Kayseri Onivershtesi Geviher Nesil be T1p Fakulte-si Kadm Sagllg1, HaBtaltklan ve Dogum BHim Dal1 'nda

KAYSERi VE YORESiNDE RAHiM 1(:1 ARA(: KULLANAN KADINLARDA RAHiM i(:i ARA(: SONLANMALARI

861ukbatu. S.l Pekcan, H.² Topaloglu, 0³ Parkan, 5.⁴ Pckcan, G.s Aykut, M.'

Kayseri Onivershtesi Geviher Nesil be T1p Fakulte-si Kadm Sagllg1, HaBtaltklan ve Dogum BHim Dal1 'nda

197·6 · 1979

ylllan ara

¹SI

rahim

~ ar~ (RiA) uy:gulanan

⁶⁷³

kadmda

739

R'iA uygulamasmda

13

flo 1. 6) kadmda Ri• A'mn

du~mes·i

(18tllmasl). 5'2

(%

7.1) sin

¹

de <;:rka- ,r.llmasl ve 8

(% 1.1)

inde gebe kalma sonlanmalan

olmu~tur.

GiRi~

Rahim i<;:i ar· a<;: (HiA), hap, p ·r-ezei'1Vatif, geri

<;:e~me

ve buna ben- zer aHe planlamas1 yo.ntemler"i i<;:erisin' de en u:cuz ve en e11kin olan aHe planlamas1 yontemidir (1 , 2). Rahim i' <;:i arac;:la r 40 ylld1r dunyada lcullamld•g1 ha·Jde Glkemizde kullanllmas1 ancak son 20 yll i<;:eris· inde olmu~tur. Olik~mizde ku:llanllan ~e'kli Dr. Jadk Lippes tarafmdan ~ekil­

lendirUmi~ olan kendi ad1 ile anllan "Lippes Loop»dur. Spiral ad1 il e .kullaml· an bu anaglar· a ger<;e~t·e lup denilmesi ge-rekmektedk. Lippes Jup 4 boy bu. yukluktedir. A en kuc;:uk boy, B kuc;:uk boy, c ^{orta boy} ve D buyQJk b' oydu:r. Olkemizde B, C ve D boylan kullamlma!J<Jtad1r.

Uppes Lup alt alta iki «S» ~eklinde olup bunun en geni~ taraf1 ra·

1. K.O.G.N.T .. F. Kadm Hastallklarr ve Dogum Bilim Dall Ogretim Oyesi 2. K.O.G.N.T.F. Toplum Hekimligi Bilim Dall Ogretim Gi:irevlisi

3 K.O.G.N.T.F. Kadrn Hastalrklarr ve Dogum Bilim Dalr Ogretim Gi:irevlisi 4. K.O.G.N.T.F. Kadrn Hastalrklarr ve Dogum Bilim Dall Ogretim Gi:irevlisi

5. K.~.G.N.J.F.

Toplum Hekimligi Bilim Dalr Ogretim Gi:irevlisi I. K.U.G.N.T.F. Toplum Hekimligi Bilim Dalr Ogretim Gi:irevlisi

him ii'<;geninin tabanma yani ust tar.afa ve en dar yeri i· se rahrnin tara' fma gelecek t;;e'kilde . takllmakt:adl'r . . Aracm alt ki' S1m1na yan; ._

viksin hemen u · stundeki k1sm1ndan Lippes lup'un il ki naylon ipi 8

⁸⁶

^~

ma'kt~d1r. ^{Bu ip} ·ler aracm yerinde dultlugu ve dl$anya at 1 ^1mad 1 ^~r

anlamak ir;incHr. C•'kartllmak istendiginde de iplerden tultar . ak 9 ^{,~: ~}

mak kolay olma:kt<ad1.r.

Rc:ihim ir;i araQiann etkileri henuz tam olaralk a<;:1'kl1ga

kavu~tur

lamam1~1r. ^Bu etkileri endometriyumun iltihaplanmasma (3.4,5) e:

dometriyumun asiditt:esini alikalene dondurme· sine ('6,7), hormonal de- gi$i'klid< yap1p endo:metriyumun ger;i· rgenligini, damarlanmasm1, en- zimlerini etkiledigine (4,8) rahim kaslann1 dev18mll kasmasma (8) ra- him ii; dolku'sunda yap1 degi$ikligi yapma· sma (9, 10,11). ara;<;larm ken- di etraflnda donerek hare'ket etmesini:n ovumun yerl-e$mesine engel olduguna (6, 11), tl.iplerin hareketlerini art1rarak Otlgunla$madan ovu- mun rahi1 mine gelmesine neden olduguna

(11)

fagosit h'Liore· le. ri

olu~­

tura-rak spermleri fagosite ettirdig· ine

(12)

baglam1$lard1r.

