Y R D . D O Ç . D R . H . D E N İ Z G Ü L L E R O Ğ LU
PSIKOLOJIK ÖLÇMELERIN
TÜRKIYE’DEKI GELIŞIMI
CUMHURİYETİN İLK YILLARI
•
Cumhuriyetin ilk yıllarında Türk halkı çeşitli konularda çağın çok gerisindeydi; durumun böyle olmasında rol oynayan en önemli etken ise Osmanlı Devleti’nin eğitim alanındaki büyük ihmalleri olmuştur ( Tarih Vakfı, 1999).
•
1930’lu yıllardaki en önemli çalışmalar Prof. Dr. Sadrettin
Celal Antel (1890-1954) tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu
önemli gelişmeler, İstanbul Üniversitesinde Pedagoji
kürsüsünü kurmuştur. Test Usulü kitabı ile ölçek alanındaki
temel kavramları kazandırmıştır. Binet zeka testini Türkçeye
çevirmiştir. Ölçme ve değerlendirme alanındaki ilk temel
çalışmalarla ilgilenen ve modern bir eğitim anlayışını savunan
kişi Sadrettin Celal’dir (Başgöz ve Wilson 1968).
MEB İLE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
•
Sınıf Geçme Sistemi : Okul eğitiminde, ölçme ve değerlendirme etkinliklerinin temel amaçlarından biri de öğrencinin geçti-kaldı kararını oluşturmaktır. Bu kararlara Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan yönetmeliklerle yön verilmiştir.
•
1923 yılında yayınlanan “Sûltanî Mektepler Talimatnamesi”nde, her yıl her sınıf için üçer ay ara ile bir sözlü, iki yazılı sınav yapılmaktadır. (MEB, 1990b)
•
Milli Eğitim Şuraları : Eğitim şuralarının toplanması geleneği
1939 yılında Hasan Ali Yücel’le başlatılmış (Oğuzkan, 1993)
ve ilk Millî Eğitim Şûrası 17-29 Temmuz 1939 tarihleri
arasında yapılmıştır.
• Test Araştırma Bürosu : Test Araştırma Bürosu (TAB), Talim ve Terbiye’nin çatısı altında 4 Haziran 1953 yılında kurulmuştur.
Türkiye’de, ölçme ve değerlendirme alanındaki gelişmelere destek vermek ve bu çalışmaları bilimsel bir temele oturtmak amacıyla önemli çalışmalar yürütmüştür. “Test”, “ölçme” vb.
kavramların bilimsel bir yaklaşımla tartışılması çalışmalarına katkıda bulunmuş, testler kullanılarak giriş sınavı yapılmasına ve bu yolla öğrenci alınmasına öncülük etmiştir. TAB, bugünkü konumuyla Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü içinde Ölçme ve Değerlendirme Daire Başkanlığı adıyla varlığını sürdürmektedir.
• (MEB, 1990b)
•
Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED) :EARGED, 30. 4. 1992 tarih ve 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun’un 4. ve 32. maddesi ile MEB teşkilatı yardımcı birimleri içinde yer almıştır.
•
EARGED, özellikle 1998-2003 döneminde ölçme ve değerlendirmeyle ilgili konularda önemli çalışmaları gerçekleştirmiştir. Bunlardan bazıları aşağıda özetlenmiştir
•
(MEB-EARGED, 2002).
ÖĞRENCI SEÇME VE YERLEŞTIRME MERKEZI (ÖSYM)
•
ÖSYM’nin görevleri Yükseköğretim Kanunu’nun 10.
maddesinde şöyle belirtilmiştir:
•
“Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, Yükseköğretim
Kurulunun Tespit ettiği esaslar çerçevesinde yükseköğretim
kurumlarına öğrenci alınması amacıyla sınavları hazırlayan
ve yapan, öğrenci isteklerini de göz önünde tutarak
Yükseköğretim Kurulunun tespit ettiği esaslara göre
değerlendiren, öğrenci adaylarının yükseköğretim
kurumlarına yerleştirilmesini sağlayan ve bu faaliyetlerle
ilgili araştırmaları ve diğer hizmetleri yapan Yükseköğretim
Kuruluna bağlı bir kuruluştur” (Payaslıoğlu, 1985, s.13).
ÇEŞİTLİ KURULUŞLARIN KATKILARI
•
Türk Eğitim Derneği (TED) :1976 yılından itibaren, bünyesinde oluşturduğu Bilim Kurulu’nun yönlendirmesinde;
a) düzenlediği eğitim ve öğretim toplantıları, b) eğitim
araştırmalarını destekleme programları ve c) çıkardığı Eğitim
ve Bilim Dergisi ile eğitim bilimlerinin diğer uzmanlık
alanlarının yanı sıra ölçme ve değerlendirme alanına da
önemli katkılar sağladığı görülmektedir (Koç, 1993).
•
Türk Psikologlar Derneği :Psikoloji alanındaki ilk dernek İstanbul'da 1956'da kurulmuş olan "Psikoloji Derneği"dir.
1970'li yıllar boyunca, psikolojik hizmetlere duyulan ihtiyacın artmasıyla, bu alanda çalışan kişilerin bir takım mesleki gereksinimlerinin olduğu dikkati çekmiştir. Bu gereksinimleri karşılamak ve örgütlenmek amacıyla Psikologlar Derneği (PD) Ankara'da 1976 yılında kurulmuştur.
•
(Koç, 1993)
•
Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Derneği
(EPODDER) :28 Mart 2013 tarihinde kurulan Eğitimde ve
Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Derneği (EPODDER),
ilk Genel Kurul Toplantısını 8 Aralık 2013 ve II. Genel Kurul
Toplantısını 25 Nisan 2015 tarihlerinde Ankara Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Fakültesi, Hasan Ali Yücel Salonu’nda
gerçekleştirmiştir.
KAYNAKÇA
• Koç, N. (1993). Eğitim sistemimizde ölçme ve değerlendirme alanındaki gelişmeler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25(2), 387-467.
• Payaslıoğlu, A. (1985). Türkiye’de Yükseköğretim Kurumlarına Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi. Ankara: ÖSYM.
• MEB-EARGED. (2002). Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı Brifingi. Ankara.
• MEB. (1990b). Sınıf geçme sisteminde iki model. Millî Eğitim Basımevi: İstanbul.
• Başgöz, İ. ve H. E. Wilson (1968). Türkiye Cumhuriyetinde eğitim ve Atatürk. Ankara: Dost Yayınları.
• Tarih Vakfı. (1999). 75 Yılda Eğitim. Tarih Vakfı Yayınları: İstanbul.
