ekonomisi büyük ölçüde doğal

kaynaklara dayalıdır. Ülkenin kalkınması çevre

sorunlarına yol açmayan sürdürülebilir doğal

kaynak kullanımına bağlıdır. Doğal kaynakların

doğru kullanımı, ülke yönetimi tarafından ülke

refahı için öncelik olarak görülmüştür. Çevre

sorunlarının önlenmesi ve sürdürülebilir doğal

kaynak kullanımının gerçekleştirilmesi için

etkili bir çevre politikasının belirlenmesine ve

uluslararası iş birliğine önem verilmiştir.

(10)

Yeni Zelanda; ormansızlaşma, erozyon, biyoçeşitliliğin azalması, hava ve su kirliliği gibi çevre sorunlarına karşı bütüncül, yasal dayanakları olan ve katılıma dayalı bir çevre politikası geliştirmiştir. Öne çıkan uygulamaların başında 1991 Yeni Zelanda Kaynak Yönetimi Yasası gelir. Bu yasa aracılığıyla ekonomik gelişim ile çevresel değeler arasında sürdürülebilirlik ilkesine dayalı bir anlayış gerçekleştirilir. “Kirleten öder” ilkesi ön plana çıkarılarak çevresel sorunlara neden olanlara yasal yaptırım uygulanır.

Yeni Zelanda; ormansızlaşma, erozyon, biyoçeşitliliğin azalması, hava ve su kirliliği gibi çevre sorunlarına karşı bütüncül, yasal dayanakları olan ve katılıma dayalı bir çevre politikası geliştirmiştir. Öne çıkan uygulamaların başında 1991 Yeni Zelanda Kaynak Yönetimi Yasası gelir. Bu yasa aracılığıyla ekonomik gelişim ile çevresel değeler arasında sürdürülebilirlik ilkesine dayalı bir anlayış gerçekleştirilir. “Kirleten öder” ilkesi ön plana çıkarılarak çevresel sorunlara neden olanlara yasal yaptırım uygulanır.

Yeni Zelanda’nın, “temiz ve yeşil” bir ülke olmaya yönelik önceliği ve hedefleri Çevre 2010 Stratejisi ile belirlenmiştir. Çevre 2010 Stratejisi; kamu sektörü ve özel sektör ile toplumun tüm kesimlerinin çevre sorunlarına karşı sorumluk almasını sağlamış, iş birliği içinde çevre sorunlarıyla başa çıkma hedeflerini ortaya koymuştur.

Çevre 2010 Stratejisi ile çevre sorunlarının çözümüne öncelik verilmiştir. Üzerinde önemle durulan konular; doğal yaşam alanlarının ve biyoçeşitliliğin korunması, su ve hava kalitesinin yükseltilmesi, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, sürdürülebilir balıkçılık yapılmasının sağlanmasıdır.

Yeni Zelanda’nın, “temiz ve yeşil” bir ülke olmaya yönelik önceliği ve hedefleri Çevre 2010 Stratejisi ile belirlenmiştir. Çevre 2010 Stratejisi; kamu sektörü ve özel sektör ile toplumun tüm kesimlerinin çevre sorunlarına karşı sorumluk almasını sağlamış, iş birliği içinde çevre sorunlarıyla başa çıkma hedeflerini ortaya koymuştur.

Çevre 2010 Stratejisi ile çevre sorunlarının çözümüne öncelik verilmiştir. Üzerinde önemle durulan konular; doğal yaşam alanlarının ve biyoçeşitliliğin korunması, su ve hava kalitesinin yükseltilmesi, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, sürdürülebilir balıkçılık yapılmasının sağlanmasıdır.

(11)

Yeni Zelanda, küresel iklim değişimi ile mücadelede 2050 yılı için sıfır

karbon salınımını hedeflemektedir.

(12)

Yeni Zelanda, uluslararası çevre anlaşmalarına imza atma ve sorumluluklarını yerine getirme konusunda da başarılıdır. Ülke; İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi, Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Sözleşmesi, Balina Avcılığı Uluslararası Sözleşmesi gibi çok sayıda anlaşmaya taraftır.