Etkisi nasll olursa olsun $U anda 'butun dunyadl8 aile planlamas1 yo: ntemleri ir;erisinde en ucuz ve en etkili olaralk RiA lar kuhlamlmak·

tad1r (13). Bu yay, gm k ullamlmalanna kar$111ik istenmiyen etkileri ve sonlanmalan

bulunm~ktad1r.

Bu istenmiyen etkiler araif nedeniyle ka·

s1k agnlan, kanama, akmt1 ve aracm dl.i$mes ·i, t;llkanlmas• ve arac3 kar$1'n ge!be ' kalma gihi sonlanlffi'al la r.dl r. Rahim a : raQI• annm ki ulke- mizde kullanllan Lippes lup'lann sonlanma• lan kullanllabilirligini ve 'kalbul edilehilirligini etkilemelktedir. Bu nedenle Kayse· ri ve yores· in·

de RiA UY~Qulanan ka· dmlarda iz· leme sonuou s

¹

onlanmalar gozden ge-

<;irilmi$1k. Uy:gulanan kadmlann ya$ gurubu ve ortal. amalan, dogum, gebelilk, dl.i$Lik ve ya$ayan r;ocvk sayllan ortalamalan ve standart sapmalan incelenmi$tir.

ARA~TIRMA VONTEMi

A· ra$1:1- rmaya 1976, 1977, 1978 ve 1979 yrllannda K~ayseri O:niver·

sitesi GeMher Nes· ibe T1p Fa'kuhesi Kad1n Sagllg1 ve Hastallklan, Do·

gum Bilim Dalma RiA u)llgulatmak ir;in ba$ vuran 673 kadm

almm1~·

tl·r. Ornekleme yapllmaml$tlr. Bu 673 kadma 739 kez R · iA uygulanm•~·

t1r .

HiA lar poliklinik $artlarmda hekim taraful'dan adeJt.lerinin 4 uncO.

5 inci gunu ve gereginde dogum'dan hemen sonra, dl.i$l.i'l<tan sonra,

170

,onlanmasmdan hemen sonr.a UY1gulanm1~t1r. RiA olarak B, C ve Lippes Lup kullandmll?tlr. Uygulanan k_ admlar 1 ay s-onra sonra ve 2 yd sonra kontrole vag1nlm 1 $t1r. Bali> vuranlann hasta- cfosyalanndan yararlanllaraik kay1t!lar

tutulmu~ur

ve degerlendiril-

BULGULAR

Kadmlann Ya~i Gruplanna Dagll1m1.

Say1

⁰/o

15 - 19 43 6.4

20- 24 237 35.2

25- 29 177 26 .3

30- 34 118 17.5

35- 39 80 11.9

40-44 12 1.8

45 ve uzeri 6 0.9

- - - - -

TOPLAM 673 100.0

TABLO 2. RI·A Uygulanan Kadmlann Ya\i. Gebelik, Dogum, Dii~iiik, Ya~iayan <;:ocuk Sayllan, Ortalamalan ve Standart Sapmalan.

RfA uygulanan Say1 Ortalama Standart Sapma

kadmlarda n X so

- --

Ya~

673 26 . 8 5.9

Gebelik 715 4.1 2.6

Do gum _{698 3.3} 2.0

ou~uk

327 1.8 1.3

Yal?ayan Coouk 699 2.8 1.5

TABLO 3. RIA ·Uygtilanan Kadmlarm RiA Sonlanmalan Dagll•m•

HiA Sonlanmas1 Say•

⁰/o

C•kanlma 52 7.1

Du~me

(: atllma) 13 1.8

¹

Gebe Kalma 8 1 .1

-

Toplam Sonlanma 73 10.0

Topl, am AliA 739 100.0 -

-

TABLO 4. RiA Uygulanan Kadmlarm Yak1nmalan, Dag11Jm•

Ya• kmma Say1 %

Kas~k

Agns1 35 5 .2

Kanama 9 1.3

.Aikmt1

44

6.5

Oiger 25 3 .7

Toplam Yakmma 113 16.8

T oplam Kadm 673 100.0

TARTI~MA ve

SONUC

Tietze

(14)

RiA'Iarm en zarar-s1z ve eftkili aile p1 l· anlamas1 oldugu·

nu, hir()bir RiA'nm diger ti.kunden daha

du~uk

gebelik, atllma ve c;:•·

kanlma h1z1 olmad1gm1

belirtmi~tir.

