_ Fen Bilimleri Enstitiisu Dergisi

Sayi: 7

_ Fen Bilimleri Enstitiisu Dergisi

W

Dumlupmar Oniversitesi

GARP LiNYiTLERi (GLi) iSLETMESiNiN KOMUR STOKLARININ KENDiLiCiNDEN YANMASININ BiLGiSA YAR KONTROLLU OLARAK OLC;DLMESi

A.H. OZDENiz* & C. SENSoduT**

Ozet

Kornurler uygun ~evre kosullanrn bulduklan zaman, kendiliginden yanma olayt kacmrlmazdir. Bu nedenle, bilgisayarli oleum sisteminde, yigm icerisinde olusan sicakhklann bilgisayar yardrrruyla otornatik olarak olculmesi amaclanrrusnr. Bu amacla, 20 adet sicakhk sensorunun, kornur yiguu icerisinde belirtilen noktalarda algiladigr sicakhklann elektrik sinyaline donusturulmesi ve bu elektriksel sinyallerin gerekli filtreleme ve yukseltrne islemleri yapildiktan sonra, analog - dijital donusturme unitesi kuIIanIIarak, bilgisayar ortarruna almmasi ve bu bilgilerin istenen zaman arahklanyla bir veri tabanma kaydedilrnesi saglanrrusnr. Daha sonra bu zaman-sicakhk verilerinin grafikleri cikanlrrus ve kornur ocagi yonetiminin kullarnrruna sunulmustur,

1.

Giri~

Komurun atmosfer ile temasi sirasmda havadan oksijen absorbe etmesiyle baslayan ve oksitlenme ile devam eden. ortamda lSI birikimi ile acik alevli yangma kadar donusebilen olaya kendiliginden yanma adi verilir. Kendiliginden yanma olayi, bir cok reaksiyon sonucu iiretilen ismm, cesitli faktorlere bagh olarak cevreye olan kayip isidan fazla olmasi durumunda, komur biinyesinde meydana gelen sicaklrk artismm bir sonucudur. Bu lSI ortarnm sicakhguu artirarak, oksitlenmeyi daha da hizlandrrrnaktadrr. Diger bir deyisle, oksijen molekiillerinin kornur yiizeyine adsorpsiyonu sonrasi burada olusan rsil iletirn, isil tasirum ve difuzyon mekanizrnalanrun etkisiyle kimyasal bir reaksiyona donusur [4]. Komurlerin kendiliginden yanmaya olan yatkmhklanrun biliniyor olmasi, olayin olusurnunun onceden tespiti ve buna gore gerekli onlemlerin almabilrnesi acismdan pratik olarak buyuk onem tastrnaktadrr.

Anahtar Kelimeler : Kiimiir, Kendiliginden yanma, Stok kdmiirlerde tutusma.

217

DPO Fen Bilimleri Enstitusu

7. SaYI Arahk 2004

Garp Linyitleri (OLi) Isletmesinin Kornur Stoklannm Kendiliginden Yanmasirun Bilgisayar Kontrollti Olarak Olculrnesi A.H.Ozdeniz & C.Sensogtit Sirndiye kadar Tuncbilek komurleri lizerinde laboratuar olcekli bir cok calisma yapilmasma ragmen, bu stoklar uzerinde cok ciddi calismalar yapilrnarmsnr.

Yapilan laboratuar olcekli calismalar, gram mertebelerinde komiirler uzerinde gerceklestirilmekte ve simrh sayidaki parametrelerin olay uzerindeki etkisi, yalruzca deney sartlannda gecerli olmak uzere incelenebilmektedir. Bu nedenle laboratuar olcekli deneysel cahsrnalar ile komurlerin kendiliginden yanma olaymm bir butun olarak incelenmesi gli~ oldugu gibi elde edilen sonuclann da pratige uyarlanmasi oldukca zor olmaktadir. Bu nedenle, kendiliginden yanma olayi uzerinde etkin olan parametrelerin buyuk cogunlugunu veya tumunu kapsayan, ozellikle kornurun kendiliginden yanmasi esnasmdaki gene I davrarusmm belirlenmesi amacma yonelik, buyuk olcekli (endustriyel capli) calismalann onerni buyukturj l.]. Ancak bu tur cahsrnalann cok uzun sure gerektirmesi ve pahah bir yontem olmasi nedeniyle yaprlan cahsmalann sayisi oldukca kisithdir.