Ülke, uyguladığı çevre politikası ve çevre bilincine sahip halkın desteği sayesinde dünyanın en temiz ülkeleri arasına girmeyi başarmıştır.

Ülke, uyguladığı çevre politikası ve çevre bilincine sahip halkın desteği sayesinde dünyanın en temiz ülkeleri arasına girmeyi başarmıştır.

Kumsalda gönüllü olarak atık toplama (Yeni Zelanda)

(13)

KOSTA RİKA’NIN ÇEVRE POLİTİKASI

Kosta Rika, uyguladığı başarılı çevre politikalarıyla dikkatleri üzerine çekmiş ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından 2011 yılında sürdürülebilir çevre politikalarında örnek ülke olarak gösterilmiştir.

Kuzey Amerika Kıtası ülkesi olan Kosta Rika’nın ekonomisi kahve, muz, şeker kamışı gibi tropikal tarım ürünlerine dayalıdır. Ülkede ekoturizm gelirleri gün geçtikçe önem kazanmaya başlamıştır.

Tıbbi cihaz ve mikroişlemci endüstrisi gelişmiştir.

(14)

Koruma odaklı çevre politikası uygulayan Kosta Rika’da çevre ile ilgili 30’dan fazla yasa (Su, Yaban Hayatı Koruma, Orman, Biyoçeşitlilik, Maden, Ulusal Park Oluşturma vs.) vardır. Çevre politikalarının uygulanmasında çıkarılan yasalarla birlikte okullarda çevre eğitimine önem verilerek toplumda çevre bilincinin oluşması sağlanmıştır.

Koruma odaklı çevre politikası uygulayan Kosta Rika’da çevre ile ilgili 30’dan fazla yasa (Su, Yaban Hayatı Koruma, Orman, Biyoçeşitlilik, Maden, Ulusal Park Oluşturma vs.) vardır. Çevre politikalarının uygulanmasında çıkarılan yasalarla birlikte okullarda çevre eğitimine önem verilerek toplumda çevre bilincinin oluşması sağlanmıştır.

1940’lı yıllarda ülkenin %70’ini kaplayan zengin orman varlığı beşerî ve ekonomik sebeplerle tahrip olmuştur. Kosta Rika, ormansızlaşmanın yol açtığı sel, erozyon ve biyoçeşitliliğin azalması gibi çevre sorunları ile uzun yıllar boyunca karşı karşıya kalmıştır. 1996 yılı itibarıyla ormanların yağmalanmasına yasak getiren ülke ormansızlaşma ile mücadelede en etkili ülkeler arasına girmiştir.

1983’te ülke yüz ölçümünün %26’sı orman iken günümüzde bu oran %52’ye çıkmıştır.

1940’lı yıllarda ülkenin %70’ini kaplayan zengin orman varlığı beşerî ve ekonomik sebeplerle tahrip olmuştur. Kosta Rika, ormansızlaşmanın yol açtığı sel, erozyon ve biyoçeşitliliğin azalması gibi çevre sorunları ile uzun yıllar boyunca karşı karşıya kalmıştır. 1996 yılı itibarıyla ormanların yağmalanmasına yasak getiren ülke ormansızlaşma ile mücadelede en etkili ülkeler arasına girmiştir.

1983’te ülke yüz ölçümünün %26’sı orman iken günümüzde bu oran %52’ye çıkmıştır.

(15)

Dünyada en fazla biyoçeşitliliğe sahip ülke olan Kosta Rika, koruma altında en çok toprağı olan ülkelerden de biridir. Ülke topraklarının %28’lik bölümü; ulusal park, biyolojik koruma alanı ve yabani hayat ulusal sığınakları şeklinde idare edilmektedir. Kosta Rika hükûmeti, küresel iklim değişimi ile mücadelede de önemli adımlar atmıştır. Elektrik ihtiyacı, 2017 yılının 300 günü yenilenebilir kaynaklardan karşılanmıştır. Ayrıca ülke, 2021 yılına kadar ulaşımda fosil yakıt kullanımını sona erdirerek sıfır karbon salınımını hedeflemektedir.