RiA'Iarm ikanama, kas1!k agr1s1 ve akmt1 gibi yan etkileri olabilmektedir (15,1 · 6,17). Ri· A'Iar her yiiz

• ka:dmda bir yll kullanr ma so nunda 10 · . 12 aras1

d1~an

at1• lmatkta ve

di.i~mektadir (1-8).

Genellilkle bu

du~me

tak1'lmay1 · iz• leyen ilk aylar·

. %

48 oranmda

~JtkanlmasJ,

ag1r duzensiz kanamalan ile · olmak- tacfrr (19. 20).

Amerika Birle~ik Devletlerinde RiA'· ya -kar~m gsbelit k h1z1 %- 1-6 mda

degi~mektedir.

Atllma h1z1 % 4-18, yan etlkileri nedenl' ile :;:rJima h•z•

%

12-16 olarak bildirHmektedir [21). Tayrvan'da yapl-

la bir r,:all$mada gebeloik % 5.0 ... atl'lma

%

9.7 ve ~J'kanlma

%

23 .2

~unmu~ur (22). Du~ya Sagll-k Ongu'tu polietilen Lippe· s D lup i\:in .~

1 2046 ,kadm aymda RIA kullanmada geibelik hlZJnl % 2.7 , art:llma

h•~•- 1 %

9.5 ve

~~kanlma

h1z1m % 11 .7

bulmu~tur

(18). Tietze (23) 100

~mda bir yll izleme sonucu RiA ya kar~m gebeligi % 2.4. du~meyi

'lo 9.9 ve

!fl:kan~mayl

% 15.6

bulmu~tur.

Bu

ara~tlrmada

en c;:ok RiA uygulatan 'kadmlar 237 ki$i

(%

35.2) 2o-24 ya~mda bulunmu~ur. Butun RiA uyglJII• atanlann ya~ ortalamala- n 26.8±5.9 gelbelik sayllan ortalamalan 4.1 ±2.6, dogum ortalama- Jarr 3.3±2.0, - dG$Gk ortalamalan 1.8± 1.3 ve ya17ayan

~oculk

ortala-

ma•an 2.8±1.5

bulunmu~tur.

673 kad1n1n % 16.8 i, % 5.2 ka1S1k agn-

81,%

1.3 kanama,

%

6.5 a1ontl ve % 3.7 si diger yakmmalar olmak Qzere yakmmada

bulun.mu~tur.

RiA'Iann

~11kanlma

kaba h1z1 % 7.1,

du~me

kaba h1z1 % 1.8 ve gebe kalma h1z1 % 1.1

bulunmu~tur.

Bulunan h1zlar yaymlanm•$

~a­

lr~malardaki

h1zlardan

dG~GJktGr.

OZET

Kay-seri ve yoresinde 673 RiA

uy,gulanml~

ikadmda RiA nedeni ile yakmmalan. RiA farm

du~mesi.

c;:Jlkarllmasl ve R : i· A 'ya

kar~m

gebe 'kalma durumu

incelenmi~tir. y,a~

ortalamalan 26.8±5.9 ve ya- tayan

~;ocuk

say1lan ortalama:lan 2.8 ± 1.5 alan RiA'I1 kad1nlarda % 6.5 lie akmt1,

%

5.2 ile kas1k agrrs1 ve % 1.3 ile k- anama ya

¹

1onmalan go- r0hnu$tlir. Ri, A'Iann % 7.1 i yan etkHeri nedeni ile c;:1kanlm1~. % 1.8'i d0$010~ veya atllm1~ ve % _ 1.1 'i ise HiA'ya 'kar~1n gelbeli'kle sonfan- mr$tlr.

SUMMARY

673 IUD in· serte'd women in Kaytseri were , studied for

With IUD anti removals. Due to IUD 1.3 percent bleeding , 5.2 percent

pain were fcun' d. 11he orude J'1ates were 7.1 percent for remOIV· af-s. 1.8

percent for e~pulsion, 1.1 percent for pregnancry witlh IUD.

