A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III. D) I ve III E) I ve III

(1)

TARİH ZÜMRE 150 SORU

1. Çinliler;

- Türk akınlarını önlemek ve sınırları belirlemek için

"Çin Seddi'ni" yapmışlar,

- Kâğıt, matbaa ve barutu icat etmişler, - Budizm ve Maniheizm dinlerine inanmışlar, - Porselen yapımında ileri gitmişlerdir.

Bu bilgilere göre, Çinlilerin;

I. Ülke savunmasına önem verdiği

II. Dünya medeniyetine önemli katkıda bulunduğu III. Bilimde ve savaş sanatında çok ilerlediği durumlarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

2. Mezopotamya'da yaşayan Sümerler;

- Çivi yazısını ilk kez bulmuş,

- Zigguratları ibadet etmek, bilimsel faaliyette bu- lunmak ve depo olarak kullanmak için yapmışlardır Bu bilgilere göre, Sümerlerle ilgili;

I. Tarihin aydınlatılmasına büyük katkıda bulunmuşlardır.

II. Mimaride çok amaçlılığı esas almışlardır.

III. Bilim adamları aynı zamanda din işlerini de yürütmüştür.

IV. Tarım, temel ekonomik uğraş ajanı olmuştur.

yargılarından hangilerine doğrudan ulaşılabilir?

A) I ve II B) II ve III C)|ll ve IV D) I, III ve IV E) II ve IV

3. M.Ö. 2000 yıllarında Orta Avrupa'dan gelen Akalar ‘ın Yunanistan'a yerleşmesiyle kurulan Miken Uygarlığında toprak sahibi olmak soyluluğun simgesi olarak görülmüştür.

Şehir devletlerini yöneten krallar ellerindeki üretim fazlası geliri şatolara ve lüks yapılara harcamıştır. Ayrıca buraya Girit ve Anadolu'dan akın akın gelen sanatçılar da kıymetli eserler bırakmışlardır. Bu bilgilere göre, Miken Uygarlığı'nda;

I. Sanatçıların rahat çalışma ortamının olduğu II. Mimarinin oldukça geliştiği

III. Toplumsal eşitliğin sağlandığı IV. Mülk sahibi olma bilincinin var olduğu durumlarından hangilerine ulaşılabilir?

A) I ve II B) Yalnız III C) III ve IV D) I, II ve IV E) Yanız IV

4. İlkçağ uygarlıklarından;

- Frigler'de, öküz kesenin cezası ölümdür.

- Babillerde, tarlayı gereksiz yere işlemeyenden ürün bedeli alınmıştır.

- Sümerler, bataklıkları kurutarak verimli arazi elde etmişlerdir.

Bu bilgilere göre;

I. Tarım geliştirilmeye çalışılmıştır.

II. İlkçağ uygarlıklarının tümünde yasalar çok katıdır.

III. Toprağa bağlı kölelik anlayışı gelişmiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

5. Mısırlılar güneş yılı esaslı takvimi ilk kullanan uygarlıktır. Bir yıl, "Taşma, Tohum Atma, Biçme" şeklinde bölümlere ayrılmıştır.

Buna göre;

I. Tarım faaliyetleri II. Güneş tanrısına inanma III. Coğrafi konum

durumlarından hangileri, yukarıdaki gelişmenin temel sebeplerindendir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I ve III

6. Sasaniler ‘de, hırsızlık yapan çaldığı malın on mislini öder ve halk arasındaki statüsünü yitirirdi. Eğer ödeyecek parası yoksa özgürlüğünü kaybeder ve köle olarak satılırdı. Bu durumda Sasanilerin;

I. Asayiş ve güvenliğe çok önem verdiği

II. Hukuk kurallarının yumuşak ve insancıl olduğu III. Zenginleri, suç işlediğinde yargı dışı tuttukları durumlarından hangilerine ulaşılamaz?

7. - İlkçağ'da Yunanistan'da Dor'lar ile Aka'lar arasındaki mücadeleler Klistenes'in yaptığı kanunlarla sona erdirilmiş ve demokrasinin temelleri atılmıştır.

- Roma uygarlığında Patrici ve Plepler arasındaki mücadeleler On iki Levha Kanunlarıyla sona erdirilmiştir.

İlkçağ'da Yunan ve Roma medeniyetlerinin hukuk sistemlerinde görülen bu gelişmenin temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hukuk sisteminin çok gelişmiş olması B) Feodalite rejiminin varlığı

C) Dini baskının olmaması

D) Halk arasında sınıf ayrımının bulunması E) Ekonomik zenginliğe sahip olmaları

8. Lidyalılar ‘da, devletin başında bulunan kralların yanında soylular ve zenginler de söz sahibi olmuşlardır. Bu durum, Lidyalılar ‘da nasıl bir devlet idaresinin olduğunu gösterir?

A) Teokrasi B) Monarşi C) Aristokrasi D) Meşrutiyet E) Cumhuriyet

9. Aşağıdakilerden hangisi çeşitli kavimlerin katkılarıyla ortaya çıkmış bir uygarlık değildir?

A) Mezopotamya B) Anadolu C) Yunan

D) Mısır E) Hint

(2)

10. Anadolu'ya tarih boyunca yapılan saldırılar, genelde doğu - batı yönlerinden, çok az sayıda da kuzey -güney yönlerinden olmuştur. Bu durumun nedeni olarak;

I. Denizciliğin fazla gelişmemesi II. Anadolu halkının savunmasız olması III. Savaşların giderek artması

IV. Anadolu'nun petrolce zengin olması V. Anadolu'nun köprü konumunda bulunması durumlarından öncelikle hangisi gösterilebilir?

A)V B)IV C) III D) II E) I

11. Mezopotamya Medeniyetleri'nin, Anadolu medeniyet- lerinden ileri olmasına ve Anadolu'yu etkilemesine rağmen, yapmış olduğu birçok mimari eser günümüze ulaşamamıştır. Bu durumun sebebi olarak;

I. Düzenli ordularının olmaması II. Çok fazla göç alması

III. Malzeme olarak taşın az kullanılması durumlarından hangileri gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III

12. Eski çağlarda Mısır'da; ilerlemiş olan sanatın genel amacı dini inanışların etkisiyle ölümsüzlüğü gerçekleştirmektir. Bu nedenle portre sanatında ileri gidilmiştir. Ruhun varlığının bozulmamış bedende bulunması inancı da mumyacılık sanatının gelişmesini sağlamıştır. Buna göre;

I. Dinin insanları etkilediği II. Ahiret inancının olduğu

III. Uygarlığın ileri bir düzeye ulaştığı IV. Dini inançların sanat için olduğu durumlarından hangilerine ulaşılabilir?

A) I ve IV B) II ve III C) I, II ve III D) Yalnız IV E) Yalnız III

13. M.Ö. 1700 yıllarında Hattuşaş merkez olmak üzere bir devlet kuran Hititler, M.Ö. 1450 yıllarında büyük bir devlet haline gelmiştir. Hitit Devleti daha sonra eyaletlere bölünmüş olup her eyaletin başına hükümdar ailesinden seçilen ve kral unvanını taşıyan yöneticiler atanırdı. Devletin korumasına girmiş bazı Prenslikler de bulunurdu. Bu bilgilere göre Hititlerde;

I. Merkezi devlet anlayışı yoktur.

II. Güçlü bir askeri ve siyasi yapıya sahiptir.

III. Feodal bir yönetim tarzı vardır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III

14. Dünya'daki ilk gelişmiş medeniyetler, Çin Hint, Mezopotamya, Mısır, Anadolu ve Akdeniz çevresinde kurulmuştur. Dağlık bölgelerde ve çöllerde ise gelişmiş uygarlıklara rastlanmamıştır.

Bu bilgilere göre, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Göçlerle toplumsal ilişkiler hızlanmıştır.

B) Coğrafi şartlar devletlerin hayatını etkilememiştir.

C) Coğrafya bilimi Tarihe yardımcı bir bilim dalıdır.

D) Dağlık bölgelerde yaşayanlar, bilimden uzaktır.

E) İleri medeniyetlerdeniz kenarında kurulmuştur

15. Abbasi Halifesi Me'mun Dönemi'nde Bağdat'ta Beyt-ül Hikmet, denilen içinde kütüphane, akademi ve tercüme bürosu bulunan bir kurum açılmıştır.

Bu durum;

I. Abbasi Uygarlığı çevre uygarlıklarla etkileşim halindedir.

II. Bilimsel çalışmalar, devlet tarafından desteklenmektedir.

III. İslâm'daki mezhep ayrılıklarına son verilmek istenmektedir.

yargılarından hangisini destekler niteliktedir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve I) E) I, II ve III

16. Hz. Ömer Dönemi'nde fethedilen bölgelere Emür'ül Ümera denilen valiler atanmaya başlandı. Emür'ül Ümeralar geniş yetkilerle donatılmalarına karşın, Hali-fe'nin o bölgeye tayin ettiği başka bir görevliyi görevden alma yetkisine sahip değillerdi.