Dünyada en fazla biyoçeşitliliğe sahip ülke olan Kosta Rika, koruma altında en çok toprağı olan ülkelerden de biridir. Ülke topraklarının %28’lik bölümü; ulusal park, biyolojik koruma alanı ve yabani hayat ulusal sığınakları şeklinde idare edilmektedir. Kosta Rika hükûmeti, küresel iklim değişimi ile mücadelede de önemli adımlar atmıştır. Elektrik ihtiyacı, 2017 yılının 300 günü yenilenebilir kaynaklardan karşılanmıştır. Ayrıca ülke, 2021 yılına kadar ulaşımda fosil yakıt kullanımını sona erdirerek sıfır karbon salınımını hedeflemektedir.

Juan Castro Blanco Ulusal Parkı, Kosta Rika

(16)

ZİMBABVE’NİN ÇEVRE POLİTİKASI

Zimbabve, Afrika’da bulunan ve çevre ile ilgili çalışmalarda önde gelen ülkelerden biridir. Ülkede toprak, su ve hava kirliliği, ormansızlaşma, çölleşme, biyoçeşitlilik kaybı gibi çevre sorunlarına karşı Ulusal Çevre politikası geliştirilerek öncelikle yasal tedbirler alınmıştır. Çeşitli kaynakların korunması için çıkarılan yasalarla çevreye duyarlı alanlar, millî park olarak tanımlanmış ve koruma altına alınmıştır.

Hava kirliliğinin önlenmesinde, atıkların bertaraf edilmesinde, doğal ve kültürel varlıkların korunmasında kapsamlı yasalar çıkarılması etkili olmuştur. Ayrıca ülke, çevre sorunlarının çözümünde arazi planlamasının ve hızlı nüfus artışının önlenmesi yaklaşımına da sahiptir.

(17)

Ülkenin zengin biyoçeşitliliğinin devamlılığına yönelik yaban hayatını ve doğayı koruma politikaları olumlu sonuçlar vermiştir. Örneğin Zimbabve’nin fil popülasyonu 1981’den beri iki katına çıkmıştır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan beyaz gergedan, timsah ve vahşi kediler gibi türlerin son yaşam alanları korumaya alınmıştır.

Ülkenin zengin biyoçeşitliliğinin devamlılığına yönelik yaban hayatını ve doğayı koruma politikaları olumlu sonuçlar vermiştir. Örneğin Zimbabve’nin fil popülasyonu 1981’den beri iki katına çıkmıştır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan beyaz gergedan, timsah ve vahşi kediler gibi türlerin son yaşam alanları korumaya alınmıştır.

Hwange Millî Parkı, Zimbabve

(18)

Hwange Millî Parkı,

Zimbabve

(19)

İSVEÇ’İN ÇEVRE POLİTİKASI

İsveç, günümüzde çevre sorunlarının en az, çevre duyarlılığının en fazla olduğu ülkelerden biridir. Önceleri sanayileşme nedeniyle çevre sorunları yaşayan ülke, uygulanan çevre politikaları ve alınan yasal tedbirlerle çevre sorunlarını azaltabilmiştir.

İsveç’te 1969’da çıkarılan Çevre Koruma Kanunu’yla sanayi kaynaklı su, hava ve gürültü kirliliğinin önlenmesi için adımlar atılmıştır. Çevre dostu teknolojileri tercih eden İsveç’te enerji tüketiminin yaklaşık

%50’si temiz enerji kaynaklarından sağlanmaktadır. Arazisinin %70 kadarı ormanlarla kaplı olan ülkede ormanların korunmasına büyük önem verilmektedir.

Alternatif enerji kaynaklarından büyük oranda elektrik üretilen İsveç’te elektrikle çalışan toplu taşıma aracı

(20)

Çevre sorunlarına yol açan katı atık sorunu ülke genelinde büyük ölçüde önlenmiştir. Katı atıkların %99’u geri dönüşümde

veya biyogaz üretiminde

kullanılmaktadır. Ülkede küresel iklim değişimini önlemek ve fosil yakıt bağımlılığını azaltmak

için karbon salınımı vergisi çıkarılmıştır. Uygulama,

alternatif enerji kaynaklarının kullanımını teşvik ederken

İsveç’in karbon salınımını

azaltmıştır.