Bu cahsmada, yukanda sozu edilen nedenlerden dolayr, stok sahalanndaki komurun dogal hava sartlarinda bekleme sonucu olusan davraruslan bilgisayar kontrollu olarak incelenmistir.

2. DENEY SiSTEMi VE DENEYiN YAPILI~I

Deneylerin yaprldigi komur yrguu, GLi Tuncbilek lsletmesinin, komur stok sahasinda olusturulmustur. GLi acrkocaklarmdan uretilen kornurler, Tuncbilek kornur hazirlarna tesislerinde zenginlestirilmeye tabii tutulur. Deneyin yaprldrgi komurler 18/50 olarak adlandmlan 18 mm ile 50 mm arasindaki zenginlestirilrnis kornurlerdir. Olusturulan 18/50 komur yigmimn uzunlugu 10 m, eni 5 m, yuksekligi 3 m olup yaklasik 120 ton'dur. Ucgen prizma seklinde olusturulan yigmm genel gorunusu Sekil 1'de gorulmektedir.

Sekil 1. Olusturulan kornur yiguurun genel gorunusu.

218

DPU Fen Bilimleri Enstitusu

7. SaYI Arahk 2004

Garp Linyitleri (GLi) lsletmesinin Komur Stoklannm Kendiliginden Yanmasmm

Bilgisayar Kontrollu Olarak Olculmesi A.H.Ozdeniz & C.SensoiWt Yiginm icerisine daha once belirlenmis noktalara, lSI farklanm hassas sekilde algilayabilecek sekilde 20 adet lSI sensorleri (PtlOO) yerlestirilmistir. PtlOO'lerin yerlesimi Sekil 2'de verilmektedir. Aynca Cizelge l'de ve Sekil 3'de ise PtlOO'Un teknik ozellikleri verilmektedir.

T2 A

B

13

c

T4

o

N_Stn$Otil

a)

13.6

s 0

o----..

yi.lkseldiku

b)

Sekil Z. Yigmdaki lSI Sensorlerinin (PtlOO) sematik gosterimi, a) Plan, b) AA' kesit.

DPO Fen Bilimleri Enstitusu

7. SaYI Arahk 2004

Garp Linyitleri (GLi) Isletrnesinin Kornur Stoklannm Kendiliginden Yanrnasmm Bilgisayar Kontrollti Olarak Olculmesi

A.H.Ozdeniz & C.Sensogtit Cizelge 1. PtlOO'in (K tip) teknik ozellikleri

Sicakhk

Gerilim Sicakhk Gerilim Sicakhk Gerilim (mY)

(OC)

(mY)

(mY)

0 0 300 12,207 800 33,277

20 0,798 350 14,292 900 37,325

50 2,022 400 16,395 1000 41,269

100 4,095 450 18,513 1100 45,108

150 6,137 500 20,640 1200 48,828

200 8,137 600 24,902 1300 52,398

250 10,151 700 29,128

60 50

> 40

§

E

30

·c^II)

20

0 10

0

0 300 600 900 1200 1500

Sicakhk ( C)o

Sekil 3. PtlOO'tin Gerilim-Sicakhk grafigi

3. BiLGiSA YARLI

OU;UM

Kornur yiginlarmda kendiliginden yanmamn en onernli isareti olan zaman-sicakhk bzelliklerinin tespitinde kullamlan bilgisayarh oleum sistemi U~ ana bolumden olusmaktadir:

DPU Fen Bilimleri Enstitusu

7. SaYI Aralik 2004

Garp Linyitleri (ali) Isletrnesinin Kornur Stoklanrnn Kendiliginden Yanmasmm Bilgisayar Kontrollu Olarak Olculmesi A.H.Ozdeniz &C.SensogUt 1. Donusturucu devreleri,

2. Analogdan dijitale donusturrne unitesi ve 3. Bilgisayar prograrm.

3.1. Donii~ttiriicii devreleri

Bu devrelere, sinyal uyumlandirrna ve sartlandrrrna unitesi de denilebilir. Olcme islerninin temel elemam, sicakhk algrlayicilan olan PtlOO sensorlerdir. Bu sensorler, srcakhkla dogru orantih olarak direnci artan elektronik elemanlar olup, aslmda birer elektronik direnctir. Normal direnclerden farkh olarak, srcaklik ile direnci dogrusal bir sekilde degisrnektedir. Uzerindeki sicakhk degisimine bagh olarak direnci degistiginde, yine sicakhkla orantih olarak uclanndaki gerilim de degisrnektedir. Bu gerilim degisirni, oncelikli olarak sebeke gurultuleri ve diger elektriksel parazit kaynaklardan gelen etkilerin yok edilmesi arnaciyla, alcak geciren filtre (dusuk frekanslan gecirip, buyuk frekanslan gecirrneyen) devresinden gecirilrnektedir. Bu tip bir devre Sekil a'de gorulmektedir.