Bu uygulama ile;

I. İslâm topraklarını genişletme II. Merkezi otoriteyi koruma III. Yerel güçler oluşturma

amaçlarından hangilerinin gerçekleştirilmek istendiği savunulabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve IV E) I, II ve III

17. İslâm tarihinde çeşitli grup, toplum ve milletlerin İslamiyet'i farklı anlama ve yorumlamalarından ve iktidar mü- cadelelerinden dolayı Emeviler devrinde "Fırkalar" Abbasiler devrinde ise "Mutezile" denilen fikri, siyasi, felsefi bir mezhep ortaya çıkmıştır.

Buna göre;

I. Emeviler devrinde uygulamalar gruplaşmalara neden olmuştur.

II. Abbasiler devrinde Müslümanlar arası çatışmalar sona ermiştir.

III. Akla ve bilme verilen önem Abbasilerle daha da artmıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III

18. Emeviler ve Abbasiler devrinde halifelik sembolleri hırka, hutbe, mühür, sikke ve asa idi.

Buna göre;

I. Halifelik dinsel ve siyasal bir kurumdur.

II. Halifelik sembollerinin belirlenmesinde İslamiyet öncesi değerlerde etkili olmuştur.

III. İktidar mücadeleleri sona ermiştir.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

19. I. Kuran'ın kitap halinde toplatılması II. Posta teşkilatının kurulması III. Halifeliğin babadan oğula geçmesi IV. Valilerin sayısının hızla artması

gelişmelerden hangilerinin sınırların genişlemesine paralel olarak ortaya çıktığı savunulabilir?

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I ve III E) II ve IV

(3)

20. Abbasiler Dönemi'nde meydana gelen, I. Vezirlik kurumunun oluşturulması

II. Tavaif-ül Mülk adı verilen devletlerin oluşması III. Valilerin yetkilerini artırmaları

gelişmelerinden hangileri merkezi otoritenin zayıf- ladığının kanıtıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve II E) I, II ve III

21. X. yüzyılda İslâm dünyasında felsefe, matematik ve edebiyat alanlarında Arapça önemli eserler üretilmiştir.

Buna göre;

I. Arapça ‘nın bilim dili olduğu

II. Arapça ‘nın halk arasındaki öneminin azaldığı III. İslâm uygarlığının bilimsel gelişmelere açık olduğu yargılarından hangisine varılamaz?

22. İslâm Devleti’nin çeşitli devirlerinde görülen, I. Gayrimüslimlerden cizye vergisi alınması II. Halkın Müslüman ve zımmi olarak ayrılması III. Köle emeğinden yararlanılması

gelişmelerinden hangileri İslâm Devleti'nde toplumsal eşitliğin olmadığının kanıtıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

23. Zimmiler (Gayrimüslimler) devlete cizye vergisi veriyorlar ve bunlara İslâm hukuku uygulanıyordu. Sorun kendi aralarında ise bu kesimlere kendi hukukları uygulanıyordu. Bu durum, I. İslam Devleti'nde dinsel hoşgörünün olduğu

II. Gayrimüslimlerle, Müslümanlar arasında çatışmaların yaşandığı

III. Gayrimüslimlerin ayrıcalıklarının yasalarla korunduğu IV. İslâm Devleti'nde hukuk birliğinin olmadığı yargılarından hangilerini kanıtlar?

A) Yalnız IV B) II ve III C) I ve IV D) II ve IV E) I, III ve IV

24. Müslüman tüccarlar hurma, şeker, pamuklu ve yünlü kumaşlar, demirden araçlar ve cam eşya İhraç ederler buna karşılık baharat, ipek. fildişi, sert ağaçlar ve deri mamuller alırlardı.

Buna göre İslâm Devleti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılmaz?

A) İthalat ve ihracata Önem verildiği B) Tarımsal üretimin geliştiği C) Lüks tüketimin var olduğu D) Bilimsel çalışmalara önem verildiği

E) Devletin gelir ve gider dengesinin korunduğu

25. İslâm Devleti’nin gelir kaynakları sadaka, ganimet, gayrimüslimlerden alınan haraç ve cizye, Müslüman çiftçilerden alınan öşür idi.

Buna göre;

I. Savaşların bir tür gelir kaynağı sayıldığı II. Gelir ve giderlerin birbirini dengelediği III. Tarımın önemli bir gelir kaynağı olduğu IV. Müslümanlar ve gayrimüslimlerin eşit olduğu V. Vergi sisteminde dinsel farklılıkların dikkate alındığı

26. Emeviler Arap ırkçılığına dayalı politika izlerlerken Abbasiler, İslâm Devleti'ne yeniden ümmetçi nitelik kazandırdılar.

Bu bilgiler dikkate alındığında;

I. Emevilerin Arapların dışındaki kesimlerin düşmanlığını kazandıkları

lI. Abbasiler Dönemi'nde Halifeliğe Arapların dışındaki topluluklardan kişilerinde getirildiği

III. İslamiyet’in farklı toplumlarca benimsenmesinin Abbasiler Dönemi'nde daha da hızlandığı

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) l, II ve III

27. XIII. yüzyılın başında Arap dili sadece Arap Yarımada’sında konuşulan bir dil iken, VIII. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak X. yüzyıla kadar Avrupa, Asya ve Afrika'da konuşulan bir dil haline gelmiştir.

Bu durumun ortaya çıkmasında, I. Fetih siyasetinin izlenmesi

II. Ön Asya uygarlıklarından çeviriler yapılması III. Kur'an'ın Arapça olması

durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

28. İslâm Uygarlığı'na ilişkin bazı bilgiler şunlardır;

I. Daha çok cami ve saray mimarisi gelişmiştir.

II. Bağdat ve Şam ile şehirciliğin güzel örnekleri sergilenmiştir.

III. Hattatlık, minyatür ve nakkaşlık gibi sanat dalları gelişmiştir.

IV. Yunanca, Farsça, Hintçe ve Süryanice ‘den tercümeler yapılmıştır.

Bunlardan hangilerinin bazı sanat dallarının yasaklanması sonucu ortaya çıktığı söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) III ve IV E) II, III ve IV

29. VIII. yüzyıl başında İslâm sanatı denilince, sadece Me dine kentindeki Mescid-i Nebi örnek alınarak yapılmış eserler akla gelirken, VIII. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak İslâm sanatının Roma, Bizans, Sasani, Nasturi ve Mısır etkisine girdiği görülmektedir.

Buna göre;

I. Fethedilen ülkelerin kültürleri İslâm sanatını etkilemiştir.

II. Müslümanlar sadece mimari alanda eserler vermiştir.

III. İslâm mimarisi Arap kültüründen etkilenmemiştir.

İlk ve Ortaçağlarda Türk Dünyası

30."Varlıklı, zengin millet üzerine tahta oturmadım, içte aş-sız dışta elbisesiz, düşkün, perişan millet üzerine tahta oturdum. Tanrı bağışlasın devletim var olduğu için, kısmetim var olduğu için ölecek milleti diriltip besledim. Çıplak milleti elbiseli, fakir milleti zengin, az milleti çok kıldım."

Bilge Kağan'ın yukarıda anlatılan sözleri Türk devlet anlayışının daha çok aşağıdaki özelliklerinden hangisini ortaya koyar?

A) Sosyal devlet anlayışını

B) Askeri kurallara dayalı devlet anlayışını

(4)

31. Orta Asya'daki Anav, Andronova ve Karasuk kültür çevrelerinde yapılan arkeolojik kazılar sonucu ortaya çıkarılan buluntuların benzerlerine Çin, Anadolu ve Avrupa'da da rastlanmıştır.

Bu duruma bakarak,

I. Anadolu, Çin ve Avrupa kültürünün temelini Orta Asyalılar oluşturmuştur.

II. Orta Asya kültürü geniş alanlara yayılmıştır.

III. Toplumlar aynı uygarlık aşamalarını yaşamışlardır.

yargılarından hangilerine ulaşmak daha doğrudur?

32. İslâm öncesi Türk toplumlarında töre adını verdiğimiz yazısız hukuk kurallarına hem halk hem de yöneticiler uymak zorundaydı.

Bu durum eski Türk toplumlarında;

I. Toplumda ayrıcalıkların oluşmasına izin verilmediği II. Geleneklerin toplumda önemli bir yere sahip olduğu III. Göçebe yaşantının sona erdiği

yargılarından hangilerini doğrular?

33. Ana yurtları Orta Asya olan Türklerin süreç içerisinde siyasal ve ekonomik nedenlerle farklı bölgelere de yayılmaları ve birbirleriyle bağlarını büyük ölçüde koparmalarının aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söylenebilir?