(21)

İsveç Çevre Kurumu, ülkenin yeni çevre hedeflerini (2020-2025) belirlemiştir. Bu hedeflerin başlıcaları şunlardır:

1. Temiz Hava: Her canlı varlık için sağlıklı, temiz havanın sağlanması

2. Sürdürülebilir Göl, Akarsu ve Sulak Alan Yönetimi: Karasal su ekosistemlerinde sürdürülebilir arazi kullanımı ile biyoçeşitlilik ve doğal mirasın korunmasının sağlanması

3. Sürdürülebilir Ormancılık: Ormanların doğal yenilenme kapasitesinin korunması

4. Tarım Arazileri: Tarım arazilerinin kirliliğe ve erozyona karşı korunması

5. Ekolojik Şehirler: Şehirlerin sağlıklı ve yaşanabilir çevreye sahip olması

6. Kirleticilerin Önlenmesi: Zehirli atıkların bertaraf edilmesi

7. Küresel İklim Değişimini Önleme: Sera gazı salınımını azaltarak veya durağan hâlde tutarak küresel iklim değişimi ile mücadele edilmesi

(22)
(23)

GÜNEY KORE’NİN ÇEVRE POLİTİKASI

Güney Kore hükûmeti, 2000’li yılların başında insanların ve doğanın uyum içinde olduğu çevreci bir toplum oluşturma amacı ile yeni bir çevre politikası geliştirmiştir. Yeni anlayışa göre toplumun tüm kesimlerini içine alan, çevresel değerleri koruyan, sürdürülebilir kalkınma öngörülmektedir.

Dünya ekonomisinde on birinci sırada yer alan Güney Kore, ağır sanayiye dayalı hızlı bir sanayileşme süreci geçirmiştir. Ülkenin kalkınma sürecinde çevresel değerlere önem verilmemiş, hava ve su kirliliği artış göstermiştir.

(24)

Çıkarılan çevre kanunu ile sera gazı salınımlarına kısıtlama getirilip hava kirliliği kontrolleri yapılarak hava kalitesinde artış yakalanmıştır. Dört Nehir Projesi’yle Güney Kore’nin en kirli dört akarsuyunun birleştirilerek temizlenmesi hedeflenmektedir.

Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı,

geri dönüşüm ve enerji tasarrufu gibi

konularda ilerleme kaydedilmiştir. 2016

yılında Eko Ürünleri Satın Alma Teşviki Yasası

çıkarılarak geri dönüşümü ve ürünlerin

yeniden kullanımı desteklenmiştir. Ülke,

çevre dostu teknolojilere yatırım yaparak

temiz bir gelecek kurma çabasındadır.

(25)

ÇEVRE SORUNLARINI ÖNLEMEDE BİREYE DÜŞEN GÖREVLER

Çevre sorunlarının, giderek büyüdüğü ve küresel boyutta etkilerinin görüldüğü günümüzde hükûmetlerin yanında bireylerin de çevre sorunlarını önlemede rol alması gerekmektedir. Temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşanabilmesi ve gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakılabilmesi öncelikle artan çevre sorunları karşısında duyarlı olunmasına bağlıdır.

Çevre sorunlarının, giderek büyüdüğü ve küresel boyutta etkilerinin görüldüğü günümüzde hükûmetlerin yanında bireylerin de çevre sorunlarını önlemede rol alması gerekmektedir. Temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşanabilmesi ve gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakılabilmesi öncelikle artan çevre sorunları karşısında duyarlı olunmasına bağlıdır.

(26)

Çevre sorunlarının önlenmesinde bireylere görevler düşmektedir. Bunların başlıcaları arasında su ve enerji tasarrufu yapmak, aşırı ve gereksiz tüketimlerden kaçınmak, atıkları geri dönüşüm için ayrıştırmak, çevre dostu teknolojik araç gereçlerin kullanımı yer almaktadır.