Sekil 4. Ikinci dereceden alcak geciren filtre devresi

Bu islernin ardindan, gerilim degisirninin srrurlan ayarlanrnaktadrr. Bu islernin, analog-dijital donusturrne Unitesinin giris gerilim sirurlan dikkate almarak gerceklestirilmesi gerekmektedir. Cunku gerilim degisirni bu strurlan asarsa, soz konusu unitenin bozulrnasma yol acar ve tam aksine, degisirn cok kucuk suurlarda kahrsa da oleum hassasiyeti duser. Bu srrurlar arasmda kalabilmek icin diferansiyel arnplifikatorler kullarulmaktadir. Bu devrenin de prensip semasi Sekil 5'de verilmistir.

DPO Fen Bilimleri Enstitusu

7. SaYI Arahk 2004

Garp Linyitleri (GLi) Isletmesinin Kornur Stoklannm Kendiliginden Yanmasuun Bilgisayar Kontrollu Olarak Olculrnesi A.H.Ozdeniz & C.SensoiWt

3.2

donustiirme

Sicaklrk bilgisini iceren elektriksel sinyal, fitrelerden gecirilip uyumlandinldrktan sonra, analog-dijital donusturrne Unitesine ulasmaktadir. Bu Unite; analog cogullama devreleri, ADC devresi ve bilgisayara baglanti icin arabirim devrelerinden olusmaktadir. Bu cahsrnada kullarnlan Unite asagidaki ozelliklere sahiptir.

a) 12 bit cozunurluklu analog-dijital donusum yapabilme, b) 100 mikro saniye donusum suresi,

c) 8 kanal analog giris, d) 5 bit dijital ~Ikl~, e) 3 bit digital giris ve f) Printer portu ile iletisirn.

Sekil 5. Diferansiyel amplifikator

Bu unitede, Maxim firrnasmm MAX186 seri ADC entegresi

kullamlrrusnr. Aynca dijital giris crkis islernlerinde 74HC373 Latch Buffer entegresi kullarnlmaktadrr. Cok basit bir yapiya sahip olan bu Unite ile yazrci girisi yardirmyla haberlesilrnektedir. Analog-dijital donusturrne entegresi, seri iletisirnle haberlestiginden iletisirnin hrzt oldukca onernlidir. lletisimin hrzt kullamlan bilgisayann hiziyla dogrudan ilgili oldugundan, bilgisayann hrzrrun oncelikli olarak tespiti gerekir. HIZ tespitinin yapilrnasmdan sonra, analog - dijital donusum entegresinden veri iletisirni, yazrci girisi yardirmyla, bu

DPO Fen Bilimleri Enstitusu 7. SaYI Aralrk 2004

Garp Linyitleri (GLi) Isletrnesinin Kornur Stoklanmn Kendiliginden Yanmasuun Bilgisayar Kontrollu Olarak Olculmesi A.H.Ozdeniz & C.SensaiWt entegrenin sadece ti<; pini kullamlarak yapilrnaktadir. Hangi oleum kanahndan okuma yapilacagi ve olcurne ne zaman baslarulacagi Din pini kullarularak, oleum sonucu ise DOllt pini yardrrruyla bilgisayara aktanlmaktadir, Ucuncu pin olan eLK ise Dill ve DOlI( de bilgi gonderirken ve ahrken senkronizasyonu saglarnaktadrr. Bu tiniteye ek olarak 20 oleum noktasmdan oleum yapabilmek arnaciyla, 8 kanal analog giris yetmedigi icin 24 kanalli bir analog cogullayici (MUX) devresi tasarlanrmsur. Bu ek birim, 4051 analog anahtar entegreleri ve 74138 decoder entegresi kullarnlarak tasarlanrmstir.