A) Konfederasyon şeklinde örgütlenmelerine B) Türkçenin gelişmesine

C) Kendi aralarında sık sık çatışmalarına D) Daha güçlü devletler kurmalarına

E) Topluluklar arasında kültür farklılıklarının oluşmasına

34. I. Doğu-batı ticaretinin gelişmesine katkı sağlamışlardır.

II. Yöneticileri Musevi olduğu halde halk arasında Müslüman, Hıristiyan ve Şamanistler de bulunmaktaydı.

III. Zaman zaman diğer topluluklardan paralı askerler almışlardır.

Hazar Türkleri ile ilgili yukarıdaki bilgilerden hangileri hoşgörüye dayanan bir politika izlediklerinin kanıtı olarak ileri sürülebilir?

35. Orta Asya'da kurulan Türk devletlerinden biri olan Türgişler kendi adlarına para bastıran ilk Türk topluluğu özelliğine sahiptir. Türgişlerin paralarının bir yüzünde Arapça, diğer yüzünde ise Çince yazı ve resimler vardı.

Yukarıdaki bilgilere dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Türgişlerin ekonomisinin tarıma dayandığı B) Türgişlerin İslamiyet’i benimsedikleri

C) Arapların ve Çinlilerin egemenliğinde yaşadıkları D) Paralarını Arap ve Çinli ustalara yaptırdıkları E) Türgişlerin değişik toplumlarla ticaret yaptıkları

36. Tanım: Halk iradesinin yönetime yansıdığı devletler demokratik niteliğe sahiptir.

Durum: Eski Türk Devletleri askeri demokratik özelliğe sahip devletlerdi.

Eski Türk Devletlerine ilişkin aşağıdaki özelliklerden hangisi durumda verilen yargıya kanıt olarak ileri sürülebilir?

A) Devletlerin boylar halinde örgütlenmesi

B) Önemli kararların boy beylerinin de katıldığı Kurultay'da alınması

C) Merkeziyetçi anlayışa sahip olunmaması D) Düzenli ordu örgütlenmesine sahip olmaları

E) Hanedan üyelerinin yönetici olarak atandıkları bölgelerde geniş yetkilere sahip olmaları

37. I. Merkezi otoritenin kurulmasının zorlaşması II. Kurultayın danışma meclisi görevini görmesi III. Devletin yıkılmasının kolaylaşması

Yukarıdakilerden hangileri İslâmiyet öncesi Türk devletlerinin boylar federasyonu biçiminde örgütlenmesinin sonucudur?

38. I. Sanat eserleri daha çok taşınabilir malzemelerden oluşuyordu.

II. Hakana yönetme yetkisinin gök tanrı tarafından verildiğine inanılıyordu.

III. Tarih boyunca çok geniş alanlara yayılmışlardı.

IV. Farklı inanç ve kültürlerle etkileşim içerisinde olmuşlardı.

İslamiyet öncesi Türk devletleri ile ilgili yukarıdaki bilgilerden hangileri sık sık göç etmelerinin ortaya çıkardığı bir sonuçtur?

A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III D) I, III ve IV E) I, II ve IV

39. Göktürklerin ilk kez Türk adını kullanmaları ve kendi adlarıyla bir alfabe oluşturmaları aşağıdaki yargılardan hangisinin kanıtı olarak ileri sürülebilir?

A) İlk Türk devleti olduklarının B) Orta Asya'da kurulduklarının

C) Ulusçu bir devlet anlayışını benimsediklerinin D) Yerleşik yaşama geçtiklerinin

E) Kağıdı kullanılmaya başladıklarının

40. Orta Asya'dan Balkanlara göç etmek zorunda kalan Türk boylarından biri olan Bulgarların bir bölümü Hristiyanlığın Ortodoks mezhebini benimsedikten bir süre sonra Slavlaştılar. Bulgarların Müslümanlığı kabul eden diğer kolu

ise Türklük özelliklerini koruyarak günümüzde de varlıklarını sürdürmektedirler.

Buna göre;

I. İslamiyet’in Türklerin ulusal özelliği ile çelişmediği II. Günümüz Bulgarlarının Türk asıllı olduğu III. Türklerin bir bölümünün zorla Slavlaştırıldığı yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

(5)

41. Malazgirt Savaşı'nın kazanılmasından kısa bir süre sonra Batı Anadolu'da, Anadolu Selçuklu Devleti'nin temelleri atılmış ve İznik başkent yapılmıştır. Türklerin kısa bir sürede Batı Anadolu'ya kadar olan toprakları ele geçirmeleri aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Haçlı Seferleri'nin başlaması

B) Malazgirt Savaşı'yla Bizans direnişinin kırılması C) Anadolu'da kimsenin bulunmaması

D) Tımar sisteminin uygulanması

E) İslam Dünyası'nın desteğinin sağlanması

42. Anadolu'ya ilk Türk akınları;

- Kavimler Göçü esnasında Avrupa Hunlar ve Sibirler - Abbasiler döneminde Türk komutanlar

- XI. yy ‘ın başlarından itibaren de Selçuklular tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu bilgiler;

I. Türklerin çeşitli zamanlarda Anadolu'ya geldiği II. Türklerin İslam ordularında görev aldığı

III. Türklerin Anadolu'ya ilk olarak Kavimler Göçü sırasında geldiği

yargılarından hangilerini kanıtlar niteliktedir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III

43. Dandanakan Savaşı 'nın kazanılmasından sonra Selçukluların en önemli hedefi Anadolu'nun fethedilmesi olmuştur.

Bu durumun temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A) İslamiyet'in yayılmak istenmesi

B) Selçukluların Moğol baskısına uğraması C) Göçmen Türkmenlere yurt bulabilme isteği D) Halk arasında huzursuzluklar yaşanması

E) Denizcilik alanında çalışmalar yapılmak istenmesi

44. Alparslan, Malazgirt Savaş ı'ndan sonra emrindeki ko- mutanları Anadolu'nun fethiyle görevlendirmiş ve fethedilen bölgenin yönetiminin fethedene verileceğini duyurmuştur. Ancak bu komutanların para basmalarını, hutbe okutmalarını yasaklamış ve oğullarından birini Selçuklu sarayında rehin olarak tutmuştur.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Alparslan, Anadolu'nun fethini hızlandırmaya ça- lışmaktadır.

B) Anadolu'da pek çok Türk beyliği kurulacaktır.

C) Alparslan merkezi otoritesini korumaya çalışmaktadır.

D) Anadolu'da kurulacak beyliklerin bağımsız hareket etmeleri engellenmek istenmiştir.

E)Büyük Selçuklu Devleti'nin merkezi Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'ya kayacaktır.

45. Haçlı Seferleri'nin;

I. kutsal Kudüs'ü ele geçirmek

II. İpek ve Baharat yollarını denetim altına almak III. Bizans'ın yardım çağrısına karşılık vermek nedenlerinden hangileri sadece Anadolu Selçuklu Devleti'ni ilgilendirir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

46. Bizans ile Anadolu Selçuklular arasında meydana gelen Miryokefalon Savaşı ile "Türklerin Anadolu'dan

atılamayacağı" kesinleşmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi bu duruma kanıt olarak gösterilebilir?

A) Bizans'ın, yıkılıncaya kadar savunma konumuna geçmesi

B) Bizans ile yapılan savaşların sona ermesi

C) Anadolu Selçuklu Devleti'nin bağımsızlığını kazanması D)Anadolu'da kültür birliğinin oluşturulması

E)Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanması

47. - Yassıçemen Savaşı'nın kazanılması ile tampon güç Harzemşahlar Doğu Anadolu'yu terk etmiş, - Babailer İsyanı ile Anadolu'da devlet otoritesi önemli

oranda sarsılmıştır.

Bu gelişmeler;

I. Doğu Anadolu'da güvenliğin sağlanamaması II. Anadolu'da karışıklıkların meydana gelmesi III. Fetih politikasının son bulması

yargılarından hangileriyle ilgilidir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III E) I ve II

48. 1243 yılında Kösedağ Savaşı'nın kaybedilmesiyle Anadolu Türk birliği bozulmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi bu duruma kanıt olarak gösterilebilir?

A) Selçuklu Devleti'nin bağımsızlığını yitirmesi B) Trabzon Rum Devleti üzerindeki baskının ortadan kalkması

C) Kırım'ın kaybedilmesi D) Beyliklerin yeniden kurulması

E)Selçukluların Moğollara vergi vermesi

49. Anadolu Selçuklu Devleti'nin Moğol hakimiyetine girmesi üzerine Türkmen beyleri devletten ayrılarak beylikler kurma yoluna gitmişlerdir. Bu durum;

I. boy teşkilatının devam ettiği II. devlet yönetiminin merkezileştiği

III. beylerin bağımsız hareket etmeye başladığı yargılarından hangilerinin göstergesidir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

(6)

50. Anadolu Selçuklularında görülen;

- loncalar oluşturulması - kervansaraylar yapılması - Kırım'ın ele geçirilmesi

- beyliklerin egemenlik altına alınması

faaliyetleri aşağıdakilerden hangisine yönelik olamaz?