Çevre bilincine sahip bireyler, çevre sorunları karşısında duyarlıdır. Yöneticilerden çevreci politikalar talep etmek, çevre konulu sivil toplum kuruluşlarına ve çevreci kampanyalara destek vermek bu bilince sahip bireylerin yerine getirdiği davranışlardır.

(27)
(28)

Fosil yakıtların tüketimindeki artış çevresel olarak büyük zararlara yol açmaktadır. Bu durum gelişmiş ülkelerde teknolojinin de yardımı ile kontrol altına alınabilmektedir. Bu sayede de olumsuz çevresel etkiler azaltılmaktadır.

Buna göre;

I. sanayi tesislerinin bacalarına filtre takılması,

II. petrokimya sanayilerinin şehirlerin dışına kurulması, III. enerji verimini artıran yenilik ve teknolojik gelişmeler faaliyetlerinden hangileri bu etkiyi azaltmaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

2016 – LYS

(29)

I. Fransa’da elektrik üretiminde nükleer santrallerin en büyük paya sahip olması

II. Brezilya’da elektrik üretiminde hidrolik santrallerin büyük paya sahip olması

III. Çin’de elektrik üretiminde termik santrallerin en büyük paya sahip olması

Yukarıdaki örneklerden hangileri, karbon salımına bağlı olarak çevre sorununa neden olmaktadır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

2016 – LYS

(30)

Dünyada rüzgâr gücünden elde edilen enerji üretiminin kurulu kapasitesinin, 2000 yılından sonraki on yıl içinde kaydettiği büyüme oranı

% 30 civarındadır. Bu kurulu gücün yarıdan fazlası Avrupa Kıtası’nda yer alır.

2000 yılından sonra, Avrupa ülkelerinde rüzgârdan enerji üretiminin önem kazanmasındaki temel neden aşağıdakilerden hangisidir?

A) Endüstri devriminden bu yana kullanılan kömür rezervinin gittikçe azalması

B) Kuzey Denizi’ndeki petrol üretiminin kıtanın taleplerini karşılayamaması C) Doğal gaz rezervleri bakımından fakir olması

D) Enerjiyi yerli kaynaklardan sağlama isteği ve çevre duyarlılığının artması E) Nükleer enerji potansiyelinin yüksek olması

2012-LYS

(31)

Gelişmiş ülkelerde giderek artan endüstriyel üretimle ortaya çıkan katı atıkların yok edilmesi ya da dönüştürülmesi, her geçen yıl daha pahalıya mal olmaktadır. Bu gibi nedenlerle, 1987 yılında, Amerika Birleşik Devletleri kaynaklı 4000 ton zehirli atık Haiti’de bir sahile boşaltıldı. Bir yıl sonra 15 000 tonluk atık Gine’de eski bir taş ocağına döküldü. Aynı yıl, bir diğer Afrika ülkesi Gine-Bissau, 600 milyon Amerikan Doları karşılığında 15 milyon ton atığı almayı kabul etti. Önerilen rakam bu ülkenin ulusal gelirinin dört katıydı. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da her yıl çöpe atılan 100 milyon bilgisayar Nijerya, 130 milyon cep telefonu ise Hindistan ve Pakistan tarafından alınmaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi, bu parçadan çıkarılabilecek yargılardan biri değildir?

A) Geri kalmış ülkeler, atıkları kabul ederek ülkelerinde büyük çevre sorunlarına yol açmaktadır.

B) Gelişmiş ülkeler için atıkların geri kalmış ülkelere gönderilmesi, kendi ülkelerinde yok edilmesinden daha düşük bir maliyet sağlamaktadır.

C) Gelişen endüstri ve artan tüketim, zehirli endüstriyel atıkları da artırmaktadır.

D) Atık ticareti, geri kalmış ülkelerin ekonomisi için önemli bir gelir kaynağıdır.

E) Amerika Birleşik Devletleri’nde yıllık toplam atık miktarı Avrupa’dakinden fazladır.

2012-LYS

(32)

ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME

(33)

Çevreye verilen zararın giderilmesi için yapılan uygulamaların maliyetinin kirleten tarafından karşılanmasına önleme ilkesi adı verilir.