3.3. Bilgisayar program.

Program gorse! ve nesnel yonelirnli bir dil olan, Delphi 3.0'de yazilnus ve programda bilgisayar portlanna erismek amacryla da Assembler dili rutinleri kullarulrnrsnr.

Programm ozellikleri sunlardir:

1.Suresi ayarlanabilen bir zaman arahgmda (herhangi bir deger verilmez ise 5 dakika olarak almrnaktadir) bir oleum yapmaktadir.

2. 3 saatte bir ttim oleum degerlerinin, iki ayn yedegi almmaktadir.

3. Her kana I icin ayn kalibrasyon imkarn mevcuttur.

Program ti<; adet arayuzden olusmaktadir. Bu araytizlerden Sekil 6'da gorulen birinci arayuz, oleum degerlerini goruntulernektedir. Oleumdegerleri iki cihazdan gelmektedir. Birincisi, yukanda da bahsettigimiz paralel porta bagh olan analog - dijital donusturrne tinitesi ve ikincisi, seri porta bagh olan nem ve sicaklik olcen portatif bir olcu aletidir. Paralel porta bagh olan oleum unitesinden, yigm icindeki 20 adet sicaklrk sensoru yardmuyla olculen 20 adet sicakhk verisi gelmektedir. Seri portta bagh olan oleum tinitesinden ise havanm nem ve sicakhk bilgileri gelmektedir. Aynca bu araytizde seri port un acilip kapanmasi, oleum arahgmm degistirilrnesi, test amacli olarak anhk kayitlann almrnasi ve manuel olarak yedekleme islernlerinin yaprlmasi rem dugrneler ve veri kutucuklan bulunmaktadir. Sistem saati ve tarih bilgisi, yine bu araytizdeki iki adet veri kutusunda devamh olarak gosterilmektedir. Kayitlarda bu tarih ve saat bilgilerine gore arsivlenmektedir.

DPO Fen Bilimleri Enstitusu

7. SaYI Aralik 2004

Garp Linyitleri (OLi) Isletrnesinin Kornur Stoklanrun Kendiliginden Yanmasrnm Bilgisayar Kontrollu Olarak Olculrnesi

A.H.Ozdeniz & C.ScnsoiWt

S'CAKUKLAR .Tl

·

·276.5 n

·

·

·

·

-

·

·

-

·

-

281.4 f14

r

^He

8~'Nem 12.6.02

1.0,

fi616~-

Anllk KaYlt

Sekil 6. Oleum degerlerini gosteren birinci arayuz

Sekil 7'de gorulen ikinci arayuzde, Sekiln'deki araytizde gosterilen ve istenilen arahkta otomatik olarak veya anlik kayit tusu ile manuel olarak kaydedilen kayrtlar gorulmektedir. Bu kayitlar, arayuzun alt kisrninda bulunan tus takirm ile istenirse teker teker silinebilir veya degistirilebilir. Bu araytizde, oleum noktasmm cok olmasi nedeniyle oleum degerleri iki ayn tablo halinde gosterilrnistir.

DPO Fen Bilimleri Enstitlisli

7. SaYI Aralik 2004

Garp Linyitleri (GLi) Isletmesinin Komur Stoklannm Kendiliginden Yanmasirun Bilgisayar Kontrollu Olarak Olculmesi

A.H.Ozdeniz & c.Sensoglit

I'Had, OZDENIZ Doklora Proles, J!I~El

r-:

+

I I I

Sekil Z, Oleum degerlerinin kaydedildigi yeri gosteren ikinci araytiz

Sekil 8'de ucuncu ve son arayuzde, 0 ila 4096 arasmda bir sayi olarak gelen 20 adet sicakhk degerinin santigrat derece (DC) olarak gosterilebilmesi ve kaydedilebilmesi icin gerekli katsayr ve of set degerleri bulunmaktadir. Paralel porta bagh olan oleum tinitesinden gelen bu oleum degerleri, tinitenin dogasi nedeniyle 0 - 4096 arasi tamsayi bir deger olarak almmaktadir. Onitenin ayarlandigi en yuksek sicakhk degeri 4096, en dusuk sicakhk degeri ise O'dir.

Aradaki degerler sicaklrkla dogru orantihdrr ve tam olarak dogrusaldir. Oniteden ayarlanan en dusuk sicaklrk degeri tizerinde ince ayar yapmak icin of set kullarulrnaktadir. Bu ise olculecek en kucuk sicakhk degerinde, olculen degerin de sifir olabilmesi icin sayIeklemesi yapmak anlarnma gelmektedir. Her bir oleum noktasi ictn ayn ayn katsayi ve of set degerleri vardir ve bunlar degistirilebilir bir veri tabarunda tutulrnaktadir.