A)Anadolu Türk birliğini sağlamaya B)Ticareti geliştirmeye

C)Esnafı korumaya ve desteklemeye D)Ticaret yollarını denetlemeye E)Dini bütünlüğü sağlamaya

Beylikten Devlete Osmanlı-Siyaseti OSM.DEV.NİN KURULUŞ VE YÜKSELME DÖN.-1

51. Osmanlıların Kuruluş Dönemi'nde askeri politikaları Batı'da yoğunlaştırması;

I. Bizans'ın çöküş sürecinde olması II. Cihat politikasının benimsenmemesi III. Türk siyasi birliğinin hedeflenmesi durumlarından hangileriyle açıklanabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

52. Orhan Bey Dönemi'nde Rumeli'ye geçilerek Tekirdağ Çorlu, Malkara, Bolayır fethedildi. Anadolu'dan getirilen Türkmenler bu bölgelere yerleştirildi.

Bu bilgiler dikkate alındığında;

I. Sınırların genişletildiği

II. Fetih politikasının başarıyla uygulandığı III. Bizans’ın egemenlik altına alındığı

IV. Rumeli'nin Türkleştirilmesi sürecinin başladığı yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız II B) I ve III C) III ve IV D) I, II ve IV E) I, III ve IV

53. Karesioğulları Beyliği'ne Orhan Bey Dönemi'nde son verilmesi bu beyliğin donanması ile komutanlarının da Osmanlı hizmetine girmesini sağladı.

Bu bilgiler dikkate alındığında Osmanlı Devleti'nin;

I. Sınırlarını genişlettiği II. Askeri açıdan güçlendiği III. Cihat politikasını uyguladığı yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

54. Osmanlı Devleti Rumeli'de ilerlerken;

- Anadolu'ya kitlesel olarak göç eden göçebe Türk men grupların toprak ve iş sorunlarını çözmeyi - Bölgede etnik dengeyi kurmayı

- Fethedilen bölgelerde Türk-islâm kültürünü yaymayı da hedefledi.

Aşağıdaki uygulamalardan hangisi bu hedeflere ulaşmakla doğrudan ilgilidir?

A) Rumeli Beylerbeyliği ‘nin oluşturması B) Bizans’ın vergiye bağlanması

C) Türkmenlerin Rumeli’ye yerleştirilmesi

D) Bizans’ta bir Kadı'nın bulunmasının sağlanması E) Bölge halklarının kültürel değerlerine müdahale edilmemesi

55. I. Murat Dönemi'nden itibaren uygulanan devşirme sis temiyle gayrimüslim ailelerden alınan çocuklar önce İslâm kültürüyle yetiştirilip ardından askerlik başta olmak üzere memur olarak yetiştirilmeleri için ilgili birimlerde eğitilirlerdi.

Bu bilgilere dayanarak:

I. Herkesin Müslüman olmaya zorlandığı II. Sadece Türk asıllıların yönetici olabildiği

III. Müslümanlığın memur olmanın temel koşulu olduğu yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E I, II ve III

56. 1402 Ankara Savaşı yenilgisi ile Osmanlı Devleti Anadolu'daki topraklarının büyük bir bölümünü kaybederken gayrimüslim nüfusun daha yoğun olduğu Balkanlarda ciddi bir toprak kaybı yaşanmadı

Bu sonuç;

I. Adalet ve hoşgörüye dayanan politikalarla bölge halkının devlete gönüllü bağlanmasının sağlanması II. Yüzyıl Savaşları nedeniyle Osmanlılara karşı ittifak oluşturulamaması

III. Balkanlarda doğru iskan politikasının uygulanması durumlarından hangileriyle açıklanabilir?

57. Osmanlı Devleti'nin Kuruluş ve Yükselme dönemle rinde cihat politikasını başarıyla uygulamasının;

I. Eyalet sayısının artması

II. Askeri kurumların güçlendirilmesi III. Türk siyasi birliğinin kurulması IV. Ganimet gelirlerinin artması

gelişmelerinden hangilerine neden olduğu söylenemez?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III D) III ve IV E) I, III ve IV

58. II. Murat Dönemi'nde kazanılan 1448 II. Kosova Zaferi, Batılıların 1683 kadar sürecek olan savunmaya çekilmeleri sürecini başlattı.

Bu bilgilere göre;

I. II Kosova Zaferi, Türklerin Balkanlardaki egemenliğini kesinleştirdi.

II. VII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin batıyla ilişkilerinde köklü bir değişim yaşandı.

III. II. Viyana kuşatmasından sonra askeri üstünlük batılılara kaptırıldı.

Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

59. Fatih Sultan Mehmet İstanbul'un fethinden sonra Mora'daki Rum Despotluğu ‘yla Trabzon Rum Krallığı'na da son verdi.

Buna göre, Fatih Sultan Mehmet'in Mora ve Karadeniz'deki Rumların siyasi varlığına son vermesi;

I. Bizans İmparatorluğu’nun yeniden kurulmasını engelleme II. Hıristiyan siyasi birliğini önleme

III. Anadolu'da siyasi birliği sağlama

hedeflerinden hangilerini gerçekleştirmeye yönelik girişimler olarak değerlendirilebilir?

(7)

60. II. Beyazıt'ın hükümdarlığını tanımayan kardeşi Cem ayaklanmış ve padişahtan Anadolu'daki toprakların kendisine verilmesini istemiş, ancak II. Beyazıt bu öneriyi reddetmiştir. II. Beyazıt'ın bu tutumu, dikkate alındığında;

I. Ülke bütünlüğünü korumak istediği II. Batılı ülkelerden çekindiği

III. Askeri politikaları doğuda yoğunlaştırmak istediği yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

61. Yavuz Sultan Selim Dönemi'nde Memluk Devleti'ne son verilerek, bu devletin himayesi altında varlığı sürdürülen halifelik kurumunun Osmanlılara geçmesi sağlandı.

Buna göre,

I. Osmanlıların İslâm dünyasındaki öneminin arttığı II. Devletin teokratik özelliğinin pekiştirildiği III. İslâm dünyasında siyasi birliğin sağlandığı yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

62. II. Bayezid Dönemi'nden itibaren başlayan Osmanlı -Safevi çatışması bir yanıyla merkezi imparatorluk düzeni ile buna boyun eğmeyen göçebe Türkmen çatışmasıydı.

Yukarıdaki bilgilere dayanarak;

I. Türkmenlerin Safevilerce kışkırtıldığı

II. Devletin göçebe toplulukları yerleşik yaşama zorladığı III. Devletin merkeziyetçi yapıyı güçlendirmek istediği yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

63. Yükselme Dönemi'nde yaşanan;

I. Kırım'ın Osmanlı topraklarına katılması II. Baharat Yolu'nun denetim altına alınması III. Trabzon Rum Krallığı'na son verilmesi

gelişmelerinden hangilerinin Karadeniz’de Türk egemenliğinin gerçekleştirilmesine katkı da bulundukları söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I ve II E) I, II ve III

64. "II. Mehmet 1481'de öldüğünde geride eskisinden daha geniş ve güçlü bir imparatorluğun yanı sıra yorgun bir ordu, sıkıp suyu çıkartılmış hoşnutsuz bir halk, öfkeli ve bölünmüş bir seçkinler topluluğu bıraktı."

Batılı tarihçilerin Fatih Dönemi'ne ilişkin yaptıkları bu değerlendirmeye dayanarak döneme ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Yönetici sınıflar arasında iktidar mücadelesi olduğu B) Halktan alınan vergilerin artırıldığı

C) Askeri politikalarda yoğunlaşıldığı D) Dış borçlanma sürecinin başladığı

E) İmparatorluğun-egemenlik alanının genişletildiği

65. Osmanlı Devleti, Orhan Bey Dönemi'nden başlayarak egemenlik altına aldığı Rumeli'deki Ortodokslara kültürel haklar tanırken Katolik İtalyan Cumhuriyetlerine de ticari ayrıcalıklar verdi.

İzlenen bu politikaların;

I. Hıristiyan siyasi birliğinin önlenmesi

II. Egemenliği altındaki gayrimüslimlerin Müslümanlaştırılması III. Batı'daki Türk ilerleyişinin hızlandırılması

hedeflerinden hangilerinin gerçekleştirilmesine yönelik olduğu söylenebilir?