Su ve enerji tasarrufu yapmak, aşırı ve gereksiz tüketimlerden kaçınmak, atıkları geri dönüşüm için ayrıştırmak çevre sorunlarının önlenmesinde bireye düşen görevler arasındadır.

Güney Kore’de; nesli tükenme tehlikesi altında olan beyaz gergedan, timsah ve vahşi kediler gibi türlerin son yaşam alanları korumaya alınmıştır.

Dünyada en fazla biyoçeşitliliğe sahip ülke olan ………, koruma altında en çok toprağı olan ülkelerden de biridir.

Çevre sorunlarına neden olabilecek durumları önceden görerek çevre sorunlarını önleme ilkesine ……… adı verilir.

Çevre sorunlarının çözümüne yönelik olarak alınan önlemler ve belirlenen ilkeler bütününe ………. adı verilir. Çevre politikası

İhtiyat (ileriyi görme)

Kosta Rika

(34)

I. İnsan sağlığını ve çevreyi korumak II. Fosil yakıt kullanımını artırmak

II. Beşerî ve ekonomik faaliyetleri doğaya en az zararla yapılabilmek

1) Yukarıdakilerden hangileri çevre politikalarının amaçları arasında yer almaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II

E) I ve III

(35)

• Enerji tüketiminin yaklaşık %50’si temiz enerji kaynaklarından sağlanmaktadır.

• Çevre kirliliğini azaltmak için karbon salınımı vergisi çıkarılmıştır.

• Katı atıkların %99’u geri dönüşümde veya biyogaz üretiminde kullanılmaktadır.

• Ülkede ormanların korunmasına büyük önem verilmektedir.

2) Yukarıdaki bazı özellikleri anlatılan ülke aşağıdakilerden hangisidir?

A) Libya B) İsveç

C) Meksika

D) Filipinler

E) Hindistan

(36)

3) Aşağıdakilerden hangisinde çevre koruma projelerine yapılan yatırım diğerlerinden daha fazladır?

A) Almanya B) Arjantin C) İtalya

D) Türkiye

E) Azerbaycan

(37)

KAYNAKLAR

MEB Coğrafya 12 Ders Kitabı, 2019

YAZARLAR Cem ERDEBİL Raşit DÜZGÜN Ramazan BIÇAKLI

Zübeyde GÜZEL

Emine BOZBIYIK

Referanslar

Benzer Belgeler

 Ruhsat aşamasındaki tüm işletmeler Atık Koordinasyon Merkezine gelerek, Bitkisel Atık Yağlar, Plastik Torbalar ve Ambalaj Atıkları konularında bilgilendirilmekte ve çevre

Meclis I.Başkan V.: Turgut BARAN Meclis Üyeleri: Yücel ÖZGÜR, Ahmet UZUN, Gökhan ÖZTEN, Fatih YILMAZ, Zekeriya KOÇ, Hamdi DEMİRHAN, Ayşe BAYDAR, Emre ATAV, Mustafa

Kömür, petrol, doğalgaz, hidrolik enerji, elektrik, ticari olmayan kaynaklar olarak da tanımlanan odun, hayvan ve bitki artıkları, konvansiyonel kaynaklar grubuna;.. jeotermal,

Tür ve habitat çeşitliliği açısından oldukça zengin olan ülkemizde, tür koruma ya da alan koruma adına pek çok çalışma yapılmış ve yapılmaktadır..

17 Nisan 2015 Cuma günü ise meslekler ve bölümler ile ilgili olarak birçok sunumun gerçekleştirildiği ODTÜ tanıtım fuarında öğrencilerimiz çeşitli sunumları

TUT Sanal TBT 102 Temel

CEV 203 Çevre Kimyası 1 A.Umay A104 CEV 205 Çevre Mikrobiyolojisi 1 S.Gökfidan A106 CEV 217 Yenilenebilir Enerji Kaynakları A.Umay A104 CEV 201 Atık Suların Arıtılması

Selimiye köyü 164 konut, 25 işyeri, yedi iskele birer de ahır, dolgu alanı ve kıyı çevre duvarı olmak üzere toplam 199 yer ile ikinci s ırayı aldı.. Söğüt köyü, 91