225

DPO Fen Bilimleri Enstitusu

7. SaYI Arahk 2004

Oarp Linyitleri (OLi) Isletrnesinin Kornur Stoklannm Kendiliginden Yanrnasmm Bilgisayar KontrollU Olarak Olculrnesi A.H.bzdeniz & C.SensoiWt

/- Had, OZD£NIZ Ookt ora P'OI'" I!II!lEl

t:ATSAYltAR

n 0..140.

12 0. 141 Tl 0..140 H 0..142 15 0..140 1S 0..140.

17 0. 1395 18 0..142 19 0..140.

no0..1405 TllD.I395 1120..140 1130..142 114 0. 140 115 0..140 11& 0.139 T17 D.llS

T1i10..140.

119.0..142 120 0..141

O~SETlJR 11 20)5

12

=

T3 2120

n ²⁰³³

T5 208D IS 2070.

17 2120

Til 2040.

19 2076

no2058 111 2075 112 2070.

T13 20)5 114 2085 115 lOS4 116 2123 117 2110.

11& 2100 119 2070.

120 2078

Sekil 8. Sistemin kalibrasyonunun yapildigi ucunctl arayuz

Bu programda oleum islernleri TIMER nesneleri kullarularak yapilmaktadrr. Oleum degerlerinin belirtilen arahkta kaydedilmesi, ekrana saat ve takvimin yazilmasi iki ayn TIMER kullarularak yaprlrrustrr. Bu prosedtirde aym zamanda kucuk bir yazrhrn filtresi de bulunmaktadir. 10 tane deger aym kanaldan okunmakta, daha sonra srralanarak ortadaki tir;: degerin ortalamasi ahnmaktadir. Bu bir kayan ortalama filtresi degildir. Uc noktalardan armdiran bir ortalama filtredir.

Yigma yerlestirilen 20 adet Pt100'den cikan kablolar, once dijital cevirici panoya, oradan da bilgisayara baglanrmsnr. Okumalar bilgisayar aracrhgiyla otomatik olarak yapilrrusnr. Bu arnacla DELPHI 3.0 dilinde ozel bir program yazilrmsnr.

Gelistirilen bu program ile sensorlerden otomatik olarak 24 saat boyunca ve her 5 dakika da bir- olmak tizere sicakhk degerleri bir veri tabaruna kaydedilmistir.

Olcumler 2001 ve 2002 yillan yaz aylannda yaprlmistrr [3].

4. ALINAN VERiLERiN DEGERLENDiRiLMESi

Kendiliginden yanmanm tespitine yonelik yaprlan Ylgmdan, 20 farkh noktada olcurnler almrrusnr. Yrgrndan alinan veriler her 5 dakikada bilgisayar ile otomatik olarak yenilenerek, kayrt yapilmakta ve veri tabamnda depolanmaktadir. Her 5 dakikada bir istasyon noktalanndan ahnan verilerin toplarm 20.637 adettir. 22 istasyon noktasi oldugu icin 454.014 adet veri bilgisayar yardirmyla almnusnr. 22

opOFen Bilimleri Enstitusu

7. Sayi Arahk 2004

Garp Linyitleri (GLi) lsletmesinin Kornur Stoklannm Kendiliginden Yanmasmm Bilgisayar Kontrollii Olarak Olculmesi A.H Ozdeniz & C.SensojWt adet istasyon noktasmm 20 adeti yigm icindeki sicakhk sensoru, 1 adet havarun nemi ve 1 adeti de hava sicaklrk sensorunden olusrnustur. Bilgisayar ile otomatik olarak bu degerler ahrurken aynca, manuel olarak her saat basi 3 istasyon noktasindan okumalar yapilrmstir. Bunlann toplam ise 5.157 adettir. Bu olculen degerler atmosfer basmci, rtizgar hizi ve rtizgar yonudur, Genel toplamda ise 459.171 adet veri almrmsnr [3].