A) Yalnız t B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I ve III

66. II. Mehmet'te babası II. Murat gibi, bilime önem verir, diğer İslam ülkelerine başarılı medrese öğrencilerini gönderip bu ülkelerin önemli bilim adamlarını İstanbul'a davet edip aralarında yaptıkları bilimsel tartışmaları ilgiyle izlerdi.

Buna göre;

I. Eğitimde daha ileri İslam ülkelerinin olduğu II. Osmanlılarda bilime önem verildiği

III. İslam dünyasında bilimsel çalışmaların Osmanlılarla başladığı

IV. Osmanlılarda eğitimin kurumsallaştırılamadığı yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV E) Yalnız II

67. II. Mahmut, Sened-i İttifak ile ayanların varlığını resmen tanırken, sonraki yıllarda yönetim alanında yaptığı düzenleme ile, illeri doğrudan merkeze bağladı, köy ve mahalle muhtarlıkları kurarak ayanların yetkilerini valilere devretti. II. Mahmut'un bu uygulamalarla;

I. Merkezi otoriteyi güçlendirme II. Batılılaşma sürecini hızlandırma

III. İstanbul'un dışındaki bölgeleri özerkleştirme IV. Yönetim ile halk arasındaki bağı güçlendirme hedeflerinden hangilerine ulaşmayı amaçladığı söylenebilir?

A) Yalnız I B) II ve III C) Yalnız IV D) I ve III E) I ve IV

68. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti Fransız İhtilali’nin getirdiği değerlerden etkilenmiştir.

Buna göre,

I. 1826'da Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması

II. Mora'daki Rumların 1820-1829 yıllarında ayaklanması III. Tanzimat Fermanı'nın ilan edilmesi

IV. Rusya'nın 1877 yılında Osmanlı Devleti'ne savaş açması gelişmelerinden hangileri Fransız İhtilali’nin Osmanlı Devleti'ne yaptığı etkiler arasında gösterilebilir?

A) I ve IV B) II ve III C) I ve II D) III ve IV E) II, III ve IV

(8)

69. 1908'de ilan edilen II. Meşrutiyet, Balkanlar'daki karışıklıkların yaratmış olduğu dış baskılarla, İstibdat rejiminin iç politikada yol açtığı tepkinin genişliğine karşın, devlet yönetiminde etkili olmak isteyen komutanların ve sivil bürokratların öncülüğünü yaptıkları bir "aydın" hareketi olmaktan öteye geçemedi.

Buna göre;

I. İstibdat dönemi politikalarının geniş yığınların tepkisine neden olduğu

II. II. Meşrutiyet'in ilanında dış müdahalelerin de etkili olduğu III. Padişahın ordu tarafından tahttan indirildiği

70. Tanzimat Fermanı'yla;

- Mahkemelerin açıklığı esasının benimsenmesi ile "adalet"

- Halk arasında din, dil ve ırk farkı gözetilmeyerek "eşitlik"

Kavramlarının içselleştirilmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi daha fazla olmuştur?

A) Toplumsal taleplerin yoğunlaşmasının

B) Osmanlı Devleti'nin dağılmasının önlenmek istenmesinin C) Halkın yönetime katılmasının amaçlanmasının

D) Yönetim şeklinin değiştirilmek istenmesinin E) Özel mülkiyetin güvence altına alınmak istenmesinin

71. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde yaşanan,

I. II. Mahmut'un ayanlarla Sened-i İttifak Sözleşmesini imzalaması II. Sultan Abdülmecit'in Tanzimat Fermanı'nı yayınlaması

III. II. Abdülhamit'in Meşrutiyeti ilan etmesi

IV. II. Abdülhamit'in I. Kanuni Esasi'yi yürürlükten kaldırması gelişmelerinden hangilerinin hukuk devleti anlayışına uygun olduğu savunulabilir?

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I ve III E) II ve IV

72. Genç Osmanlıların II. Meşrutiyet'in ilanına ilişkin çalışmaları yoğunlaştırdıkları günlerde batılı devletler de Balkanlardaki sorunları tartışmak ve gündeme gelen Osmanlı-Rus Savaşı'nı önlemek için İstanbul'da Tersane Konferansı'nın toplanmasını kararlaştırdılar. Meşrutiyet yanlıları da bu gelişmeye bağlı olarak yeni rejime geçişin ilanını konferansın toplandığı gün gerçekleştirdiler.

Buna göre, Meşrutiyet yanlılarının bu tutumunun;

I. İçişlerine müdahale edilmesini önlemeye II. Konferansın toplanmasını anlamsız kılmaya III. Osmanlı-Rus sorunlarını savaş yoluyla çözmeye yönelik olduğu yargılarından hangilerini doğrular?

73. Tanzimat ve Islahat Fermanlarından sonra, I. Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan azınlıkların ayaklanmalarının devam etmesi

II. Bazı aydınların çıkardıkları gazetelerle yönetimi eleştirmeleri ve düşüncelerini halka açıklamaları III. Sultan Abdülaziz'in Meşrutiyet'i kabul etmek iste memesi, üzerine tahttan indirilerek yerine V. Murat'ın tahta geçirilmesi

durumlarından hangileri Osmanlı Devleti'nde yenilik taraftarlarının güçlendiklerinin göstergesidir?

74 . II. Abdülhamit 1876'da ilan ettiği meşrutiyet yönetimini 1878'de son vermiş ve yeniden monarşik yönetime dö- nülmüştür.

Bu gelişmenin Osmanlı Devleti'nde aşağıdakiler-den hangisini engellediği savunulamaz?

A) Halkın yönetime katılmasını B) Devletle halkın bütünleşmesini C) Osmanlıcılık akımının güçlenmesini D) Demokratik bir yönetime geçilmesini E) Padişahın yetkilerini arttırmasını

75. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde görülen,

I. Tanzimat Fermanı'yla Müslüman ve Hristiyan halkın eşitliğinin sağlanması

II. Islahat Fermanı'nın Paris Konferansı'na sunulması

III. Avrupalı devletlere bağlı Duyun-u Umumiye'nin kurulmasına izin verilmesi

gelişmelerinden hangileri devletin egemenlik haklarına aykırıdır?

A) Yalnız | B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III

76. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde yaşanan;

I. Yeniçeri Ocağı'nın kapatılması

II. Sultan Abdülmecit'in Tanzimat Fermanı ile yasalara uyacağına yemin etmesi

III. Genç Osmanlıların II. Abdülhamit'e Meşrutiyet yönetimine geçmeyi kabul ettirmesi ve Kanun-i Esasi’nin yayınlanması gelişmelerinden hangileri "padişahın üzerinde hiçbir güç yoktur." anlayışına ters düşer?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve Il E) I, II ve III

77. XIX. yüzyılda Avrupa Devletlerinin;

I. Tanzimat Fermanı'nın yetersiz kaldığını öne sürmeleri II. İngiltere ve Fransa'nın Kırım Savaşı'nda Osmanlı Devleti'yle birlikte Rusya'ya karşı savaşmaları III. Osmanlı Devleti'nde yaşayan Katolik, Ortodoks ve Protestan halkın koruyuculuğunu üstlenmeleri IV. 1907'de Reval’de bir araya gelen İngiltere Kralı ile

Rus Çarı ’nın Makedonya'da özerk bir yönetim kurulmasını istemeleri

tutumlarından hangileri "Osmanlı Devletinin iç işleri ne müdahale ettiklerinin" göstergesidir?

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I, III ve IV E) I, II ve IV

78. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nde XIX. Yüzyılda başlatılan demokratikleşme çabalarına uygun bir hareket olarak değerlendirilemez?

A) II. Mahmut'un halk arasında din ayrımı yapmadığını açıklaması B) Sultan Abdülmecit'in Tanzimat Fermanı'nı ilan etmesi C) Sultan Abdülmecit'in azınlıkların okul açmalarına izin vermesi D) 31 Mart Olayı'ndan sonra meşrutiyet karşıtı II. Abdülhamit'in tahttan indirilerek yerine V. Mehmet Reşat'ın getirilmesi E) II. Abdülhamit'in Meclisi açma ve kapama yetkisine sahip olması

(9)

79. Il. Mahmut, XIX. yüzyılın başlarında yayımladığı bir fermanla, müsadere uygulamasını kaldırdığını ilan etti. Buna göre;

I. Osmanlıcılık politikasının uygulandığı II. Yerel yönetimlerin güçlendirildiği III. Mülkiyet hakkının güvence altına alındığı yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

80. Yargı: Devletlerin kurulma ve güçlenme aşamalarında, siyasi egemenliğin konumu ve ekonomik etkinlik belirleyicidir.

Durum; Osmanlı Devleti, daha Kuruluş Dönemi'nden itibaren tüm yetki ve otoriteyi tek elde toplamaya başlaması ve ticaret yollarına hakim olması ile kendi farkını ortaya koymuştur. Buna göre;

I. Osmanlı Devleti'nin uzun süre varlığını koruyabil - mesinde merkeziyetçilik politikası belirleyicidir,

II. Osmanlı ekonomisinin güçlenmesinde ticari faaliyetler etkilidir,

III. Osmanlı Kuruluş Dönemi, Yükselme Dönemi'ne göre daha gelişmiştir,

yargılarından hangileri doğrudur?