KAYNAKLAR

1. Zipper, J., Edelman, D.A., Goldsmith, A.: An Overview of IUD Research Implications for the Future. l_nt. J. Gynaecol. Obstet.; 15: 73, 1977.

and

2. Van Os, W.A .• et al.: Evaluation of the Combined Multiloaded Cupper IUD (ML cu 250 and ML Cu 375). Int. J. Fertil., 23 (2): 152, 1978.

3. Corfman, P.A., Segal, S.J.: Biologic Effects of Intrauterine Devices. lAmer. J.

Obstet. Gyneac. 100: 448, 1968.

4. Sammour, M.B., et al.: Combine<! Histologic and Cytologic Study of Intra- uterine Contraception. Amer. J. Obstet. Gynec. 98: 946, 1967.

5. Tamada, T., et al.: Endometrial, Histology Associated with an Intrauterine Contraceptive Device. Amer. J. Obstet. Gynec. 98:811, 1967.

6. Sedlis, A .• et al.: Intrauterine pH of women Using Stainless Steel Contracep.

tive Device. Obstet. and Gynec. 30: 144, 1967.

7. Oppenheimer. W.: Prevention of Pregnancy by the Grafenberg Ring Method.

A Re-evaluation After 28 Years Experience. Amer. J. Obstet. Gynec. 78: 663, 1966.

8. Margolis, A.J., Doyle. L.L.: Intrauterine Foreign Body, II. Inhibition of Decidual Response in Rat. Fertility and Sterility. 15: 607, 1964.

9. Andros, G.J.: Intrauterine Contraceptive Devices. Post<]raduate Med. 40: 739, 1966.

10. Wilson. J.R., et al.: The Margulies Intrauterine Conraceptive Device: Experience with 623 women. Amer. J. Obstet. Gynec. 92: 62, 1965.

11. Ledger, W.J. and Bickley, J.E.: Effect of a Plastic Foreign Body on the Genital Tract of the Female Rabbit. Obstet. and Gynec. 27: 658, 1966.

12. Sag~roglu, N.: Rahim lc;:i Arac;:larrn (IUD) Etki Tarz1 ve Kadtn Saghgtndaki Rolii.

Saghk Dergisi. 46: 9-·1 0, 3, 1970.

13. Israel, R., et al.: Comparative Quantitation of Menstrual Blood Loss with the

·Lippes Loop, Dalton Shield and Cupper-T Intrauterine Devices Con~raception.

10: 1: 63. 1974.

14. Tietre, C.: Contraception with Intrauterine Devices: 1959 · 1966. Amer. J.

Obstet. Gynec. 96: 1043, 1966.

15. Tatum, H., et al.: The Dal.kon Shield Contraversy: Strutural and Bacteriological Studies of IUD Tails. J.A.M.tA. 231: 711, 1975.

16. Thaler. 1., et al.: Intrauterine Device and Pelvic lnflamatory Disease. Int.

J. Fertil., 23 ( 1): 69, 1978.

17. Faulkner, W.L., Ory, H.W.: Intrauterine Devices and Acute Poi·Vi? Inflammatory Disease. J.A.M.A. 235: 1851, 1976.

18. WHO: Advances in Methods of Fertility Regulation. Vld. Hlth. Or.g. Techn.

Rep. Ser. 527: 18, 197 5.

19. Charled, D.: Removals Because of Bleeding Progress in Cnoc99tion Control Philadelphia, J.B. Lippicott Company, 84, 1967.

Rudel. H.W.. et al.: Intrauterine De~ices. Birth Control Contraception and

~rtJon. Nevyork, Collier,Macmillan Publishers. 154, 1973.

Nort'"an. D.: Postpartum Intrauterine Contraception in Singa!)ore. Amsterdam, Excerpta Medica. 7. 1970.

Chov. L.P .• et al.: Correlates of IUD Termination in Mass Family Planning Program. The First Taiwan IUD Follow-up Survey. Taiwan Family Reader:.' How ₈ Program Works. (ed. Cernade, G.P.) Taiwan, the Chinese for Inter- national Training in Family Planning, 201, 1970.

SSYB. Niifus Planlamas1 Genal Miidiirliigii: Rahim l':'i Ara<;lar Ozerinde Klinik Ara,t~rma Raporu. (28 $ubat 1965) Gebelikten Korunma ve Kullanlian Me- todlar: Rahim l<;i Ara<;lar. (ed. Tietze, C.) Ankara. 13, 1965.

~75