Olculen bu ham veriler hareketli ortalama filtre yonterni (Moving Average Filter) [2] ile Excel prograrrunda filtrelenrnistir. Bu filtrelemenin yapilmasnun nedeni, elektrik sebekesindeki gerilim dalgalanmalarrrun ve istasyon yakmmda cahsan buyuk makinelerin (greyder, dozer gibi) sistem tizerindeki etkilerini yok etmek icindir. Her bir saatte secilen degerler Cizelge 2'de ve Sekil 9'da ise Tl'e ait zarnan-sicakhk oleum grafikleri verilmistir.

S. SONU<;LAR

Sirndiye kadar Tuncbilek komurleri tizerinde laboratuar olcekti bir cok cahsrna yaprlrnasma ragmen bu stoklardaki kendiliginden yanma olaylan tizerine cok ciddi calismalar yapilrnarmsnr. Yapilan laboratuar olcekli calismalar da gram mertebelerinde yapilmakta ve simrh sayidaki parametrelerin olay tizerindeki etkisi yalmzca deney sartlannda gecerli olmak tizere incelenebilmektedir. Laboratuar olcekli bu cahsmalar ile kendiliginden yanma olayiru bir butun olarak incelenmesi mtimktin gozukrnedigi gibi, elde edilen sonuclannda pratige uyarlanmasi oldukca zor gorunrnektedir. Bu nedenle, yaprlan bu deneysel cahsrnaya ait sonuclann da pratige uyarlanabilmesi cok onemlidir.

Bilgisayarh oleum sistemi ile yigm icinden otomatik olarak alman srcakhk degerleri, Delphi 3.0 'da yazilan bir programla yapilrrusnr. Delphi programlama dilinde yazilan bu program, stiresi ayarlanabilen bir zaman arahgmda oleum yapmak, ti<; saatte bir turn oleum degerlerinin iki ayn yedegini almak ve her kanal icin ayn kalibrasyon ozelliklerinden olusrnaktadir. Yapilan bu bilgisayar prograrru, verilerin almrnasmda en onernli katkiyt saglamaktadir.

6. KA YNAK<;A

ll] Akgun, Fo, 1994, Kornurlerin kendiliginden yanmasmm teorik ve deneysel incelenmesi, iTO, Fen Bilimleri, Doktora Tezi, istanbul, s 1-

142o

[2] Canan, So, Ozbay, Y., ve Karlik, B.; 1998, A Method For

Removing Low Varying Frequency Trend From Ecg Signal,

DPO Fen Bilimleri Enstitusu

7. SaYI Arahk 2004

Garp Linyitleri (GLi) lsletmesinin Komur Stoklannm Kendiliginden Yanmasmm Bilgisayar Kontrollu Olarak OI~Ulmesi

A.H.Ozdeniz&C.SensogUt

Proceedings of the 1998 2nd International Conference Biomedical Engineering Days, p161.

[3] Ozdeniz, A.E., 2003, Kornur Stoklanndaki Kendiliginden Yanma Olaymm lncelenrnesi-Garp Linyitleri Isletmesi (OLi) Ornegi, Selcuk Universitesi, Fen Bilimleri Enstittisti, Doktora Tezi, s 185, Konya.

[4] Unver B., ve Ozozen, A., 1998, Komur stoklannda meydana gelen kendiliginden yanma stireci ile ilgili modeller ve almmasi gereken tedbirler, Madencilik Dergisi, vol. 37 no. 3, Eyltil, s 29-40.

[5] DELPHi 3.0, 1997, Inc.

COMPUTER CONTROLLED MEASUREMENT OF SPONTANEOUS COMBUSTION IN THE COAL STOCKPILES -OF WESTERN LIGNITE CORPORATION

(WLC)

A.H. OZDENiz* & c. ^SENsodDT**

Abstract. Spontaneous combustion is inevitable in case the coal meets suitable environmental conditions. Therefore, in the measurement system with computer, it is aimed to take the temperature changes automatically occurring in the stockpiles.

In order to realise this scope, a total of 20 heat sensors were located inside the pile which is excess of produced coal in WLC. The signals obtained from these sensors are changed into electrical signals. After processing these signals with necessary filtering, then temperature data are taken into the computing media by the utilisation of analogue - digital transforming unit and recorded in a data log.

Hereafter, the graphs formed from these time - temperature data are presented to the usage of mine management.

Keywords: Coal, Spontaneous combustion, Selfheating ill the stockpiles.

** s.u, Maden Muhendisligi Bolumu, Konya

* D.p.D., Maden Muhendisligi Bolumu, Ktitahya