81. Osmanlı Devleti'nde hukuk, iki temel etkene bağlıydı.

İslam’a dayalı kurallara Şer-i Hukuk, geleneklere dayalı kurallara ise Örfi Hukuk denilmekteydi.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?

A) Toplumun kendine göre hukuk kuralı oluşturduğunun B) Hukukta birlik sağlanamadığının

C) Şer-i Hukukun toplumu yönlendirmede kullanılmadığının

D) Azınlıklara Şer-i Hukuk kuralları uygulandığının E) Örfi Hukuk kurallarının zaman içerisinde uygulanamaz

hale geldiğinin

82. İlk kez Orhan Bey zamanında oluşturulan Divan ku- rulunda her konunun ayrı uzmanı bulunur ve devlet meseleleri görüşülürdü. Fakat tüm görüşmelerden sonra karar verme yetkisi sadece padişaha aitti. Buna göre;

I. Divan'ın sadece Kuruluş Dönemi'nde toplandığı

II. Divan'ın esas görevinin padişaha danışmanlık yapmak olduğu

III. Divan'ın padişahları seçmek gibi bir yetkisinin olduğu

IV. devlette esas yetkinin padişaha ait olduğu yargılarından hangilerine ulaşılır?

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) II ve IV E) I ve III

83. XIV. yüzyıldan itibaren bir uç beyliği olarak tarih sahnesine çıkan Osmanlılarda yönetim, ilk zamanlar beylik geleneklerine göre düzenleniyordu. Fakat, ele geçirilen toprakların artması ile birlikte birçok yeni kurum ortaya çıkmış ve yönetim anlayışı da değişmeye

başlamıştır.

Buna göre yönetim anlayışının zaman içerisinde değişmesindeki esas etken aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yeni ihtiyaçların ortaya çıkması

B) Hristiyan toplumlar ile iyi geçinme düşüncesi

C) Uç beyliği geleneklerinin İslam gelenekleriyle örtüşmemesi D) Haçlı Seferleri'nin meydana getirdiği olumsuz etki

E)İç ayaklanmalar sonucu devlet otoritesinin bozulması

84. Osmanlı Devleti'nde;

- Merkeze Bağlı Eyaletler ve Bağlı Hükümetler genellikle tımara ayrılmış ve buralarda Tımarlı Sipahi askerleri oluşturulmuştur.

- uzak eyaletlerdeki topraklar ise tımara ayrılmayıp açık artırma yöntemi olan iltizam sistemine göre yönetilmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenebilir?

A) Anadolu topraklarından daha fazla verim alındığı

B) Tımarlı Sipahiler ‘in, ordular içerisindeki en modern ordu olduğu C) Yıllık vergi uygulamasının devlet ekonomisine katkı sağlamadığı D) Uzak eyaletlerde devlet otoritesinin zamanla zayıfladığı

E)Toprakların her yerde aynı şekilde yönetilmediği

85. I. Durum: Selçuklularda şehzadeler sancaklara vali olarak atanmış, yanlarına da eğitmen olarak Atabeyler verilmiştir.

Atabeyler ve şehzadeler bulundukları bölgede içişlerinde bağımsız olmuşlardır. II Durum: Osmanlı Devleti'nde sancaklara gönderilen şehzade ve eğitmenleri Lalalara içişlerinde serbest olma hakkı verilmemiştir. Bu iki durum karşılaştırıldığında;

I. Osmanlı şehzadelerinin daha tecrübeli oldukları II. Osmanlılarda merkeziyetçilik anlayışının kuvvetli olduğu III. Selçuklu Atabeyleri’ nin bağımsız olma ihtimali olduğu

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

86. Osmanlı Devleti'nin ilk yıllarında Balkanlar'da ele geçirilen bölgelerde, bölgenin eski yöneticisi bölgeye yönetici olarak yeniden atanırdı. Bu uygulamada, yöneticiden devlete bağlılık istenirdi.

Bu uygulama ile aşağıdakilerden hangisi hedeflenmiş olabilir?

A) Doğudan gelen Müslüman Türklere yeni yurt bulma isteği B) Ele geçirilen bölge halkının devlete güveninin sağlanmak istenmesi

C) Katolik - Ortodoks Dünyası'nm Osmanlı Devleti'ne karşı birleşmesinin engellenmek istenmesi

D) Bölgeye yerleştirilen Türkmenlerin Hristiyanlara karışmasının engellenmek istenmesi

E) Toprakların verimli bir şekilde kullanılmasının sağlanmak İstenmesi

(10)

87. Osmanlı Devleti'nde;

- esnaflar arasındaki dayanışmayı sağlamak - kaliteli mal ve hizmet üretilmesini sağlamak - devlet ile esnaf arasındaki ilişkiyi düzenlemek - çırak yetiştirilmesini sağlamak

- yoksul halka yardım etmek amacıyla Lonca Teşkilatı kurulmuştur.

Buna göre; I. mesleki eğitime önem verildiği II. merkezi otoritenin güçlenmesine katkı sağlandığı III. toplumsal dayanışmaya katkıda bulunulduğu IV. meslek ahlakının oluşmasına çalışıldığı

V. toprağın verimli bir şekilde kullanılmasının sağlandığı VI. ordu ve donanmanın güçlendirildiği

A) I, II ve III B) IV, V ve VI C) II, III ve VI D) I, III ve IV E) II, IV ve V

- toprağını bir yıl ekmeyen çiftçiden çift bozan adlı vergi alınırdı,

- çiftçi toprağını ekmemeye devam ederse toprağı elinden alınırdı.

Buna göre bu uygulamaların amacı aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) Ekonomik canlılığın kaybolmasının önlenmesi B) Toprağın amacına uygun bir şekilde kullanılmasının sağlanması

C) Üretimde sürekliliğin sağlanması

D) Tarımsal vergilerde düşüş yaşanmamasına çalışılması E) Osmanlı gümrük gelirlerinin artırılmaya çalışılması

89. I. Durum: Osmanlı Devleti'nde zengin ve güçlü ailelerin ortaya çıkmasını engellemek amacıyla aşın zenginleşen kişilerin mallarına devletçe el konulmuştur. II. Durum: II.

Mahmut döneminde, kişilerin mallarına devletçe el konulması sistemi olan Müsadere Sistemi kaldırılmıştır.

Buna göre;

I. azınlıklarla Müslümanlar arasındaki eşitsizliklerin giderildiği

II. toplumun tüm kesiminin yönetime katılabildiği

III. özel mülkiyetin gelişmesinin önündeki engellerin ortadan kaldırıldığı

90. I. Durum: Selçuklu hükümdarı Alparslan, Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'yu fethe gönderdiği komu- tanlara, fethettikleri yerlerde beylik kurma izni vermiştir.

II. Durum: Osmanlı padişahları ele geçirilen bölgelerde beylik kurulmasına müsaade etmemiş ve çoğunlukla buralara merkezden yönetici tayin etmişlerdir.

Bu iki durum karşılaştırıldığında aşağıdakilerden hangisinin doğruluğu savunulamaz?

A) Osmanlı devlet yönetiminde demokratik öğeler bulunduğunun

B) Büyük Selçuklularda fetih hareketlerinin özendirildiğinin C) Büyük Selçuklu Devleti'nin feodal bir anlayışa sahip olduğunun

D) Osmanlı Devleti'nde yönetimin merkezileştirilmeye çalışıldığının

E)Selçuklu devlet yapısının Osmanlılara göre parçalan maya daha müsait olduğunun

91. Osmanlı Devleti'nde savaşlarda elde edilen ganimetlerin büyük bir kısmı savaşa katılan askerlere dağıtılmıştır.

Bu durumun amaçları arasında;

I. savaşlara katılımı artırmak

II. askerlerin maddi açıdan rahatlamasını sağlamak III. savaşlardaki başarıyı artırmak

IV. halkın devlete karşı ayaklanmasını önlemek V. sınırların güvenliğini sağlamak

yargılarından hangileri yer almaz?

A) IV ve V B) I, II ve III C) III, IV ve V D) II, III ve V E) I, IV ve V

92. Yükselme Dönemi'nin sonlarına doğru Yeniçeri Oca- ğı'na, devşirme sisteminden gelmeyen ve askerlikle ilgisi olmayan kişiler alınmaya başlanmıştır. Bu durum, kısa sürede Yeniçeri Ocağı'nın bozulmasına yol açmış ve bu bozulma da İstanbul İsyanları şeklinde kendini göstermiştir.

Aşağıdakilerden hangisi bu durumun ortaya çıkardığı önemli bir sonuçtur?

A) Tımarlı Sipahi ordusunun bozulmaya başlaması B) Tımar vergilerinin toplanamaması

C) Osmanlı devlet otoritesinin bozulması D) Medrese sisteminin eski önemini kaybetmesi E)Merkeze uzak eyaletlerde devlete karşı başkaldırıların Başlaması

93. I. Divan toplantılarına padişahın başkanlık etmesi II. Divan kararlarının padişah olmadan uygulanamaması III. Meclis-i Mebusan kararlarının padişah onayı olmadan yürürlüğe girememesi

IV. Padişahın ordunun başında sefere çıkması ■ V. Padişah çocuklarının sancaklara vali olarak gönderilmesi

VI. Yenilik yapmak isteyen kimi padişahların tahttan indirilmesi

Bu gelişmelerden hangileri Osmanlı padişahlarının devlette en etkili kişiler olduklarının göstergesidir?

A) II ve III B) III ve IV C) II ve V D) V ve VI E) I, III ve VI

94. Osmanlı Devleti'nde Divan;

- devletin önemli meselelerinin görüşüldüğü, - büyük davaların karara bağlandığı,

- askeri ve siyasal planların yapıldığı bir kuruldur.

Buna göre Divan'ın;

I. yürütme organı olduğu

II. devlet sorunlarını çözmeye çalıştığı III.yargı gücüne sahip olduğu

özelliklerinden hangileri doğrudur?

95. Fatih döneminden itibaren devşirmeler, devlet yöneti- minde daha etkili duruma gelmişlerdir. Bu durumun oluşmasında; I. padişaha sadık olmaları, II. Türk ailelerden gelmemeleri, III. sonradan Müslüman olmaları

yargılarından hangileri etkilidir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

(11)

96. Eski Türk devletlerindeki geleneği sürdüren Osmanlı Devleti, orduya Kuruluş Devri 'nden itibaren önem vermiştir. Bu durum Osmanlı Devleti'nde askeri, ekonomik ve yönetim sistemlerinin iç içe girmesine sebep olmuştur.

Bu durum;

I. bu sistemlerin birbirini tamamlaması II. ordunun, otoriteyi sağlamada gerekli olması III. yönetimin zamanla bozulması

yargılarından hangileri ile ilgilidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

97. Osmanlı Devleti'nde şehzadelerin sancak valiliğine gönderilmeleriyle;

I. yönetim tecrübesi kazandırmak,

II. devlet yönetiminde bozulmaları engellemek, III. taht kavgalarını azaltmak,

özelliklerinden hangileri arasında bir ilişki vardır?

98. Osmanlı Devleti birçok konuda kendinden önce kurulan Türk - İslam devletlerinin kültürel, askeri, ekonomik

özelliklerini devam ettirmiştir. Fakat daha önce kurulan Türk devletleri kadar kısa ömürlü olmamıştır.

Bu durumun oluşmasındaki temel etken aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yetki ve otoritenin padişahta toplanması B) Cihat politikasının uygulanması

C) Sancağa çıkma sisteminin uygulanması D) Düzenli bir fetih politikası izlenmesi E)Adalete önem verilmesi

99. Osmanlı Devleti'nde şehzadeler küçük yaşlardan itibaren sancaklara vali olarak atanmışlardır. Böylece yönetim tecrübesi kazanmaları sağlanmıştır. Bu durum;

I. yönetimde tecrübeye önem verildiği II. padişah seçiminde yaşa önem verildiği III. yönetimde halk iradesinin ön plana çıkarıldığı yargılarından hangilerinin göstergesidir?

100. Osmanlı Devleti, kervanların geçtiği yollara kervansaraylar inşa etmiş ve buralarda yaşayan halktan, yolların güvenliğini sağlaması karşılığında vergi almamıştır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisine kanıt olarak ileri sürülemez?

A) Ticaretin geliştirilmeye çalışıldığı B) Yolların güvenliğine önem verildiği

C) Toplumun bazı kesimlerinin vergiden muaf tutulduğu D) Tüccarlara kolaylıklar sağlandığı

E)Tarımsal gelirlerin önemli bir yer tuttuğu

101. Başlangıçta, padişahın başkanlığında "karar organı"

niteliğinde olan Divan-ı Hümayun, aşağıdaki geliş- melerden hangisiyle "Danışma Organı" haline dönüş- müştür?

A) Toplantı sayısının haftada iki güne indirilmesi B) Divan başkanlığının Sadrazam'a bırakılması C) Savaş zamanı toplanmaya başlaması D) Önemli davaların Divan'da gündeme gelmesi E) Şeyhülislam'ın Divan'a doğal üye olarak alınması

102. Osmanlılarda

- Osman Bey döneminde, ülke hanedanın ortak malıdır, -1, Murat döneminde, ülke padişah ve oğullarınındır, - II. Mehmet Döneminde, ülke sadece padişahındır, anlayışları geçerli olmuştur.

Buna göre de;

I. merkezileşmeye doğru gidildiği II. hakimiyetin zamanla kutsallaştırıldığı

III. Kuruluş Devri'nde, merkeziyetçiliğin Yükselme Devri'ne oranla zayıf olduğu

yargılarından hangileri yanlıştır?

103. Ülke meselelerinin görüşüldüğü, Padişahın danışma meclisi durumundaki Divan;

- barış zamanında İstanbul'da kubbe altına toplanmış - savaş zamanında at üzerinde toplanmış ve "Ayak Divanı" adını almıştır.

Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisine kanıttır?

A) Padişahın danışmaya önem verdiğine B) Savaşlarda Divan toplantıları yapılmadığına C) Divan'ın sadece başkentte toplandığına D) Sadrazam'ın Divan'da etkili olmadığına E)Genellikle barış ortamının yaşandığına

104. Fatih devrinde;

- yayımlanan Kanunname-i Al-i Osman ile kardeş katli yasallaştırılmıştır,

- Divan başkanlığı sadrazama bırakılmıştır.

Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olamaz?

A) Padişahın kanun yapma yetkisi olduğunun B) Ülke bütünlüğüne önem verildiğinin C) Sadrazamın yürütme yetkisinin arttığının D) Taht kavgalarının önlenmek istendiğinin E) Fetih politikasında gelişmeler olduğunun

105. Osmanlı kültürünün kavranabilmesi, kendisinden önceki üç temel unsurun anlaşılmasından geçer. Bunlardan ilki Orta Asya göçebe geleneği, diğeri İslam kültür ve medeniyeti, üçüncüsü ise Doğu-Roma (Bizans) etkisidir.

Bu açıklama dikkate alındığında;

I. Osmanlı kültürünün coğrafi, dinsel ve geleneksel etkileşimlerle şekillendiği

II. Osmanlı kültürünün temelini, Antik Çağ kültürünün oluşturduğu

III. Osmanlı kültürünün, karma kültür özelliği gösterdiği yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

(12)

106. Osmanlı Devleti'nde padişahlar;

- Divan toplantılarına önem vermişler - dönemin bilginlerine fikir danışmışlar

- karar alırken çoğunluğun görüşüne önem vermişlerdir.

Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisiyle açıklana- bilir?

A) Eğitim kurumlarının devletin ihtiyaçlarına cevap veremediği

B) Padişahların, demokratik faaliyetlere önem verdikleri C) Bilim adamlarının İstanbul'da toplandığı

D) Divan'ın danışma organı olduğu E) Eşitlik anlayışının geliştirildiği

107. Duraklama Dönemi'nden itibaren şehzadelerin

"Sancağa Çıkma" uygulamasına son verilmiş ve sarayda "Kafes Hayatı" uygulamasına geçilmiştir.

Bu durumun;

I. şehzadelerin tecrübe kazanamaması II. Kut anlayışının kaldırılması

III. yönetimde bozulmaların başlaması

yargılarından hangilerine neden olduğu ileri sürü- lebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

108. XV. yüzyılın başlarında Anadolu'da Bizans ile Selçuklu Devleti'nin yıkıntıları arasında kurulan Osmanlı Devleti, sınırlarını kısa sürede genişletmiş ve Viyana'dan Hazar Denizi'ne, Afrika'nın kuzeyinden Rus steplerine kadar olan bölgeye yayılmıştır. Bu geniş coğrafyada şeriatın yanı sıra egemenlik altına alınmış halkların geleneklerine de saygılı olan bir siyasal sistem oluşturulmuştur.

Bu bilgilere dayanılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Fethedilen bölgede hoşgörü politikası uygulandığı B) Siyasal sistemin temelinde İslam hukuku ve yaşanılan

bölgenin kurallarının etkili olduğu

C) Sınırların genişlemesiyle, ülke içinde kültürel birlik oluşturulduğu

D) Devletin zamanla imparatorluk aşamasına geçtiği E) Üç kıtada birden hüküm sürüldüğü

109. Osmanlılarda, devlet kadrolarında görev alabilmenin ilk ve en önemli koşulu Müslüman olmaktır.

Bu durum Osmanlı Devleti'nde aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğunu gösterir?

A) Teokratik anlayışın B) Eşitlikçi düşüncenin C) Veraset yasasının D) Diplomatik ilişkilerin E)Milliyetçilik düşüncesinin

110. Osmanlılarda savaşlardan elde edilen esirler ile Hristiyan ailelerden gönüllü olarak alınan gençler, Türk kültürü ile yetiştirilerek Müslümanlaştırılmışlardır. Bunlardan asker olacaklar Acemi oğlanlar Ocağı'na gönderilmiş, en yetenekli olanlar ise saray içerisinde özel eğitime tabi tutulmuşlardır. Saray içerisindeki eğitimi bitirenler önemli memurluklara atanmışlardır.

Bu uygulama aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olamaz?

A) Devşirme sistemiyle asker ihtiyacının karşılanmaya çalışıldığı

B) Yönetimde Müslüman olmaya önem verildiği C) Hristiyan gençlerin devşirildiği

D) Sarayda devlet kadrolarına dönük eğitim verildiği E) Devşirme sisteminin tımardan daha yaygın uygulandığı

111. Osmanlı Devleti'nde II. Mehmet (Fatih) döneminden itibaren, "Ülke padişahındır." anlayışı hakim olmuştur.

Aşağıdaki uygulamalardan hangisi bu anlayışın en önemli sonucudur?

A) Yönetimde devşirmelerin etkili olması B) Şeyhülislam'ın Divan'a üye olması C) Taht kavgalarının yaşanması D) Merkezi otoritenin güçlenmesi E) Ticaretten vergi alınması

112. Osmanlı Devleti'nde toprakların önemli bir kısmı tımara ayrılmış ve bu toprakların vergi geliriyle asker

yetiştirilmesi sağlanmıştır. Bu durum;

I. devletin orduya çok önem verdiği II. toprak gelirleriyle asker yetiştirildiği

III. ordu ihtiyaçlarının tamamen toprak gelirleriyle karşılandığı

yargılarından hangilerinin göstergesidir?

113. Osmanlı Devleti'nde mimari ve sanat alanında İslami anlayış etkili olmuştur. Bunun sonucunda resim ve heykel sanatı Osmanlı Devleti'nde gelişmemiştir. Bu durum;

I. hat ve minyatür sanatlarının gelişmesi II. cami yapımının önemli hale gelmesi III. farklı inanışlara hoşgörü ile yaklaşılması

yargılarından hangilerine neden olmamıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III

I. kapitülasyonların verilmesi II. halktan üretim vergisi alınması III. Asya ticaretinin yön değiştirmesi

IV. ticaret yollarından gümrük vergisi alınması gelişmelerinden hangileri, ekonomik alanda

Avrupa'nın gerisinde kalınmasına neden olmuştur?

A) I ve III B) I ve IV C) I ve II D) II ve III E) II ve IV

(13)

115. XVI.yüzyılda, Şeyhülislam'ın Divan'a doğal üye olarak alınmasıyla;

I. tam bir teokratik yönetime geçilmesi II. İslamiyet'in doğru olarak yayılması III. çok uluslu yapının pekişmesi

yargılarından hangileri arasında bir ilişkiden söz edilemez?

116. - Talaş Savaşı ile kağıt ve matbaa Müslümanlar

tarafından öğrenilmiş ve Semerkant'ta kağıt üretilmeye başlanmıştır.

- Haçlı Seferleri ile birlikte kağıt ve matbaa Avrupalılar tarafından Müslümanlardan öğrenilmiş ve Avrupa'ya götürülmüştür.

-Kağıt ve matbaa sayesinde kitaplar daha ucuza mal edilmiş ve geniş kitleler okuma yazma öğrenmiştir.

Buna göre;

I. savaşlar, kültürel unsurların toplumdan topluma geçişinde etkilidir,

II. Avrupa'da meydana gelen kültürel değişimlere Doğu Dünyası etkide bulunmuştur,

III. Avrupa uygarlığı her zaman bilimsel gelişmelerde daha önde olmuştur,

yargılarından hangileri yanlıştır?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III D) I ve II E) II ve III

117. İstanbul'un Fethi'nin, Yeniçağ Avrupası'nın siyasal yapısında önemli değişikliklere sebep olduğunu söyleyen bir tarihçi, Fethin;

I. sağlam surların güçlü toplarla yıkılabileceğinin anlaşılması

II. Coğrafi Keşifler ‘in meydana gelmesi

III. Rum bilginlerin Antikçağ eserlerini İtalya'ya taşımaları gibi sonuçlarından hangilerini bu duruma kanıt olarak ileri sürebilir?

118. "Coğrafi Keşifler, modern Avrupa Devletleri'nin doğu- şunda önemli bir başlangıçtır."

Bu düşünceyi savunan bir tarihçi, Coğrafi Keşifler' in aşağıdaki sonuçlarından hangisini bu duruma dayanak alamaz?

A) Birçok değerli madenin Avrupa'ya getirilmesi ve önemli oranda sermaye birikiminin oluşması

B) Yeni insan toplulukları ile tanışılması ve kültürel gelişimin hızlanması

C) Katolik Kilisesi'nin tezlerinin yanlış olduğunun anlaşılması ve Kilise ‘ye olan güvenin sarsılması D) Yeni ticaret yollarının bulunması ile doğu - batı ticaretinin gelişerek ekonomiyi canlandırması E)İpek ve Baharat yollarının önemini yitirmesi ve Akdeniz limanlarının önem kaybetmesi

119. - Pusulanın sapma açısının hesaplanarak daha kullanışlı hale getirilmesi

- Okyanuslara dayanıklı gemiler yapılması

- Kilise'nin ileri sürdüğü hurafelere inanmayan cesur gemicilerin yetişmesi

Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisine doğrudan veya dolaylı bir etkide bulunmamıştır?

A) Ulusal devletlerin kurulmasına B) Gemicilik teknolojisinin gelişmesine C) Kilise ‘ye olan güvenin sarsılmasına D) Coğrafi Keşifler ‘in yapılmasına

E)Sömürgecilik rekabetinin hız kazanmasına

120. Ortaçağ'da bilimsel çalışmalar Kilise engeline takılmış, eğitim sadece dini konulara kaydırılmıştır. Edebiyat ve sanatta sadece dinsel temalar yer almıştır. Fakat Ortaçağ'ın ortalarına doğru Kilise ‘ye karşı oluşan tepkiden dolayı edebiyatta ve sanatta, konusu insan sevgisi olan eserler verilmeye başlanmış ve bu akıma Hümanizma denilmiştir.

Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinin doğruluğu savunulamaz?

A) Ortaçağ düşünce hayatının Kilise denetiminde olduğu B) Hümanist akımın, bir tepki sonucu ortaya çıktığı C) Ortaçağ edebiyatının özgürce gelişme olanağı bulduğu D) Ortaçağ'ın sonlarına doğru düşünce hayatının geliş meye başladığı

E)Ortaçağ'da bilimsel çalışmaların özgürce yapılamadığı

121. Rönesans'ın İtalya'da başlamasında;

- İtalyan şehir devletlerinin ticaretle uğraşması - Akdeniz ülkeleriyle ulaşımının kolay olması - Roma İmparatorluğu'nun burada kurulmuş olması etkili olmuştur.

Buna göre Rönesans'ın İtalya'da başlamasında;

I. refah seviyesinin iyi olması

II. eski ve köklü bir birikime sahip olması III. dini tutuculuğun toplumda etkili olması

IV. diğer toplum ve kültürlerle etkileşim içinde olması yargılarından hangileri etkili olmamıştır?

A) Yalnız III B) Yalnız IV C) II ve III D) I ve III E) III ve IV

122. Almanya'da Martin Luther'in Wittenberg Kilisesi'nin kapısına astığı 95 maddelik bildiride yer alan, "Kilise'yi düzeltmenin yolu onun elindeki topraklan, serveti almakla başlar." düşüncesi, toprağı çok az Alman prens ve köylülerini isyan ettirmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Almanya'nın siyasal parçalanmışlığı Reform'a neden olmuştur.

B) Reform Hareketleri ‘nin oluşumunda, Kilise'nin ekonomik üstünlüğü belirleyici olmuştur.

C) Reform Hareketleri ‘ne toplumun tüm kesimleri katılmıştır.

D) Alman ekonomisinin zayıf olması din savaşlarını